Walcheren mag niet stilzitten
Zeeuwse geschiedenis wordt
getekend door het water
ZONDAG
GEOPEND
m
Brugman
13
Hulpactie voor bouw
hospice in Georgië
Wie begiet, hoeft niet drie
slaapkamers en een grote zolder
Duwbak loopt vast
Gedeputeerde vindt vernieuwing belangrijk voor landbouw en recreatie
Motor meteen
in de prak
Hw&uer nodig?
frnrRinus Antonisse
MIDDELBURG - Als volgend
jaar de ruilverkaveling wordt af
gerond, staat Walcheren meteen
een volgende vernieuwingsslag
le wachten. „Het is niet verstan
dig stil te zitten. Walcheren is
na de ruilverkaveling helemaal
niet klaar", zegt gedeputeerde
iy, van Zandbrink (PvdA, na-
nmr, water en landinrichting).
Hij vindt dat met name in de
landbouw en de recreatie actief
ingespeeld moet worden op ont
wikkelingen. Ook de natuur kan
nog wel enige versterking ge
bruiken. Zo'n vernieuwingsslag
boeft wat hem betreft niet in het
keurslijf' van de een of andere
pirm van landinrichting te wor
den gegoten.
De klassieke ruilverkaveling zo
als die nu op een oor na gevild
is, bracht agrarisch Walcheren
ran de paardentractie naar land
bouw zoals die in de jaren tach-
|jg van de twintigste eeuw voor
stoncl, merkt de gedepu-
e op. „Met bedrijven van
|o-50 hectare, of kleiner. Dat
werd toen werkbaar geacht. Nu
kan die grootte niet meer met al
leen pure landbouw, we moeten
bedrijven van minstens
hectare. Dat is in de rest
van de provincie ook gaande."
Schaalvergroting
De schaalvergroting zal op Wal
cheren langzamer gaan, omdat
wel bedrijven bijverdienen met
andere activiteiten. Maar het
hoe dan ook aan, voor-
jpelt Van Zandbrink. Hij is niet
bang dat de schaalvergroting
ten koste gaat van het unieke
landschap (dat zich vooral ken
merkt door de wegbeplanting).
„Grotere bedrijven hoeven geen
bibreuk te doen aan de intimi-
jeit. Het landschapsplan van na
oorlog staat nog steeds. Het
betekent wel dat bij tijd en wijle
door boeren grotere schuren aan
gevraagd worden. Dat moet ook
kunnen."
In de ruilverkaveling is de na-
|uur niet royaal bedeeld, erkent
Van Zandbrink. Er zijn bossen
en nieuwe natuurge-
zaterdag 21 oktober 2006
bieden ingericht. Eén ervan, in
het Platte van Walcheren, is de
Sint Laurentse Weihoek. Die
kan nog wel enige uitbreiding
hebben, want het is een succes.
„De kluut heeft voor het eerst
sinds veertig jaar weer op Wal
cheren gebroed", constateert de
gedeputeerde tevreden.
Hij geeft aan dat meer natuur ge
combineerd kan worden met op
vang van water.
„Er is al een aanzet met natuur
vriendelijke oevers gegeven
door het waterschap. Je kunt
dat heel goed uitbreiden, zodat
je bijvoorbeeld verbindingen
krijgt tussen de campings."Voor
de samenleving op het eiland is
volgens Van Zandbrink de ver
nieuwing van de recreatie zeker
zo belangrijk. Hij wijst erop dat
Walcheren dankzij de vele stran
den en het mooie landschap nog
altijd 'vanzelf' veel toeristen
trekt.
Seizoenverlenging
Op de lauweren'rusten is echter
gevaarlijk, waarschuwt hij.
„Let op uw saeck, ga niet stilzit
ten. Die kracht van Walcheren -
doe er wat mee. Zeker in de sei
zoensverlenging liggen kansen.
Gebruik de unieke kwaliteiten."
De gedeputeerde ziet in het bij
zonder voor het kamperen bij de
boer een noodzaak tot aanpas
sing. „Als de minicampings uit
breiden van 15 naar 25 plaat
sen, zet er dan niet pats-boem
tien plaatsen bij. Dat kamperen
bij de boer is een intiem pro
duct, passend bij de intimiteit
van Walcheren. Als je naar 25
plaatsen gaat, lever je intimiteit
in. Daar moet je een antwoord
op hebben. Als je groter wilt,
moet je hoe dan ook de kracht
van een minicamping behou
den."
In zijn ogen betekent dat verster
king van het gastheerschap (be
ter nog: gastvrouwschap, want
het is meestal de boerin die als
zodanig optreedt).'
Gratis
„Zorg dat de gast in een warm
bad wordt ontvangen, dus biedt
ook dingen gratis aan. Een voor
beeld zijn cle kramen langs de
weg, met een schoteltje erbij
waar je geld op kunt deponeren.
Zoiets moet je ook op de mini-
camping doen", aldus Van Zand
brink.
Een tweede, wat lastiger, in
steek is: het vergroten van de
camping koppelen aan bijzonde
re producten. „Bijvoorbeeld win
terkamperen. Dat moet niet ie
dereen doen,, maar op een aan
tal plekken kun je daar investe
ringen voor doen. De gemeenten
hebben daar misschien moeite
mee, ik denk dat enkele experi
menten goed mogelijk zijn", be
toogt de gedeputeerde.
Naast winterkamperen noemt
hij het inrichten van een mini-
camping met een verhaal erbij.
„De een doet iets met paarden,
de ander wat met streekproduc
ten of heeft een wijngaard."
Vijf nominaties
voor mooiste
donkere plek
GOES - Vijf plekken zijn voorge
dragen voor de titel Mooiste
Donkere plek van Zeeland. Het
gaat om vliegveld Nieuw-Haam-
stede, natuurgebied de Goud
plaat aan het Veerse Meer, ka
pel Hoogelande ten westen van
Middelburg, het Goese Sas aan
Ie Oosterschelde en fort Moer-
spui in Zeeuws Vlaanderen.
Bij de Zeeuwse Milieufederatie
öjn 25 inzendingen binnen geko-
men. Op zaterdagavond 28 okto-
ber maakt de ZMF, die de ver-
g organiseert, tijdens de
Iweede Nacht van de Nacht be
kend welke plek zich de mooiste
lonkere plek mag noemen. Dan
jrorden ook de prijzen uitge
reikt aan de inzenders.
het vliegveld Haamstede is
nog onbelemmerd van de ster
ren te genieten. De kapel van
Hoogelande straalt veel rust uit.
het Goese Sas combineren
rust en donkerte met het kabbe-
Het fort van Moerspui roept de
hte aan vroeger tijden op
[ffi door de stilte voelt het hier
nog eens extra donker. Op de
Goudplaat is het echt pikkedon
ker,
Buiten de nominaties vielen on-
meer de Boswachterij Wes-
lenschouwen, de Meeuwendui-
op Schouwen, Stroodorpe
Bij Kamperland, eiland de Archi
pel in de Grevelingen, het mid-
fen van de stormvloedkering,
Bet waterwingebied bij Vrou
wenpolder, de Poel bezuiden
de duinen tussen Cad-
and-Bad en Retranchement, de
Autrichepolder bij Westdorpe
en het einde van de Dijkstraat
in de Hellegatpolder (gemeente
WEDGE? - Nadat hij zeven-
P<® jaar schadevrij in New
ïork had rondgereden, ging een
ll-jarige motorrijder uit Ouden-
Bosch gisteren, op zijn eerste
lag terug in Nederland, even
Kn tochtje maken.
Blaar rond kwart over twee
strandde hij op de Postweg in
Lewedorp. Daar werd hij aange
ven door een 80-jarige inwo-
«er van de gemeente Borsele.
Beiden bleven ongedeerd, maar
Ie motor kon niet verder rijden,
uie moest worden weggesleept.
door Rinus Antonisse
De strijd tegen het water tekent de
geschiedenis van Zeeland. Door de
eeuwen heen is het dé rode draad. Met
als markante gebeurtenissen stormvloe
den, inpolderingen, verdronken landen,
militaire inundaties en - voorlopig het
laatste hoogstandje - de stormvloedke
ring in de Oosterschelde. De vooraan
staande personen uit de Zeeuwse histo
rie hebben dikwijls een band met het
water: zeehelden als De Ruyter en de
Evertsens en ook dichter Jacobs Cats
(als bedijker).
PZC-lezers gaven hun mening over de
historische hoofdlijnen in de provincie.
Een Zeeuwse 'vertaling' van de
deze week verschenen
canon van de vader
landse geschiedenis.
Die begint bij het hune
bed en eindigt bij Europa. Voor Zee
land ligt dat volgens de lezers tussen de
Romeinen in Aardenburg en de delta
werken uit de tweede helft van de 19e
eeuw. -
Dat het water zo centraal staat, is niet
echt verrassend; het onderstreept wel
de band van de Zeeuwen met het water,
de ene gebeurtenis als vijand, de andere
als vriend.
Maritiem historicus D. Roos uit Vlissin-
gen vindt dat als Zeeuws onderwerp
aan de historische tijdbalk toegevoegd
dient te worden het moment waarop de
Vlissingers zich zelfstandig vrijmaak
ten van het Spaanse juk: 6 april 1572.
„Deze belangrijke datum kan worden
beschouwd als het begin van
de totstandkoming van de
Republiek der Verenig
de Nederlanden. Deze
datum en de gevolgen
zijn van aanmerkelijk
groter historisch belang dan die van
Den Briel (1 april 1572) en het Lei-
dens Ontzet (3 oktober 1574)."
Als andere onderwerpen noemt hij on
der meer de Zeeuwse kaapvaart, ook
omdat de kapers zeer betrokken waren
bij de strijd tegen de Duinkerkers in de
Tachtigjarige Oorlog en bij de Engelse
oorlogen in de zeventiende eeuw.
De Zeeuwse wandtapijten, waarop de
strijd tegen de Spanjaarden is afge
beeld, horen ook op de lijst, stelt Roos.
Evenals de Honte of Westerschelde,
vanwege de sleutelrol die de rivier in
de loop der eeuwen vervulde. „Er be
staat wereldwijd geen rivier met een
rijkere geschiedenis."
Op C. Matthijsse uit Heinkenszand
heeft de presentatie van de kerncentra
le, die in 1973 in bedrijf kwam, veel in
druk gemaakt. „Als tiener stond ik in
een bomvol verenigingsgebouw te luiste
ren. Nog steeds als ik het woord kern
centrale hoor, doet het mij iets. Zo'n be
langrijke gebeuifenis hoort ook een
plaats in de geschiedenis te krijgen."
Als voorzitter van de Stichting Karolin
gische Burg is J. Hamelink uit Oost-Sou
burg nauw betrokken bij de ringwal-
burg in zijn woonplaats, die in de acht
ste eeuw werd aangelegd. De bur
gen (ook in Oostburg, Middel
burg, Souburg en Burgn)
vullen in de geschiede
nis de ruimte in tussen de Ro
meinen en de middeleeuwen. „Ze
vormen een belangrijke stap in de bewo
ning en ontginning van een moeilijk
toegankelijk gebied. De geboorte van
het huidige Zeeland zou je kunnen zeg
gen."
In elk geval moeten op de lijst enkele
extreme stormvloeden staan, meent
F. Minneboo uit Middelburg. Dat zijn
de Sint Elisabethsvloed in 1404, de Sint
Felixvloed in 1530, de Allerheiligen
vloed in 1570 en de Februariramp in
1953. Met als contrast de landaanwin
ning door inpolderen tussen de zestien
de en twintigste eeuw.
Veren
Deze inzender is een van de velen die de
Verenigde Oost-Indische Compagnie in
de Zeeuwse canon wil zien. Maar ook
de opkomst en ondergang van de Zeeuw
se veren, 'met name die op de Wester
schelde in het tijdvak 1826-2002', mag
niet vergeten worden. Voor menigeen
vormen de deltawerken, met als sluit
stuk de stormvloedkering,
(1986).een gedenkwaardige
episode.
Ook de Tweede Wereldoorlog, met in
het begin het bombardement op
Middelburg (mei 1940) en aan het
einde de enorme verwoestingen in
vooral West-Zeeuws-Vlaanderen
(najaar 1944), komt vaak naar voren.
D. van der Werf geeft een lijstje perso
nen: de in Vlissingen geboren Michiel
de Ruyter, misschien wel de grootste ad
miraal die ooit leefde; Frans Naerebout,
redder van vele levens op zee en voor
aanstaand loods; de Evertsens, belang
rijk zeemansgeslacht; Johan Hendrik
van Dale, onderwijzer in Sluis en de
man van het Groot Woordenboek der
Nederlandse Taal; Jacob Cats, dichter,
jurist en politicus.
Laurens Pieter van de Spiegel
(1737-1800) is in Zeeland ten onrechte
in de vergetelheid geraakt, schrijft
D. van Nieuwenhuijzen uit Middelburg.
Hij was toonaangevend politicus, onder
meer raadspensionaris van Zeeland en
Holland. R. Willemseri uit Biervliet no
mineert Willem Beukelszoon (overleden
in 1497), als de uitvinder van het haring
kaken.
Aardrijkskunde
Aad de Klerk, regionaal consulent ge
schiedbeoefening, vindt het een goede
zaak te werken aan een Zeeuwse canon
van de geschiedenis, naast de meer alge
mene Nederlandse.
„Maar het is.niet meer van deze tijd die
te beperken tot de hoogtepunten uit of
de belangrijke lijnen in de Zeeuwse ge
schiedenis", stelt hij. „Meer en meer
groeit het besef, ook in allerlei vormen
van onderwijs, dat geschiedenis en aard
rijkskunde, tijd en ruimte, nauw met el
kaar samenhangen. Lokale en regionale
geschiedenis is niet te scheiden van
landschapskunde of -kennis. Een
Zeeuwse canon moet dus een canon
voor geschiedenis én aardrijkskunde
zijn."
Mensen en gebeurtenissen die volgens
Zeeuwen niet mogen ontbreken in de
hoofdlijnen van de Zeeuwse geschiede
nis: de dichter Jacob Cats (foto midden
toont zijn beeld op de Markt in Groe-
de), de bouw van de kerncentrale in
Borssele (rechtsboven), de Ramp, fe
bruari 1953 (rechtsonder: het water
trekt zich terug uit Kerkwerve) en zee
held Michiel de Ruyter (op de foto links
onder het standbeeld in Vlissingen).
door Jan Dagevos
GOES - De stichting Breath wil
in Zeeland een hulpactie op
touw zetten voor de bouw van
een hospice in de Georgische
hoofdstad Tbilisi. De accommo
datie moet volgend jaar verrij
zen. Voor de bouw is naar schat
ting drie ton nodig.
De stichting Breath werd in
1995 opgericht en is het geestes
kind van Nico de Borst uit Ca-
pelle aan den IJssel. De stich
ting ondersteunt onder meer
hulpbehoevende kinderen in Po
len, Roemenië, Oekraïne en
sinds kort ook Georgië. Vorig
jaar kregen tweeduizend kinde
ren in Georgië schoolboeken en
sportspullen.
Voorzitter Nico de Borst van de
stichting onderhoudt sindsdien
nauwe contacten met Sandra
Roelofs. De Terneuzense is ge
trouwd met de huidige Georgi
sche president Michail Saakasj-
vili. „Ze heeft me nu gevraagd
of we de bouw van een hospice
in Tbilisi kunnen ondersteu
nen", vertelt De Borst. „En, om
dat haar roots in Zeeland lig
gen, zou het leuk zijn als we de
krachten kunnen bundelen, on
der het mom van 'Zeeland helpt
Georgië'."
De Borst wil commissaris van
de koningin Van Gelder benade
ren. Verder wil hij een aantal be
kende mensen, zoals de voetbal
tweeling Dennis en Gérard de
Nooijer, bij het project betrek
ken, „Ik ken die jongens nog
vanuit de Sparta-periode", zegt
De Borst, die momenteel be
stuurslid is bij de Rotterdamse
eredivisieclub. „Als ik aan Zee
land denk, dan denk ik aan
strand, Racoon en Blof. Daar
kunnen we mooie dingen mee
doen, een gala of een benefiet
avond. Verder wil ik Lionsclubs
en Rotaryclubs benaderen."
In de aanloop naar de Kamer
verkiezingen op 22 november
vraagt de PZC mensen naar de
belangrijkste problemen op de
verschillende beleidsterreinen.
Wie moeten we minister of
staatssecretaris maken als we
daarvoor een oplossing willen?
Kim Kloet (23) uit Kerkwerve
staat al dik een jaar als starter
ingeschreven bij woningcorpo
ratie Zeeuwland.
door Esme Soesman
Wat is het grootste probleem
waar starters tegenaan lopen?
„Dat het heel lang duurt voor je
iets krijgt toegewezen. 'Er wordt
te weinig in jongeren geïnves
teerd. Er wordt wel voor oude
ren gebouwd en dan verwach
ten ze dat die uit hun huizen
gaan en zo plaats maken. Maar
dat zijn vaak luxe huizen of gro
te gezinswoningen die ze achter
laten. En als je begint, hoef je
geen drie slaapkamers en een
grote zolder. En je wilt natuur
lijk ook niet gelijk kopen. Dan
wil je een simpel klein huisje hu
ren. Maar als die er al zijn,
wordt er massaal op gerea
geerd."
Hoe moet dat probleem worden
„Er moet heel kritisch naar ur-
gentieregels worden gekeken.
Het Zeeuwse schaduwkabinet
Mensen die problemen hebben,
krijgen voorrang. Maar wat is
urgentie? Er zijn er genoeg die
een huis vervolgens afwijzen.
Daar zouden regels voor moe
ten worden opgesteld."
Welke coalitie zou dit probleem
het beste kunnen oplossen?
„Ik heb de Stemwijzer bekeken
Twee klachten over oefening
MIDDELBURG - Bij de milieuklachtenlijn zijn donder
dagavond welgeteld twee klachten binnengekomen over
de militaire oefening die op dat moment werd gehouden
rondom het Veerse Meer. Een inwoner uit Kamperland en
iemand uit Gapinge klaagden over de laag overvliegende
straaljagers van de Nederlandse luchtmacht.
Bus Gent ook naar Walcheren
VLISSINGEN - De CD A-fracties van Vlissingen en Mid
delburg vinden dat de directe busverbinding tussen Goes
en Gent moet worden doorgetrokken naar Middelburg en
Vlissingen. Beide fracties dienen daarvoor tijdens de ko
mende gemeenteraadsvergaderingen een motie in.
Zij stellen dat een snelle verbinding van en naar Gent ook
aantrekkelijk is voor inwoners en ondernemers van Mid
delburg en Vlissingen, Verder benadrukken ze dat Goes
weliswaar in het midden van Zeeland ligt, maar niet het
centrum van Zeeland is.
Taakstraf voor werk in wietloods
MIDDELBURG - Voor hun betrokkenheid bij een grote
wietplantage in Bruinisse heeft de Middelburgse politiek
rechter gisteren negen verdachten uit de Randstad en een
31-jarige man uit Polen veroordeeld tot werkstraffen van
40 tot 240 uur, plus voorwaardelijke gevangenisstraffen
van drie maanden. In een loods aan de Nijverheidsweg
trof de politie vorig jaar op 20 april 25.338 hennepplan
ten aan. Het was de grootste hennepvangst op Schou-
wen-Duiveland totdantoe.
De negen mannen en een vrouw verrichtten werkzaamhe
den in de loods, waarvoor zij werden betaald. Negen ver
dachten moeten het geld dat ze met de wietteelt hebben
verdiend, aan de Staat terugbetalen. Politierechter
G. van Unnik stelde de ontnemingsbedragen in totaal op
20.420 euro.
Het Openbaar Ministerie had celstraffen van een maand
tot een half jaar onvoorwaardelijk geëist.
Achterstandsleerling in de knel
MIDDELBURG - De verlaging van het extra geld dat
scholen krijgen voor leerlingen met achterstanden, breekt
scholen met veel van die kinderen op. Dat zegt C. Corstan-
je, lid van de raad van bestuur van de openbare Archipel
basisscholen op Walcheren.
„Het leidt tot schrijnende gevallen. Een aantal 'zwarte'
scholen heeft nu al onvoldoende geld om die leerlingen op
te vangen." Een van de criteria om extra geld voor leerling
gen te krijgen, is het opleidingsniveau van de ouders. Dat
moet nu lager zijn dan voorheen; de norm is aange
scherpt.
Corstanje uitte zijn kritiek op dit beleid bij een debat gis
teren in Middelburg met PvdA-Kamerlid M. Hamer (9e
op de kieslijst), het Middelburgse WD-raadslid A. Bos
man (29e op de WD-kieslijst) en CD A-raadslid J. San-
dee. De maatregel leidt niet tot de gewenste spreiding van
achterstandsleerlingen over'scholen, erkende Hamer. Zij
hoopt het met een initiatief-wetvoorstel van haar hand be
ter te regelen.
„Wij zien deze maatregel als een bezuiniging", zei San-
dee. Ze viel daarmee haar eigen kabinet af, noteerde Ha
mer met respect. „Dat is moedig." „Het is waar", besloot
Sandee.
door Sheila van Doorsselaer
PAAL - De bergingsbedrijven
Multraship, URS en Polderman
hebben de afgelopen nacht de
handen vol gehad aan een duw
bak met averij.
De onder Belgische vlag varen
de, zwaarbeladen duwbak Mo-
rea 6 liep vrijdagnamiddag even
voor half vijf aan de grond op
de Westerschelde, ter hoogte
van Paal. De duwbak, geduwd
door de Morea die onderweg
was van Antwerpen naar Ever-
gem, was geladen met rollen
staal.
De Morea kon losgemaakt wor
den van de bak en bleef zo bui
ten de problemen. De ldus voor
de sleepboten werd bemoeilijkt
omdat de duwbak in lengterich
ting geplooid raakte, als het wa
re in de vorm van een banaan.
De bergers hebben een vlot-
kraan van het Terneuzense Ovet
laten komen om te assisteren.
De lading moest worden overge
heveld en het wachten was
gisteravond laat nog op voldoen
de water rond de duwbak, zodat
deze kon worden vlotgetrokken.
De schade is nog niet bekend.
Een woordvoerder van het Ter
neuzense Multraship verMaarde
gisteravond laat dat de klus nog
zeker de hele nacht en wellicht
nog tot in de loop van vandaag
zou kunnen duren.
(Advertentie)
zoeken
en de SP sprak me in het alge
meen wel aan. Wat huisvesting
betreft zitten de meeste partijen
wel op één lijn, maar het gaat in
de Stemwijzer niet echt over
starters. En er worden wel heel
veel mooie dingen beloofd,
maar het moet pok gebeuren.
Het zijn trouwens ook vooral ge
meenten die met starterswonin-
gen aan de slag moeten. Zij be
palen wat er waar wordt ge
bouwd."
Wie moet de volgende minister
van volkshuisvesting worden?
„Dat vind ik heel moeilijk.
Daar heb ik niet echt een me
ning over. Maar ik heb soms het
gevoel dat het hard nodig is dat
er iemand is die de stem van de
normale mens hoort. Vaak zijn
het toch beter bedeelde mensen
die in de politiek zitten. Die heb
ben het over theorie. Dan denk
ik weieens: heb je enig idee
waar je het over hebt?"
u op www.ilocal.nl
iloCal bedrijven dim. jevtrndett
(Advertentie)
van 11.00 tot 17.00 uur
'uitsluitend keukenshowroom. Van 12.00 uur tot 18.00 uur
KEUKENS BADKAMERS
ALLES KAN MET BRUGMAN
Breda,
Kruisvoort 32
Woonboulevard,
Telefoon 076-5202058
Hulst*,
Absdaalseweg 19,
Telefoon 0114-320080
f
