Canon historie oogst hoon en lof PZC Zeeland blaast flinke partij mee Van Rossem: lijst met geschiedkundige hoogtepunten is propaganda van kabinet Commissie van negen Huishouden betaalt te veel voor water te gast Afdwingen erkennen genocide is zinloos Hoofdlijnen Nederlandse geschiedenis 17 oktober 1956 P7r dinsdag 17 oktober 2006 door Floor Ligtvoet We moeten weer trots zijn op ons land en zijn rijke historie. Daarom is gisteren na mens het kabinet de 'canon van Nederland' gepresenteerd, een lijst met feiten die iedereen hoort te weten. Dit tot afschuw van een enkele historicus: „Het is godgeklaagd dat de politiek zich met de geschiedenis be moeit." Voor het Haagse Binnenhof staat een groot staatsman van weleer. Zijn kalende hoofd en kromme neus zijn vereeuwigd in metaal. Het is Willem Drees. „Wie?" Liselore Koole (28) tuurt nogmaals naar het beeld. „Nee, ik heb geen enkel idee wie dat is." „Iemand uit de politiek", vervolgt ze weifelend. „Ja, sor- ry, maar daar houdt mijn kennis op." Voor de voeten van de grondlegger van het sociale ze kerheidsstelsel tekent zich een generatiekloof af. Jongeren lo pen het kunstwerk achteloos voorbij. Veertigplussers, daaren tegen, worden een tikkeltje emo tioneel bij het zien van 'vadertje Drees'. „Met die snor herken je hem zo", roept de Limburgse Toos Daniëls (51). De voormalige mi nister-president van na de Twee de Wereldoorlog heeft de AOW ingevoerd, vult haar zwager Jac (54) trots aan. Als het aan het kabinet ligt, is Drees in de toekomst voor nie mand meer een onbekende. En niet alleen deze oud-politicus maar ook veel andere Nederlan ders en belangrijke gebeurtenis sen uit het verleden moeten straks tot ieders parate kennis behoren. Ze worden namelijk op genomen in de 'canon van Ne derland', een opsomming van historische en culturele hoogte punten die straks op de basis- en middelbare scholen wordt ge leerd. Maarten van Rossem, de Utrechtse historicus en hoogle raar Amerikanistiek, gruwelt er van: „Het is politiek correcte re- geiïngspi'opaganda." De com missie die van het kabinet de op dracht kreeg om de canon sa men te stellen presenteerde gis teren officieel haar plannen. „Maar wat er al van is uitgelekt, een wandkaart met de 50 belang rijkste gebeurtenissen in iedere klas, is nog veel erger dan ik al had Kunnen bedenken", aldus Van Rossem. „De plannen van de commissie zijn 'behoudens goedkeuring van het kabinet'. Het is godgeklaagd dat de poli tiek zich nu inhoudelijk met de geschiedenis bemoeit. We willen toch geen vijftig door Balkenen de uitgekozen hoogtepunten? Moeten we dan straks samen met hem ook nog het VOC-lied zingen?" Geheel onschuldig is het maken van een selectie uit een overvloed aan geschiedenis feiten niet, beaamt de Leidse hoogleraar vadeiiandse geschie denis, Henk te Velde. Maar echt veel kwaad kan het volgens hem ook niet. „Ik betwijfel of de we- reldvisie van de leeiiing door een canon sterk wordt, beïn vloed." Nuttige kapstok Te Velde vindt één lijst met wa penfeiten wel een nuttige kap stok voor in het onderwijs. „Voor een docent is het handig om bij het standaardverhaal te beginnen. Later kun je nog de nuances aanbrengen." De canon heeft nóg een groot voordeel: het brengt de chronologie terug in het geschiedenisonderwijs. „De afgelopen generaties heb ben de geschiedenis per thema geleerd. Ze weten daardoor bij voorbeeld heel veel over de in dustrialisatie maar andere on derwerpen blijven vaag." Ter wijl het toch essentieel is om te weten dat Napoleon voor de Tweede Wereldoorlog; leefde, al dus Te Velde. Ulde Lankhorst, geschiedenisle raar op een middelbare school in Apeldoorn, klaagt dat er in de huidige lessen 'bedroevend weinig aandacht' is voor de va derlandse geschiedenis. „Nog geen 10 tot 20 procent van de schoolboeken gaat over Neder land." Een Nederlandse canon vindt Lankhorst daarom wel eén uit komst. Sceptischer is hij over de mogelijkheden om er een cultu rele identiteit mee te creëren, zo als de Ondex-wijsraad graag ziet. „Ik weet niet of geschiedenis tot eenheid onder het volk zal lei den. Dat lijkt me tamelijk ambi tieus." Onhaalbare kaart Die culturele identiteit is ook volgens Te Velde volstrekt on haalbare kaart: „Maai- kenne lijk is er nu behoefte aan een houvast." Volgens Van Rossem is die behoefte het logische ge volg van de 'angstzaaierij' van Balkenende: „Die man heeft Ne derland jarenlang de put in ge praat. Het zou niet goed met het land gaan. Deze canon komt voort uit die onderbuikgevoe- lens." De kritische historicus hoopt vurig dat 'het hele canon project jammerlijk mislukt'. En al die voorgedrukte wandkaar ten? Van Rossem: „Hopelijk pak ken scholen die niet eens uit of maken ze er op het eindf eest hef vuur mee aan." GPD Professor Flits van Oostrom leidt de negen leden tellende canon commissie, die is gevormd in opdracht van minister Van der Hoeven (Onderwijs). Van Oostrom is hoogleraar Middeleeuwse Ne derlandse literatuur in Utrecht. De commissie bestaat verder uit een directeur van een scholengroep, een aantal wetenschappers en schrijvers van historische boeken, een cultuurcriticus en een leraar geschiedenis. Het idee dat er met een canon moet worden gewerkt op de basis scholen en in het voortgezet onderwijs komt van de Onderwijs raad. Jongeren worden volgens deze raad op school wel goed voorbereid op de arbeidsmarkt, maar zijn minder goed toegerust om als bur ger deel te nemen aan de samenleving. De canon moet hun kennis van de culturele identiteit versterken. GPD De monopolistische Neder landse waterbedrijven keren dividend, uit aan hun eigen aandeelhouders. De water- prijs is daardoor gemiddeld 66 euro per huishouden te hoog. Die prijs kan omlaag door in de Waterleidingwet kostengeonëhteerde tarieven en adequaat toezicht vast te leggen. Vorige week heeft het CDA opnieuw Kamervragen gesteld. Het woord is nu aan het kabinet. door Jan ten Hoopen De waterprijzen zijn de af gelopen jaren in een deel van het land flink gestegen. En nu blijkt uil onderzoek van onder meer De Volks krant dat veel waterbedrij ven dividend uitkeren aan hun aandeelhouders. Vooral Evides maakt het bont, door maar liefst 34 miljoen euro aan dividend uit te keren aan de aandeelhouders. Die aandeelhouders zijn pro vincies, gemeenten en energie bedrijven. Die energiebedrij ven zijn op hun beurt ook ge deeltelijk eigendom van pro vincies, gemeenten en het Rijk. Er ontstaat daardoor een wir war aan -organisaties met di verse publieke en private be langen. Daarvan blijkt de con sument door prijsverhogin gen de dupe te worden. Provincie- en gemeentebe stuurders die voor een groot deel van hun inkomsten - bij drie bedrijven loopt het in de miljoenen - afhankelijk zijn van het waterbedrijf en tege lijkertijd hun burgers moeten dienen, zitten in een banaal dilemma. Kiezen ze voor de burger of voor het geld? Blijkbaar zijn er gemeenten en provincies waar bestuurders hun divi dend incasseren en dit in de algemene baten van hun over heidsorgaan stoppen. De wa terdividenden vormen daar mee'een verkapte belasting, die iedere burger naar ge bruik van drinkwater betaalt. Aandeelhouders staan niét al leen voor een dilemma, water bedrijven hebben bovendien een publiek monopolie., Dat betekent dat ontevreden klan ten niet over kunnen stappen naar een andere leverancier. Consumenten die zaken doen met monopolies moeten van-; wege de eenzijdige afhanke lijkheid beschermd worden. Waterleidingbedrijven heb ben een publieke taaie. Ze hoe ven geen winst te maken,: maar dienen te zorgen voor een goed product en een goe de dienstverlening. Uit onder zoek van Eric van Damme en- Koen Mulder bleek dat de een zijdige afhankelijkheid uit pakt in het nadeel van de con sument. "Volgens hen kan een Nederlands huishouden jaar-: lijks gemiddeld 66 euro min der betalen aan water. De ze ven miljoen Nederlandse huis houdens brengen daarmee bijna een half miljard euro pu re winst voort. Het CDA pleit daarom al lan ger voor lage prijzen die op de kosten gebaseerd zijn én, om te voorkomen dat de be- langenwirwar van lagere over- heden en energiebedrijven hiermee aan de haal gaat, on afhankelijk toezicht op de prijsbepaling. De waterbedrijven moeten in handen van de overheid blij ven en de prijzen moeten op basis van de kosten worden bepaald. Dit zal de waterprijs omlaag brengen, met gemid deld 66 euro. En daarmee wordt de burger beschermd, Monopoliewinsten zijn voor het CDA niet acceptabel. De waterbedrijven zijn juist in overheidshanden gebleven om te zorgen dat de burger ze ker is van een goed product. Nu nog een goede prijs. Jan ten Hoopen is woordvoerder economie van de CDA- Twee de-Kamerfractie door Fidan Ekiz De druk op Turkije om de genocide op Armeniërs te erkennen, zet de verhoudin gen tussen Turkije en Europa op scherp. Opmerkelijk is dat ook Armeense Turken en in tellectuelen in Turkije, die de genocide wél erkennen, de be moeienis van buitenaf afkeu ren. 'Die werkt averechts'. Veel Turken haalden afgelo pen weekeinde even opge lucht adem. De Franse presi dent Jacques Chirac bood hun land zijn excuses aan over de wet die het Franse parlement vorige week goed keurde. Daarin wordt het ont kennen van de Armeense ge nocide strafbaar gesteld, De actie zorgde voor grote woede in Turkije. De Turkse premier Erdogan zei te geloven dat Chirac er al les aan zal doen om de wet te gen te houden. Maar dat maakt de verontwaardiging er niet minder om. „Wij zijn geen moordenaars", riepen de monstranten in Istanbul. En zo kan de Turkse frustratie het beste worden samenge vat: de Europese kritiek wordt door Turken gezien als een persoonlijke aanval. Op hun vaderland, hun geschiede nis maar vooral, op hun iden titeit. Turkije stelt officieel dat er nooit een geplande volkeren moord is gepleegd tegen de Armeense minderheid in het toenmalige Ottomaanse rijk, maar dat de dood van hon derdduizenden mensen het ge volg is van oorlogshandelin gen. Sinds de oprichting van cle Turkse republiek in 1923 leren kinderen op school dat in die periode zowel Turkse als Armeense slachtoffers zijn gevallen. 01' er er wel of geen genocide heeft paatsge- vonden, kwam in de lesloka len niet eens ter sprake. Volgens Turkse intellectue len, die de volkerenmoord wel erkennen, is het onjuist om de bevolking de erken ning door de strot te duwen. Zo heeft ook de winnaar van de Nobelprijs voor de litera tuur, Orhan Pamuk, die in ei gen land is aangeklaagd voor het openlijk erkennen van de genocide, zijn afkeuring geuit over het Franse parlementsbe sluit. Pamuk zei het te betreu ren dat een 'land van de men senrechten' de vrijheid van meningsuiting verhindert Ook de schrijver Elif Safak, die is aangeklaagd wegens het beledigen van de Turkse identiteit in haar boeken, uit te haar onvrede. Safak zei het onjuist te vinden dat regerin gen van bovenaf 'een bepaal de versie van de geschiedenis dicteren'. „Zo komen we geen stap verder"aldus Safak. De Armeense patriarch in Istanbul, Mesrob II, stelde dat dergelijke besluiten slechts de haat bij ultra-natio nalistische groeperingen voe den, en de relatie tussen Ar menië en Turkije verslechte ren. Ook de Armeense Ethen Mahcupyan van Turkish Eco nomie and Social Studies Foundation in Istanbul (TES- EV) gelooft dat de druk op Turkije averechts werkt. Vol gens hem heeft Turkije onder de regering Van Erdogan voor het eerst een stap gezet om de Armeense kwestie bespreek- baar te maken. Zo liet Ah Ba- bacan, hoofdonderhandelaar met de EU. weten dat Turkije openstaat voor alle uitkom sten van wetenschappelijk on derzoek naar de kwestie. Onbegrip „Als de onderzoekscommissie concludeert dat er sprake was van genocide, accepteert Tur kije de uitkomst." Volgens Mahcupyan ziet Turkije de druk als een campagne tegen toetreding van Turkije tot de EU. j,Er is sprake van onbe grip." De Turken verklaren de mas samoorden door erop te wij zen dat nationalistische Arme niërs tijdens de Eerste Wereld oorlog hun kans schoon zagen een eigen staat op te richten in Oost-Anatolië. Het Ver drag van Sèvres (1920) - ook wel de 'de Turkse machtmer rie' genoemd - maakte dat mo gelijk. Het Ottomaanse Rijk werd door de overwinnaars van de oorlog opgedeeld in een kleine rompstaat in het noorden van Klein-Azië met Istanbul als hoofdstad en een onafhankelijke Armeense staat in Oost-Anatolië. GPD door Rinus Antonisse In de lijst van belangrijke his torische gebeurtenissen in Ne derland blaast Zeeland een flin ke partij mee. Niet zo verwon derlijk, want het gewest Zee land was - zeker in de zeventien de eeuw - na Holland het in vloedrijkste gewest. Bovendien zorgde de onafgebroken strijd te gen de zee voor diepte- en hoog tepunten. De canon van Nederland, ofwel de vaderlandse geschiedenis sa mengevat in vijftig hoofdlijnen. Gebeurtenissen zowel als perso nen. Kijkend naar Zeeuwse in valshoeken zijn die bij bijna alle onderwerpen wel aanwezig. De PZC is benieuwd hoe de in woners van Zeeland zelf aankij ken tegen de historische hoofd lijnen in hun provincie. Die kun nen wel eens afwijken van de landelijke, toch altijd ietwat Randstedelijk gekleurde, opsom ming. Vandaar dat de redactie lezers uitnodigt om hun lijst met tien Zeeuwse gebeurtenissen en de vijf belangrijkste historische Zeeuwen door te geven. En liefst daarbij kort aangeven waarom een gebeurtenis of per soon op die eigen lijst staat. Het kunnen onderwerpen uit de landelijke canon zijn, maar de lezers kunnen ook andere ge beurtenissen en mensen die voor de provincie belangrijk waren, opgeven. De inpolderaars, de zeehelden, de stormvloeden, de waterbouwkundige werken (zo als het deltaplan), zeeslagen, de landbouwontwikkeling - om eens wat onderwerpen te noe men. Op de landelijke lijst zijn overi gens Zeeuwse aanknopingspun ten genoeg. Niet bij de hunebed den, wel bij de Romeinen, die on der meer in Aardenburg en met de tempels bij Domburg en Co- lij nsplaat (Nehalennia) vandaag de dag aan een grijs verleden herinneren. Zeeland claimt graag dat missionaris Willi- brord eind zevende eeuw in de provincie werkte, maar bewij zen ontbreken. Wel is sprake van een sterke Willibrordtradi- tie, een put in Zoutelande en was Westkapelle een Willi- brord- bedevaartplaats Floris V streed met de Vlaamse graaf Guy van Vlaanderen om Zeeland Bewesterschelde. Mid delburg was in 1566 de eerste stad in het huidige Nederland waar de beeldenstorm woedde: Het monument ter herinnering aan de slavernij in Middelburg bij de onthulling op 3 juli 2005. De sla vernij vormt een zwarte bladzijde in de geschiedenis van Zeeland foto Lex de Meester de vernieling van beelden en kostbaarheden in kerken en kloosters. Zeeland speelde een belangrijke rol in de Tachtigjari ge Oorlog en het ontstaan van de Republiek der Verenigde Ne derlanden. Vanaf die tijd geldt dat er een hechte band met de Oranjes, Willem de Zwijger voorop, bestaat. Na Amsterdam vormde Zeeland in de zeventiende eeuw het twee de brandpunt van economisch le ven in de Republiek. In de Vere nigde Oost-Indische Compagnie (1602). In de Zeeuwse VOC-ka- mer, gevestigd te Middelburg, was ruim 20 procent van het hoofdkapitaal van de VOC vere- tegenwoordigd. Michiel de Ruy- ter behoeft nauwelijks toelich ting. Behalve op hem, kan Zee land bogen op zeehelden die zich met succes inzetten voor handhaving van Neerlands machtige positie op zee. Een zwarte bladzijde vormt de rol die Zeeland via met name de West-Indische Compagnie speel de in de slavenhandel. De mees te slavenschepen werden vanuit Zeeland uitgerust en uitgezon den. De watersnood van 1953 is an dermaal een zwarte bladzijde. De aanwezigheid van Annie M.G. Schmidt op.de lijst heeft wel weer een Zeeuws tintje: de schrijfster werd in 1911 als do mineesdochter in Zeeland gebo ren. Is er wel een Zeeuwse lijst van gebeurtenissen en personen sa men te stellen? Aad de Klerk, consulent regionale geschiedbe oefening, weet dat het histo risch besef in de provincie goed ontwikkeld is. „Als je het getals matig uitdrukt, dan zit het wel goed, We hebben wel eens ge teld hoeveel mensen in de diver se organisaties, zoals heemkun dige kringen, rondlopen. We kwamen op meer dan 10.000 le den uit. In georganiseerd ver band is men heel geïnteresseerd in de geschiedenis. Hunebedden De Romeinse linies - grensste nen Willibrord Karei de Grote Hebban olla Vogala: het eerste geschreven Nederlands Floris V De Hanze Boekdrukkunst Erasmus Karei V De Beeldenstorm Willem van Oranje De Republiek De Verenigde Oostindische Com pagnie DeBeemster De grachtengordel Hugo de Groot De Statenbijbel Rembrandt De Atlas Major van Blaeu Michiel de Ruyter Spinoza Slavernij Buitenhuizen Eise Eisinga De patriotten Napoleon Bonaparte Koning Willem I De eerste spoorlijn De Grondwet Max Havelaar Verzet tegen kinderarbeid Vincent van Gogh Aletta Jacobs De Eerste Wereldoorlog s De Stijl o De crisisjaren De Tweede Wereldoorlog Anne Frank Indonesië Willem Drees De watersnood De televisie Haven van Rotterdam o Annie M.G. Schmidt o Suriname Srebrenica Veelkleurig Nederland De gasbel Europa NIEUW-GUINEA - De Austra lische regering betreurt het dat Afrikaanse en Aziatische landen het geschil tussen Ne derland en Indonesië over Nieuw-Guinea aan de VN wil len voorleggen. Volgens de Au stralische minister van Buiten landse Zaken Casey zal de be moeienis van de VN de relatie tussen Indonesië enerzijds en Nederland en Australië 'ander zijds verder onder druk zetten. WATERTOREN - De nieuwe watertoren Voor Terneuzen is vandaag in gebruik genomen. De 53 meter hoge toren be schikt over vijf reservoirs met een totale capaciteit van in to taal ruim tweeënhalf miljoen j liter water. Commissaris van de Koningin De Casembroot' verrichtte de openingshande ling. SNELHEID - Een Kloetingse handelaar is door de politie rechter tot drie weken celstraf veroordeeld omdat hij: dron-1 ken en met een voor de rechter1 'ongehoorde snelheid' probeer- j de te ontkomen aan de politie. Ter hoogte van 's-Iieer Arends- i kerke drukte de Kloetinger het j gaspedaal flink in en bereikte I er een topsnelheid van 120 kilo- j meter per uur. 1\»/\ Internet: www.pzc.nl Internetredactie: r liii Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Hoofdredactie: Peter Jansen Bezorgklachten: Arie Leen Kroon (adjunct) 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden: Centrale redactie: zaterdags tot 12.00 uur. Stationspark 28 Postbus 31 Abonnementen: 4460 AA Go'es 0800-0231231 Tel: (0113)315500 autom. afschrijving acceptgiro Fax: (0113)315669 per maand: 21,50 n.v.t E-rriail: redactie @pze.nl per kwartaal: 61,50 64,50 par jaar: £236.00 239,00 Lezersredacteur: A. J. Snel Voor toezending per post geldt een Stationspark 28 toeslag. Postbus 31 E-mail lezersservice@pzc.nl 4460 AA Goes Beëindiging van abonnementen Tel: (0113)315660 uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het Fax:(0113)315609 einde van de betaalperiode. E-mail: lezersredacteur@pzc.nl PZC, t.a.v, lezersservice. Postbus 314460 AA Goes Middelburg: Losse nummers per stuk: Buitenruststraat18 maandag L'm vrijdag; 1,30 Postbus 8070 zaterdag: 1,85 4330 EB Middelburg Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Tel: (0118)493000 Fax:(0118)493009 Bankrelaties: E-mail: redwalch@pzc.nl ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Goes: Stationspark 28 Postbus 31 Advertenties: 4460 AA Goes Alle advertentie-orders worden uitgevoeid Tel. (0113)315670 overeenkomstig de Algemene Fax. (0113)315669 Voorwaarden van Wegener NV en volgens E-mail: redgoes@pzc.nl de Regelen voor het Advertentiewezen. Terneuzen: Overlijdensadvertenties: Willem Alexanderlaan 45 maandag 1/m vrijdag Postbus 145 tijdens kantooruren 4530 AC Terneuzen zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (0115)645769 Tel. (076)5312550 Fax. (0115)645742 Fax. (076)5312340 E-mail: redtem@pzc.nl Personeelsadvertenties: Hulst: Het 's-Landshuis Tel: (076)5312240 Steenstraat 37, Fax- (076)5312340 4561 AR Hulst Tel: (0114)371379 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Fax: (0114)371380 Tol. (076)5312104 E-mail: redhulst@pze.nl Fax. (076)5312340 Zierikzee: Grachtweg 23a Voor gewone advertenties: Postbus 80 Noord- en Midden-Zeeland 4300 AB Zierikzee Tel. (0113)315520 Tel: (0111)454647 Fax. (0113)315529 Fax:(0111)454657 Zeeuws-Vlaanderen E-mail: redzzee@pze.nl Tel: (0113)315570 Fax:(0113)315571 Opening kantoren Business to Business/Onroerend goed Goes, Zierikzee Tel: (076)5312277 en Hulst: Fax: (076)5312274 Maandag t/'m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur Internet: www.pzc.nl/service/adverteren Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. De dooru aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in aon bestand dat wordt gebruikt voor onre (abonnementen)administratie en om u te (laten) i ducten van de titels en de werkmaatschappijen v an Wegener of door ons zorgvuldig gesclecteer- de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: Pzc, le zersservice, Postbus 31, 4460 AA Goes. Behoort tot weGGNeR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2006 | | pagina 4