PZC
Project moet binnenstad
Terneuzen uit slop trekken
W3
De tuin is echt
waanzinnig mooi
Redactie bijlagen: 0113-315680
fcpzc.nl
F-mail:redactie@ pzc.nl
Postbus 31,4460 AA Goes
Advertentie-exploitatie:
Noord-en Midden-Zeeland: 0113-315520;
Zeeuws-Vlaand eren: 0113-315570;
Nationaal: 020-4562500.
zaterdag 14 oktober 2006
De haard als
schilderij
aan de muur
Directeur Evert Jan van Exter van de woningstichting Clavis in Ter-
neuzen geeft het volmondig toe. Zijn organisatie, in november 2001
voortgekomen uit de toenmalige Woningbouwvereniging Terneuzen,
steekt met de verwezenlijking van het binnenstadsproject Korte Kerk
straat en omgeving zijn nek uit. De gemeente Terneuzen trouwens ook.
Maar het móet gebeuren. En als dit stukje ingrijpende stadsvernieuwing
slaagt, gaan Glavis en de gemeente zo gped als zeker een stapje verder; een
trapje hoger ook, voor meer kapitaalkrachtige doelgroepen.
DE VOORDEUR
De voordeur biedt toegang tot een woning, maar wat
daar achter schuil gaat, blijft voor velen onzichtbaar.
In deze serie een kijkje achter de voordeuren van
Zeeuwse huizen. Iedere week gaat een andere deur
open' en geeft de bewoner een blik in zijn of haar leven.
De Franse bulletjes Betje en Mona liggen in het
houten strandhuisje van Marga Waalwijk. In de
riante tuin achter haar woning in Zierikzee staat het
houten kotje. De zon schijnt er precies in en de huisdie
ren liggen heerlijk op de warme houten vloer. Betje
ziet een nog lekkerder plekje in de najaarszon, en ver
kast naar het kussen op een van de luie stoelen. „Je zit
hier heerlijk, zeker als het net wat te koud is op het ter
ras. We doen het niet heel vaak, maar afgelopen zon
dag hebben we hier nog lekker gezeten." In het strand
huisje staan twee stoelen. Een opengeslagen boek op
het bijzettafeltje verraadt dat het hier toch aangenaam
verpozen is.
„We moeten het strandhuisje nog verder opknappen.
Aan de buitenkant willen we het in dezelfde.roomtint
schilderen als het houtwerk van het huis. Binnen wil
ik een dekkende beits in een ouderwets, donker oker."
Ze pakt een rood ijzeren emmertje en wat strandspulle-
tjes, „ik wil ook nog wat stranddingetjes ophangen en
neerzetten."
De tuin is de trots van Marga. Samen met echtgenoot
Erik heeft ze de tuin opnieuw vormgegeven waardoor
achter het fraaie jaren dertig pand aan 't Vrije haar
'droomtuin' ligt. „De tuin heeft een waanzinnig sfeer
tje. Zo mooi, sereen haast. Door de bomen die er staan,
is er een prachtig spel van licht en schaduw. En als al
les bloeit, de blauwroze hortensia, de witte hortensia,
de zachtroze meidoorn, de rododendron, prachtig.
Toen we het huis kochten, vijf jaar geleden, lag er nog
asfalt in de tuin. Dat is nu grotendeels weg. Alleen bij
het strandhuisje nog, maar daar hebben we ook nog al
lerlei plannen voor."
Achter in de tuin staat een wit prieeltje van gietijzer.
„Ik ben opgegroeid in Loosduinen en heb goede herin
neringen aan park Ockenburgh. Dat stond vol met hui
zenhoge rododendrons. Daar werden veel concerten ge-
gevèn, in een muziektent. Toen hier voor het eerst de
rodondendrons bloeiden rondom het prieel in de tuin,
kreeg ik onmiddellijk dat oude Ockenburgh-gevoel te
rug. Daarom hebben we dit huis Ockenburgh ge
noemd.
„We wonen hier nu een maand of vijf. Het is een heer
lijk huis, ruim, mooi licht. Het heeft een goede sfeer. Ik
moet er niet aan denken dat ik er weg zou moeten. Het
pand is flink onder handen genomen. „We hebben het
in stijl opgeknapt." Van de schuifdeuren met facetge
slepen glas ('op de kop getikt bij een handelaar in antie
ke bouwmaterialen') tot de keuken, de badkamer
ademt het pand inderdaad een nostalgische sfeer. In de
hal ligt nog een originele granitovloer in perfecte staat.
- Glimlachend: „We hebben zelfs gezocht naar dat 'vie
ze' groen uit de jaren dertig. Een beetje mosterd-
groen."
Waar nu het gezin Waalwijk in volstrekte harmonie
met het pand leeft, stampten ooit Duitse legerlaarzen
rond. „Hier is in '45 de vrede getekend', vertelt Marga.
Op een foto uit het Zierikzeese gemeentearchief blijkt
dat het pand in de oorlog is geconfisqueerd door de
Duitse militaire commandant van Schouwen-Duive-
land. Hij ondertekende op 7 mei de capitulatievoor
waarden. De Duitsers vertrekken later die dag van het
eiland. Het huidige Ockenburgh is een vredig huis, dat
positieve energie uitstraalt.
De huidige hoek waar de Dijkstraat en de Korte Kerkstraat samen komen.
foto's Peter Nicolai
Bijna twee weken geleden
werd het plan gepresen
teerd. En de reacties vielen Van
Exter absoluut niet tegen. Na
tuurlijk had hij op flink wat
scepsis gerekend, want de bin
nenstadsbewoners zijn in het
verleden met stapels plannen ge
confronteerd, maar ook heel
vaak teleurgesteld als het op de
uitvoering aan kwam. „Maar dé
betrokken partijen moeten nu
lef tonen, ondanks de scepsis
die eerlijk gezegd ook wel weer
meevalt. De Wijkraad Binnen
stad wil nu bijvoorbeeld een
stap verder gaan dan ons voor
ogen staat. Wij vinden dat je
daar even mee moet wachten.
Eerst de Korte Kerkstraat en
omgeving, daarna een volgende,
nog aantrekkelijkere fase, ja,
ook voor de ruimere beurs."
De directeur van Clavis vindt
dat zijn organisatie en de ge
meente niet alleen hun nek uit
steken, maar spreekt zelfs van
'linke soep'. Want het project
kan dan menigeen aanspreken,
de ervaring leert op dit moment
dat als je mensen vraagt of ze in
de binnenstad willen wonen, ze
zich alleen maar laten leiden
door wat je daar nu aantreft. En
■het kan niet worden ontkend,
dat een deel van het plangebied
in verregaande staat van verpau
pering verkeert en schreeuwt
om drastische maatregelen.
Ambitieus
Een stukje geschiedenis. Eind
jaren zeventig oordeelden de
toenmalige gemeentebestuur
ders dat de binnenstad op de
schop moest. Een ambitieus
plan zette de lijnen uit voor de
stadsvernieuwing. Er werden
straten aangepakt en huizen ge
sloopt. De plannen Pasterbos,
Westkant 1, Elleboog Dwars
straat en Vlooswijk werden ver
wezenlijkt, maar na verloop van
tijd stokte de vernieuwings
drang. De bestuurders hadden
andere prioriteiten.
Na lange onderhandelingen met
de gemeente bleek de toenmali
ge woningbouwvereniging be
reid 'de gaten in het woonge
bied' op te vullen met veertig
huurwoningen op negen loca
ties. Het plan Nieuwediep had
zoveel voeten in de aarde omdat
de bouwvereniging alleen in het
project wilde stappen als de ge-
foto's Mechteld Jansen
Annemarie Zevenbergen
Dijkstraat - Korte Kerkstraat eruit moet komen te zien.
bouw, die binnensteden mees
tentijds kenmerkt. Hoofddoel is
de versterking van de woonfunc
tie in het gebied. De horeca ver
dwijnt grotendeels; de plaats
waar die panden nu staan,
krijgt een woonfunctie. Acht ver
pauperde gebouwen, waaronder
het voormalige hotel-restaurant
Monopole en een oud pakhuis
ernaast worden gesloopt. Ze ma
ken plaats voor twaalf huur- en
koopwoningen. In het voormali
ge klooster, het vroegere water-
schapsgebouw, worden veertien
huurappartementen ingericht,
allemaal met een eigen parkeer
plaats.
Op de hoek van de Korte Kerk
straat en de Nieuwediepstraat
komt een familiehotel (De
Arend), het achterliggende jon
gerencentrum Kalashnikov
krijgt een zaal en een eigen in
gang, die aan alle geluidseisen
voldoen en de openbare ruimte
in het gebied wordt heringericht
met nieuwe trottoirs, bestrating
en beplanting. De sloop moet ui
terlijk volgend voorjaar begin
nen, een jaar later is de vernieu
wing waarschijnlijk duidelijk
zichtbaar.
Van Exter: „Bij de toewijzing
van de woningen en appartemen
ten zullen we uiterst zorgvuldig
te werk gaan. We gaan echt kij
ken welke mensen ervoor in aan
merking komen." Van de kant
van de gemeente verwacht Van
Exter eenzelfde zorgvuldigheid.
„Het zou best zo kunnen zijn
dat dit plan als hamerstuk de ge
meenteraad passeert. Ik hoop
van harte dat de dames en heren
bestuurders vervolgens niet ach
terover zullen leunen, want dat
zou funest kunnen zijn. Nee, ik
verwacht een streng handha
vingsbeleid, bijvoorbeeld rich
ting Kalashnikov, maar ook ten
aanzien van andere mogelijke
vormen van overlast. De gemeen
te moet die verantwoordelijk
heid écht nemen."
Noordstraat
Clavis is ook nauw betrokken
bij andere actuele bouwplannen
voor' de binnenstad. De woning
stichting neemt de zeven appar
tementen, die onderdeel zijn
van het bioscoopcomplex aan de
Burgemeester Geillstraat in be
heer en gaat ook een rol spelen
bij de exploitatie van apparte
menten en woningen in het
Schuttershofgebied aan de rand
van de stad. Ook het langver
wachte plan voor de Kop van de
Noordstraat wordt vlotgetrok-
ken. Van Exter: „Er is overeen
stemming over de stedenbouw
kundige invulling, zij het dat
het plan er nu anders uitziet
dan een paar j'aar geleden. Aan
de zuidzijde van de Vloos-
wijkstraat tot aan de Schoolweg
willen we appartementen bou
wen in combinatie met winkels.
De noordzijde van de Vloos-
wijkstraat - met die oude win
kelpanden van bijvoorbeeld
Naeye-Verstraeten en De Mul -
vallen erbuiten. Wij hebben de
gemeente een bod gedaan op de
bouwrijpe grond en als het alle
maal goed verloopt, kunnen we
in de loop van 2007 gaan slopen
en in 2008 aan de slag."
Wout Bareman
Het oude waterschapskantoor wordt verbouwd. Er komen veertien
appartementen in.
meente het verwachte exploita
tieverlies zou bijpassen.
Dat gebeurde en in juni 1992
werd de eerste steen gelegd voor
huizen, die gemiddeld 700 gul
den maandhuur vergden. Van
Exter, toen ook al aan het be
wind: „Na verloop van tijd ont
stond er leegstand in die nieuwe
wooncomplexjes. De bouw van
de Westerscheldetunnel heeft
ons uiteindelijk flink op weg ge
holpen. We hebben in die perio
de heel wat van die huizen ver
huurd aan de tunnelbouwers en
dat vestigde opnieuw de aan
dacht op de situatie in de bin
nenstad. We hebben toen de
slechte plekken in het woonge
bied geïnventariseerd en met
dat verhaal de gemeente be
stookt. Samen hebben we toen
een miljoen gulden uitgetrok
ken om die zwakke plekken in
nauw overleg met de bewoners,
op te knappen. Maar uiteinde
lijk waren dat natuurlijk maar
lapmiddelen."
Toen Van Exter en de zijnen ble
ven hameren op een structurele
aanpak van de problemen, rolde
uiteindelijk het plan Korte Kerk
straat en omgeving uit de koker.
Ook het plan Arsenaalstraat en
omgeving trouwens, maar dat
woi'dt door andere bouwers uit
gevoerd. Van Exter: „Ik heb di
rect gezegd dat we aan de Korte
Kerkstraat onze handen vol zou
den hebben. Met dit project pro
beren we de binnenstad meer
elan te geven. Want ik zeg het
overal waar ik kom; gaat het de
Het ontwerp laat zien hoe de hoek
binnenstad goed, dan gaat het
Terneuzen goed. Meer koop
kracht, meer sociale controle,
goed voor de ondernemers... Ik
noem de drie miljoen euro, die
Clavis en de gemeente erin stop
pen, maatschappelijk verant
woord investeren, ook al gaat
het om geld dat niet rendabel te
maken is. Het is nu eenmaal no
dig en het zal zowel het imago
als de woonkwaliteit opkrik
ken."
Variatie
Bij d.e uitwerking van het plan
is bewust gekozen voor de in
breng van drie architecten (Fier-
loos, Verplaricke en Goethals),
die ieder een deel van het pro
ject voor hun rekening hebben
genomen.
Het zorgt voor de variatie in
