F
Erasmusflat moef
eraan geloven
De klokkentoren is
er later pas opgezet
Wooncentrum voor
ouderen in Goes is
niet meer van deze tijd
«oactie bijlagen: 0113-315680
Mvw.pzc.nl
:.mail:redactie@ pzc.nl
Postbus 31, 4460 AA Goes
Advertentie-exploitatie:
Noord- en Midden-Zeeland: 0113-315520;
Zeeuws-Vlaanderen: 0114-372770;
Nationaal: 020-4562500.
laterdag 30 september 2006
Klusser kan uit
de voeten met
stucornamenten
DE VOORDEUR
De voordeur biedt toegang tot een woning, maar wat
daar achter schuil gaat, blijft voor velen onzichtbaar.
In deze serie een kijkje achter de voordeuren van
Zeeuwse huizen. Iedere week gaat een andere deur
open en geeft de bewoner een blik in zijn of haar leven.
foto's Mechteld Jansen
Begin vorige eeuw werd het huis gebouwd voor een
boer in ruste. Nu bruist het er van leven. Mireille van
Brussel Cromheecke (35), echtgenoot Eddy (38), zoon
tje Bas (3) en dochter Anne (5) bewonen het pittoreske
pand (anno 1904 staat te lezen boven de voordeur) aan
de Axelsestraat in Terneuzen. Met als blikvanger de
klokkentoren op het dak.
Mireille weet dat het torentje oorspronkelijk niet op
het dak stond. „Ik heb een foto gezien van dit huis in
de tijd dat de tram nog door de Axelsestraat reed. Toen
was dat torentje er nog niet. De vorige eigenaar Tolle
naar, de vader van mijn zwager, heeft het er begin ja
ren tachtig opgezet. Hij had in Axel een oude boeren
woning met zo'n klokkentorentje gezien en wilde dat
ook hier. Hij vond dat bij dit huis horen, omdat het
van oudsher ook een woning voor een boer is geweest.
Hij heeft toen ook de koekoekjes aan de voorkant ge
plaatst. Ik heb gehoord dat het klokje op boerderijen,
vroeger werd geluid om de werkers op het land te waar
schuwen dat het eten klaar was. Ook als er brand was,
luidden ze de klok."
De twee kleine dakkapellen aan de voorzijde van de
woning, met aan de bovenzijde van het houtsnijwerk
een vrije vertaling van een makelaar, de luiken en het
torentje geven het huis een geheel eigen uitstraling.
„Volgens de vorige bewoner is dit de op een na oudste
woning van de Axelsestraat. Zijn ouders woonden op
nummer 87 en dat was het oudste huis."
Voor Mireille is dit haar droomhuis. „Ik kende het al,
want mijn zus is getrouwd met Jeroen Tollenaar. Als
ik langs fietste, op weg naar school, keek ik er altijd
naar en dacht: 'daar zou ik wel willen wonen'. Een
broer van Jeroen heeft hier ook nog een tijdje ge
woond. Toen had ik iets van 'dat kunnen we dus nooit
meer kopen'. Maar toen kreeg die broer een baan in
Amerika en kwam het toch te koop. Wij kwamen in
aanmerking omdat het dan min of meer in de familie
bleef."
Hoewel de Axelsestraat een drukke weg is, blijft-het
verkeerslawaai redelijk beperkt. „We hebben een grote
voortuin. Dat scheelt. Binnen hoor je niet zo heel veel.
En als je achter in de tuin zit, hoor je helemaal niets.
Het enige nadeel is dat het voor de kinderen te gevaar
lijk is om voor te spelen. Maar ja, verder is het een heer
lijk huis. Het is groot, omdat het aan de achterkant
fors is uitgebouwd." De woonkamer met houten vloer
oogt licht en ruimtelijk. „Ik hou van ruimte, niet te
veel poespas. Voor mij geen felle Meuren. Zachte aarde-
tinten gecombineerd met wit, dat vind ik mooi. De
vloer lijkt heel oud, maar die is plank voor plank be
werkt om dat antieke uiterlijk te Mijgen." Op de bank
ligt zoontje Bas heerlijk te slapen. Het geluid van stem
men stoort hem niet. Een Mein zuchtje, maar de ogen
blijven gesloten.
In de tuin verraden glijbaan en kinderspeelgoed de aan
wezigheid van de kleintjes. „We willen de tuin nog wel
eens aanpakken, maar dat komt wel. Het eerste project
is nu de badkamer. En de kamer van Bas, hij krijgt een
groot bed. We hebben in de tuin wel een soort boom-
gaardje aan de zijkant, met wat appels en peren." Er
staat zelfs een mispel, samen met de moerbei was die
in vroeger tijden te vinden op boerenerven.
„Iedereen kent dit huis, zelfs mensen van buiten Ter-
neuzen. Er blijven ook vaak voorbijgangers staan om
te kijken." Voor Mireille is de tijd van Mjken en verlan
gen voorbij. Zij heeft haar droomhuis en zal er niet
snel uit weggaan.
Annemarie Zevenbergen
foto's Willem Mieras
ruimte meer nodig; hoef je ook
niet zoveel meubels af te stof
fen." En waarom moeten de ap
partementen aangepast worden
aan rolstoelers? „De gemiddelde
leeftijd is rond de tachtig. Maar
er zijn er bij die springen nog als
jonge nozems op de fiets."
Van der Lans voelt zich ge
steund door het merendeel van
de bewoners. „Ik heb een enque-
te gehouden en daaruit bleek dat
de meeste mensen tegen sloop
zijn."
Dat beeld behoeft enige bijstel
ling, vindt RWS-directeur M.
Sas. „Ik snap heel goed dat veel
bewoners zeggen: 'jammer'.
Maar de meesten begrijpen het
waarom inmiddels wel."
Uitzicht
Dingeman Koole (76) staat, ne
gen hoog, op zijn balkonnetje.
Kijk, zwenkt zijn wijsvinger
naar rechts, als het wat minder
diezig is, zie je daar het kerkto
rentje van Wolphaartsdijk.
Links, daar ver in de polder, zie
je 's-Heer Abtskerke. En achter
die bomen ligt Het Schenge.
„Wat een uitzicht, hé?"
Vooral dat uitzicht deed Dinge
man Koole (gepensioneerd taxa
teur bij de belastingdienst) een
jaar of vijf geleden besluiten om
naar de Erasmusflat te verhui
zen. Hij werd er een belangrijk
man; voorzitter, secretaris én
penningmeester van de biljart
club, bestuurslid van de ontspan-
ningsvereneniging, bestuurslid
van de cliëntenraad én voorzit
ter van de huurdersvereniging.
„De beslissing om te gaan slopen
is bij de meeste mensen hard aan
gekomen. Maar ik ben bang dat
er niet aan te ontkomen valt."
Want hoe vaak, zegt Koole, is
het al niet gebeurd dat echtpa
ren uit elkaar moesten worden
gehaald, omdat een van beiden
ernstig aan het sukkelen ging en
naar een verpleeghuis moest ver
huizen omdat in de Erasmuflat
niet de benodigde zorg kon wor
den geboden. En hoe moet het
met al die bewoners die straks
op een rolstoel zijn aangewezen
- die zullen in de huidige flat
nooit hun draai kunnen vinden.
Zes verdiepingen lager schudt
Ria van der Lans strijdbaar het
hoofd. Haar resten - zegt ze -
nog tal van mogelijkheden om
zich tegen de sloop te verzetten.
En die zal ze benutten ook. Des
noods tot aan de Raad van State
toe. Op een dreigend toontje
„Die eerste paal voor de nieuw
bouw is nog niet geslagen."
Willem van Dam
De Erasmusflat in de Goese Polder: in 1972 de eerste paal, nu rijp voor de sloop.
ee, Lieven de Leeuw gaat niet kijken als de sloperskogel straks te
gen de Erasmusflat wordt geramd.
,,Het is uit den boze zo'n gebouw te slopen in een tijd dat er een groot te
kort bestaat aan senioren woningen. Dat flatgebouw is zo solide als wat.
Negenennegentig procent van de mensen woont er naar zijn zin. Daar
ben ik heilig van ovetuigd."
Helaas, zegt de Regionale Woningbouwvereniging Samenwerking
(RWS), het gebouw vertoont wel degelijk tekortkomingen en opknappen
heeft geen zin. Dus gaat het wooncentrum voor ouderen over een paar
jaar tegen de grond. Tot verdriet van veel bewoners.
Een koude noordoostenwind
blies die decemberdag in
1972 de oren rood van het gezel
schapje genodigden dat zich aan
de P.J. Troelstralaan in de nieuw
bouwwijk Goese Polder had ver
zameld. Er werd Bengaals vuur
afgestoken, vuurpijlen gingen de
lucht in, en een uurtje later, in
de schouwburgzaal van De Prins
van Oranje, werden warme woor
den gesproken; het slaan van de
eerste paal van het wooncen
trum voor ouderen van de Huma
nistische Stichting Huisvesting
Bejaarden (HSHB) was een 'his
torische gebeurtenis' geweest.
Want met de Erasmusflat zou
Goes de beschikking M-ijgen
over een - voor die tijd - vrij
unieke woonvorm. De oude
renzorg in Goes werd in die ja
ren gedomineerd door instellin
gen van confessionele signatuur.
Dat er in Goes een oudereneen-
trum met een humanistisch stem
pel kwam, was alleen al tegen
die achtergrond betrekkelijk bij
zonder.
Ook de opzet gold destijds als
niet alledaags; de Erasmusflat
moest een voorziening worden
waar ouderen - met een
steuntje in de rug van zorgverle
ners - zoveel mogelijk zelfstan
dig zouden moeten kunnen wo
nen. Daaxmee was de HSHB
haar tijd vooruit. Lieven de
Leeuw (83 jaar inmiddels) was
als bestuurslid van de humanisti
sche stichting én als wethouder
van Goes nauw betrokken bij de
totstandkoming van de Erasmus
flat. Als de tijd hem gegund is,
zal hij straks ook de afbraak
daarvan nog moeten
meemaken. Hoofdschuddend:
„Die flat kan nog jaren mee. Het
is ontzettend dom om hem kost
wat kost te willen slopen."
Onbeschoft
Meer dan dertig jaar torent de
Ei'asmusflat nu boven de Goese
Polder uit. Tien verdiepingen
telt het gebouw. Blauwgrijze
vloerbedekking in de gangen,
grijze voordeuren met kijkglaas-
jes, schilder- en borduurwerkjes
tegen de muren, hier en daar een
Ria van der Lans: „Als je wat ouder bent heb je niet zo veel ruimte
meer nodig."
wat slordig geparkeerde rolla-
tor. Op het mededelingenbord
hangen een aankondiging van
een 'feestelijk orgelconcert' in de
Grote Kerk en een oproep van de
stichting HumaCuba om met gul
le hand te geven eneinde het be
staan van 'uw Cubaanse medese
nioren' enigszins te veraangena
men.
In de recreatieruimte zitten drie
mannen rond een tafeltje: me
neer De Jager (88), meneer Boo-
gerd (76) en meneer Koks (ook
76). Ze zitten er vaak, bijna elke
ochtend, te wachten op, ja, te
wachten op wat eigenlijk? Vroe
ger, vroeger, tóen was het nog
een gezellige boel in de recreatie
zaal: veel kaarters, veel biljar
ters. Ze hadden zelfs een zang
club, een gymnastiekclub en een
dansclub. Maar tegenwoordig
zien ze bijna niemand meer, de
mensen blijven liever op hun ka
mer zitten. De drie kijken er een
beetje somber bij. En het vooruit
zicht om over een paar jaar te
moeten verhuizen, stemt ze niet
veel vrolijker. Er vallen termen
als 'schandalig' en'onbeschóft'.
Ze wonen alle drie naar hun zin,
dus waarom zouden ze op hun
oude dag nog verhuizen?
Daar lijkt echter geen ontkomen
aan. Met een aan zekerheid gren
zende waarschijnlijkheid gaat
het flatgebouw rond 2010 tegen
de vlakte om plaats te maken
voor een eigentijds woonzorgcen
trum, bestaande uit een
aantal wooncomplexen (het wor
den er drie, vier of wellicht zelfs
vijf - daarover wordt nog ge
stoeid). Dat woonzorgcentrum
moet tevens een wijkfunctie
gaan ver-vullen, met diverse zorg
voorzieningen waarvan de bewo
ners van de gehele Goese Polder
gebruik kunnen maken.
In de zomer van het vorig jaar
belichtte de krant dat het lot
van de Erasmusflat vrijwel ze
ker is bezegeld. Onderzoek wees
uit, zo had de RWS (zij voert in
middels het beheer over het ge
bouw) laten weten, dat het
onmogelijk is het flatgebouw
aan te passen aan de eisen die
aan de huidige en toekomstige
oudei-enhuisvesting mogen wor
den gesteld; de appaiiementen
zijn te Mein voor rolstoelgebxui-
kers, de geluids- en warmte-iso-
latie is slecht. Om in zo'n ge
bouw nog fors te investeren zou
weggegooid geld zijn.
Voor veel bewoners kwam de
boodschap onverwacht uit de
lucht vallen. Ria van der Lans
(71) verhuisde vorig jaar ïiaar de
Erasmusflat; poly-artrose, hé?
Staat ze bij de lift, vangt ze een
gesprek op; 'Heb je het
al gelezen?' „Nou, dat is leuk - je
hebt je spulletjes nog niet eens
helemaal uitgepakt, ki-ijg je te
horen dat de boel wordt ge
sloopt."
Sindsdien heeft Ria van der
Lans ('Ik voel me bedrogen') zich
opgeworpen als leidster van het
verzet tegen de sloopplannen.
Hoezo zijn de appartementen te
klein? „Als je wat ouder bent,
heb je niet zoveel
Dingeman Koole: „Ik ben bang dat er niet aan sloop te ontkomen
valt."
