Thuis, dat is toch ook nog wel daar
Je hebt hier
zoveel comfort
Ik zou niet kunnen kiezen
Daar leefde
ik meer
buiten
Iedereen loopt hier te stressen
zaterdag 30 september 2006
r e hebben huis en haard verlaten om voor
i werk of studie neer te strijken in een ver
buitenland. Maar hoe wonen ze hier eigenlijk?
Anders dan de Nederlanders? En is in hun huis
de sfeer van verre oorden nog voelbaar? Vier
buitenlanders zetten hun deur open.
Parinya Sae-Heng
■HMi
foto Dolph Cantrijn/GPD
Wie: Athanasia Giagtzidou (44)
Land van herkomst: Griekenland
Soort woning: een voormalige kapel
Woont met: haar vriend
Op twaalfjarige leeftijd kwam ze van
Karoti (Thracia), een dorpje in
Noord-Oost-Griekenland, naar Neder
land. Haar ouders, beiden gastarbeiders,
vonden toen de tijd rijp om hun gezin
met drie dochters te herenigen. Inmid
dels zijn ze allebei met pensioen en wo
nen ze de helft van het jaar in Grieken
land.
„Dat zou ik zelf ook wel willen'', vertelt
Athanasia Giagtzidou (44). „In Grieken
land mis ik mijn privacy, omdat ieder
een me daar kent. Hier mis ik licht en
ruimte, zeker in de winter. Ik zou niet
kunnen kiezen." Ze komt nog geregeld
in haar geboortedorp. „Ik heb een emo
tionele band met mijn familie en vrien
den, met de heuvels en met het platte
land." Ook aan het lemen huis, waar ze
opgroeide met haar opa en oma, heeft ze
goede herinneringen. „Maar dat huisje
staat er jammer genoeg niet meer. Mijn
ouders stuurden maandelijks geld. Daar
van hebben mijn grootouders een nieuw
huis gebouwd. Daar wonen mijn ouders
nu als ze in Griekenland zijn."
Ze heeft nog foto's van het oude huis. Ty
pisch Grieks: witgekalkt met blauw
groen houtwerk, compleet met veranda
en oleanders. Ze herinnert zich hoe pri
mitief het was. „Er was maar één kachel
en geen cv, terwijl het in het binnenland
's winters echt koud kon zijn. We had
den ook geen stromend water om te ko
ken of om ons te wassen. Ik moest altijd
water halen." Zo'n waterkruik, waar
mee ze als meisje dagelijks naar de
pomp liep, heeft ze meegenomen naar
Nederland, Die heeft een speciale plaats
in huis. Net als de vijzel van olijfhout
die haar opa zelf heeft gemaakt en de
zelfgeweven dekens van de wol van de
eigen schapen. „Als ik terug ben in Grie
kenland neem ik spulletjes mee die mijn
familieleden dreigen weg te gooien.
Voor mij hebben ze emotionele waarde."
Inmiddels woont ze met haar partner in
een voormalige kapel in Brabant. „Als
ik dat in Griekenland vertel, wordt daar
op vreemd gereageerd. Mensen daar zijn
vaak geloviger, wonen in een kerk is
bijna heiligschennis." Zelf is ze niet
praktiserend gelovig en viel ze vooral
voor de kapel omdat het een oud ge
bouw is. „Het onderhoud is kostbaar,
maar dat hebben we er voor over. Zo'n
doorleefde ruimte heeft nou eenmaal
veel sfeer en historie. Bovendien kom ik
in de kapel altijd tot rust, ik voel me er
beschermd." Ze verhuren de ruimte ook
voor begrafenissen, huwelijken en fees
ten en partijen. „Dat past weer wel bij
mijn achtergrond, want rituelen zijn in
de Griekse cultuur belangrijk. Ik vind
het wel mooi om op zo'n manier deelge
noot te zijn van de weinige rituele ge
beurtenissen die er in Nederland nog
zijn." In de woonvertrekken is de medi
terrane sfeer voelbaar. Zo vormt de enor
me woonkeuken het hart van de woning.
„Daar leven we het grootste deel van de
dag. Aan de enorme tafel kunnen fami
lie en vrienden altijd aanschuiven." Ook
de (moes)tuin, compleet met druiven en
vijgen heeft een duidelijke link met Grie
kenland. „Ik moet even buiten kunnen
lopen." Achterin de tuin staat een gas
tenverblijf met aanpalende veranda
waar vrienden en bekenden altijd kun
nen overnachten. Die gastvrije mentali
teit heb ik van huis uit mee gekregen."
Typisch is ook dat de ouders op een
steenworp afstand van haar wonen. „In
de mediterrane cultuur is mantelzorg
heel normaal. Dus je zorgt voor je
ouders als ze ouder zijn", vertelt ze.
Maar het omgekeerde is ook waar.
„Mijn moeder helpt met koken of poet
sen als ik ineens veel visite krijg. Mijn
vader hakt hout voor de kachel en houdt
de tuin voor ons bij. Zo functioneert het
familieleven al jaren in Griekenland.
Hier in Nederland gaat dat dus gewoon
door."
Anja Sparidaans
Wie: Parinya Sae-Heng (27)
Land van herkomst: Thailand
Soort woning: appartement
Woont met: verschillende fami
lieleden
Na vijf jaar Nederland mist
hij vooral het klimaat en
de ruimte in Thailand. „Hier
woon je zo dicht op elkaar in
een soort blokkendozen." Voor
de rest is Parinya Sae-Heng (27)
tevreden over zijn woonsituatie
in Nederland. „Je hebt hier alle
comfort dat nodig is. Ik zou wil
len dat die levensstandaard ook
gangbaar zou zijn in Thailand.
Daar is het verschil tussen stad
en dorp en tussen arm en rijk
veel groter dan hier."
Tot zijn 22e woonde hij in het
dorpje Udon Thani in het noor
den van Thailand. Zijn ouders
wonen er nog altijd en runnen
er een winkel in auto-onderde
len. Hij tekent het huis. Een so
ber gebouw met twee verdiepin
gen, met beneden de winkel en
boven de woonruimtes. Hij deel
de zijn slaapkamer met zijn drie
broers. Zijn zus sliep in een aan
palende ruimte. Zijn ouders had
den een apart slaapgedeelte. Nu
wonen zijn ouders er alleen. Pri-
nya Sae-Heng woont met zijn
zus in Nederland en zijn beide
broers studeren in Amerika.
In Thailand vormt de woonka
mer het centrum van de woning.
„Maar die is niet zo georgani
seerd als de woonkamers hier,
dus zonder bank, stoelen en een
eettafel. Het is een kleine,
schaars ingerichte ruimte waar
de televisie centraal staat. En er
is een plek ingericht om de go
den te eren, een soort huistem
peltje." Dezelfde elementen
heeft hij teruggehaald in zijn
huidige kamer in de flat die hij
deelt met familieleden. Er staat
een houten boeddha en wat spul
letjes die hij meenam uit zijn va
derland, zoals een waaier en een
foto van een tempel in Bangkok.
„Door die souvenirs lijkt Thai
land minder ver weg. Promi
nent aanwezig is de foto van de
Thaise koning en koningin. „Die
hebben erg veel voor het Thaise
volk en voor het land gedaan.
Daarom zijn ze erg populair. In
alle Thaise huizen vind je wel
zo'n foto. Als de flat in brand
zou staan, zou ik die foto en de
boeddha als eerste redden."
Qua comfort is er een groot ver
schil tussen de sanitaire voorzie
ningen in Nederland en Thai
land. „Daar gebruikten we wa
ter uit de pomp om ons te was
sen en om te koken. Ik geniet er
nog elke dag van dat ik zo warm
water uit de kraan kan halen en
dat ik een douche kan nemen als
ik dat wil.Ook in de keuken is
het comfort miniem. „Mijn moe
der kookt op een butagasstel be
neden in de winkel. Daar staat
ook de koelkast, het enige keu
kenapparaat in huis."
In zijn flat mist hij vooral de bui
tenruimte. Zo heeft zijn kamer
geen balkon. „Ons huis in Thai
land staat in agrarisch gebied.
Achter het huis is een lapje
grond met mango- en bananen
bomen, een tamarinde en bam
boe. Mijn ouders kweken er ver
se kruiden, zoals pepertjes en ci
troengras. Dat ik niet zomaar
naar buiten kan lopen om krui
den te plukken voor het eten,
mis ik wel."
Parinya Sae-Heng studeert nog
volop. Tegelijkertijd runt hij
een Thais restaurant. „Voorlo
pig kan ik me nog geen betere
woonruimte veroorloven." Maal
ais hij zijn ideale huis schetst,
moet het in elk geval ook onder
dak kunnen bieden aan zijn
ouders. „Ik ben de oudste zoon
en voel me verantwoordelijk
voor hun welzijn. Voor ons is
het familieleven het belangrijk
ste wat er is."
Verder ziet hij een huis voor
zich met een huistempel, een ga
rage en een tuin. „Een aangeleg
de tuin, met een terras, planten
en bloemen." Ook over de keu
ken heeft hij zijn ideeën. „Mijn
ideaal is een kookeiland, omdat
je dan alle ruimte hebt om te ko
ken. En ik vind het mooi als alle
apparatuur is ingebouwd, zoals
je in Nederlandse huizen vaak
ziet."
Anja Sparidaans
Me: Petra Beets (36)
Land van herkomst: Zweden
Soort woning: jaren-dertig-woning
Woont met: man Ernst Beets (41), en doch
ters Amelie (4) en Isabelle (1,5)
Design is één van de belangrijkste ex
portproducten van Zweden. Met dank
san merken als David Design en Bla Sta
tion, maar ook aan Ikea. Ook in de ja
ren-dertig-woning van de van oorsprong
Zweedse Petra Beets zijn producten van het
bekende woonwarenhuis alom aanwezig.
Niet in de laatste plaats omdat Beets voor
ikea werkt. „Ikea hoort echt bij Zweden. In
iedere woning is er wel iets van te vinden.
De Zweden kopen complete interieurs zoals
rein de catalogus staan."
Een nieuwe aanwinst in haar interieur is
een prent van Ernst Billgren, een bekende
Zweedse kunstenaar, die speciaal voor het
bedrijf een ontwerp in gelimiteerde oplage
maakte. Ook typisch Zweeds is bijvoorbeeld
liet dienblad met bloemmotief dat ze op de
kop heeft getikt in een designwinkel in
Stockholm.
Wie bij Zweden denkt aan blank hout en
kouten huisjes zit er volgens Beets naast. Ze
zijn er wel, maar meer kenmerkend voor de
Zweedse woonstijl is een helder interieur
met fraai design, veelal van Zweedse ont
werpers. Petra: „Ik heb een hekel aan tiere
lantijntjes, ik hou inderdaad van strak en
functioneel. Mijn favoriet is een wandspie
gel van Stina Sanana. Maar ik ben ook gek
°pde Snö-kastjes van Ikea die zijn ontwor
pen door Michael Asplund."
Zeven jaar geleden verliet Petra haar land
l°en ze haar Nederlandse man Ernst had le-
Petra Beets
ren kennen. „In Zweden woonde ik in het
centrum van Stockholm, in een oud pand.
De natuur was er altijd dichtbij", vertelt ze.
„Een paar straten verderop begon de kade
en middenin de stad ligt een enorm park
waar ik vaak ging picknicken."
Van haar appartement in de Zweedse hoofd
stad verhuisde ze naar Amsterdam, om uit
eindelijk op een steenworp afstand van de
hoofdstad te belanden. „In Zweden lopen
natuur en stad heel natuurlijk in elkaar
over en leefde ik meer buiten. Het is daar
normaal om af te spreken met vrienden om
een wandeling te maken. In Nederland ga ik
naar de kroeg."
Haar woonplaats onder de rook van Amster
dam is een mooi compromis. „Met het Am
sterdamse bos is de natuur relatief dichtbij.
Ook de stad is in de buurt. Wat ik zo leuk
vind aan Amsterdam is dat het zo'n geculti
veerde stad is. Schattig, met al die huisjes
bovenop elkaar." Waarmee ze ongevraagd
foto Roland de Bruin/GPD
het grootste contx-ast met haar geboorteland
aangeeft. „Wij woonden eerst in een appar
tement in Amsterdam. Ik weet nog dat ik
me erover verbaasde dat woningen zo hoog
en smal konden zijn." Wat ze wel mist, zijn
de heuvels: „Je kunt nergens over de stad
uitkijken. Dat geeft soms een ingesloten ge
voel."
Of ze ooit nog terug wil? „Ik heb hier nu een
leven, maar Zweden en Nedeiiand hebben
allebei wel wat. Ik wil wellicht ooit nog een
zomerhuis in Zweden, maar nu kunnen we
gelukkig heel vaak naar het huis van mijn
ouders. Het is jammer dat hier in Nederland
natuur en leefruimte steeds meer plaats
moeten maken voor wegen, vliegverkeer en
huizen. Dat is in Zweden beter geregeld.
Maar ik vind hier wonen heel leuk. Er is bos
in de buurt en het enoxme voordeel van ons
huis is dat we een hele grote tuin hebben."
Caroline Göttgens
Wie: Moussa Ba (36)
Land van herkomst: Mauritanië
Soort woning: rijtjeshuis
Woont met: zijn vriendin
Thuis, dat is nog altijd Mauritanië. Dat is
de plek waar zijn moeder woont, de
plek waarvan hij negen jaar geleden wegens
politieke omstandigheden wegvluchtte.
Maar achterom kijken doet Moussa Ba (26)
niet. Omdat hij het weinig zinvol vindt en
omdat hij liever aan zijn toekomst werkt.
En die toekomst ligt in Nedexiand. In een
voormalige ai'beiderswijk waar Moussa Ba
samen met zijn Nedeiiandse vriendin sinds
begin dit jaar een rijtjeshuis bewoont. Op
vallend is dat zijn afkomst in die woning op
het eerste gezicht nauwelijks zichtbaar is.
De inrichting is die van een doorsnee wo
ning, met de zithoek aan de straatkant en
een open keuken.
En toch zijn de tekenen daar. De klok met
daarop een afbeelding van Bob Marley geeft
een indicatie, maar het zijn vooral de foto's
aan de wand die zijn afkomst veiTaden.
„Mijn vriendin vond het vreemd dat ik fo
to's van mezelf wilde ophangen, maar in
Mauritanië is dat normaal. Daar hangen fo
to's en afbeeldingen van alle bewoners aan
de muur, zodat je meteen kunt zien van wie
het huis is." Nog een verschil. Nederlanders
houden van antiek, Afrikanen moeten er vol
gens Moussa Ba niets van hebben. „Ik was
laatst in een huis waar een oude kast tegen
de muur stond. Zo'n kast die omvalt als je
er tegenaan stoot. Het was een mooi huis,
maar die kast maakte het lelijk." De verkla
ring is simpel, denkt Moussa Ba. „Ik ben op-
gegroeid tussen oude spullen, dus heb ik lie
ver iets nieuws."
Hij beseft dat voor de gemiddelde Nederlan
der de huizen uit zijn jeugd nauwelijks voor-
stelbaar zijn. Tijdens het regenseizoen woon
de Moussa Ba en zijn familie aan de rivier.
Maar met het invallen van de droogte ver
kasten ze naar een plek niet ver van Nouak
chott, de hoofdstad waar Moussa Ba ook de
Moussa Ba
middelbare school bezocht. Als hij aan thuis
denkt, herinnert Moussa Ba zich de warmte
en de geur van de aarde. Maar ook het sa
menzijn met anderen, met het gezin en de
familie. De verschillende gezinnen woonden
op loopafstand van elkaar, ieder in een ei
gen huis dat in Nederland een tweekamer
woning zou heten. Daarvan was slechts de
woonkamer vergelijkbaar met die van een
Westerse woning. De slaapruimte bood
plaats aan alle gezinsleden en de keuken
was buiten. Het leven speelde zich volgens
Moussa Ba sowieso voornamelijk buiten af.
Meubilair? Daar hechtten ze niet aan, „We
legden een matje onder de boom waar we
met z'n allen op gingen zitten."
Het staat haaks op de privacy die Nederlan
ders in hun woning zoeken. „Maar het
vreemde is dat ik juist die piïvacy mis als ik
foto Roland de Bruin/GPD
in Mauritanië ben." En toch zou hij ook in
Nederland het liefst meer contact hebben
met de mensen om hem heen. Een aantal wo
ningen rondom een binnenplaats, dat lijkt
hem wel wat.
„In Mauritanië hoeft niemand zich te bewij
zen", wijst Moussa Ba op het gemak waar
mee mensen met elkaar omgaan. Omdat het
leven hier is gelicht op presteren, ligt een
zaamheid volgens hem op de loei-. „Daar
door worden zwakkeren vaak vergeten. Het
grote verschil is dat Europeanen voortdu
rend stressen omdat ze meer en meer willen.
In Afrika zijn mensen weliswaar gelukki
ger, maar ook afhankelijker. Ik probeer het
beste van die twee werelden te vinden."
Paul Gep-'r
foto Roland de Bruin/GPD
Athanasia Giagtzidou
