Veertigers zijn afhankelijk van de vorm van de dag
PZC
nazomeren
RUDEN RIEMENS FOTOGRAFIE
De last van een leeftijd
zaterdag 23 september 2006
Veertig jaar is niet oud. Toch? Maar jong
is het nu ook weer niet. Veertigers zit
ten er een beetje tussenin, terwijl dertigers
op hun beurt worstelen met een 'quarterlife-
crisis'. De specifieke levensfasen van derti
gers en veertigers zijn het onderwerp van
twee recent verschenen boeken. Over verlo
ren idealen, jonge minnaars en het
'wat-dóe-ik-met-mijn-leven-syndroom'.
Een aantal jaren geleden bleek uit onder
zoek dat mensen zich op hun 25-ste vaak
even oud voelen als ze zijn. Op hun zeven
tigste daarentegen voelen ze zich gemid
deld zo'n vijftien jaar jonger. Mensen die
veertig worden zullen daar een beetje tus
senin zitten. Ze zijn blij dat ze de onzeker
heden uit hun jonge jaren achter zich heb
ben gelaten en dat de wijsheid met de jaren
is gekomen, maar ze wezen tegelijkertijd
de oude dag. Want veertig worden mar
keert, hoe je het ook wendt of keert, toch de
overgang naar de middelbare leeftijd. Je
bent niet oud, maar ook niet meer piepjong.
En dat is voor sommigen reden genoeg om
regelrecht in een midlifecrisis te belanden.
Of om die met botoxnaalden, sportwagens
en/of een jongere geliefde met man en
macht te bestrijden.
Het recent verschenen Veertig jaar jong
gaat over het bereiken van die middelbare
leeftijd. Bekende en minder bekende veer
tigplussers als Sylvia Witteman, Boris Dit-
trich, Lydia Rood, Joan Nederlof, Harmen
van Straaten en Mylène de la Haye vertel
len over het klimmen der jaren. Sommige
verhalen zijn persoonlijk, andere fictief.
Soms hilarisch, dan weer tobberig, maar
bijna altijd relativerend.
Vrouwen en mannen van veertig jaar en
ouder staan op het 'tipping point' in hun le
ven, schrijft samensteller Geneviève Wald-
mann. 'Ze vragen zich af welke wending zij
hun leven willen gaan geven.' Veertigers
zijn volgens haar op zoek naar een diepere
betekenis van het leven, het vinden van hun
ware 'ik' en de ware levensvervulling.
Mirjam Schöttelndreier noemt haar leeftijd
in haar bijdrage aan het boek 'een lastige
leeftijd. Een nerveuze tijd, vol paniek en
nieuwe onzekerheid'. 'Met veertig ga je ze
nuwachtig achteromkijken om te zien wat
je nu eigenlijk hebt bereikt en kijk je voor
uit hoeveel jaren er nou nog helemaal res
ten. Was het genoeg, of is het hoog tijd de
steven te wenden en fluks een nieuwe koers
in te slaan, om nog snel een nieuw, een an
der leven op te bouwen? Redden wat er te
redden valt, gauw leven wat er te leven
valt.' 'Het is van alles wat: nog een beet
je jong, ook wel een beetje oud al, een beet
je moe, maar toch ook nog reuze levendig,
een eerste, verkennend bezoekje aan de
plastisch chirurg. 'Mannen woi/den niet le
lijker als ze ouder worden. Hebben geen tie
ten die gaan hangen. Kunnen nog kinderen
krijgen op hun vijftigste. Zijn nog aantrek
kelijk voor jonge bloemen. Bij ons houdt
het allemaal op midden veertig. Het is niet
eerlijk.' Voormalig D66-leider Boris Dit-
trich richt zijn aandacht daarentegen op
het innerlijk. Hij heeft voor alle veertigers
best wijs maar ook nog notoir dom, kortom,
een zootje.' Veelvuldig aan bod in de bijdra
gen van de vrouwelijke auteurs komt onver
mijdelijk het uiterlijk.
Want veertigers zijn in toenemende mate
afhankelijk van 'de vorm van de dag'. En
dus wordt er fanatiek gesport, gescrubd, ge
verfd, gelift, gebleekt en gebotoxed om er
maar vooral niet als een veertiger uit te
zien. Mylène de la Haye doet verslag van
een welgemeend advies: 'Ga in een hang
mat liggen en denk na!Hij gunt elke veerti
ger een 'tijd van introspectie, een tijd van
persoonlijke groei en harmonie', en beveelt
daartoe van harte de levensloopregeling
aan. 'Om daarna bewust en met gevoel de
tweede helft van je leven te gaan leiden.'
Ook (bijna-)dertigers hebben tegenwoordig
de neiging hun leven-tot-nu-toe te reflecte
ren. In tegenstelling tot de veertigers, die er
al aan toekomen om een eerste balans op te
maken, worstelen dertigers in de huidige
maakbare meerkeuzemaatschappij nog met
veel onzekerheden. Wel of geen huis kopen?
Wel of geen kinderen? Misschien nog een
studie erbij? Met wie ga ik mijn leven de
len? Op zoek naar de beste beslissing raken
ze verstrikt in een web van opties. Er is
zelfs een woord voor: de quarterlifecrisis.
Voorbehouden aan mensen tussen de 25 en
35 jaar die niets te klagen hebben, maar op
zekere dag overvallen worden door levens
vragen waar menig veertiger nerveus van
zou worden en waarbij ze ten onder dreigen
te gaan aan keuzestress. Bij de één leidt dit
tot twijfel en behoefte aan zingeving, bij de
ander kan dit bijdragen aan een gevoel van
passiviteit en besluiteloosheid.
Het wordt ook wel het dertigersdilemma ge
noemd, blijkt uit Is dit alles?, een recent ver
schenen boek over de dilemma's van de der
tiger. Volgens de auteurs maak je zo rond je
dertigste een soort emotionele groeispurt
door. Het is 'een intense speurtocht naar de
betekenis van het leven en naar de vraag
waar het jouwe heen gaat'. En dat valt niet
mee. Voor je het weet beland je regelrecht
in een 'dertiger-dip' die weliswaar lang
niet zoveel aandacht krijgt als de puberteit
of de midlifecrisis, maar volgens de auteurs
wel degelijk een erkende levenscrisis is.
Het is, schrijven ze, 'in ieder geval een be
langrijke mijlpaal in het proces van volwas
senwording'.
Het boek staat vol ervaringsverhalen van
dertigers die zoeken naar andere uitdagin
gen. Die lijden aan het 'wat-dóe-ik-met-
mijn-leven-syndroom' en weten dat er meer
in het leven moet zijn dan een saaie baan,
een uitgeblust liefdesleven en teveel vei-
plichtingen. Vragenlijsten en invulschema
helpen de lezer om zijn leven onderde.oep
te nemen en dromen om te zetten in dar"
Corine van Zuthem
Diverse auteurs. Veertig jaar jong- Uitgeve
rij The House of Books, 13,50.
Sheila Panchel Ellen Jackson: Is dit al
les?, Dilemma's van de dertiger - Uitg«u
Unieboek, 14,95.
