Donner bleef stereotiepe ARP'er
Bewondering voor moord
PZC
Politiek lag Sybilla Dekker niet
V erantwoordelijk
Reconstructiefilm
beïnvloedt oordeel
Afgetreden minister was het stijve geweten van drie kabinetten-Balkenende
22 september 1956
Minister Sybilla Dekker nam
de verantwoordelijkheid voor
het falen van de Rijksgebou
wendienst, eigenaar van het
cellencomplex op Schip-
hol-Oost.
door Erwin Buter
Bij haar aantreden in 2003
was Sybilla Dekker (VVD)
de gedoodverfde kandidaat
voor het departement Volks
huisvesting, Ruimtelijke Orde
ning en Milieu. Zij was direc
teur geweest van werkgevers
vereniging AWVN en commis
saris bij Rabobank, Heineken
en de NS. Het bedrijfsleven
droeg haar op handen, in de
politiek zou het niet anders
gaan, werd verwacht.
Maar na drie jaar hield Dek
ker (64) de eer aan zichzelf.
Zij moest aftreden na de kri
tiek van Van Vollenhoven op
de Rijksgebouwendienst. De
ze verzuimde zich aan de re
gels voor brandveiligheid te
houden. De VVD polste haar
al in 2002 voor een minister
schap, maar zij sloeg het aan
bod af, omdat ze niet wilde
samenwerken met de LPF.
Pas bij Balkenende-II hapte
zij toe. Samen met zakenvrien-
din Karla Peijs (CDA-minis-
ter van Verkeer) kwam zij in
het kabinet van CDA, WD en
D66.
De in Alkmaar geboren Dek
ker komt uit een ondernemers
gezin, haar vader stierf toen
zij negentien jaar was. Het fa
miliebedrijf ging daarna op de
fles, waarna het gezin moest
x-ondkomen van een uitkering.
Op 35-jarige leeftijd overleed
haar eex-ste partner. Haar
tweede partner stierf vorig
jaar na een kort ziekbed.
Dekker ondervond dat de poli
tiek anders werkt dan het be
drijfsleven. Op twee van haar
grote ondenvex-pen, de Nota
Ruimte en de liberalisatie van
de huurwoningen, ondervond
zij veel weerstand. Op de No
ta Ruimte, een van haar speer
punten, diende de Tweede Ka
mer 84 moties in om de plan
nen te wijzigen en de bouwmo
gelijkheden die zij schiep, in
te perken. Bestuurders prezen
haar juist omdat zij die moge
lijkheden verruimde.
Met de huui-plannen had Dek
ker meer moeite. Zij wilde de
huurmarkt openbreken. Er re
zen grote twijfels of er vol
doende betaalbare hum-wonin
gen over zouden blijven voor
mensen met een laag inko
men. Dat kwam haar op kri
tiek te staan van de hele Ka
mer. Onder druk van protes
ten uit het land gingen ook
haar eigen coalitiepartners
dwars liggen. Dat zag Dekker
niet aankomen. Om steun van
CDA en D66 te krijgen, moest
zij haar plannen afzwakken.
Ondanks alle problemen met
de Kamer bleef Dekker steeds
aan. Haar tegenstandex-s twij
felden steeds luider of zij wel
geschikt was voor de politiek.
Gisteren trok zij haar eigen
conclusie. GPD
vrijdag 22 september 2006
Twee ministers in het inmiddels wel ergmt,
dunde kabinet-Balkenende hebben hun c!
clusies getrokken uit het vernietigenden
port over de zogeheten Schipholbrand. Piet Hi
Donner (Justitie) en Sybilla Dekker (Vrom) fc
den er na de klare taal van de Onderzoeksr
voor Veiligheid niet omheen: zij zijn verantwoon
lijk voor de ramp die eind oktober vorig jaar2
elf mensen het leven kostte.
Het is dan ook terecht dat zij hun politieke lot
aan verbinden. Voor Dekker betekent het 'sled
een vervroegd uittreden, zij had al aangekondi
de politiek te verlaten. Voor Donner is hetmo®
wat pikanter; hij had zojuist gemeld nog in tez
voor een nieuwe periode van vier jaar.
Hoe wrang ook, de enige minister die moreelw
antwoordelijk is, minister Rita Verdonk
Vreemdelingenzaken, blijft buiten schot. Dei
derzoeksraad voor Veiligheid schrijft dathette'i
treuren valt dat sommige overlevenden al werd
uitgezet terwijl nog niet duidelijk was of ze tn
magerelateerde klachten hadden. Maar de ra
lijkt zijn boekje hiermee, te buiten te gaan; hetu
zetbeleid van Verdonk was in dit onderzoek i
mers niet aan de orde.
Minister Dekker van Vrom maakt in de Tweede Kamer haar aftreden bekend. Naast haar minister Don
ner (Justitie) die eveneens ontslag nam vanwege de Schipholbrand. foto Robin Utrecht/ANP
Het is duidelijk dat deze affaire niet mag word
afgesloten met het symbolische vertrek van fo
verantwoordelijke bewindslieden. Het rapp
van de raad biedt volop aanbevelingen om dras
sche maatregelen te treffen die een soortgelijkec
tastrofe moeten voorkomen. Zo moet justitie a
penitentiaire inrichtingen binnen een jaar la!
doorlichten naar de staat van brandveiligheid
de bedrijfshulporganisatie en deze zo nodigopi
de brengen. Afspraken met de brandweer moei
opnieuw worden nagelopen en de calamiteit
plannen van de opvangcentra en gevangeruss
moeten worden herzien.
De Kamer zal de opvolgers van Donner en Dell
moeten verplichten hierover deugdelijk te rapp:
teren.
In de aanloop naar de presentatie van het rappi
stond voorzitter Pieter van Vollenhoven 01
druk om zijn woordkeus niet al te hard te latent
vallen. Maar het rapport blinkt uit in helderk
over alle verantwoordelijken. Niet alleen min
ters, ook de Dienst Justitiële Inrichtingen, de Rij!
gebouwendienst en de gemeente Haarlemmemn
krijgen een veeg uit de pan. Het valt in Van Volk
hoven te prijzen dat hij in geen enkel opzicht e
blad voor de mond heeft genomen.
Minister Donner van Justitie
heeft de verantwoordelijkheid
op zich genomen voor de fouten
bij de Schipholbrand, die elf
mensen het leven kostte.
door Hans van Soest
Piet Hein Donner is nog maar
een paar uur minister van
Justitie als hij voor het eerst
zijn gezag laat gelden. Enkele
uren 11a zijn beëdiging in het
eerste kabinet-Balkenende zit
hij in het Torentje van de pre
mier. samen met LPF-staatsse-
cretaris Philomena Bijlhout die
zwaar onder vuur ligt. Zij heeft
gelogen over haar verleden als
militielid in Suriname. Donner
blijft maar hameren op het feit
dat dit niet kan. Nog diezelfde
avond treedt ze af.
De CDA'er Donner (57) geldt
als het staatsrechtelijk geweten
van alle drie de kabinetten-Bal
kenende. Met zijn soms rechtlij
nige maar innemende optreden
weerstaat hij jarenlang alle kri
tiek uit de Tweede Kamer. Als
er weer eens een tbs'er is ont
snapt of iets anders mis is op
zijn departement: telkens weer
slaat hij de Kamerleden met fei
ten om de oren. Juiidisch en
staatsi-echtehjk steekt hij al
zijn tegenstanders in zijn zak.
Net als zijn vader en grootvader
is Donner meester in de rech
ten. Zijn grootvader Jan speel
de voor de ooiiog een vooraan
staande i-ol in de Anti-Revolu
tionaire Partij (ARP) en was tot
twee keer toe minister van Justi
tie. Later wei'd hij president
van de Hoge Raad. Dormers va
der Andreas was jarenlang lid
van het Europees Hof van Justi
tie. In uiterlijk en gedrag is Don
ner altijd een stereotiepe ARP'
er gebleven. Diep gelovig, ie
mand die nooit grapjes maakt
ten koste van anderen, die ex-
plezier in schept correct, soms
wat archaïsch Nederlands te
spreken en die zuinigheid uit-
sti-aalt: zelfs de koningin be
zoekt hij per herenrijwiel.
Ideoloog
Voordat hij in 2002 wordt aan
gezocht als informateur voor
het eerste kabinet-Balkenende,
is hij alleen op de achtex-grond
politiek actief geweest. Als ideo
loog die in het begin van de ja
ren negentig na de crisis in het
CDA meehielp de nieuwe koers
uit te stippelen, en als schrijver
van het verkiezingsprogramma
in 1998. Als staatsraad zat hij
de commissie voor die de con
touren schetste van het nieuwe
WAO-stelsel.
Donner geldt als de politieke
mentor van de jonge Balkenen
de. Geen moment werd dat
meer duidelijk voor de buiten
wereld dan tijdens het Kamerde
bat over de affaire-Margarita.
Als de premier in het nauw
wordt gedx-even door de opposi
tie over de rechtmatigheid van
een BVD-onderzoek, souffleert
Donner opzichtig zijn stamelen
de partijgenoot.
Dat hij nu de verantwoordelijk
heid op zich neemt voor de fou
ten van lagere overheidsdien
sten die onder hem vallen, past
bij zijn hang naar politiek zui
ver handelen en zijn heilig ge
loof in het principe van de mi
nisteriële verantwoordelijk
heid. Gezien zijn belang voor de
partij en het kabinet had de
CDA-top hem liever in het za
del gehouden. GPD
Het interieur van het door de brand verwoeste cellencomplex op
Schiphol-Oost. foto Onderzoeksraad voor Veiligheid
van onze redactie binnenland
Een reconstructiefilm zoals
de Onderzoeksraad voor
Veiligheid gebruikte bij de pre
sentatie van haar bevindingen,
beïnvloedt het oordeel, zei mas
sapsycholoog en mediadeskun
dige Jaap van Ginneken giste
ren. „Het geeft een veel indrin
gerder beeld van wat zich daar
heeft afgespeeld."
Het gebruik van de nieuwe tech
niek past bij de opnxkkende au-
dio-visualisex-ing in onze maat
schappij, stelt de massapsycho
loog die jarenlang was verbon
den aan de Universiteit van Am
sterdam. „Daardoor hebben we
rampen tegenwoordig heel in
dringend op ons netvlies
staan." Volgens Van Ginneken
heeft cle ontwikkeling ook iets
'pei-vers'. „In Congo zijn de afge
lopen jai-en vijf miljoen mensen
gedood. Omdat de strijd buiten
ons gezichtsveld blijft, kan zo
iets vrij geruisloos gebeuren."
Van Ginneken verwacht dat re
constructiefilms op bx-edere
schaal zullen worden ingezet.
De werkwijze zal niet zonder ge
volgen blijven, meent de massa
psycholoog. „Als de methode
wordt gebruikt zal deze invloed
hebben op de conclusies." ANP
Een paar weken terug werd door
het NOS-journaal een Nederland
se F-16 piloot in Afghanistan geïnter
viewd. Hij had een missie uitgevoerd
waarbij een 'compound' zoals hij dat
noemde, zeg maar een huis waarin zich
waarschijnlijk Taliban-krijgers ophiel
den, door de bommen van zijn toestel
in puin was gelegd. De interviewer
vroeg hem hoe dat voelde, mensen op
die manier gedood te hebben. De piloot
antwoordde, zonder een spier van zijn
gezicht te vertrekken, dat hij er geen
probleem mee had want 'die lui hadden
het verdiend'.
Ik ben van ongeloof even rechter op
gaan zitten. Nota bene, een Nederland
se militair, door ons allemaal betaald
en met onze instemming uitgezonden,
staat doodgemoedei'eerd te vertellen
dat hij weet en mag bepalen wie het
wel en niet verdient om te leven. Een
soldaat die voor God speelt. En blijk
baar vinden we dat met zijn allen nog
geen enkel probleem ook. In ieder geval
heb ik in de dagen volgend op de jour
naaluitzending er nex-gens, maar dan
ook werkelijk nergens, exxig kritisch
commentaar op gelezen of gehoox'd.
Erger nog, we juichen het toe dat onze
jongens God uithangen. Een paar da
gen na de bewuste jouxmaaluitzending
bracht minister-president Balkenende
een bliksembezoek aan. de Nederlandse
troepen in Afghanistan. In de uitzen
ding die, opnieuw, het NOS-journaal
aan dat bezoek wijdde, hoorde ik Bal
kenende zeggen dat hij 'diepe bewonde-
x'ing' had voor wat onze militairen daar
doen. Ik weet niet wat de Taliban-strxj-
ders in het huis waarin ze hun Neder
landse dood vonden op hun geweten
hebben. Wat ik wel weet, is dat de pi
loot die hen vermoordde dat ook niet
weet of het hoogstens van horen zeggen
heeft. Maar als het gaat om zoiets cru
ciaals als leven en dood dan legt 'van
horen zeggen' geen enkele gewicht in
de schaal. Hetzelfde geldt voor het ar
gument dat hij daartoe het bevel had
gekx-egen.
Als de processen van Neurenberg waai
de Nazi-misdacligers na de Tweede We-
reldoox-log terechtstonden, iets hebben
willen bewijzen, dat was het wel dat
'Befehl ist Befehl' geen steekhoudend
argument is. Iedere militair heeft bij
het uitvoeren van bevelen ook een per
soonlijke vei-antwoordelijkheid en kan
daarop aangesproken worden. Simpel
gezegd, je jaagt geen mensen zonder
enige vorm van proces de dood in tenzij
je jezelf grondig overtuigd hebt van het
feit dat daar een wel heel zwaarwegen
de reden voor bestaat, dat wil zeggen
dat het moet gaan om een extreme
noodsituatie. Heb je dat niet en haal je
toch de trekker over, dan kan dat psy
chologisch gezien alleen maar als je ten
prooi bent gevallen aan een verschijn
sel dat 'dehumanisatie' wordt ge
noemd. Dehumanisatie betekent dat je
jouw wrede of vex-woestende gedrag je
gens een ander voor jezelf rechtvaar-
digt door die ander niet langer als een
mens maar als 'onmens', als ongediex-te,
te zien. Zulke wezens verdienen het om
afgemaakt te worden. Er is een hele
i'eeks klassieke psychologische studies
die hebben aangetoond dat dehumani-
SLUIS - De gx-ote en kleine
sluis van Wemeldinge werken
nog, maar "de mïddéhsluis is
dicht voor restauratie. Het uit
1870 stammende bouwwerk is
daar hard aan toe - vooral ook
omdat tijdens de oorlog de
Duitse bezetter met springstof
fen in de weer is geweest bij de
sluis. De werkzaamheden zul
len anderhalf jaar gaan duren
en rond de twee miljoen gul
den gaan kosten.
VEER - De Christelijke Boe
ren- en Tuindersbond en de
Zeeuwse Landbouw Maat
schappij hebben pex- telegram
bij de commissaris van de ko
ningin geprotesteerd tegec 1
uiterst trage wijze waarop]
veer tussen Zijpeën Ató
eobapolder wordt onderlip
den. Hun producten ondenï
den daar veel schade va
schrijven de landbouwers.
OLYMPISCH - Er is een red
lijke kans dat berichten ra
de Olympische Spelen nisi
bioscopen en op televisies i
Amerika en Europa te zien rJ
len zijn. Joumaalproduceü
overwegen deze stap nadat i
Australische organisatie ra
tante betaling eist voorhelS
men van het sportieve eva
ment.
satie sneller optreedt als er geen con
tact is tussen dader en slachtoffer, als
de fysieke afstand groot is, als ze el
kaar niet kunnen zien of horen en als
ze geen persoonlijke informatie over el
kaar hebben. Dehumanisatie treedt
daarom gemakkelijk op bij militairen
die zich van langeafstandswapens be
dienen, zoals piloten of bedieners van
raketinstallaties. Er is heel wat te doen
geweest de laatste jaren, en nog, over
stromingen in de islam die christenen
en andere ongelovigen zien als wezens
die als ongedierte bestreden, eventueel
zelfs gedood mogen worden. Ik heb vo
rige week op het NOS-joux-naal gezien
dat wij, een zogenaamd christelijke na
tie, de islamitische Taliban ook als on
gedierte zien en bestrijden. Wie daar
voor, zoals het opperhoofd van onze re
gering, diepe bewondexing koestex-t, is
inderdaad van God los.
René F.W. Diekstra
Hoofdredactie:
Peter Jansen
Dick Bosscher (adjunct)
Arie Leen Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax: (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J, Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax:(0113)315609
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax.(0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail". redhulst@pzc.nl
Ziorikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierik2ee
Tel: (0111)454651
Fax:(0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren
Goes, Zierikzee
en Hulst:
Maandag t/m vrijdag
van 8.30 tot 17.00 uur
acceptgiro
f '64,50
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom afschrijving
per maand: 21,50
per kwartaal: 6 61,50
per jaar" 236.00
Voor toezending per post geldt een
toeslag
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maandwerk
einde van de betaalperiode
PZC, t.a v lezersservice.
Postbus 31, 4460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,25
zaterdag: 1,80
Alle bedragen zijn inclusief 6% biw
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70 65.597
Postbank 35.93,00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden in ?1-1'
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener KV en ws=-
de Regelen voor hot Advertentie*0-®
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag,
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tol 18.00uur
Tel. (076)5312550
Fax. (076)5312340
Personeelsadvertenties:
Tel: (076)5312240
Fax:(076)5312340
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (076)5312104
Fax. (076)5312340
Voor gewone advertenties.
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax.(0113)315529
Zoeuws-Vlaanderen
Tel: (0113)315570
SiES,—
Tel: (076)5312277
Fax:(076)5312274
Internet: v
w. pzc.nl
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onder
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in
(abonnementen)administratieen om u te (laten) informeren over voor u reieva"""?"
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons jorgvu^Sfrr^
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelil*me*»*1
-- pos,bus3i_ 4460 AA Goes.
Behoort tot WGGGNGR