kc
JU staat onder druk
m CIA-gevangenissen
tloord op bankier in Rusland "inkTooun wiltodpo°'
loet denken aan wildwest
Sterven in een regen van kogels
Oud-stafchef Israël
uit zware kritiek
over oorlog Libanon
Llementariërs willen afwijzing van martelen
Eerste Duitse rabbijnen
ingewijd sinds oorlog
Bionische groet
vrijdag 15 september 2006
jl'SSEt De Europese minis-
i van Buitenlandse Zaken
onder grote druk om het
Jon van geheime Ameri-
mte CIA-gevangenissen col-
Üfl te veroordelen. Minister
jbeloofde de Tweede Kamer
sasdag dat hij het probleem
iiiaart bij zijn collega's die
udaagin Brussel vergaderen.
g soeialisten en de libera-
|U liet Europees Parlement
langen nu een gemeenschap-
Ijk Europees standpunt te
lde gevangenissen, waar ter-
iverdachten zouden zijn vast-
'iiuden en verhoord.
Finse EU-voorzitterschap
rei de kwestie in zijn maag.
ergeheime CIA-gevangenis-
iiaEuropa bestaan, wat door
Amerikaanse president Bush
ige week is toegegeven, dan
beenzaak tussen de betrok
ken landen en de Verenigde Sta
ten. De regeringen van Roeme
nië en Polen ontkennen iets af
te weten van geheime kampen
op hun grondgebied, hoewel in
een onderzoek van de Raad van
Europa met de beschuldigende
vinger in hun richting wordt ge
wezen.
De verdragen van de EU ver
plichten de lidstaten om de men
senrechten te respecteren. Als
blijkt dat een of meer EU-rege-
ringen hebben toegestaan dat
binnen de grenzen van hun land
'streng wordt verhoord', zoals
Bush dat noemde, dan is dat wel
degelijk een kwestie die de EU
aangaat. De Amerikanen ont
kennen overigens dat in de
CIA-gevangenissen verdachten
zijn gemarteld.
Bekocht
Bot vertelde de Kamer deze
week dat hij zich 'bekocht'
voelt, omdat zijn Amerikaanse
collega Rice eerder ondanks vra
gen van zijn kant de indruk had
gewekt dat er niets aan de hand
was. Onder meer de Nederland
se Europarlementariërs Wiers-
ma (PvdA) en In 't Veld (D66)
vroegen gisteren tijdens een zit
ting van de speciale CIA-com-
missie van het parlement om
een gemeenschappelijk Euro
pees standpunt. In een brief aan
de Finse minister van Buiten
landse Zaken Tuomioja vragen
de parlementsleden aan de
EU-ministers 'om krachtig af
stand te nemen van methoden
die in strijd zijn met het interna
tionaal recht'. GPD
door Achille Prick
BERLIJN - Voor het eerst
sinds de Holocaust zijn in
Duitsland weer rabbijnen in
gewijd. Duitse politici en reli
gieuze vertegenwoordigers
uit de hele wereld spraken in
de nieuwe synagoge van Dres
den gisteren van een 'nieuwe
start voor het jodendom in
Duitsland'.
De drie rabbijnen zijn de eer
ste afgestudeerden van het
Abraham Geiger College, dat
is gelieerd aan de universiteit
van Potsdam. In 2001 begon
het college met het oplei
den van liberale rabbijnen.
C. Knobloch, voorzitter van
de Centrale Raad voor de Jo
den in Duitsland, sprak van
'een hoopvol begin'. Volgens
bondspresident Kohier is dit
'een geschenk waar Duits
land zeer dankbaar voor moet
zijn'. Na cle Tweede Wereld
oorlog was er niet veel over
van de joodse gemeenschap in
Duitsland. Pas sinds de val
van de Muur zit er weer een
duidelijke groei in het aantal
joden in Duitsland. Vooral
omdat veel Russische joden
naar het Westen trokken. Op
dit moment telt de joodse ge
meenschap in Duitsland ruim
honderdduizend leden, ver
deeld over zo'n 120 geloofsge
meenschappen.
In veel synagogen zijn de rab
bijnen ouder dan 70 jaar en
vaak komen deze geestelijk
leiders van over de hele we
reld. GPD
lewonden op
lenorca door
istorten dak
1DRID - Op het vliegveld van
Spaanse eiland Menorca
j gisteren enkele mensen ge
gil geraakt toen een deel van
[dak van een gebouw in aan-
mvmstortte. Volgens de loka-
uiloriteiten gaat het om drie
wnden.
lanse media meldden eerder
zeker twintig bouwvakkers
baten onder het stuk dak
naar beneden was gekomen,
volgens een woordvoerder
de lokale brandweer is me
ad onder het puin bekneld ge
kt Op de plek waar het inci-
nl zich voordeed, bevonden
3iop het moment dat het dak-
peelte naar beneden kwam
preizigersANP/RTR
«vende dode
iframp Abidjan
- Het gifschandaal in
torkust heeft tot dusver zeven
geëist.
het Ivoriaanse ministe-
van Gezondheid gisteren
egedeeld. Circa 26.000 men-
met vergiftigingsverschijnse
llebben om medische hulp ge-
agd .ANP/AFP
WASHINGTON - Claudia Mitchell (r), de eerste vrouw
die een bionische arm heeft gekregen, groet Jesse Sulli
van (1) in Washington die als eerste zo'n prothese ont
ving. Mitchell en Sullivan verloren hun armen bij onge
lukken.
Het Rehabilitatie Instituut van Chicago heeft deze
technologie ontwikkeld, waar met gedachten de bioni
sche armen kunnen worden gestuurd.
foto Jason Reed/RTR
WASHINGTON - De ijskap in tien jaar slonk hij met ongeveer
het Noordpoolgebied is vorig 1,5 tot 2 procent, zei Comiso gis-
jaar met 14 procent geslonken teren.
Reidinq
- In Rusland is ge-
)kl gereageerd op de moord
voorstaande bankier die
'Irijd aanbond met de finan-
e misdaad. Gewapende man-
schoten Andrej Kozlov
nsdagavond laat neer, toen
een voetbalwedstrijd be
lt Hij overleed in het zieken-
zijn verwondingen.
waarop de daders Ko-
koelen bloede neerknal
de! velen terugdenken aan
jaren negentig, waar-
in Rusland
vast met wapengekletter
beslecht. „Ik dacht dat
moorden tot het verle-
bohoorden"zei V. Reznik,
sitter van de financiële par-
mtscommissie in de Doema.
ens de regeerperiode van
inkwam nooit eerder zo'n
dent figuur om door een
rdaanslag. Kozlov (41) was
tsvervangend directeur van
nssische Centrale Bank.
A. Tsjoebais
laatste bekende slachtof-
een aanslag. Maar hij
leefde die vorig jaar. Vol-
Tsjoebais, de voormalig
van oud-president Jelt-
de moordenaars van
w'alle Russische autoritei-
Uitgedaagd'. „Dit is een
waarop de reactie van de
njeiten hard, direct en mee-
nloosmoet zijn."
et
aandringen van premier
0v ddeld het kabinet een
g stilte voor aanvang van
'tuig, De moord" op Kozlov
een smet op het blazoen
Poetin. Hij wordt
geroemd, omdat hij zorgde
politieke en economische
Op onrust zit Poetin
niet te wachten. Volgend jaar
wórden parlementsverkiezingen
gehouden en een jaar later kie
zen de Russen een president.
Kozlov toonde zich voorstander
van transparant, eerlijk en effec
tief bankieren. Minister Koe-
drin van Financiën noemde hem
'een vechter in de frontlinie van
de strijd tegen dé financiële mis
daad'.
Rusland kent twaalfhonderd,
veelal kleine banken. Verschil
lende werden onder het bewind
van Kozlov opgedoekt, nadat hij
hun licenties had ingetrokken.
Dat gebeurde met een regelmaat
van twee a drie per week. Daar
mee maakte hij vijanden bij du
bieuze bankiers en criminelen
die hun geld wilden witwassen.
„Hij was een erg dappere en eer
lijke man en door zijn activitei
ten maakte hij herhaaldelijk in
breuk op de belangen van gewe
tenloze financiers", zei Koedrin.
De chauffeur van Kozlov kwam
bij de aanslag om. De daders,
volgens de politie huurmoorde
naars, zijn voortvluchtig.
Oud-collega's van Kozlov heb
ben geen twijfel over de op
drachtgevers voor de moord. „Ik
geloof dat hij is vermoord van
wege zijn werk tegen organisa
ties die zich inhielden met crimi
nele praktijken", zei A. Aksov
van de Russische Nationaal Ban-
kenraad. GPD
in vergelijking met begin 2004.
In tegenstelling tot andere jaren
blijkt de ijslaag niet alleen in de
zomer, maar ook in de winter
kleiner te zijn geworden.
Deskundigen van de Amerikaan
se ruimtevaartorganisatie Nasa
hebben dat vastgesteld. Een van
hen, J. Comiso, zegt dat het
broeikaseffect nu ook in het
Noordpoolgebied zichtbaar
wordt. De ijskap was daar tot
dusver tamelijk stabiel. Elke
Volgens de Amerikaanse weer
kundige M. Serreze is de ijskap
in de zomer de laatste jaren
sterk geslonken, maar is het niet
te verwachten dat het record
van 2005 dit jaar zal worden
overtroffen. Dat is het gevolg
van de vele stormen in augustus
die een verkoelend effect op de
temperaturen hebben gehad.
Het slinken van de ijskap heeft
gevolgen voor de fauna in het ge
bied, vooral voor de ijsberen.
ANP/RTR
door Gijs van Wetten
MONTREAL - De man die
woensdag op de campus van een
middelbare school in de Canade
se stad Montreal een bloedbad
aanrichtte, noemde zichzelf op
internet de 'Engel des Doods'.
Volgens de politie blijkt uit zijn
profiel op de binnen de gothic-
scene populaire website vampire-
freaks.com dat hij geobsedeerd
was door geweld en de dood.
De politie heeft de schutter, die
zelf door politiekogels om het le
ven kwam, geïdentificeerd als
de 25-jarige Kimveer Gill, af
komstig uit de omgeving van
Montreal. Hij schoot in de kanti
ne van Dawson College de 18-ja-
rige studente Anastasia DeSou-
za dood en verwondde negen
tien anderen. Zes van hen zijn
er slecht aan toe, twee verkeren
zelfs in zeer kritieke toestand.
Gills internetprofiel verraadt
een hartgrondige afkeer van an
dere mensen. De meesten vindt
hij naar eigen zeggen 'waarde
loos'. Hij vergelijkt het leven
met een computerspel; „Je moet
een keer doodgaan." Gills favo
riete game; Super Columbine
Massacre, een internetspel dat
gebaseerd is op het bloedbad op
een middelbare school in de
Amerikaanse plaats Columbine
in 1999. Over de manier waarop
hij zelf wilde sterven zegt hij:
„Als Romeo en Juliet, of in een
regen van kogels."
Ooggetuigen vertelden dat zij
woensdag rond lunchtijd een
lange dunne man met een hanen
kam en gekleed in een zwarte re
genjas en soldatenkistjes de kan
tine zagen binnenkomen. Hij be
gon direct in het wilde weg te
schieten. De schutter schoot ver
moedelijk met een kalasjnikov,
maar had nog twee wapens bij
zich. Honderden studenten ont
vluchtten daarop het gebouw.
Anderen sloten zichzelf in klas
lokalen op. In een half uur tijd
vielen er twintig schoten.
„Hij had een steenkoude blik in
zijn gezicht. Hij begon zomaar
te schieten", zei student Soher
Marous. Andere studenten ver
telden dat de schutter doodsban
ge leerlingen achtervolgde door
de gangen. De politie was al na
drie minuten ter plaatse. Hon
derden agenten zetten het ge
bied af en doorzochten de
school en omgeving. ANP
Een foto van de Canadese schutter Kimveer Gill op de website vampirefreaks.com.
Expositie Holocaust-cartoons flop
TEHERAN - Een expositie met spotprenten over de Holo
caust, waarvan sommige suggereren dat er niet miljoenen
joden zijn omgebracht in de Tweede Wereldoorlog, is ge
flopt in Iran.
Teheran reageerde met de tentoonstelling op de ophef in
de moslimwereld over Deense spotprenten waarin de isla
mitische profeet Mohammed een rol speelde.
De omstreden expositie trok in de eerste week na de ope
ning niet meer dan driehonderd bezoekers per dag. Drie
weken later waren dat er niet meer dan vijftig. ANP
Instorting delen Moskou dreigt
MOSKOU - Geologen vrezen dat delen van de Russische
hoofdstad Moskou 'als een kaartenhuis' kunnen instor
ten, omdat de grond is verzwakt door de bouw van onder
grondse parkeergarages en winkelcentra.
In de afgelopen week zakte de grond in Moskou op drie
verschillende plaatsen in, waardoor onder meer een enor
me krater ontstond in een belangrijke verkeersweg in de
stad. Omdat de weg 's avonds laat inzakte, raakte nie
mand gewond. Volgens de geologen zou hetzelfde kunnen
gebeuren met 15 procent van de grond in de stad. ANP
Potter-auteur dupe terreurangst
NEW YORK - Harry Potter-schrijfster J.K. Rowling
mocht vorige maand bijna niet aan boord van een Ameri
kaanse vlucht, omdat zij weigerde haar manuscript voor
het zevende en laatste Harry Potter-deel als bagage in te
checken.
De schrijfster van de wereldberoemde serie wilde haar pa
pieren, waaronder originele handgeschreven delen van
het boek, niet in haar koffer stoppen. Uiteindelijk mocht
Rowling haar manuscript meenemen als handbagage, ste
vig ingepakt in elastieken.
Op Amerikaanse luchthavens is de beveiliging sterk aan
gescherpt door dreigende terreuraanslagen. ANP
Neanderthaler later uitgestorven
LONDEN - De Neanderthaler is mogelijk later uitgestor
ven dan altijd is aangenomen. Uit een nieuwe studie, die
deze week in het Britse blad Nature werd gepubliceerd,
blijkt dat er mogelijk 24.000 jaar geleden nog Neandertha
lers woonden in Gibraltar. Tot op heden werd er altijd
van uitgegaan dat de laatste oermens ongeveer 30.000
jaar geleden overleed. De vinding zou ook betekenen dat
de oermensen mogelijk duizenden jaren hebben samenge
leefd met de moderne mens, die 32.000 jaar geleden in Eu
ropa verscheen.
Het is altijd onduidelijk geweest waardoor de Neander
thaler is uitgestorven. ANP
Journalist dood in Turkmeense cel
PRAAG - Een Turkmeense correspondente voor Radio
Free Europe/Radio Liberty is eerder deze week in gevan
genschap om het leven gekomen.
Dat heeft de door de Verenigde Staten gefinancierde ra
diozender gisteren laten weten. De 58-jarige Ogoelsapar
Moeradova werd in juni samen met twee mensenrechten
activisten opgepakt en in augustus veroordeeld wegens
'bezit van munitie'. ANP/AFP
door Ad Bloemendaal
TEL AVIV - De druk op Israëli
sche politieke en militaire lei
ders om af te treden is opnieuw
toegenomen. Gisteren sloot de
voormalige stafchef, M. Ya'alon,
zich aan bij het koor van critici
van de aanpak van de oorlog te
gen Hezbollah.
In een vraaggesprek met het dag
blad Ha'aretz lanceerde hij een
ongehoord felle aanval op zijn
onmiddellijke opvolger, stafchef
D. Halutz, en op premier 01-
mert. Hij raadt hen aan de uit
komsten van commissies van on
derzoek niet af te wachten en on
middellijk hun functies ter be
schikking te stellen.
„Ten oorlog trekken was schan
dalig en hij is ervoor verant
woordelijk", zegt luitenant-ge
neraal Ya'alon over Olmert.
„Vooral de laatste operatie was
problematisch en de premier
was daarbij direct betrokken.
Hij was gewaarschuwd, maar
hij legde de adviezen naast zich
neer."
De operatie waar Ya'alon op
doelt was de massale invasie
door landstrijdkrachten in de
laatste week van de oorlog, toen
de VN-Veiligheidsraad het al in
grote lijnen eens was over een
staakt-het-vuren resolutie. In
de loop ervan probeerde het Is
raëlische leger zoveel mogelijk
terrein in Libanon te veroveren.
Volgens Ya'alon zijn de 33 mili
tairen die in die laatste dagen
sneuvelden het slachtoffer ge
worden van pogingen van Is-
raëls politieke en militaire lei
ders het gezicht te redden. „Zo
iets doe je niet. Je stuurt geen
militairen op een onnodige mis
sie als de politieke uitkomst al
vaststaat. Ik beschouw dat als
corrupt."
Geen excuus
Ya'alon meent dat ook minister
Peretz van Defensie moet wor
den vervangen. Diens onervaren
heid mag geen excuus zijn voor
het ontwijken van verantwoor
delijkheid, zegt hij.
De felste kritiek van Ya'alon
geldt luitenant-generaal Halutz,
zijn directe opvolger als chef
van de generale staf. Halutz had
volgens hem geen idee hoe hij de
zaak moest aanpakken. In het
begin zou hij niet eens hebben
begrepen dat Israël in een echte
oorlog was gewikkeld. Hij be
greep de gevolgen van zijn ei
gen maatregelen niet, mobili
seerde de reservisten niet op
tijd, zorgde niet voor voldoende
uitrusting, probeerde de oorlog
vanuit zijn kantoor te leiden in
plaats van uit de comman
do-bunker, gaf opdracht tot ge
vaarlijke missies zonder vol
doende overleg of voorbei'eiding
en schiep onduidelijkheid in het
veld. GPD
Nederland weg
uit noorden
Afghanistan
POL E KHOMRI - Na een perio
de van twee jaar sluit Neder
land zijn militaire aanwezig
heid in het noorden van Afgha
nistan af. Het Nederlandse
kamp bij het stadje Pol e Khom-
ri in de provincie Baghlan, werd
gisteren in aanwezigheid van mi
nister Kamp van Defensie over
gedragen aan een Hongaarse
eenheid.
Het Hongaarse provinciale re
constructieteam (prt) zal de ko
mende twee weken nog warm
kunnen draaien onder de huidi
ge Nederlandse commandant.
Vanaf 1 oktober zijn de Honga
ren volledig verantwoordelijk
voor de ondersteuning van de
opbouw van de provincie en
komt er een einde aan de Neder
landse aanwezigheid in het noor
den.
Tijdens de afgelopen twee jaar
zijn alle krijgsmachtonderdelen
aan bod geweest in Pol e Khom-
ri. Hoewel Nederlandse patrouil
les meerdere aanslagen te verdu
ren kregen, is slechts één mili
tair gewond geraakt. Opdracht
was het handhaven van veilig
heid en stabiliteit in de regio en
het ondersteunen van de op
bouw van de provincie. Naast
het opleiden en trainen van de
lokale politie, een van de belang
rijkste opdrachten, voerden de
Nederlanders honderden projec
ten uit. Die projecten varieer
den van het opzetten van scho
len tot het installeren van een
voudige waterkrachtcentrales
en het bevorderen van land
bouwmethoden. ANP
