met toegevoegde waarde
Taal ontdaan van het overtollige
Roman zit actualiteit op de hielen
Judy Nieuweboer heeft haar eerste dichtbundel uitgebracht.
De lokroep wordt verstaan
en overal vandaan
verzamelen zich
de trekvogelsdie
een dans inzetten
met cirkels en golven
als linten van licht.
En voor de trek beginnen zal,
laag over de akker
een groet gericht
en in jubelend opgaan
een dank aan het Al.
Het zijn beelden en voorvallen die bijna uni
verseel zijn, maar die ze in eigen metaforen
heel precies verwoordt. Soms verwijst ze ex
pliciet naar de provincie waarin ze woont.
foto Ruben Oreel
„Gedichten ontstaan op de plaats waar ik
ben. Dat is nu eenmaal Zeeland. Ik hou ook
enorm van het akkerland. Niet voor niets
heetik Nieuweboer." De gedichten in het
tweede deel lezen als overpeinzingen, als be
schrijvingen van innerlijke ervaringen,
vaak gevoed door de oosterse filosofie.
„Daar leer ik veel van. Het verrijkt enorm.
Je komt in een volgende bewustzijnslaag.
Het komt bij me binnen en dat schrijf ik
dan op. Als ik het de volgende dag te
ruglees, dan denk ik: heb ik dat geschreven?
Je ziet ineens de context van alles, blijkt
dan heel goed verbanden te kunnen leg
gen."
Poëziebundel: 'Zicht en Inzicht' door Judy
Nieuweboer. Uitgave in eigen beheer, ver
krijgbaar bij de grotere Zeeuwse boekhan
dels. Prijs: 9,95.
donderdag 14 september 2006
Frénk van der Linden (links) in gesprek met Peter Slager. foto Ronald den Dekker
door Rolf Bosboom
GOES - Frénk van der Linden
voelde er weinig voor om zijn
debuutroman De steniging
'over de schutting te gooien' en
maar af te wachten wat er zou
gebeuren. „Ik heb een roman
geschreven om gelézen te wor
den. Vijf, zes jaar heb ik er de
helft van mijn tijd in gestoken.
Daarom heb ik ook gezegd: ik
ga vechten voor mijn boek."
En dus reist hij geestdriftig
door het land om zijn verhaal
te doen en nodigt hij veelal be
kende gesprekspartners uit om
extra aandacht te trekken. Gis
teravond was Van der Linden
in boekhandel De Koperen
Tuin in Goes, waar hij werd
geïnterviewd door Blof-tekst-
schrijver en -bassist Peter Sla
ger.
Het was niet de eerste keer dat
zij elkaar troffen. Vorig jaar
juli interviewden ze elkaar in
Middelburg, tot wederzijds ge
noegen. Van der Linden nodig
de dan ook Slager uit voor het
onderhoud in Goes. „Ik ben als
was in zijn handen."
Het werd een boeiend nazomer
avondgesprek op het terras
van de boekhandel, met uitbun
dige carillonklanken, luidruch
tige vogels en passerende voer
tuigen als geluidsdecor en voor
een bescheiden gehoor van
twintig mensen: negentien
vrouwen en één man.
Van der Linden is vooi-al be
kend als journalist, als begena
digd interviewer. Met De steni
ging waagt hij zich ook op het
literaire pad. Het boek is een
21e-eeuwse Romeo Julia-ver-
telling tegen de achtergrond
van het, al dan niet vermeende,
multiculturele drama. Hij ont
doet het van de clichés, van de
waan van de dag, van de nega
tieve houding die bijna inhe
rent is aan de journalistiek.
„Daarom moet de literatuur in
het geweer komen."
Hij toonde zich gisteravond op
timistisch over de multiculture
le samenleving. „Ik verwacht
dat het uiteindelijk een verrij
king is van onze cultuur. De
moves van de Hirsi Ali's en de
Cliteurs zijn inmiddels wel
voorbij. Nu rukken de Abouta-
lebs op. Het land zal, wel na
een aantal grote problemen,
kleurrijker worden."
De roman - één hoofdstuk
speelt zich af in Kapelle - is
daarmee actueel, beschrijft op
eigentijdse wijze maatschappe
lijke kwesties die nu aan de or
de zijn. Dat gebeurt nog veel te
weinig in de literatuur en in de
kunst in het algemeen, zei Van
der Linden. „Romans worden
doorgaans geschreven met de
ogen in de rug. Je ziet het ook
met Zwartboek van Paul Ver
hoeven. Waarom maakt hij
geen nieuwe SpettersNu gaat
het wéér over die Tweede We
reldoorlog."
In de jaren dat hij werkte aan
zijn boek vlogen vliegtuigen in
de Twin Towers en werden For-
tuyn en Van Gogh vermoord.
„Daardoor wist ik dat ik op
het goede spoor zat." Keerzij
de was dat de voorziene publi
catiedatum (eind 2002, begin
2003) bij lange na niet werd ge
haald. „Dat is het lastige van
hedendaagse literatuur: het
verandert onder je vingers."
De roman, enkele weken gele
den verschenen, is sterk wisse
lend ontvangen door de literai
re kritiek, van lovend tot ver
nietigend. Ook als journalist
vindt hij dat een boeiend ver
schijnsel. „We overwegen daar
om de recensenten uit te nodi
gen voor een debat, waar ze
kunnen uitleggen wat hun
maatstaven zijn. Dat zou een
interessante optie zijn. Ik hoop
dat ze daarvoor de guts heb
ben."
Van der Linden kon de neiging
af en toe niet weerstaan om de
rollen even om te draaien en
zijn interviewer vragen te stel
len. Dat leverde onder meer de
bekentenis op dat Slager bezig
is met een Blof-nummer dat
'rechtstreeks voorkomt' uit De
steniging.
Peter Slager legde aan het slot
van het gesprek Van der Lin
den nog enkele dilemma's
voor. Het laatste was de ham
vraag: „Interview of roman?"
Het antwoord kwam zonder
aarzelen. „Roman."
'De steniging', door Frénk van
der Linden. Uitgeverij Contact,
304 blz., 19,90 De auteur is za
terdag 30 september aan het eind
van de ochtend te gast in De
Drukkerij in Middelburg.
Celstraf geweldpleger uit Hoek
MIDDELBURG - De Middelburgse rechtbank heeft giste
ren een 22-jarige inwoner van Hoek voor buitensporig ge
weld conform de eis veroordeeld tot een jaar gevangenis
straf, waarvan zes maanden voorwaardelijk. Daarnaast
moet de man behandeld worden in een kliniek en onder
toezicht van de reclassering blijven.
De Hoekenaar had 26 maart in het uitgaanscentrum van
Terneuzen zonder enige aanleiding een man gewelddadig
toegetakeld. Aan het slachtoffer moet hij 2061 euro scha
devergoeding betalen.
De jongeman, die werd bijgestaan door een zeventienjari
ge jongen, sloeg en schopte het slachtoffer, terwijl de man
op de grond lag.
Vervolgens werd het slachtoffer meegesleurd naar een
bankautomaat, waar hij hardhandig gedwongen werd om
250 euro te pinnen. Het bloed zat nog op de pinautomaat
toen het slachtoffer zich wist los te rukken en te vluchten.
De vechtersbazen pleegden daarna nog geweld tegen een
passant in de Noordstraat van Terneuzen.
Illegale vissers opgepakt
SEROOSKERKE (S) - Een opzichter van Staatsbosbe
heer heeft dinsdagavond bij de Schelphoek twee mannen
betrapt op illegale vispraktijken.
De Arnhemmers van 39 en 44 jaar visten vanuit een boot
je op de Oosterschei de met een zogeheten staand wand
van ongeveer driehonderd meter lang. Het gebruik van
zo'n net op die plek is verboden.
Toen de mannen weer aan de kant kwamen en met de
vangst in hun auto wilden wegrijden, werden ze aange
houden door de inmiddels gewaarschuwde politie.
Ze zijn overgebracht naar het bureau en moesten de buit
van veertig kilo harders inleveren. Ook de boot en het vis
tuig werden in beslag genomen.
Olietanks Van den Dries geruimd
LEWEDORP - Onder druk van de gemeente Borsele zijn
de meer dan tien olietanks bij voormalige oliehandel Van
den Dries aan de Postweg in Lewedorp verwijderd. Borse
le had met een dwangsom gedreigd, als grondeigenaar Sa-
gro uit 's-Heerenhoek de olietanks niet voor dinsdag 19
september had weggehaald. Sagro heeft daarop gehoor ge
geven aan het verzoek van de gemeente.
Op de locatie aan de Postweg is januari 2000 de verkoop
van benzine en andere olieproducten gestopt, vertelde
een buurman. Hij wist ook te melden dat 78 jaar geleden
de oliehandel aan de Postweg is begonnen. Op termijn is
woningbouw gepland op de locatie, maar wanneer is nog
niet duidelijk.
Oude Rijksweg Breskens afgesloten
BRESKENS - De herinrichting van de Oude Rijksweg in
Breskens is in de afrondende fase. Vandaag en morgen
wordt het wegdek geasfalteerd. De rijbaan is daarom tot
zaterdag afgesloten. Om de hinder tot een minimum te be
perken worden de werkzaamheden in twee fases ver
deeld.
Vandaag wordt vanaf het Molenwater tot aan het sport
veld geasfalteerd, morgen het gedeelte van het sportveld
tot de grens van de bebouwde kom. Later dit jaar wordt
op een nog onbekende datum nog een toplaag asfalt aan
gebracht.
kunst
Mr Rolf Bosboom
IDDELBURG - Haar eerste gedicht viel
echt in goede aarde. „Ik zat in de eerste
van de lagere school en verveelde me,
ik al kon lezen en schrijven. Daarom
keef ik een niet zo positief gedicht over
juffrouw. Die las het, vond het niet leuk
de hoek gaan staan."
ster, in de vijfde klas - ze was inmiddels
Zeeland verhuisd - overkwam het Ju-
Nieuweboer min of meer opnieuw. „We
oesten iets maken naar aanleiding van het
ivrijdingsfeest. Ik werd wéér gestraft voor
ijn gedicht, nu omdat de meester niet ge-
ofdedat ik het zelf had geschreven." Het
dus niet helemaal vreemd dat ze zich ja-
nlang niet waagde aan poëzie. Wel is de
iddelburgse sinds een jaar of acht volop
fistiek actief. Ze maakt schilderijen en ob-
:ten.
'.derhalf jaar geleden kwam daar ook de
intkunst bij.
wilde proberen korte verhalen te schrij-
merkte ik dat het me veel moeite
stte om er steeds opnieuw iets bij te ver
men. Ik ging uit van de essentie en wilde
eigenlijk daarbij laten. Het is toch het
om al het overtollige weg te halen,
dat je echt tot de kern komt.
belandde ze vanzelf bij de poëzie,
'begon met haiku's, maar merkte na enke-
dat de regels die eraan zijn ver
een keurslijf werden. „Ik voelde me
zeer beperkt". In de vrije vorm kon ze
si' dichterlijke stem ongehinderd laten
nken,
•oost
3 selectie uit de royale productie sinds-
n heeft Nieuweboer nu gebundeld in
«!m Inzicht, een mooi uitgevoerde uitga-
In eigen beheer. „Ik had wat gedichten
'rgelezen aan enkele mensen, om te kij-
wat de reactie was. Toen zag ik ineens
de tranen in hun ogen stonden. Kenne-
zoi'gen de gedichten voor troost, voor
te. Als ik dat kan overbrengen, dan vind
geweldig." Die wetenschap stimuleer-
er een publicatie van te maken. Ze
zt bewust niet geprobeerd een uitgever
mteresseren voor de bundel. „Dit is zó
mij. Daar ga ik niet mee leuren." Boven-
had ze dan waarschijnlijk de uitgave
helemaal kunnen maken zoals ze zelf
zg wilde hebben.
bet omslag staat een schilderij van haar,
els titel Gehecht/onthecht, een thema
a's een rode draad door haar poëzie
't Die combinatie geeft al aan hoezeer
«verse kunstdisciplines die ze beoefent,
«kaar horen en elkaar versterken,
bundel kent een tweedeling die ook de
'toten kenmerkt. „Óf ik schrijf over wat
tot zie óf ik schrijf met een spiritueel
het diepere kijken." Het is dus een com-
van Zicht en Inzicht, waarmee met-
bok de titel van de uitgave geboren was.
torste deel bevat herkenbare observa-
van voornamelijk natuur en landschap.
^ofRenéSchrier
Ml cnsen die misschien nooit naar
een muziekinstrument zouden
jfjjnen hebben nu een kans. Tenmin-
Je, als ze leerling zijn van de oplei-
jin'o ondenvijs-assistent of so-
1 (iaal-agogisch werker van het ROC
Ifóterschelde in Terneuzen.
o=ar is gisterochtend de zogenaamde
blazersklas van start gegaan onder
t juspiciën van het muziekinstrumen-
:i tenbedrijf Yamaha. Dat introduceert
m de blazersklassen (er zijn er nu acht
in Nederland) zijn eigen lesmethoden
öt als resultaat dat de leerlingen al
senkele lessen samen op een beschei-
;a niveau muziek kunnen maken.
Ou enige afstand is al te horen waar
cê leerlingen van de blazersklas zich
moeten bevinden. Ze hebben net hun
instrumenten uitgereikt gekregen. Er
zijn er enkele bij die al aardig weg we
len op een basgitaar of een drumstel
In dat willen ze laten horen ook. Ande
ren staan wat bedeesd naar het nieu-
k blaasinstrument te kijken, dat ze
net in hun handen gedrukt hebben ge
kregen.
De leerlingen die voor de blazersklas
hebben gekozen doen dat bovenop het
normale lespakket dat ze voor hun op
leiding toch al volgen. Dat betekent
wee uur in de week in de klas muziek
maken in de school en thuis oefenen.
De 16-jarige Anja uit Hoek heeft geko
zen voor dwarsfluit en gitaar. Want ie
dereen moet twee muziekinstrumen
tenleren bespelen. Ze zou het leuk vin
den als uit de blazersklassen een band
je of een schoolorkest zou voortko
men.
De gitaar is veruit het populairst bij
de leerlmgen van het RÓC Wester-
schelde. Om te voorkomen dat er al
leen maar gitaristen opgeleid worden
lis de bepaling ontstaan dat ieder van
[de 32 deelnemende leerlingen een
De klas met de muzikanten in de dop van het ROC Westerschelde trok woensdagmorgen meteen al de belangstelling van leerlingen van de andere opleidingen in de
school. foto Peter Nicolai
tweede instrument kiest. En dat is
meestal een blaasinstrument.
Vincent de Leur van Yamaha legt uit
dat de blazerklassen anderhalf jaar ge
leden in Nederland zijn opgezet naar
Duits voorbeeld. De Duitsers hadden
het weer van de Amerikanen afgeke
ken. Daar is een schoolorkest een heel
normaal begrip.
Het verschil met de doorsnée muziek
lessen - voor zo ver die nog op scholen
bestaan - is dat er geen droge theoreti
sche kost wordt behandeld, maar dat
leerlingen meteen een instrument Te
ren bespelen. Daar komt nog wat bij,
geeft De Leur aan. De scholieren doen
samen iets. Ze leren letterlijk en fi
guurlijk naar elkaar luisteren en dat
heeft zijn invloed op hun gedrag bui
ten de blazersklas. Óok daar blijkt dat
de kans dat ze zich socialer opstellen
groter wordt.
Ronaut den Hollander is coördinator
van de opleidingen onderwijs-assis-
tent, - Sociaal-agogisch werker en
sport, bij het ROC Westerschelde. Hij
vertelt dat de school voor de blazers
klas gekozen heeft omdat een leerling
niet langer kan volstaan met het beha
len van alleen een diploma. Daarmee
is hij of zij er niet. Een leerling moet
meer vaardigheden ontwikkelen en
muziek maken kan er daar een van
zijn. Zeker bij de opleiding onder-
wijs-assistent, maar ook bij het werk
in de welzijnssector of in de zorg. „Als
je in staat bent een zanggroep voor
ouderen te begeleiden in de instelling
waar je werkt of bijvoorbeeld zelf de
muziek kan verzorgen bij een herden
kingsdienst of zoiets, dan heeft dat
toch meerwaarde."
De school gaat bij de beoordeling van
de blazersklas letten op de tevreden
heid van de deelnemers. Ook wordt ge
keken of ze resultaat boeken en een
derde criterium is dat de blazersklas
een toegevoegde waarde biedt. Den
Hollander: „Wat zie je er van terug,
daar zijn we ook benieuwd naar."
Het RÖC Westerschelde loopt met de
introductie van de blazersklassen
voorop. Het is de eerste opleiding voor
beroepsonderwijs in Nederland en mo
gelijk zelfs ver daarbuiten die met een
blazersklas begint. De Leur hoopt op
een olievlekwerking. Wat hem betreft
zijn er meer scholen uit het voortge
zet- of middelbaar beroepsonderwijs
die het initiatief oppakken. Natuur
lijk, Yamaha verkoopt graag muziekin
strumenten. Maar ze organiseren ook
zangopleidingen en ze verkopen (nog)
geen stembanden. De Leur: „Het is
toch gewoon goed dat mensen muziek
kunnen maken. Niet iedereen hoeft
een solo bij het concertgebouworkest
te spelen."
