ontkennen foute diagnose
Zorghoeken bieden steun
hes Klinkhamer wacht op uitspraak Medisch Tuchtcollege
Lering trekken
uit zaak Meppel
Thuistest moet schade
aan nieren opsporen
Keizersnede verhoogt
kans op babysterfte
maandag 11 september 2006
Opvang na trauma weinig zinvol
AMSTERDAM - De populaire traumaopvang in de vorm
van een gesprek met een psycholoog of psychiater kort na
het trauma, heeft weinig zin. Dit zogeheten 'debriefen'
draagt in ieder geval niet bij aan het verminderen van de
kans op een zogeheten posttraumatische stressstoornis,
de soms optredende langdurige lichamelijke en geeste
lijke klachten na een trauma. Dit concludeert M. Sijbran-
dij van het AMC in Amsterdam in het vakblad British
Journal of Psychiatry op grond van een vergelijkend on
derzoek onder 236 personen. GPD
Ms tast de hersenen aan
AMSTERDAM - Bij mensen met multiple sclerose (ms),
een voortschrijdende ziekte waarbij zenuwuitlopers hun
beschermende laag verliezen, zijn er ook in de ogenschijn
lijke gezonde delen van de hersenen al afwijkingen aanwe
zig. De ziekte is daarom uitgebreider dan altijd gedacht,
schrijft H. Vrenken van het VU Medisch Centrum in Am
sterdam in het vakblad Radiology op grond van onder
zoek bij 91 personen. De veranderingen in de 'gezonde de
len' van de hersenen kwamen aan het licht door de herse
nen op een speciale manier te scannnen. De nu gevonden
afwijkingen maken ook verschil tussen de diverse vormen
van ms, aldus Vrenken. GPD
Kinderkanker neemt toe
MAINZ - Kanker op kinderleeftijd komt in Europa vaker
voor dan 25 jaar geleden. Kwam kinderkanker in 1978
voor bij gemiddeld 120 kinderen per miljoen, in 1997 was
dit 140 per miljoen kinderen, een gemiddelde stijging met
1,1 procent per jaar. Dit constateert P.Kaatsch van de
Universiteit van Mainz in het vakblad European Journal
of Cancer op basis van de registratie van het voorkomen
van kanker in diverse regio's in Europa. Waarschijnlijk
spelen een toegenomen blootstelling aan kankerverwek
kende stoffen en veranderde leefomstandigheden hierbij
een rol, stelt Kaatsch. GPD
Lang werken verhoogt bloeddruk
IRVINE - Mensen die veertig uur per week werken heb
ben 14 procent meer kans op hoge bloeddruk, dan mensen
die minder werken. Met name bij veertig uur geestdo
dend, lichamelijk werk is het risico op hoge bloeddruk
verhoogd. Dit stelt H. Yang van de Universiteit van Cali
fornia in Irvine in het vakblad Hypertension op grond
van onderzoek onder ruim 24.000 werknemers in Califor-
nië. GPD
Overgewicht belast IQ
GAINESVILLE - Een teveel aan lichaamsgewicht veroor
zaakt niet alleen op termijn lichamelijke problemen,
maar werkt mogelijk ook negatief door op. het intelligen
tieniveau. Kinderen die op vierjarige leeftijd extreem dik
zijn, blijken in ieder geval op twaalfjarige leeftijd lager te
scoren op IQ-testen dan kinderen die als kleuter een nor
maal lichaamsgewicht hadden.
Ook vertonen hun hersenen op een MRI-scan afwijkin
gen. Dit constateert J. Miller van de Universiteit van Flo
rida in het vakblad Journal of Pediatrics op grond van
een vergelijkend onderzoek onder 42 kinderen. GPD
i. rancuneus is Kees Klinkhamer
Lt het Belgische Essen niet. Maar
l, hij blind werd aan een oog en tien
Jmoet missen, valt die huisarts uit
Iendaal wel te verwijten, vindt hij.
gorf[orencejrnandt
en zijn vrouw Lia hopen dan
dat de. zitting bij het Regio
aal Medisch Tuchtcollege deze week
'enige vorm van terechtwijzing van-
liet medische circuit' leidt. „Als die
zijn vakliteratuur had bijgehou-
en en meteen antibiotica had gege-
was ons een hoop ellende be
gebleven. Dat is een bittere
ii"
fat er gebeurde: Kees loopt in novem-
lr2002 tijdens een stoeipartij met een
jn zijn honden beten in beide armen
Ais de wond in de linkeronderarm
a'een paar dagen rood en dik wordt,
Viseert de assistente van de huisarts
jefonisch de wond nat te houden,
t klachten va-ergeren en Kees - toen
og projectleider bij een installatiebe-
iijf-meldt zich de volgende dag ziek
[et veertig graden koorts. Vervolgens
hij met Lia naar de huisarts, maar
ielegtgeen verband tussen de honden
en de ziekteverschijnselen. „Hij
wel in het computersysteem", ver-
Lia, „maar we hadden een paar
geleden nog een tetanusspuit ge-
zei hij. Dus gingen we naar huis
penicillinezalf en de boodschap
at Kees maximaal acht paracetamol
etmaal mocht nemen. Het zou om
gaan."
irensoverschrijdend
laar de volgende nacht wordt Kees
pgveel zieker, zijn temperatuur daalt
it 35,8 graden en hij krijgt bruine vlek-
enin zijn gezicht. Lia belt 's morgens
[el vroeg de huisartsenpost Roosen-
aal, „Maar er kwam geen dokter, om-
at zo'n post niet grensoverschrijdend
Irkt Wisten we niet, maar goed. We
lóesten volgens de assistente wachten
|de eigen huisarts." Die kwam die
meteen en schrok enorm van
toestand (de wonden waren hele-
zwart geworden) van Kees, zegt
schakelde direct een ambulance in
hem naar het ziekenhuis te bren-
Op de intensive-care afdeling
ze Kees kunstmatig in slaap,
hem te stabiliseren. Want Kees
Rancuneus is Kees Klinkhamer (59) uit het Belgische Essen niet. Maar hij maakt
doen werd hij blind aan één oog en mist hij nu tien tenen.
blijkt een bacterie (Capnocythophaga
canimorsus) in zijn lijf te hebben die
zijn bloed op agressieve wijze vergif
tigt.
Een bacterie, zo heeft Kees later uitge
zocht, die bij een op de zes honden en
katten in het speeksel zit. „Ik weet er
zelf niks meer van, maar ik was ontzet
tend ziek. Zo erg, dat ik eraan had kun
nen overlijden, zei de internist."
Als Kees na drie weken wakker wordt,
is hij blind aan zijn rechteroog. En als
hij na een maand wat aangesterkt is,
moeten zijn tenen geamputeerd worden
omdat ze als gevolg van de bloedvergif
tiging zijn afgestorven.
zijn huisarts wel verwijten. Door zijn toe
foto Thom van Amsterdam/GPD
„Tja, en dan begint een langdurig pro
ces van revalideren", zegt Kees. „Ik
kreeg orthopedische schoenen en moest
s opnieuw leren lopen. Als ik vijfhon-
derd meter loop, houdt het wel op. Ver-
i der kan niet. En dat is heel moeilijk te
accepteren, vooral omdat mijn vrouw
en ik enorm houden van wandelen."
Kees wordt voor vijftig procent afge
keurd en werkt nu als calculator en
werkvoorbereider. Werk waarbij hij
niet hoeft te lopen en regelmatig een
beeldschermpauze kan nemen. Zijn
hobby - knutselen aan modelspoorba
nen - wordt ernstig belemmerd door
zijn beperkte zicht. „Ik zie geen diepte
en dan gaat er regelmatig wat mis.
Daar word ik nog steeds wel eens boos
om."
Lia worstelt tot op de dag van vandaag
met haar emoties. „Ik heb destijds een
andere man thuisgekregen. In het be
gin was hij erg opstandig, mijn zorg
zaamheid viel nogal eens verkeerd. Hij
moest ook echt afkicken van al die mor
fine die hij gekregen had. Weet u, we
hadden ons erg verheugd om allerlei
leuke dingen samen te gaan doen, nu
de kinderen de deur uit zijn. In plaats
daarvan moet ik juist allerlei dingen al
leen doen."
De betrokken huisarts laat in een reac
tie weten 'de diagnose inderdaad ge
mist' te hebben. „Als gevolg van een
combinatie van factoren. Onder meer
een onderrapportage van meneer. Hij
heeft niet alles laten zien. Maar strikt
genomen, heeft hij gelijk als hij zegt
dat ik in vakliteratuur iets gelezen zou
kunnen hebben over de bacterie."
Hij betreurt ten zeerste wat Klinkha
mer is overkomen, maar vindt het tege
lijkertijd 'onaangenaam te merken' dat
'een patiënt zich op deze manier' - door
publiciteit te zoeken - tegen hem keert.
Aansprakelijkheid
Hetzelfde geldt voor de arts die de huis
artsenpost destijds bemande. Maar an
ders dan zijn collega erkent hij geen
aansprakelijkheid en vindt hij niet dat
er hem iets te verwijten valt.
„Ik kón geen actie ondernemen, omdat
ik vanuit de huisartsenpost Roosendaal
niet naar Essen toe mag gaan. Dat zijn
regels. Ik kón dus ook geen opname re
gelen, omdat je daarvoor eerst een pa
tiënt moet zien. Maar wellicht had ik
dat toentertijd zelf tegen mevrouw
Klinkhamer moeten zeggen en dat niet
moeten overlaten aan de assistente."
Advocaat Jan Sneep uit Bergen op
Zoom, die Klinkhamer bijstaat, vindt
het 'niet respectvol' dat de dokter van
de huisartsenpost zijn verantwoorde
lijkheid ontkent. Sneep denkt dat bei
de artsen de kans lopen op een beris
ping van het Regionale Medische Tucht
college. „Gezien de ingrijpende gevol
gen van hun handelen." GPD
[door Hans Simons
Regelmatig verschijnen er
berichten in de krant
■ovei'problemen in ziekenhui
zen. Wat vroeger met de man
tel der liefde werd bedekt,
Jkomt tegenwoordig in alle
openheid naar buiten.
!Zo verscheen deze zomer een
rapport van de inspectie voor
-de gezondheidszorg, over de
organisatie en kwaliteit van
'hetDiaconessenhuis in Mep-
jpel.
Ik haal dat rapport hier niet
•aan om de collega's in Mep
pel te bekritiseren en hen in
te wrijven hoe zorgelijk het
(daarin Meppel is gesteld.
Nee, ik haal het aan om dui
delijk te maken dat je als zie
kenhuisbestuurder en me-
idiseh specialist iedere dag
moet investeren in goede
•zorg.
iöe moraal van het inspectie
rapport is dat wie daar van
daag niet voldoende in inves-
iteert, de verliezer van mor-
igenis.
Het rapport is buitengewoon
leerzaam voor elk zieken-
Ihuis.
Ik volg het inspectierapport.
Allereerst een zeer matige
communicatie tussen het zie
kenhuisbestuur en de medi
sche staf.
[Gebrek aan openheid in de
'onderlinge discussie, waar-
jdoor bepaalde lastige proble
men vooruit werden gescho
ven, Zachte heelmeesters die
Ie veel wonden hebben ge
maakt!
lEneris de wetenschap dat
■J-® ziekenhuis het moet heb
ben van een open dialoog en
i conversatie tussen bestuur
ders en dokters,
'Daar ging het in Meppel mis.
jHet ging ook en vooral mis
.«omdat de dokters onderling
det echt samen spraken over
de kwaliteit van zorg.
Er was geen voldoende besef
v® gezamenlijke verantwoor
delijkheid v°or die kwaliteit.
Meldingen van incidenten
vonden sporadisch plaats; er
was nauwelijks een complica-
heregistratie.
He les die daaruit geleerd
san worden is dat voor opti
me kwaliteit dokters bereid
toeten zijn meer openlijke
verantwoording af te leggen,
allereerst in de beslotenheid
van de medische staf. Inter
collegiale toetsing; openharti
ge bespreking van de visita
tierapporten, rapporten over
het functioneren van een
maatschap; openbare verant
woording afleggen over je
prestaties als ziekenhuis.
Het zijn evenzoveel voorbeel
den van een volwassen profes
sionele organisatie.
Een derde signalement uit
het Meppelse rapport betreft
het te lankmoedige optreden
van de Raad van Bestuur.
Vaak te afwachtend en einde
loos op zoek naar weer een
nieuw compromis.
Met dat laatste is niets mis,
maar als de verhoudingen
echt verstoord zijn is het ook
verstandig in te grijpen als
Raad van Bestuur.
Die rol van de Raden van Be
stuur is vaak het lastigst, de
verhouding met vrijgevestig
de professionals ingewik
keld. En toch is er aan het ein
de van de dag de wetenschap
dat als niet tijdig wordt inge
grepen de zaak van kwaad
tot erger kan komen met scha
de voor het hele ziekenhuis
als gevolg.
U ziet, het Meppelse rapport
is leerzaam voor elke zieken
huisbestuurder en elke dok
ter.
De lessen uit Meppel moeten
we ter harte nemen. Het gaat
goed in Zeeland, maar blij
vend investeren in een open
dialoog, kwaliteitsbeleid echt
op orde houden en durven in
grijpen als het echt nodig is,
zijn even zovele lessen die
ook voor onze ziekenhuizen
van belang zijn.
Laten alle Zeeuwse bestuur
ders en dokters ervoor zorgen
dat er geen 'Zeeuws Meppel'-
rapport van de inspectie
komt. We weten hoe het
moet!
Drs. H.J. Simons is voorzitter
van de Raad van Bestuur van
de Oosterscheldeziekenhui-
zen
De diagnose ms wekt bij veel mensen vragen op als 'Het is niet te genezen, ms, maar kan de ziekte misschien worden geremd? Of zit ik over
een paar jaar in een rolstoel?' In de Zorghoeken staan op veel vragen antwoorden. foto Do Visser/GPD
door John van Oppen
Goed nieuws voor mensen
die moeten leven met de ge
volgen van een herseninfarct,
voor mensen met ms (multiple
sclerose) en patiënten met pds
(prikkelbarcdarmsyndroom).
Eindelijk zijn er boeken die dui
delijk antwoord geven op al
hun vragen.
'Dat er wat mis was, was duide
lijk. Maar ms?! Nog steeds kan
ik het niet bevatten. Ik heb dui
zend vragen. Het is niet te gene
zen, ms, maar kan de ziekte mis
schien worden geremd? Of zit ik
over een paar jaar in een rol
stoel? Als je zo'n slecht bericht
krijgt heb je veel nodig; steun,
hulp. Maar vooral informatie,
duidelijke antwoorden op je wa
gen'.
Dat zegt een ms-patiënte in het
Zorghoek Multiple Sclerose, dat
duidelijk maakt dat je leven on
herroepelijk op z'n kop komt te
staan door deze diagnose.
Harde plekken in het centrale
zenuwstelsel (multiple betekent
meervoudig, sclero staat voor
hard), dat is ms. Hierdoor ont
staan klachten zoals verlammin
gen en storingen in het gevoel.
De ziekte verloopt per persoon
anders, meestal wisselen perio
des van verergering en verbete
ring elkaar af. Bezigheden die
vanzelfsprekend waren - spor
ten, werken, uitgaan, vakantie -
zijn dat opeens niet meer.
Het Zorghoek is gemaakt om
antwoord te geven op de vragen
waar een ms-patiënt - en diens
omgeving - tegenaan loopt. De
informatie is honderd procent
betrouwbaar en up to date.
Daar staan vooraanstaande spe
cialisten en (ervaringsdeskundi
gen garant voor, alsmede organi
saties als de MS Vereniging Ne
derland, de Nederlandse Vereni
ging voor Neurologie en het We
tenschappelijk Instituut Neder
landse Apothekers.
Het boek is een uitgave van de
Stichting September, die zich
tot doel stelt toegankelijke, actu
ele, complete en betrouwbare in
formatie te geven over zoveel
mogelijk aandoeningen en ziek
ten.
Het Zorghoek PDS (prikkelbare-
darmsyndroom) is geschreven
met dezelfde bedoeling. De na
druk ligt hier op de juiste aan
pak van de klachten. Wat heb je
aan hypotherapie?
Zijn er medicijnen die helpen?
Wat zijn de bijwerkingen? Wel
ke voedingsmaatregelen kun je
nemen, welke leefregels neem je
in acht?
Lang is pds onderschat als een
'vage' aandoening die toch voor
al 'tussen de oren' zou zitten.
Die opvatting is achterhaald
door recent onderzoek en het
boek maakt klip en klaar dat
pds een reële aandoening is die
veel mensen hindert in hun dage
lijks functioneren.
Uitproberen
Een patiënte: „Je moet weten
wat je wel en niet moet doen.
Dat is een kwestie van uitprobe
ren, van vakkennis verzamelen.
Welke voeding vezels bevat, wat
voor soort vezels dat zijn, waar
om beweging helpt, wanneer je
beter niet intensief kunt bewe
gen, hoe je je kunt ontspannen
en ga maar door. Greep krijgen
op je klachten en dus greep krij
gen op je leven, dat is waar het
om gaat."
Met het zorghoek binnen hand
bereik, wordt dat haalbaar voor
al haar lotgenoten.
Het prettige van de zorghoeken
van de Stichting September is,
dat er zoveel beknopte erva-
ringsquotes van patiënten in
staan. Dat houdt de informatie
lees- en herkenbaar.
Deze werkwijze vind je terug in
het Zorghoek Beroerte (CVA).
Dit boek zou onder ogen moeten
komen van iedereen die ook
maar iets wenst te begrijpen
van de vaak onzichtbare, maar
altijd blijvende en ingrijpende
gevolgen van een herseninfarct
(eva) of hersenbloeding.
Zorghoeken van de Stichting
September zijn voor 17 euro te
koop in de meeste Nederlandse
apotheken. Is een titel niet op
voorraad, dan is die te bestellen
en al de volgende dag af te ha
len. Naast de drie hier bespro
ken uitgaven zijn er ook boeken
over een veertigtal andere aan
doeningen. Kijk voor een volle
dig overzicht op www.boeken-
overziekten.nl GPD
door Saskia Gaster
DEN HAAG - Een op de twee
honderd volwassen Nederlan
ders heeft beginnende nierscha-
de, zonder dat hij of zij dat zelf
weet. Met tijdige opsporing en
behandeling kan ernstige scha
de, dialyse of zelfs niertrans
plantatie voorkomen worden.
Daarom lanceerde de Nierstich
ting een campagne waarmee
mensen gratis zelf thuis hun
nierfunctie kunnen testen.
Via de website van de Nierstich
ting kunnen mensen de gratis
Niercheck aanvragen. Die be
staat uit een pakketje met drie
gele strips die in de urine ge
doopt moeten worden en die
groen uitslaan als iemand te
veel van het eiwit albumine in
zijn urine heeft.
Is het resultaat twee van de drie
keer positief (groen) dan krijgt
iemand het advies naar de huis
arts te gaan. Verslechtering is
goed tegen te gaan met controle
van de bloeddruk en behande
ling met medicijnen.
Nierbeschadiging kan het ge
volg zijn van diabetes type twee
en een hoge bloeddruk, maar
ook van een op zichzelf staande
nieraandoening. Uit onderzoek
blijkt dat 60.000 Nederlanders
beginnende nierschade hebben
zonder dat te weten. Nierschade
leidt pas tot klachten, als nieren
nog maar voor dertig proeent
werken.
De Nierstichting hoopt met
250.000 gratis tests enkele hon
derden tot duizend van deze
mensen op te sporen. Zij heeft
daar 1,2 miljoen euro voor uitge
trokken. Sponsor Selekt Mail te
kende voor het thuisbezorgen
van de tests. De resultaten van
de campagne zullen afhankelijk
zijn van degenen die reageren.
Als veel jonge mensen reageren,
zullen meer mensen worden be
hoed voor dialyse dan wanneer
de gemiddelde leeftijd tachtig
is, stelt nierspecialist Ron Gan
sevoort in het vakblad Medisch
Contact.
De kans is groot dat veel men
sen onnodig die test doen. Al
leen de positieve testuitslagen
moeten door de huisarts worden
gecontroleerd en dat kan een
voudig en relatief goedkoop.
Ook als de controle om de zo
veel jaar herhaald moet worden,
blijven de kosten relatief laag,
zeker in vergelijking met de kos
ten van een nierdialyse. ANP
door Anna Ferschtman
LONDEN - Baby's die zonder
medische noodzaak gehaald
worden met een keizersnede,
hebben een driemaal zo grote
kans om binnen een maand na
de geboorte te overlijden als kin
deren die met een natuurlijke be
valling ter wereld komen. Dat
blijkt uit een Amerikaans onder
zoek.
Het was al eerder bekend dat
kinderen die met een keizersne
de worden gehaald, een iets gro
ter risico lopen om kort na de ge
boorte te overlijden. Artsen ver
onderstelden dat dat kwam
doordat veel keizersneden uitge
voerd werden als noodoperaties,
nadat er tijdens een natuurlijke
bevalling problemen bij het
kind of bij de moeder waren ont
staan, Nu blijkt dat ook bij voor
af geplande keizersneden het
aantal sterfgevallen onder ba
by's drie keer zo groot is, meld
de de Britse krant The Times.
In de studie bekeken de onder
zoekers 5,7 miljoen bevallingen
van een levend kind in de Vere
nigde Staten tussen 1998 en
2001. Het sterftecijfer van opera
tief gehaalde baby's van gezon
de moeders bleek 1,77 per 1000
geboortes. Bij natuurlijke beval
lingen was dit cijfer 0,62.
De onderzoekers spreken in het
blad Birth: Issues in Perinatal
Care het vermoeden uit dat de
longfunctie van baby's bij een
vaginale geboorte beter wordt
gestimuleerd. 'Keizersnee-kinde
ren' zouden meer problemen
hebben met hun longen. Daar
naast zou de kans op verwondin
gen bij het kind groter zijn en lo
pen de baby's mogelijk ook een
achterstand op doordat de borst
voeding na een keizersnee later
op gang komt. ANP
