Soms gaat het mis met het water
Zakelijk
Oog voor smaak, oog voor u!
elandNet
Fijnproevers en oesters
dezelfde match als
ZeeiandNet en haar
klanten!
Onderdeel van delta
11 l
PZC
Telefonie, internet, datacommunicatie. De ontwikkelingen gaan zo snel dat het moeilijk is om zich te houden op alle
mogelijkheden. U heeft een goede advisieur nodig; één aanspreekpunt voor uw hele communicatie en automatisering.
ZeeiandNet Zakelijk is dat aanspreekpunt. Met korte lijnen en persoonlijke begeleiding. Een bedrijf dat oplossingen ziet
en biedt. Regel het goed. Regel het met ZeeiandNet Zakelijk!
Eén adviseur, één leverancier, één aanspreekpunt voor alles op het gebied van:
Datacommunicatie Telefonie Internet Hosting Hard- en software Systeemintegratie
Tel. 0113 377 845
sales@zeelandnetzakelijk.nl
www.zeelandnetzakelijk.nl
9
donderdag 7 september 2006
Het klimaat verandert, iedereen zal de gevolgen voelen en zal moeten meedenken over de vraag hoe we Nederland leefbaar houden. foto's Lex de Meester
Het was op school zo'n
veilig vage definitie.
Het klimaat: de gemiddelde
toestand van het weer, ge
zien over een periode van
dertig jaar. Een begrip met
een zeker wie-dan-leeft-
die-dan- zorgt gehalte. Ver
andert het klimaat? Ach we
zien wel. De afgelopen twee
maanden hebben een voor
proefje geboden van wat
ons te wachten staat: extre
me droogte in juli en buiten
sporig veel neerslag in au
gustus. Dat is nog eens wat
anders dan wisselend be
wolkt en hier en daar kans
op een bui, zoals we van
ons weer gewend waren.
De klimaatverandering is
niet langer een onderwerp
voor bollebozen in wis- en na
tuurkunde. Iedereen heeft er
mee te maken. Wie in juli vakan
tie had bofte; wie vorige maand
aan de beurt was had pech. En -
het weer in beide maanden in
aanmerking genomen - je zult
maar boer zijn.
Natuurlijk, opwarming van de
aarde en zeespiegelrijzing zijn
fenomenen die de afgelopen
tien jaar al de aandacht hebben
gevraagd. De veiligheid die de
dammen en dijken van het Del
taplan langdurig leken te bie
den, blijkt in het licht van deze
ontwikkelingen maar betrekke
lijk. Steeds bredere en zwaarde
re dijken bieden geen soelaas.
Er zijn slimme mensen nodig
met slimme oplossingen.
Zo'n slimme man is Pavel Ka-
bat, hoogleraar klimaathydrolo-
gie aan de Universiteit Wagenin-
gen en wetenschappelijk direc
teur van het programma Kli
maat voor Ruimte. Dat program
ma is opgezet om Nederland kli-
maatbestendig te maken. Ka-
bat: „Dat betekent werken
langs verschillende sporen.
Maatregelen treffen om de snel
heid en de omvang van de kli
maatverandering te verminde
ren, beperken van de nadelige
gevolgen van klimaatverande
ring en zoeken naar de mogelijk
heden om die gevolgen op te
vangen." Daarbij gaat het voor
al om de vraag hoe Nederland
robuust moet worden ingericht
met het oog op dat nieuwe kli
maat.
Aan de klimaatverandering zelf
valt niets te doen. Kabat: „We
zullen ons moeten aanpassen en
we zullen moeten nagaan hoe
een klimaatbestendig Neder
land eruit gaat zien. Je krijgt
dan vragen als: hoe gaan we het
land gebruiken en hoe gaan we
om met onze veiligheid. Dat
kan leiden tot antwoorden die
haaks staan op de Deltawet."
Plet lijdt volgens hem geen twij
fel dat de Nederlandse samenle
ving moet accepteren dat het af
en toe mis zal gaan met de ver
werking van grote hoeveelhe
den rivierwater en hoge storm
vloeden. „De kwestie is dat we
moeten afspreken hoe we daar
mee om zullen gaan. Wat vin
den we nog net aanvaardbaar,
wat zeker niet en wat hebben
we ervoor over om het niet zo
ver te laten komen."
Draagvlak
Moeilijke vraagstukken. Daar is
ook de overheid zich van be
wust. Het klimaatbestendig ma
ken van Nederland is voor een
belangrijk deel een zaak van
draagvlak. Er moeten nu maat
regelen worden getroffen die
over vijftig jaar nodig zijn. Dat
betekent dat geld moet worden
geïnvesteerd in een toekomst
die verder ligt dan veel bestuur
ders en politici gewend zijn te
kijken. Daarbij komt dat de bur
ger er aan de ene kant op rekent
dat de overheid met oplossin
gen komt, maar er aan de ande
re kant weinig voor voelt beper
kingen opgelegd te krijgen.
Het verheugt Kabat dat de Ne
derlandse regering zich in een
periode van nog geen twee jaar
ervan bewust is geworden dat
de klimaatverandering een op
gave is die een ingrijpender aan
pak vergt dan proberen de uit
stoot van broeikasgassen te be
perken. „Noem het geluk of toe
val, het onderwerp is in Neder
land heel snel opgepakt. Het is
een goede zaak dat bestuurders
en wetenschappers nu samen
werken."
In Nederland is al eerder door
gedrongen dat op een andere
manier moet worden omgegaan
met water. Dat besef leidde tot
beleidsnota's als Ruimte voor
de Rivier en Water als Orde
nend Principe. Kabat: „Het is
dan niet moeilijk om de woor
den rivier en water te vervan
gen door klimaat. Zo kom je
vrij snel en makkelijk uit waar
je moet zijn." Dat blijkt bijvoor
beeld uit het nationaal program
ma Adaptatie Ruimte en Kli
maat dat de ministeries van
Vrom, Verkeer en Waterstaat,
Landbouw, Natuur en Voedsel
kwaliteit en van Economische
Zaken hebben opgesteld.
Kabat is er ook tevreden over
dat de klimaatverandering en
haar gevolgen niet langer uit
sluitend het domein van bètawe
tenschappers zijn. De conse
quenties zullen diep ingrijpen
in de samenleving.
Kabat: „Het is weliswaar een
buitengewoon boeiend weten
schappelijk verschijnsel, maar
vooral ook een maatschappelijk
debat. Mensen zijn eerder ge
neigd zich aan de gevolgen van
maatregelen aan te passen als
ze zich bewust zijn van de nood
zaak."
Versnippering
Waar de rijksoverheid streeft
naar een alles omvattende aan
pak van de klimaatverandering
bespeurt Kabat bij gemeenten,
provincies en waterschappen
nog veel versnippering. „Daar
moet nog echt veel aan gedaan
worden." Extra aandacht is
naar zijn idee ook nodig voor
personen die de overstromings
ramp van 1953 hebben meege
maakt. „Je kunt tegen die men
sen niet zo maar zeggen: we had
den u veiligheid beloofd, maar
gegeven de situatie gaan we het
toch maar anders doen. Je zult
rekening moeten houden met de
emoties die onder dat deel van
de bevolking leven."
Ben Jansen
In de twaalfde eeuw stellen de mensen zich te weer tegen de aanslagen
van het water. Ze werpen dijkjes op. Een overblijfsel van de defensieve
bedijkingen uit die tijd is de boomloze Noordmansdijk ten zuiden van
Terhofstede in West-Zeeuws-Vlaanderen.
