Grondleggers
in beweging
Onder NAP en toch op ons gemak
van een
PZC
iS8IS§
De specialisten van Boskalis hebben een wereldwijde reputatie. Met grote landaan
winningsprojecten en baanbrekende infrastructurele werken hebben we als
'Hollanders' naam gemaakt als de grondleggers van talloze belangrijke economische
ontwikkelingen. Ook in eigen land maken onze mensen dat meer dan waar.
Aardebanen voor wegen, spoorwegen en bouwlocaties, tunnels, grondverbetering en
-sanering, landopspuiting. En natuurlijk de bagger-, kust- en oeverwerken waar de
hele wereld ons van kent. Grondleggers van een land in beweging... Daar mogen we
toch best een beetje trots op zijn?
Boskalis bv
Natte en droge infrastructuur
O? Koninklijke Boskalis Westminster nv
baggeren
opspuiten van terreinen
kust- en oeverwerken
infrastructuur
afgezonken tunnels
(water)bodemsanering
speciebehandeling
Boskalis Dolman bv Boskalis Infra bv J. van Vliet bv A.H. Breijs Zonen bv
Aannemingsmij Markus bv Cofra bv
's-Gravenweg 399-405, 3065 SB Rotterdam. Telefoon (010) 288 87 77.
Fax (010) 288 87 66. E-mail: n.w.europa@boskalis.nl Internet: www.boskalis.com
5
donderdag 7 september 2006
Een rijzende zeespiegel en lage polders, je kunt je er niet de hele tijd druk over maken. foto's Lex de Meester
deren, van vriendelijk naar drei
gend, onheilspellend bijna. Als
ik naar de verre toekomst kijk,
die van onze kinderen en hun
kinderen, dan denk ik dat de
techniek het misschien wel gaat
verliezen. Want ik heb de afgelo
pen zomers wel sterk het gevoel
gehad dat er iets onomkeer
baars aan het gebeuren is in de
natuur."
De Middelburgse Lilian Bos is
architect. Haar vertrouwen in
technische oplossingen voor pro
blemen is groot. Ze wéét dat Ne
derland zonder dijken groten
deels onder water zou staan. Ze
wéét dat Nederland van voren
door de zee wordt bedreigd, van
achteren en opzij door het wa
ter van de grote rivieren, van on
der door opdringend kwelwater
van zee en rivieren en van bo
ven door neerslag. „Ik steek
mijn kop niet in het zand: het
probleem is er, maar er zullen
ook altijd oplossingen zijn. Van
kinds af aan heb ik de Deltawer
ken bezocht. De Afsluitdijk, de
Veersedam, het Haringvliet.
Dat ben ik altijd blijven doen.
Ik vind het machtige, imposan
te en unieke projecten. Door
hun on-Nederlandse schaal
maar ook door de complexiteit
Buitenlanders die onze
provincie bezoeken
zijn steevast stomverbaasd
als ze, rijdend over een dijk
je, aanschouwen hoe zich
aan de éne kant het water
uitstrekt, terwijl aan de an
dere kant, meters onder het
zeeniveau, een pittoresk
huisje tegen het dijk-
lichaam leunt. Zijn die Ne
derlanders nou gek of juist
heel erg slim en dapper?
Carla Kesteloo woont op zo'n
dijk - de Vlissingse boulevard.
Vanuit het raam aan de voorzij
de ziet ze het water beneden
zich, op veilige afstand. Het ven
ster aan de achterkant kijkt uit
op de rode daken van Vlissin-
gen. Ergens in haar achterhoofd
weet ze dat ze onder de zeespie
gel leeft, maar zo ziet het er niet
uit en zo voelt het niet. De kun
stenares voelt zich hier veilig.
En toch... „Ik sta vrij dicht bij
de natuur en heb er ontzag
voor. Als mens heb ik daar te
genover een groot besef van nie
tigheid, zeker als ik hier op dit
plekje soms uit het raam kijk en
de de zee en de lucht erboven
van kleur en karakter zie veran-
van de vraagstukken waar deze
werken een oplossing voor moe
ten bieden. Neeltje Jans, dat is
gewoon fantastisch."
Anouk Meerman (25) uit Vlissin-
gen is toevallig pas nog op Neel
tje Jans geweest. „Daar liepen
een paar meiden rond die echt
geen idee hadden wat het was.
Zelf heb ik tijdens dat bezoek
ook niet precies meegekregen
hoe de Deltawerken in elkaar
zitten, maar ik weet wel hoe be
langrijk ze voor onze veiligheid
zijn. De Deltawerken, wereld
wijd bekend!' Dat is toch zo'n
beetje het visitekaartje van Ne
derland! Ze zit in Zeeland best
op haar gemak, ,,'t Is dat er de
laatste tijd nogal veel regen
valt, maar ik heb nog geen natte
voeten gehad. Eigenlijk denk
ik: als het mis gaat, kan je wel
rennen, maar het heeft toch
geen zin. Over de dijken maak
ik me niet zo'n zorgen. Maar
wat er nu met het klimaat ge
beurt..."
Als kind kon Nel Verhoeven op
een uitbrander rekenen als ze
het waagde in de duinen te
gaan spelen. Toen haar kinde
ren klein waren, leerde zij ze op
haar beurt dat je daar geen glij
baantjes in mag maken. Die dui
nen zijn geen speelgoed: ze be
schermen ons. Verhoeven is do
cent statistiek aan de Roosevelt
Academy in Middelburg en ze
woont in de Mortierepolder.
„Die zit volgens mij anderhalve
meter beneden de zeespiegel.
Toen wij gingen verhuizen grap
ten collega's: zou je geen roei
bootje kopen? Maar ik heb ver
trouwen in techniek. Ik ben so
cioloog en statisticus. Als ie
mand mij na een natte augustus
maand vraagt'is dit nu wat ze
met klimaatverandering bedoe
len?' dan zal ik uitleggen dat je
op basis van één maand zo'n
conclusie niet kunt trekken. De
minimale verandering zoals die
er nu ligt is echter al reden ge
noeg om eens goed te kijken
wat er nodig is om ons land in
de toekomst voor watersnood
rampen te behoeden."
Leen Van der Vliet was 39 toen
de Ramp zich voltrok. Hij woon
de op de President Roosevelt-
laan in Vlissingen. Een enkele
keer denkt hij terug aan die
nacht. Hij was in Middelburg,
de avond ervoor. „Toen we te
rug naar huis reden dacht ik
nog da's een gemene storm." De
rest is geschiedenis. Hij heeft er
geen angst aan overgehouden.
„Ik denk dat het hier wel mee
valt. Volgens mij lopen ze in
Noord-Holland, in het midden
van Nederland, veel meer risi
co. Die polders, die liggen pas
ver onder het zeeniveau. En dan
die rivieren. Er is daar ontzet
tend veel binnenwater."
In 1995 was de Vlissingse
strandwacht Albert Dijkstra als
hulpverlener in Venlo, tijdens
de watersnoodramp daar. „Die
Ramp, dat was voor mij alleen
maar een verhaal. Maar in Ven
lo kreeg ik een aardig beeld van
wat zich toen heeft afgespeeld.
Ontreddering. Onverwachte din
gen, waar niemand aan gedacht
had. Bijvoorbeeld putdeksels:
als in een straat één meter wa
ter staat, worden de putdeksels
al van hun plaats gedrukt dooi
de druk vanuit het riool. Je hebt
dan dus levensgevaarlijke ga
ten, onder water."
„Ik woon hier in de stad Vlissin
gen, een kwetsbare plek. Daar
ben ik me van bewust. We we
ten dat we met zijn allen onder
de waterspiegel wonen, maar je
wordt natuurlijk gek als je daar
steeds bij stilstaat."
Ondine van der Vleuten
Vóór de komst van de deltadijken werden zwakke schakels anders
aangepakt. Door achter de zeedijk een tweede dijk te leggen. Het land
ertussen wordt inlaag genoemd, veelal met hoge natuurwaarden, zoals
de westelijke inlaag bij Colijnsplaat.
