Werving
donors via
zee ano
Theater dat meer zegt dan een terreurdaad
Drumsolo op de draaitafel
Quatre-mains gaat op het gevoel
initiatief van ministerie
Festival gooit Titanic-stuk
ingrijpend om na première
zaterdag 2 september 2006
oorMartijn de Koning
- Wie in Zeeland een pas-
of identiteitsbewijs aan-
krijgt voortaan automa-
de vraag voorgelegd of hij
f zij orgaandonor wil worden,
die Zeeuwse gemeenten doen
lee met dit initiatief van het mi-
isterie van Volksgezondheid en
JIGZ-Donorvoorlichting.
lamen met hun pas lcrijgen bur
ners een donorformulier mee
Bijeenkomst
voor mensen
met beroerte
MIDDELBURG - In het
Gasthuis in Middelburg is
op 16 september weer een
C-V A-trefpunt, een bijeen
komst voor mensen die een
beroerte hebben gehad of
iemand uit hun familie.
Tijdens de bijeenkomst
la innen mensen in een onge
dwongen sfeer ervaringen
uitwissselen, informatie
krijgen en lotgenoten ont
moeten. CVA staat voor ce-
rebrovasculair accident, be
ter bekend als beroerte, her
senbloeding of hersenin
farct. Tijdens de bijeen
komst spreekt R. Oostinga
over kleinschalig wonen op
Walcheren. Hij is manager
behandeling, onderzoek en
advies bij 't Gasthuis en
de Vliedberg. De bijeen
komst begint om 14.30 urn-
in 't Gasthuis aan het
Noordpoortplein in Middel
burg. Iedereen is welkom.
naar huis. Daarop kunnen ze
aangeven of ze hun organen na
hun dood al dan niet willen af
staan.
Wie niks van zich laat horen, is
geen donor. Het besluit volgt op
een proef van het ministerie van
Volksgezondheid in zestien ge
meenten, waaronder Schou-
wen-Duiveland.
Acht Zeeuwse gemeenten ken
den de maatregel al of voerden
die gisteren in: Hulst, Kapelle,
Noord-Beveland, Schouwen-
Duiveland, Sluis, Terneuzen,
Tholen en Veere. In november
volgen Borsele, Goes, Middel
burg en "Vlissingen. Reimers-
waal begint in januari.
Gemeente nemen geen positie
voor of tegen registratie in, be
nadrukt H. Heuvelink van de ge
meente Schouwen-Duiveland.
„We gaan aan de balie niet dis
cussiëren over het nut of de
noodzaak ervan."
Nederland kent een groot tekort
aan donoren. Van vijf miljoen
Nederlanders ligt de keuze vast
in het Donorregister. Ruim de
helft van hen laat zonder voor
waarden alle organen na. Van
de overigen zeggen de meesten
nee. Een kleine groep laat ie
mand anders beslissen of stelt
voorwaarden (het ene orgaan
wel, het andere niet).
Voorstellen de situatie om te
draaien (je bent donor, behalve
als je aangeeft dat 'je dat niet
wilt), haalden het nooit.
De nieuwe maatregel levert
bijna 100.000 extra registraties
op, verwacht het ministerie -van
Volksgezondheid. Dan moeten
wel alle gemeenten meewerken.
Volgens NIGZ-Donorvoorlich-
ting geldt dat voor minstens 404
van de 458 Nederlandse gemeen
ten. Negen weigerden, 45 had
den gisteren nog niets laten we
ten.
door Rolf Bosboom
VEERE - Quatre-mains is de moeilijkste
vorm van samenspel, verzekeren Janine Da-
costa en Leen de Broekert. De pianisten zit
ten weliswaar naast elkaar, maar kunnen
geen oogcontact hebben. Ze moeten vertrou
wen op eikaars muzikale intuïtie.
„Het is een feeling", zegt De Broekert. „Het
moet direct klikken. Als je eerst dingen gaat
afspreken, duurt het allemaal veel te lang."
Tussen hem en Dacosta klikt het zonder
..meerr-Het'xs twee handen op één buik, vier
handen op één klavier. Morgen treden ze sa
men op in Veere, waar ze ook een cd presen
teren met vierhandige pianomuziek van
Schubert.
Dacosta, die in 1923 geboren-is in Frank-
rijk, heeft een buitengewoon grote staat van
dienst als pianiste. Sinds begin jaren zestig
woont ze in Nederland, in Middelburg. Ze
combineerde er het bestaan van concertpia
niste met het docentschap aan het Koninklij
ke Consexwatorium in Den Haag.
Eind 2002 keerde ze na lange tijd terug op
het podium, voor een quatre-mains-optre-
den met de Middelburgse pianist Leen de
Broekert, met wie zè al langere tijd samen
speelde. In de Grote Kerk in Veere brachten
ze toen een Schubert-programma. Nadien
volgende ook een concert in Hulst.
Die bijzondere optredens bracht Jakko van
der Heijden van het Zeeuwse muzieklabel
Zefir Records op het idee van een cd met
vierhandige Schubert-muziek. Deze is vorig
jaar juni opgenomen, in de Grote Kerk in
Veere.
De keuze voor Schubert ligt voor de hand,
omdat hij een van de weinige componisten
is die hoogwaardige vierhandige pianomu
ziek hebben geschreven. „Het meeste op dat
gebied is toch gelegenheidsmuziek", zegt
De Broekert. „De quatre-mainswerken van
Schubert zijn echter vaak verkapte orkest
werken. Hij had blijkbaar aan twee handen
niet genoeg, maar wilde er toch ook geen
echt orkestwerk van maken."
Gedurfd
Schubert schreef op verzoek veel vierhandi
ge Gebrauchsmusïk. In zijn laatste levens
jaar (1828) voltooide hij enkele meesterlijke
vierhandige stukken. Die staan op de cd:
Rondo in a, Duo in a (Lebensstürme) en Fan
tasie in „Het is vaak gedurfde, gewaagde
muziek. Het is niet de Schubert van de pas
telkleuren." De cd wordt afgesloten door
het wat oudere Divertissement a la hong-
roise, een driedelig werk dat ruim een half
uur in beslag neemt. De Broekert noemt het
'een soort potpourri van Hongaarse volks
muziek', waaiwan Schubert een sonate-ach-
tige constructie heeft gemaakt.
De Grote Kerk was een ideale plek voor de
opname. „Een prachtige ruimte om te spe
len. Dankzij de akoestiek krijg je ook een
idee van de grootsheid van de muziek van
Schubert. Die moet niet al te pietepeuterig
klinken. Het orkestrale element erin komt
nu juist goed over."
Dacosta en De Broekert spelen morgen niet
alleen werk van Schubert, maar laten ook
vierhandig werk van andere componisten
horen: Mozart, Debussy en Bizet. De beide
pianisten veiwachten nog meer samen te on
dernemen. „We kunnen ook wel wat doen
met twee vleugels. Het repertoire op dat ge
bied is groot genoeg."
Concert en cd-presentatie Janine Dacosta en
Leen de Broekert. morgen bij Muziekpodium
Zeeland, Grote Kerk in Veere. Aanvang: 15.30
uur. De cd wordt uitgebracht door Zefir Re
cords.
Voor 3000 euro aan koper gestolen
THOLEN - Aan de Schelde Rijnweg in Tholen is voor
ruim drieduizend euro aan koperdraad gestolen. De dief
stal betreft enkele tientallen meters koperdraad, van een
bliksemafleider. De diefstal moet tussen mei en gisteren
gebeurd zijn. Onder dieven is koper populair, omdat de
prijs van koper erg hoog is.
Verkeersmaatregelen Zwintriatlon
RETRANCHEMENT - Verschillende locaties in Sluis en
Retranchement zijn woensdag 6 september tijdelijk niet
te bereiken in verband met de jaarlijkse Zwintriatlon. In
Sluis is het traject vanaf het WV-kantoor aan de Sint An-
nastraat tot aan de Sint Pieterstraat van twaalf uur tot
half vier voor alle verkeer afgesloten. Het centrum van
Sluis is bereikbaar via de provinciale weg N675.
Het dorp Retranchement is volledig omgeven door het
fietsparcours van de triatlon. Verkeer kan het dorp in en
uit via de Braamdijk en de Kanaalweg. De doorgang van
Cadzand-Bad en Cadzand-Dorp naar Retranchement is
alleen mogelijk via Potjes exx de Braamdijk.
Man gewond bij aanrijding
OOLTGENSPLAAT - Een 46-jarige Rotterdammer is don
derdagavond gewondgeraakt bij een ongeluk. De man
reed in zijn auto over de N59 en moest ter hoogte van Oolt-
gensplaat afremmen voor een file, veroorzaakt door een
vrachtwagen met pech. Een achteropkomende vrachtwa
genchauffeur merkte de file te laat en botste op de auto
van de Rotterdammer die door de klap bekneld raakte in
zijn auto. De man moest door de brandweer uit zijn benar
de positie worden bevrijd waarna hij overgebracht werd
naar het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. Zijn
hond, die acherin de auto zat, oveiieefde het ongeluk niet.
Ophef over tasje pruimen
VLISSINGEN - Een 66-jarige man is donderdagavond
aangehouden voor het stelen van vijf kilo pruimen. De
man vulde een tasje bij een boomgaard op de Bergweg in
Vlissingen. Getuigen zagen hem bezig. Toen de man wilde
wegfietsen, hielden de getuigen hem tegen. Omdat de
man had aangegeven dat hij de pruimen wel wilde beta
len, haalden ze de eigenaar van de boomgaard. Toen
bleek dat de man was weggefietst, hebben de drie man
nen in de auto de achtervolging ingezet. Ze hielden hem,
volgens de man hardhandig, in bedwang tot de politie
kwam. Hij is na verhoor weer vrijgelaten. De politie heeft
de pruimen weggegooid, omdat de eigenaar ze niet meer
terugwilde.
Noord-Beveland regelt stacaravans
WISSENKERKE - Het college van B en W van Noord-Be
veland heeft regels vastgesteld voor het plaatsen van sta
caravans op woningbouwlocaties. Officieel mogen men
sen die huizen bouwen of verbouwen niet tijdelijk een ca
ravan op het bouwterrein plaatsen. Omdat er vaak verzoe
ken zijn die telkens apart moeten worden bekeken, regelt
de gemeente het liever in een verordening. Een stacara
van op een bouwkavel wordt voor ten hoogste een jaar toe
gestaan. De recreatieterreinen en bungalowparken zijn
van de regeling uitgezonderd. Daar mag het beslist niet.
kunst
Nazomerfestival
vrouwen van Kamp Westkapel
le', door Paul Pourveur, verteld
ioor Nel Lekatompessy onder re-
jie van Anis de Jong. Met zang
yan Julia Loko en Maria Lekran-
>y, muziek van Rudy Tuhusula en
Wim Lohy. Een productie van
Theatergroep Delta en Zeeland Na
zomerfestival.
Gezien: donderdag 31/8.
Willem Nijssen
Eigenlijk is het ongelooflijk
dat ze er gewoon nog staan,
gebouwtjes die ooit de barak
hebben gevormd van Kamp
Dat was al de eer
schok. Zo vervallen en nooit
Maar ook nooit 'in
hersteld'. Dat is pas echt
wat je noemt 'een sluimerend
verleden'.
Daar rond die paar vervallen ba
rakken dwaalt een klein verle
den (een opstand in dat Molukse
kamp) en een groot verleden
(het Nedeiiandse koloniale be
wind), „Ik heb ergens gelezen
dat het verleden altijd herschikt
wordt", is een zin die me uit de
voorstelling De vrouwen van
Kamp Westkapelle heel indrin
gend is bijgebleven. En dat is
w.at die voorstelling bij mij
heeft teweeggebracht, Een stuk
je verleden-beeld is volledig her
schikt.
Dat effect - bijna méér dan je
van een 'avondje theater' mag
verwachten - had zó totaal op
geen enkele andere plaats kun
nen optreden. Dat is dus locatie
theater in zijn zuiverste vorm:
29 augustus t/m
9september
1-
nazomerfestival
Dit weekeinde vertrekt zowel vanavond
als morgen vanuit de Koopmanshaven
in Vlissingen de salonboot De Hydro-
graaf voor de voorstelling De onder
gang van de Titanic (20.00 uur). In
Westkapelle wordt voor de derde keer
De vrouwen van Kamp Westkapelle
opgevoerd (20.30 uur). Morgenavond is
ook de derde voorstelling van Der flie-
gende Hollander bij de sluizen van
Terneuzen (20.30 uur).
Op het Abdijplein in Middelburg treden
vanavond de Belgische danee-act Ar
senal (21.00 uur) en het Zeeuwse talent
Nigel Brown (22.30 uur) op. Morgen
middag is het traditionele IMazomerzin-
gen onder leiding van Geert van Tijn
(15.00 uur), 's Avonds geeft jazzzanger
Wouter Hamel een concert (21.00 uur).
De vrouwen van het Kamp Westkapelle, met (vlnr) Maria Lekransy, Nel Lekatompessy en Julia Loko. foto Lex de Meester
alléén op die plaats kan dat stuk
gespeeld worden. Zo zuiver heb
ik het nog bijna nooit meege
maakt.
Voeg daarbij een tekst, die ge
woon kan vertellen en met zijn
eenvoudige woorden toch tel
kens opnieuw even aan de kern
kan raken. En een vertelster,
van wie je zou zweren dat ze het
daar en toen allemaal zélf be
leefd heeft. Dat is al meer dan
genoeg. De rest zou toegift kun
nen zijn, maar was ook nog eens
méér dan dat: door de tekst
heen verweven een muzikale
echo van wat er aan emotie in
en onder het verhaal zit.
Molukkers
Het verhaal is kort (en zo dus
ooit door de Nederlandse rege
ring afgedaan): na de verzelf
standiging van Indonesië zijn
zo'n 10.000 inlandse militairen -
voornamelijk Molukkers - naar
Nederland overgebracht en
daar eerst slecht verzorgd en la
ter aan hun lot overgelaten. Een
beter bewijs dat die Nederland
se overheid nooit ook maar iets
van de ziel van door hen over
heerste volkei'en begrepen
heeft, is er niet. Alles wat Moluk
kers tot Molukkers maakt, en
dan met name de trouw van dat
volk, werd met voeten getreden.
Dat had natuurlijk iedereen kun
nen weten, als het in de geschie
denisboekjes had gestaan. Dat
had iedereen zelf kunnen beden
ken, als hij een beetje beter had
geluisterd of gekeken, of had in
gevoeld. Zelfs een treinkaping
heeft mij nooit zoveel geleerd
als dit eenvoudige verhaal. Ik
kan niet precies zeggen wat de
klik tot stand brengt. Het moet
de mix zijn. Plaats, verhaal, ver
teller, muziek.
De tekst vertelt het grote ver
haal in de persoon van de tata,
de vader van de vertelster en het
kleine verhaal door de ogen van
een klein meisje. Knap hoe toch
tamelijk veel informatie wordt
meegegeven in wat de persona
ges beleven. De vader beleeft de
onttakeling van zijn militair sta
tuut: eerst geen uniform meer,
tenslotte zelfs geen eten meer,
dat tenslotte - ook al was het
'niet te vreten', of misschien
juist wel daarom - soldatenvoed-
sel was. Dat staat symbool voor
het grote verhaal, het verhaal
van kolonisatie. Het meisje be
leeft het leven in het kamp, van
uit een naïef standpunt naar het
volle besef van de vrouw die uit
haar groeit. Het leven in het
kamp, dat is 'het kleine verhaal'
van vernedering, die tot opstand
leidt.
Emotie
De vertelster, dat is Nel Leka
tompessy, een Molukse actrice,
die in haar vertellen soms zo
diep komt dat het een herbele
ven wordt. Zeker voor ons, het
overdonderd publiek (dat geldt
dan toch tenminste voor mij),
misschien zelfs voor haarzelf.
Het is een heel gewoon vertel
len, waarbij ze over heel het ter
rein dwaalt en herinneringen op
haalt. Opsommend bijna, zelfs
de dood van haar broertje (moge
lijk gewoon aan ondervoeding)
blijft in schijn een nuchter feit.
De emotie broeit onder de woor
den.
Die wordt wel zichtbaar in vage
soldaten-gestalten die in het
kampgebouwtje ronddwalen.
En die wordt expliciet gemaakt
- heel mooi verweven met die
tekst - in de muziek, met de zan
geressen Julia Loko en Maria Le
kransy, begeleid door trommels
en gitaar. Molukse muziek, die
sterk beïnvloed schijnt door Por
tugese fado en Braziliaanse rit
mes.
Het is natuurlijk niet de loutere
mix van ingrediënten op zich.
Het is het zorgvuldig afgewo
gen evenwicht tussen al die in
grediënten. Een knap staaltje re
gie, naast goede casting, perfec
te locatie. Een bijzondere pro
ductie, die u zeker niet moet
missen.
'De vrouwen van Kamp Westkapel
le' is nog te zien op locatie in West
kapelle op za 2 sept en van di 5
t/m za 9 sept.
Geef ook uw mening over de
voorstellingen en concerten tij
dens het Zeeland Nazomerfesti
val op het forum op de website
van de PZC: www.pzc.nl.
Grazzhoppa's DJ Bigband op het Middelburgse Abdijplein. foto Lex de Meester
door Rolf Bosboom
MIDDELBURG - Een drumsolo
op de draaitafel? Dat bet kan,
werd gisteravond bewezen op
het Abdijplein in Middelburg.
DJ Grazzhoppa's DJ Bigband,
met de Zeeuwen DJ Vindictiv
en DJ Optimus in de gelederen,
zette daar in meerdere opzich
ten de toon.
Je moet het zelf hebben gezien
(en gehoord) hebben om het te
kunnen geloven, wordt vaak
over het internationale collec
tief gezegd. Twaalf (of waren
het er nu dertien?) dj's - turnta-
blists moet je eigenlijk zeggen -
staan op het podium achter hun
draaitafels en gebruiken die als
VLISSINGEN - Het Zeeland Na
zomerfestival heeft de varende
voorstelling De ondergang van
de Titanic ingrijpend omge
gooid. Dat was onvermijdelijk
na de uiterst moeizaam verlopen
première op woensdagavond.
De voorstelling omvat drie mo
nologen die op verschillende
plaatsen worden gespeeld. Het
pubhek trekt in groepen de boot
ï'ond. Ook een maaltijd is onder-
deel van de voorstelling.
De première was rommelig en
duurde vier uur, een uur langer
dan voorzien. „We hadden grote
circulatieproblemen aan boord,
vooral doordat we niet hadden
kunnen repeteren met de hore-
volwaardig instrument. Een vet
te bas, een schelle blazer, een
strakke snare - het maakt niet
uit.
Zo vormen ze hun eigen big
band.
De groep, een initiatief van de
Belgische DJ Grazzhoppa, speel
de de afgelopen tijd al in diverse
Europese landen. En met suc
ces. Voor het eerst konden Vin
dictiv (Chris Smith) en Optimus
(Neels Smeekens) ook eens voor
eigen publiek laten horen wat
ze met hun draaitafelvrienden,
afkomstig uit diverse landen,
presteren.
Op het Abdijplein speelde het
gezelschap samen met Aka
Moon, het jazztrio van saxofo
nist Fabrizio Cassol, die ook be-
ca", zegt Alex Mallems, artis
tiek leider van het festival en
nauw betrokken bij de voorstel
ling. „De mensen moesten te
lang wachten, waardoor de span
ning bij het publiek wegliep en
het spel van de acteurs niet tot
zijn recht kwam. Daarom heb
ben we radicaal ingegrepen."
Grote verschillen zijn dat nu di
rect aan het begin wordt gege
ten. Daarna wordt er gevaren
met twee monologen aan boord.
Han Kerckhoffs houdt de derde
monoloog aan de kade, bij terug
keer in de haven. De eerste voor
stelling in de gewijzigde opzet
verliep donderdag volgens Mal
lems naar tevredenheid van alle
betrokkenen.
trokken is bij DJ Grazzhoppa's
DJ Bigband. De combinatie
maakte het af, vooral dankzij
het drumwerk van Stéphane
Galland, die als smeerolie voor
de kakofonie aan draaitafelge
luiden diende en een stevige ba
sis legde. Cassol fladderde daar
met zijn saxpartijen heerlijk
ovei'heen. Normaal neemt de big
band ook nog een zangeres mee,
maar die moest vanwege zwan
gerschap verstek laten gaan. Nu
leverde de Middelburgse rapper
111 Pro een gastbijdrage.
De verzamelde draaitafel vhrtuo-
zen bleven tijdens het optreden
bescheiden op de achtergrond,
maai- wisten niettemin indruk te
maken met wat ze allemaal uit
hun apparatuur toverden, maar
nog meer met het mooi afgestem
de, deels geïmproviseerde sa
menspel.
Geprojecteerde beelden, die af
en toe leken te haperen, gaven
een indruk van het werk dat
werk geleverd.
Diverse dj's kregen een solomo
ment, met onder meer een uitge
breide drumsolo die aanvanke
lijk nauwelijks van echt was te
onderscheiden, of Aka
Moon-bassist Michel Hatzigeor-
giou die in een mooi duet de
plaatpartijen kopieerde. Zelfs
het gebruikelijke bedankje
tussen de nummers was gesam-
peld.
Het optreden van gisteravond
luidde het Abdij plein-program
ma van het Zeeland Nazomerfes
tival in. De komende dagen zal
er nog vaker een vol podium te
zien zijn, want er worden meei
grote gezelschappen verwacht
zoals Flat Earth Society (donder
dag) en Radio Lume (vrijdag).
Janine Dacosta (voor) en Leen de Broekert presenteren morgen in Veere een cd met vierhandige pianomuziek van Schubert.
foto Ruben Oreel
