m
Ter Reede timmert aan de weg
Wil
Alle bellen hebben
een andere kling
W oonzorgcentmm
Vlissingen
0/j, pzc.nl
^maibsdact
ibus 31,4460 AA Goes
srfvertentie-exploitatie:
Sen Midden-Zeeland: 0113-315520;
Ïïws-Vlaanderen: 0114-372770;
1:020-4562500.
laterdag 26 augustus 2006
Bladerboek
voor klussers
tair moest met anderen gedeeld
worden, maar voor die tijd was
het een luxe. De verzorging
werd op een autoritaire manier
gegeven. Verzorgenden - van
zelfsprekend in uniform; - wer
den aangesproken met 'zuster'
of 'broeder', maar hoe kan het
ook anders in een samenleving
die van A tot Z uit hiërarchische
structuren bestond. De nadruk
lag op het gemeenschappelijke.
Tegelijk opstaan, samen aan ta
fel en 's avonds met z'n allen
weer op tijd in bed.
Regelzucht
„De grote omslag kwam eigen
lijk pas begin de jaren negentig.
Toen ging men langzamerhand
over naar een vraaggestuurde
manier van werken", vertelt De
Graaf. De cliënten mochten ein
delijk zelf hun stem laten horen.
Ouderen veroverden stukje bij
beetje hun zelfstandigheid. An
no 2006 moeten ouderen zelfs
over een flinke dosis regelzucht
bezitten om de eigen zaakjes op
orde te houden. Cliënten bepa
len nu in overleg met de zorgver
lener (die ze zelf kiezen) wan
neer en waar ze geholpen willen
worden. Zo krijgt iemand zorg
die past bij de persoonlijke om
standigheden en is men niet af
hankelijk van zorginstellingen.
Bovendien gaat het ene na het
andere verpleeg- en verzorgings
huis over op kleinschalige woon
vormen. Ook Ter Reede wordt
op het ogenblik ingrijpend ver
nieuwd. Met de opening van ver
pleeghuis Ter Reede aan de Von
dellaan in februari 2003 werd
de eerste fase van die vernieu
wing afgerond. In de woonunits
van het verpleeghuis wonen nu
hooguit zes mensen bij elkaar,
begeleid door een vast team van
Het oude gebouw van Ter Reede.
medewerkers. Gestreefd wordt
naar een huiselijke situatie en
daarbij hoort ook het zelf was
draaien en eten klaarmaken.
Voor een deel van het oude ver
zorgingshuis zijn nu 124 huur
woningen in de plaats gekomen.
Plus 66 nieuwe koopapparte
menten in het 18 etages tellende
Residence Vredehof. In dit nieu
we woonzorgcentrum kunnen
bewoners 24 uur per dag zorg
op afroep krijgen, maar niet ie
dereen maakt daar gebruik van.
Het complex wordt sinds janua
ri bewoond. Door de verhuizing
zijn de cliënten er ruim 60 m2
per persoon op vooruit gegaan.
Tegenwoordig geldt 90 m2als
standaard in de ouderenzorg.
Elk appartement heeft een
woonkamer, keuken, slaapka
mer, douche met toilet, hal,
tweede slaapkamer en een ber
ging. Directeur Jan de Graaf
heeft overigens nog wel een
punt van kritiek op de nieuwe
woonvorm. „Woonzorgcentra
blijken niet te betalen voor men
sen die alleen moeten rondko
men van hun AOW. Die dreigen
nu tussen wal en schip te raken.
Dat is een punt voor de politie
ke discussie. Eigenlijk zou het
gat gedicht moeten worden door
middel van subsidie." De Graaf
benadrukt dat dit probleem niet
alleen in Ter Reede zichtbaar
wordt, maar overal in Neder
land waar nieuwe woonzorgcen
tra verrijzen.
Sociale contacten
Bewoners kopen een eigen ap
partement of huren van woon-
service l'Escaut. Stichting
Werkt voor Ouderen levert de
zorg, maar dat kan evengoed
een andere zorgverlener zijn. Fi
nancieel zijn de zaken van el
kaar gescheiden, maar feitelijk
liggen alle voorzieningen dicht
bij elkaar. De bewoners bepalen
zelf waar ze wel of geen gebruik
van maken. Een voordeel van
woonzorgcentra is de mogelijk
heid tot sociale contacten. Bij
kleine wooneenheden in de wijk
blijkt de praktijk op dat gebied
vaak weerbarstig.
foto's Ruben Oreel
De ouderenzorg heeft de
afgelopen decennia in
grijpende veranderingen on
dergaan. Van slapen achter
je eigen gordijn tot een pri-
vévertrek van negentig vier
kante meter, zoals het nu in
het Vlissingse Ter Reede is.
De mensen hadden een zeke
re vrijheid, maar niet ver
der dan de ketting lang was, ver
telt Abraham Pierens in een in
terview met Ad Tramper van
het Vlissingse Gemeente Ar
chief. Pierens doelt met zijn
beeldspraak op het oude gast
huis in de Hellebardierstraat
waar hij vroeger geregeld over
de vloer kwam. In een tijd dat
mannen en vrouwen, al dan niet
getrouwd, strikt van elkaar ge
scheiden werden, lastige
nieuwbouw van het gasthuis ge
reed is. Een citaat uit het arti
kel; 'Voor de bewoners van het
oude gasthuis zal het een hele
verandering zijn. Een verande
ring ten goede echter, want een
feller contrast dan tussen het
ruime, frisse gebouw in de bui
tenwijken van de stad en het
oude gevangenisachtige gast
huis in de binnenstad kan men
zich moeilijk indenken'. Verder
op in het artikel meldt de ver
slaggever dat de bewoners hun
uitzicht op het Bellamypark ze
ker zullen missen, maar dat ze
er in verzorging wel op vooruit
zullen gaan. 'Het nieuwe tehuis
beschikt over 96 eenpersoonska
mers, 20 kleine en 3 grote twee
persoonskamers', aldus de ver
slaggever. Inderdaad een hele
verbetering als je bedenkt dat
de mensen tot die tijd bij elkaar
op slaapzalen werden o'nderge-
Cor deVoogd bezoekt gaarne het
atrium.
In het Atrium, het kloppend
hart van het woonzorgcentrum,
is een groot en luxe restaurant
waar bewoners hun eigen maal
tijd kunnen kopen. Een klein
winkeltje doet dienst als buurt
super en deze week werd ook
een kapsalon geopend. Dage
lijks worden activiteiten georga
niseerd. „Daar doe ik bijna
nooit aan mee", vertelt de 90-ja-
rige Cor de Voogd. Hij bezoekt
graag het Atrium, als er op vrij
dagmorgen piano wordt ge
speeld. „Dan zit ik daar gezellig
met vrienden in het restaurant."
Ook 's avonds is Cor in het res
taurant te vinden. Dan boomt
hij met zijn vrienden over bin
nen- en buitenlandse politiek.
De ontwikkelingen in de maat
schappij volgt hij op de voet.
Hoe kan het ook anders na een
carrière in de journalistiek. „Ge
lukkig heb ik hier vrienden ge
maakt én ik krijg hier gewoon
elke dag het NRC en de PZC,
die zou ik niet kunnen missen."
Achter de geraniums zitten is
echt niet meer nodig in Ter Ree
de. Al mag het natuurlijk nog
wel. Cor: „Ik heb twee van die
planten van mijn schoondochter
gekregen, maar ik heb meteen
gezegd dat ze niet moet denken
dat ik daar veel achter ga zit
ten."
Anita Janse
DE VOORDEUR
foto's Mechteld Jansen
Winkels zijn er niet meer op het dorp, dus als ze
straks slecht ter been worden, is dat een pro
bleem. „We hebben nog wel de SRV-wagen, maar dat
is alles", vertelt Kitty Rijk (57) uit Hoedekenskerke.
„Mijn naam is eigenlijk Catheline, maar die th kunnen
ze hier niet uitspreken." De van oorsprong Engelse, af
komstig uit Canterbury, is al decennia ingeburgerd in
Zeeland. Ze heeft een prachtig taalgebruik; En
gels-Zeeuws. Haar Nederlands met Engels accent wis
selt ze af met Zeeuwse woorden.
Hoedekenskerke bezit overigens nog wel het nostal
gische snoepwinkeltje annex museum het Wienkeltje
van Wullempje. Toch goed voor een groot aantal bezoe
kers. 'Oedjeskerke' is immers het eindpunt van de
stoomtram Goes-Borssele en de treinreizigers verpo
zen zich gaarne in de dorpskern. Wullempje is dan een
geliefde pleisterplaats. Het snoepgoed uit grootmoe
ders tijd gaat er grif van de hand. Zeker de drop naar
het schijnt. Maar het Wienkeltje is vrij klein, dus het
volk dat buiten staat te wachten, wil nog wel eens de
Kerkstraat oversteken en een blik slaan op de verzame
ling bellen van Kitty.
De bellen van Kitty?
Inderdaad. Mrs Rijk, born Flagstaff, bezit namelijk
een aanzienlijke collectie bronzen bellen. Niet zomaar
bellen, neen, de meeste komen uit Engeland. „De
vriend van mijn moeder nam ze altijd mee in de vracht
wagen. Het was niet de bedoeling dat het er zoveel zou
den worden, maar ja, ik kon geen nee zeggen."
We zien voor op de vensterbank de 'vrouwtjes' staan,
variërend van Mariafiguurtjes tot nostalgische model
len in hoepelrokken. Daarachter de geboortebellen, de
'ganzeveerbellen' en diverse bellen met en zonder hand
vat. Kortom een gevarieerde verzameling. Alle met een
andere 'kling'. „Nee, ik bel nooit, maar mijn klein
zoons willen nog wel eens tingelen," glimlacht Kitty.
Eens per drie maanden gaan het hele spul uit de ven
sterbank en wordt schoongemaakt. „Daar ben ik dan
een dag of twee mee bezig."
In de woonkamer staat nog meer. „Ik ben begonnen
met die karren met paarden", wijst ze op een vitrine
kast. Maar dan verder: koperen ketels, een doofpot met
delftsblauwe knop, de koperen Engelse blievenbus,
het asbakje in vlindervorm.... te veel om op te noemen.
Ze heeft overigens veel en flink moeten poetsen. „De
ketels waren helemaal zwart. Maar ik heb nu ander
spul, dat smeer je erop en dan doet het zelf z'n werk.
Een stuk makkelijker."
„We gaan straks verhuizen. Naar 's-Gravenpolder,
daar komt mijn man vandaan. We gaan wat kleiner wo
nen, wat moderner. Ik wilde eigenlijk verbouwen. De
keuken doorbreken en zo nog wat dingen. Maar mijn
man houdt helemaal niet van klussen, dus werd het ver
huizen. Echtgenoot Ko (Jacobus) Rijke (64) is, zoals
her en der te zien in huis, een verdienstelijk biljarter.
„Driebander, hij biljart nog iedere week."
Het huis is ruim van binnen, maar er zit geen cv in.
„Dat hebben we staks wel, toch lekker hoor. Och, ik
zal het hier wel missen. Canterbury heb ik nooit ge
mist. Het leven is hier langzamer. Daar was alles altijd
vlug, vlug, erg druk en vol. Ik ben een beetje ouder
wets, ik hou van rust en niet te modern. En dat is alle
maal hier."
En de verzameling, straks na de verhuizing? „Die gaat
voorlopig in dozen naar zolder."
Ter Reede wordt op dit moment ingrijpend vernieuwd.
De voordeur biedt toegang tot een woning, maar wat
daar achter schuil gaat, blijft voor velen onzichtbaar.
In deze serie een kijkje achter de voordeuren van
Zeeuwse huizen. Iedere week gaat een andere deur
open en geeft de bewoner een blik in zijn of haar leven.
Annemarie Zevenbergen
bracht. Het was een hele stap
voorwaarts op weg naar een ver
antwoorde huisvesting van oude
ren.
Nu bijna vijftig jaar later is de
ouderenhuisvesting in onze sa
menleving nog steeds volop in
ontwikkeling. Zoals directeur
Jan de Graaf van Stichting
Werkt voor Ouderen dat zegt;
„Je doet je uiterste best om het
goed te doen, maar dat deden ze
vijftig jaar geleden ook." En dat
is waar. De kamers in het oude
Ter Reede waren klein en sani
Iiet atrium is het kloppend hart van Ter Reede.
'oudjes' nog werden verbannen
naar de isoleercel en bewoners
op de dag des Heeren bijna wer-
tten gedwongen om naar de kerk
te gaan. Zo lang is dat overigens
niet geleden, want wat is nou
vijftig jaar?
Dit jaar is het een halve eeuw
geleden dat de eerste steen voor
het Vlissingse verzorgingshuis
Ter Reede aan de Vredehoflaan
werd gelegd. Dat heette toen
overigens nog steeds gasthuis.
De krant van 2 november 1957
kopt met dikke letters dat de
