Jongens produceren meer spuug en slopen graag
PZC
op een rijtje
RUDEN RIEMENS FOTOGRAFIE
Kringgesprek is typisch vrouwelijk
zaterdag 26 augustus 2006
Een man worden die accordeert met zich
zelf en zijn omgeving. Zo eenvoudig is
dat nog niet voor een jongen.
Maarten Willemsen wil jongens - en hun
ouders - er met een training en cursus bij
helpen.
Puberboys. Ouders krijgen er soms pukkels
van. Ze drijven menig leerkracht tot wan
hoop, maar Maarten Willemsen heeft het al
tijd leuk gevonden met hen te werken. Vóór
hij als jeugd- en jongerenwerker aan de slag
ging, begeleidde hij bij de scouting al de Ro-
wangroep. „Geweldig, ik heb het tien jaar
Zijn bedoening aan een bosrand bij het Bra
bantse Haaren moet een eldorado zijn voor
grote en kleinere jongens. Het ligt verscho
len in het bos en is ruim voorzien van boom
hutten. Tegen de muur staat een rij crossfiet-
sen en links en rechts staan autowrakken.
Eens per maand is dit de thuisbasis van De
club van jongens met lang haar. Willemsen,
zelf voorzien van een bos lange dreadlocks,
is voorzitter.
Toen hij in 1990 als cultureel werker afstu
deerde op jongenspedagogiek, werd hij
vreemd aangekeken. Jongens en meisjes wa
ren gelijk en dienden aldus behandeld te
worden.
„Dan zouden jongens vanzelf wel met pop
pen gaan spelen. Vervolgens zou hun druk
ke gedoe en dat schieten ook wel ophou
den", zo vat hij de feministisch-pacifisti-
sche gedachtengang uit die tijd samen.
Sinds enkele jaren waait er een andere
wind.
Mannelijke pedagogen betogen dat jongens
in de verdrukking zijn geraakt en vrouwen
in opvoeding en onderwijs onevenwichtig
de toon zetten. Een opgroeiende jongen
komt, als het wat tegenzit, amper een man
tegen.
Eenzijdig
Hij is alleen met zijn moeder en heeft acht
jaar lang alleen vrouwelijke leerkrachten en
dito begeleiders in de (buitenschoolse) op
vang gehad.
Hij heeft ook steeds meer te maken gekre
gen met typisch vrouwelijke werkvormen
als het kringgesprek en taaisommen. „Niks
mis mee, wel eenzijdig", stelt Willemsen.
Het is zo'n onderwerp dat tot hooglopende
discussie heeft geleid.
Toch draait het volgens Willemsen, die ook
veel als invalkracht heeft gewerkt in het ba
sisonderwijs, nog steeds om de erkenning
dat jongens en meisjes verschillen. Zelf gaf
hij een groep zeven een laatste half uur voor
een vakantie eens geheel de vrije hand. „De
meisjes hadden binnen de kortste keren een
Het testosterongehalte neemt bij jongens
vanaf de peutertijd in golven toe. Het is ge
middeld negen keer zo hoog als bij meisjes.
En oh ja: mannelijke speekselklieren produ
ceren twee keer zoveel spuug als vrouwelij
ke.
Wie dat weet, betoogt Willemsen, kan ge
drag beter duiden. Dat jongens meer spu
gen, ja, maar ook dat ze fysieker zijn, de be
hoefte hebben dingen te slopen, zich in groe-
kletskring gevormd, de jongens waren één
grote stoeiende kluwen."
In de reader 'Hoera een jongen' heeft Wil
lemsen alle artikelen samengebracht die hij
over dit thema kon vinden. Die biologische
verschillen zijn daarin nader onderbouwd.
Zo liggen de emotie en het spreken in ver
schillende hersenhelften: de verbinding tus
sen beide is bij jongens minder ontwikkeld
dan bij meisjes.
pen te manifesteren en onderling de pikorde
vast te stellen.
„Jongens ontwikkelen zich gemiddeld later,
langzamer, stoteriger", zegt Willemsen. Zou
het onderwijs de verschillen serieus nemen,
dan zou het jongens bij voorbeeld vroeger
en meer mogelijkheden bieden ontdekkend
te leren.
Hen niet lastig te vallen met schrijven op
een moment dat hun fijne motoriek nog am
per op gang is. Dan zou geen onderwijzeres
meer op het idee komen een te drukke jon
gen te verplichten een speelkwartier lang
voor straf binnen te zitten, zoals Willemsen
eens zag gebeuren.
De boodschap: jongens moeten weer jon
gens mogen zijn. De brede tegenaanval die
volgens Willemsen nodig is, vergt óók meer
mannelijke voorbeelden in opvoeding en on
derwijs.
Spitspositie
Hijzelf is klaar om een spitspositie in te ne
men. Zo begint hij in de week van 11 septem
ber speciale trainingen voor jongens die
niet goed tot hun recht komen.
Dat kunnen jongens zijn die geen raad we
ten met hun energie en agressie, maar ook
jongens die bijvoorbeeld gepest worden.
„Het zijn vaak kanten van dezelfde medail
le, ze zijn beiden onzeker."
Ook start hij de cursus 'Hoera een jongen'
voor ouders die worstelen met de opvoeding
van zoons. De jongenstraining bestaat - hoe
kan het anders - vooral uit veel lichamelijk
werk: verdedigingssporten, balans- en
ademhalingstechnieken. Basis is de bestaan
de rots en water-methode die in het voortge
zet onderwijs al meer en meer terrein wint.
Rots staat voor standvastigheid en zelfver
trouwen, water voor schipperen, je plooien.
„Door oefeningen leer ik jongens allerlei
houdingen en technieken te beheersen.
Voorbeeld: één voor één moeten ze door een
groep jongens lopen.
Wat straal je uit?
Maak je oogcontact?
Wat ervaar je bij welke houding?
Welke reactie roept dat op?
Willemsen beschikt over een waar arsenaal
aan spellen om zulke ervaringen vervolgens
in de praktijk te brengen. Zo zouden de deel
nemers geleidelijk hun kwaliteiten en krach
ten moeten ontdekken en met respect en ge
voel met zichzelf en anderen leren omgaan.
„Als je daarbij op je intuïtie kunt vertrou
wen, heb je een grote stap gezet."
Stephan Jongeri®
Informatie kan worden opgevraagd bij:
Willemsen.M@tiscali.nl
