Zonder spel is de wereld kaal
PZC
20
ctie
het alfabet van Zeeland
vrijdag 25 augustus 2006
Lezersredacteur A. J. Snel is
bereikbaar per post op hel
adres van de
Centrale Redactie van de PZC
Stationspark 28,
Postbus 31,
4460 AA Goes.
Telefonisch: 0113 - 315660.
E-mail:Lezersredacleur<§>pzc.nl
Het forum waarop lezers zich
kunnen uiten over actuele
zaken is bereikbaar via
internet: www.pzc.nl.
yw@[rgojj(sk
Op pagina 4 van deze krant
staat dagelijks een rubriekje
waarin nieuwsberichten uit de
PZC van vijftig jaar geleden
zijn opgenomen. In een bericht
uit 22 augustus 1956 wordt
eerst gesproken van 'kerkeraad'
en een paar regels verderop van
'kerkenraad'. Welke kleur boek
je wordt er bij de PZC ge
bruikt?, vraagt lezer Tom Nuij-
ten een beetje plagerig: het Wit
te of het Groene? Kennelijk was
die vermaledijde tussen-n vijf
tig jaar geleden al een struikel
blok voor de journalisten die
destijds bij de PZC werkten.
Wit of Groen had je toen nog
niet; tegenwoordig schrijven we
op gezag van het Groene Boekje
'kerkenraad'.
Ook lezeres Rie de Kraker uit IJ-
zendijke schrijft dat ze zich
stoort aan fouten die in de PZC
worden gemaakt. Ze wijst voor
al op afbreekfouten, zoals
ops-tel, midd-ag, voorstell-ing.
Die afbreekfouten worden niet
gemaakt door de schrijvers van
de artikelen, de computer
maakt er soms een potje van
wanneer hij alle letters netjes
over een regel verdeelt.
Maar omdat het te makkelijk is
de computer de schuld te geven,
tot slot een kniebuiging voor
Rie de Kraker die de redactie er
op wijst dat zij steeds meer
Vlaamse woorden toelaat als
kuisploeg, versteken en gekend.
Dat mag alleen in een rubriekje
met berichten van voor 1830.
door A.J. Snel
Zonder de spelende mens zou de we
reld kaal zijn. Theater is een door
gevoerde. samengebalde vorm van het
spel waar de mens niet zonder kan. Zo
vat Willem Nijssen samen vanuit welke
visie hij zijn werk doet als theaterrecen
sent van de Provinciale Zeeuwse Cou
rant. Hij kiest daarbij voor een behoed
zame benadering, zoekt naar wat waar
devol is.
Van 29 augustus tot en met 9 september
volgt Willem Nijssen het Zeeland Nazo
mer Festival voor de krant. Dat is
zwaar werk, maar hij houdt ervan, kijkt
ernaar uit. Hij heeft jarenlang, van
1987 tot 2003, over het reguliere toneel
in Zeeland geschreven. Tachtig tot ne
gentig voorstellingen per jaar deed hij.
Dat had drie jaar geleden als gevolg
van een vervroeging van de deadline
van de krant weinig zin meer. Het nazo
merfestival is hij blijven bespreken en
dat bevalt hem zeer.
„Locatietheater, dat is de grote kracht
van het Zeeland Nazomer Festival. Dat
gespeeld wordt op verrassende plekken
buiten het theater geeft een extra di
mensie. Je komt op plaatsen die je niet
eerder had opgemerkt of waar je nooit
eerder was. Ik herinner me voorstellin
gen op Ter Hooge in Middelburg, op de
Westkappelse zeedijk, bij ondergaande
zon, op een eilandje in het Veerse Meer,
op de trappen van de Nieuwe Kerk in
Zierikzee. Heel indrukwekkend. Het
laat je de dingen opnieuw zien; totaal
anders dan in het theater. Ik heb daar
enorm van genoten."
Futloos
Dat genieten houdt bij Willem Nijssen
vooral in dat er iets met hem gebeurt
terwijl hij kijkt en luistert naar het ge-
bodene. „Alleen weergeven wat je ziet,
dat is al gauw futloos. Ik schrijf graag
over de emoties die een stuk bij mij los
maakt. Het is uitdagend daarvan, bin
nen de beperkingen van de tijd en de
ruimte die je ter beschikking staan, iets
onder woorden te brengen. Objectiviteit
is daarbij relatief. Je hebt, als je beoor
deelt, wel bepaalde maatstaven, maar
je beschikt als norm uiteindelijk toch
alleen maar over jezelf. Vroeger bleef ik
na afloop van een voorstelling wel eens
even bij de uitgang hangen om te horen
wat anderen er van vonden. Dat doe ik
niet meer, ik denk doordat mijn zelfver
trouwen is toegenomen. Waarbij lezers
Willem Nijssen: 'Ik richt mijn aa
natuurlijk moeten beseffen dat mijn me
ning niet algemeen geldend is. Maar ze
is wel voldoende voor het schrijven van
een recensie."
Nijssen, docent Nederlands en Boekbin
den aan een instelling voor algemeen se
cundair onderwijs in Brugge, is geen re
censent die er gaarne op inhakt.
„Een enkele keer zie ik in een voorstel
ling niets, roept het niets bij me op.
Maar als het maar weinig in mij raakt,
dan zal ik daarop mijn aandacht probe
ren te richten. Ik houd mezelf voor dat
mensen met grote inzet en energie maan
den op een stuk gestudeerd hebben en
dat je dat niet effe met wat vuile formu
leringen wegdoet."
Ik ben er niet op uit hard te oordelen.
Als het helemaal niks is, kan ik er als re
censent weinig mee. Maar als er iets is
wat me wel raakt, al is het minimaal,
dan zal ik dat toch noemen. Het liefst
heb ik natuurlijk dat er veel te beleven
op wat mij raakt'.
valt. Je kunt je lezers dan laten delen in
wat je aan schoonheid hebt ervaren en
in wat er in jezelf is losgemaakt. Dat
geeft voldoening, hoewel het niet mak
kelijk is. Het is eenvoudiger om een
stuk de grond in te schrijven. Boosheid
en frustratie laten zich makkelijker on
der woorden brengen dan vreugde of
ontroering om een beleving."
Geheugen
Nijssen bereidt zich op zijn werk voor
door teksten, inclusief het propaganda
materiaal te lezen. „Dat vergelijk ik
met het gebodene. Een vergelijking met
eerdere voorstellingen die er ooit ge
weest zijn maak ik niet. Daar is mijn ge
heugen te slecht voor."
Sommige onderdelen van het Zeeland
Nazomer Festival bespreekt hij niet in
de krant. „Opera, dat durf ik meestal
niet aan. Ik weet te weinig van muziek,
hoor een valse noot niet. Bij de opera
foto Lex de Meester
De Vliegende Hollander in de haven
van Terneuzen ligt het anders. Die rust
op een literaire basis en daarmee heb ik
wel voldoende houvast."
Het liefst zou Willem Nijssen column
achtige stukken schrijven over het Zee
land Nazomer Festival. „Ik zou wel hele
maal weg willen uit de hoek van de be
oordeling en het alleen maar hebben
over de persoonlijke beleving die ik
heb. Zover is het nu nog niet. Misschien
volgend jaar."
Volle weken worden het. Willem Nijs
sen zal er plezier aan beleven. Zoals hij
er vreugde in schept naar standwerkers
op de markt te kijken. „Dat is ook thea
ter. Er is zoveel meer dan de schouw
burg en de voorstelling op locatie. Je
ziet de spelende mens overal ook in re
clame. Alle verleiding is spel. Het is
noodzakelijk waar mensen samen zijn.
Een huwelijk zonder spel gaat naar de
bliksem."
In Terneuzen ontstond deze week beroering over het verwijderen
van een foto van een driejarig, halfnaakt jongetje van een exposi
tie in het gemeentehuis. Een aantal bezoekers vond de foto aan
stootgevend. Tot ontsteltenis van de Werkgroep Tentoonstellin
gen Terneuzen haalde een ambtenaar daarop de foto van de
wand.
De PZC plaatste de foto. Niet uit sensatiezucht, maar simpelweg
om te laten zien waarover de commotie was losgebarsten. Op Fo
rum (www.pzc.nl) vroegen we ver-volgens: wat vindt u schokkender
de foto van het jongetje of het feit dat mensen er aanstoot aan ne-
men? „Waar maken mensen zich toch druk over?", vraagt Marjolein
van Berkum zich af. „Deze zomer op het strand waren er veel aan
stootgevender dingen te zien."
Helaas noemt zij geen voorbeelden. Want: wat is aanstootgevend'
Kees geeft het antwoord: „Vaak zaken of dingen waar je eigen be
krompen geest het niet mee eens is." C. Simpelaar neemt zelfs aan
stoot aan het feit dat mensen ergens aanstoot aan nemen: „Het
wekt ergernis dat mensen aanstoot nemen aan zo'n prentje." Mari
na noemt het voorval in Terneuzen „een mooi voorbeeld van de be
krompen kortzichtigheid van sommige mensen. Waarschijnlijk heb
ben alleen deze mensen zelf de smerige gedachten waar ze zo bang
voor zijn."
Judith is het daar mee eens: „Het feit dat mensen een bloot piemel
tje aanstootgevend vinden, vind ik zeer verontrustend. Zelfs zieke
lijk." En Marcel van der Auwera meent: „Dat er mensen zijn die
aanstoot nemen aan een onschuldige foto van een kind, zegt veel
over de gedachtes die bij deze mensen leven."
Tako Wispelweij: „Ik vind het een prachtige, emotionele foto die
door iedereen gezien mag/moet en kan worden. Schande dat dit
door één persoon is weggehaald zonder overleg. Hoeveel trotse
opa's en oma's hebben niet zo'n soortgelijke foto van hun kleinkind
aan iedereen laten zien?"
Ander geluid
Maar er zijn er ook die een geheel ander geluid laten horen. Natha
lie, bijvoorbeeld, die zichzelf omschrijft als 'een moeder die dit echt
heel bizar vindt'. Ze schrijft: „Gatver, hoe kun je zoiets ophangen'
Breng lekker van die vieze mannetjes op het idee? Jongens waar
zijn jullie in hemelsnaam mee bezig?" En Elise de Reu: „Nou, die
werkgroep moet lekker een foto van zichzelf in adamskostuum op
hangen, een jongetje van drie kiest hier niet zelf voor." Er zijner
meer die erop wijzen dat zo'n foto 'tegenwoordig gewoon niet meer
kan'; „Je gelooft toch niet dat ik een naaktfoto van mijn kind in een
stadhuis ga hangen? We weten allemaal wat voor rare mensen er in
de wereld rondlopen", vindt Marco. WH schrijft: „Tegenwoordigle
ven we in zo'n rare tijd, wie weet wat voor viezerik er op zo'n foto
kickt!" Richard: „Helaas zijn er mensen die erop kicken om naar
dat soort dingen foto's te kijken. Gewoon niet ophangen, dan kan
en hoeft niemand zich er druk om te maken."
Nico vindt dat de ambtenaar onvoldoende reden had om de foto
weg te halen. Maar: „Wat wel schokkend is, is dat de gemeente zich
inlaat met rabiate personen zoals mevrouw Van Ree en haar zielige
werkgroepje. Bij mensen die van het verwijderen van zo'nnikszeg-
gende foto woedend worden, is tenslotte toch een flink steekje los.
En dat zijn dan zogenaamd nuchtere Zeeuwen."
Veel mensen danken hun goed geweten aan hun slecht ge
heugen.
Godfried Bomans
Inburgering?
Van wie?
PZC
