Apothekers van de potgrond
PZC
r •-
Bedrijven sturen hun werknemers de straat op
Alle seizoenen buiten koken
Studenten moeten
geldzaken regelen
23
lentse coöperatie maakt voedingsbodem voor skimmia's en ficussen
w -
-
profijt
SisS
ftti goede voedingsbodem geeft
ie 'potplantenteler letterlijk
„rond van bestaan. Lentse Pot
grond is al meer dan een eeuw
m begrip onder telers. Uit com-
dosL veen, rijstkaf, boombast en
kokos worden ivel 1500 verschil-
\ende voedingsbodems gemaakt.
HnnrChris van Alem
MJMEGEN - „Wij zijn de apo
thekers van de potgrondwereld.
Wij hebben tweeduizend klan
ten en maken vijftienhonderd
verschillende mengsels. De één
lfil grond die wat meer water
vasthoudt. De ander wil een
stiio mengsel met Iers veen, de
volgende wil het iets losser, dus
doen we daar iets meer Baltisch
veen doorheen."
j \r0or bijna elke klant maakt
Lentse Potgrond wel een apart
mengsel, zegt manager tuin
bouw Johannes Tuinhof. Bego
nia's, paulia's, ficussen, kerst
sferen en tuinplanten als skim-
mia's gedijen goed op de Lentse
voedingsbodem die het Coöpera
tief Tuinbouw Centrum Lent al
meer dan veertig jaar maakt.
Traditioneel is veen uit Ierland,
Duitsland, Zweden of de Balti-
sche Staten daarbij de belang
rijkste grondstof. Maar dat ver
andert.
Groot-Brittannië wil dat in
2010 de teelt van potplanten
voor 90 procent veenvrij moet
zijn. Want veenwirming, zo rede
neren de Britten, gaat ten koste
van de natuur.
.Hier is nog geen sprake van
een dergelijke verplichting.
Maar wij voelen het aankomen,
dus willen we er klaar voor
zijn", zegt David Brand, marke-
lingmanager van Hortimea, het
moederbedrijf van Lentse Pot
grond. Tuinhof vindt de Engelse
eis niet reëel: „Vijftig, zestig pro
eent veenvrij is goed haalbaar.
Je moet tenslotte toch een bo
dem hebben die het vocht en de
voedingsstoffen goed vast
houdt." Orchideetelers zijn al
overgestapt. Negentig procent
maakt gebruik van dennenbast
blijft veen voor de
donderdag 24 augustus 2006
meeste potplantentelers nog de
belangrijkste grondstof. De
gronds tof bunkers in Lent bevat
ten tegenwoordig allerhande
exotische voedingsbodems: rijst
kaf uit Italië, Nederlandse com
post, boomschors uit Portugal,
Spanje of Frankrijk en kokosve
zels uit de tropen. Dat heeft
niets meer te maken met de klei
en graszoden waaruit de eerste
potgrond in 1960 werd gemaakt.
Milieu is een belangrijk issue in
de plantenteelt. Het fosfaatge
halte in de voedingsstoffen moet
omlaag op grond van de mest
wet. Fosfaat houdt de plant com
pact, maar vervuilt de bodem.
Brand: „Wij zijn er in geslaagd
het fosfaatgehalte meer dan te
halveren. We hebben geen eigen
afdeling voor onderzoek. Onze
managers komen dagelijks over
de vloer bij de klanten. Zij we
ten wat er speelt en wat de wen
sen zijn. Zij vormen als het ware
onze R&D-afdeling."
Gasprijzen
De oude Lentse coöperatie voelt
de grote druk op de potplanten-
telei's. Omdat de gasprijzen to
renhoog zijn zoeken de telers
naar kostenbesparingen. Brand:
„Dus vragen ze om eenvoudiger
mengels of ze willen gewoonweg
korting." Tuinhof: „Je kunt de
voedingsbodem wel verschra
len. Maar de potgrond is slechts
10 tot 15 procent van de kost
prijs van een potplant. Dus daar
bereik je niet zoveel mee. Ener
gie en arbeid zijn veruit de
grootste kostenposten."
Potplantentelers hebben hun
afzet beter georganiseerd.
Brand: „Vroeger werd het
plantje onder de veilingklok ge
zet en wachtte de teler af wat er
ging gebeuren. Nu zie je dat ze
er een mooie vaas omheen doen.
Of ze telen perkplanten onder
een kwaliteitsnaam als Happy
Summer waarmee ze zich onder
scheiden ten opzichte van de
bulkplanten die elk voorjaar
worden verkocht. Want door de
remmiddelen die erin zitten, ko
men die vaak nooit tot een
mooie bloei."
Groter
De potplantenteelt past zich
aan aan de maat van haar klan
ten. Tuincentra, bouwmarkten
en supermarkten hebben de af
gelopen jaren hun krachten ge
bundeld. De schaal van de pot
plantenteelt is daarbij een beet
je achtergebleven. Maar dat ver
andert, constateert Tuinhof.
„We zien de kleine telers afval
len en de overblijvers steeds gro
ter worden. Bedrijven teelden
vroeger op anderhalve of twee
hectare; nu zie je bedrijven van
vier hectare.
Ondanks de moeilijke tijden ziet
de Lente coöperatie goede groei
mogelijkheden voor haarzelf.
Tussen 1994 en 2006 verdrievou
digde de omzet bijna van dik 18
naar 52 miljoen euro. Tuinhof:
„Over 10 jaar hopen we 75 mil
joen te halen.GPD
':k
Johannes Tuinhof toont de potgrond die bestaat uit compost, veen, rijstkaf, boombast en kokos. Deze potgrond is de ideale voedingsbodem voor potplantentelers.
foto William Moore/GPD
Nederlanders geven steeds meer
geld aan goede doelen. Maar
ook bedrijven dragen hun steen
tje bij door werknemers in de
zijn tijd vrijwilligerswerk
lekten doen. Shell bijvoorbeeld
helpt tegeniooordig niet alleen
ée automobilist, maar ook scho-
DEN HAAG - Op de vakantie-
boot van De Zonnebloem
worden de vakantiegangers op
leeftijd begeleid door werkne
mers van bankverzekeraar
Fortis. In de Rotterdamse ach-
Iwstandsbuurt Afrikaander-
wijk geven medewerkers van
Shell jongeren les in hel bou
wen van een website. Het is een
nieuwe en steeds populairdere
manier van bedrijven om hun
maatschappelijke betrokken
heid te tonen.
Vooral grote bedrijven manifes
teren zich steeds nadrukkelij
ker. Niet alleen in Nederland,
maar ook in het buitenland. Uni
lever betaalt bijvoorbeeld mee
"n waterzuiveringsinstallaties
Afrika, terwijl medewerkers
in Nederland maaltijden koken
voor daklozen. Akzo Nobel gaf
vorig jaar enkele miljoenen aan
net Rode Kruis voor projecten
Indonesië en China en Shell
steunt al jaren de lokale gemeen-
"i gebieden waar het
olieconcern actief is. Vooral de
laatste jaren nemen dergelijke
initatieven een grote vlucht. In
middels zijn enige honderden
Unilever-medewerkers een of
meer dagen per jaar actief als
vrijwilliger. Bij Fortis waren
het 'afgelopen jaar meer dan
tweeduizend werknemers in de
baas zijn tijd bezig allerlei orga
nisaties en instellingen te onder
steunen.
Afdelingen
Een aantal jaren geleden waren
het vooral enthousiaste werkne
mers die het bedrijf tot actie
maanden. Tegenwoordig ne
men de bedrijven vooral zelf ini
tiatief. Bij Fortis en de Rabo
bank hebben ze er aparte afde
lingen voor. Bedrijven als Shell
en Unilever werken samen met
stichtingen die projecten aan
dragen. „Maar veel projecten
worden door de werknemers
zelf aangedragen. Het is niet zo
dat de top bepaalt wat er ge
daan moet worden", verzeke
ren de woordvoerders van Uni
lever en Shell.
De aandeelhouders hoeven ove
rigens niet te vrezen dat de
winstgevendheid van de bedrij
ven lijdt onder de goede werken
van de werknemers. Bij de mees
te bedrijven beperkt de liefda
digheid zich tot één betaalde
dag per werknemer per jaar. De
donaties aan het goede doel die
daar nog bovenop komen, door
gaans enkele tientallen miljoe
nen euro's, zijn ook geen bedra
gen die de resultaten onder
druk zetten.
Theo van Santen, it-beheerder
bij de Fortis-bank in Woerden
is een van die enthousiaste vrij
willigers, Al tientallen jaren be
geleidt hij kinderen en ouderen.
„Sinds twee jaar doen we met
de hele afdeling een dag vrijwil
ligerswerk met ouderen in
Utrecht." Dat hele afdelingen,
van manager tot koffiejuffrouw,
meedoen aan vrijwilligerswerk
is een nieuwe trend. Bedrijven
stimuleren dit soort activiteiten,
omdat het goed is voor de team
building en de sfeer in het be
drijf. Het is ook heel wat goedko
per om een dagje wilgen te knot
ten dan een dagje te survivallen
in de Ardennen.
En soms komen er onvermoede
talenten van mensen naar bo
ven. Van Santen herkent dat.
„Op zo'n dag ben je allemaal ge
lijk. Soms nemen mensen het ini
tiatief waarvan je het niet ver
wacht. Het werkt ook door op
de werkvloer, je hebt daarna
toch beter contact met je colle
ga's. "GPD
Theo van Santen, it-beheerder
bij de Fortis-bank in Woerden,
is een van de enthousiaste vrij
willigers, hier tijdens een speur
tocht in het Amsterdamse Bos.
foto GPD
Stoof zou hij moeten heten. Maar de
handelsonderneming noemt het
meesterlijke kooktoestel liever een bar
becue voor alle seizoenen en alle gerech
te. Brood bakken kan er ook mee. Ei-
Ifeilijk is de brandstof het enige wat de
stoof met een barbecue gemeen heeft,
'hj doet het op houtskool, eierkolen
feit is houtskoolpoeder met lijm van
zetmeel tot kooltjes geperst) en droog
snoeihout.
JJot is een pracht en wint prijzen. De
tobb Cooker. Je zou zonder keuken
«innen leven. Alleen nog koken en bak
ten met de Cobb. Zet je er een raam bij
"Pon dan kan hij binnen worden ge
bokt, al raadt de gebruiksaanwijzing
Mt af. Hij is bedoeld voor buiten. En
ncdacht voor mensen die helemaal
keuken hebben en altijd al buiten
2 .en- Een verkoophuis op internet:
t is een uitvinding uit Zuid-Afrika,
een kooktoestel ter vervanging van
"Pen vuur. Doel was veiliger koken en
het voorkomen van brand in de na
tuur.'
Het kan zijn dat slecht bewaakte kook-
vuurtjes in Afrika de natuur in de fik
steken, maar er was een goede andere
reden om deze kookdoos te bedenken.
Wij, verwende nesten van het rijke
Westen stoken houtskool in een barbe
cue om een worstje op te schroeien,
puur voor het plezier. Maar in het
grootste deel van de wereld worden
hout en houtskool niet voor de pret ge
stookt. Het is noodzaak en vaak wordt
op open vuur gekookt. Het hout voor
het bereiden van voedsel is meestal ver
te zoeken, vooral in Afrika, en techni
sche middelen ontbreken de armste we
reldbewoners om zo zuinig mogelijk
met de schaarse brandstof om te sprin-
gen.
De stoof van Cobb, nagemaakt van een
kooktoestel van gebakken klei, is zui
nig. Voor een hele kip zijn tien eierkool-
tjes genoeg. Je staat er versteld van hoe
veel hitte een handvol houtskooltjes
produceert. Er kan ook maar een hand
vol kolen in.
In de rijke wereld, ook in Nederland,
worden barbecuewedstrijden gehou
den. Wie het beste warme worstje kok
kerelt. Opwindender en leerzaam zou
een wedstrijd zijn in energiegebruik.
De Cobb Cooker heeft deze zomer in
Nederland de nationale barbecuekam
pioenschappen gewonnen met een vier
gangenmenu en kreeg apart nog eens
de prijs voor de best gelukte sucadelap.
Maar niet voor het minste energiege
bruik. Ook die prijs zou hij kunnen win
nen. Maar bij dit soort wedstrijden
kijkt men juist niet op een kooltje meer
of minder.
De Cobbstoof is een rond bouwwerk
van roestvrij staal, 30 centimeter in
doorsnee. Eerst een stalen dubbele bo
dem met gaatjes. Dan een pan met ook
een dubbele bodem en ook weer met
gaatjes, maar in een opstaand wandje
zodat op de bodem van de pan kooksap-
pen kunnen worden opgevangen die
niet weglekken. Bovendien kunnen
vloeistoffen in de pan meedoen met de
kokerij. Om het vuurtje kan een ring
vaart van water, bouillon of wijn (bah!)
worden gelegd. Stoomkoken kan ook.
Midden boven de bodem van de pan
past in een ring een stalen korfje van
15 centimeter in doorsnee en maar 5
centimeter hoog. De vuurhaard! Hierin
moeten wat kooltjes gloeien. Bovenin
de pan kan een rooster om te roosteren
of een grillplaat om te grillen. Het roos
ter heeft de neiging te kantelen als het
voedsel er niet evenwichtig op is ver
deeld. Een grillplaat, met lekgaatjes
voor vet, doet z'n werk beter. Een man
tel om de vuurpan voorkomt dat de kok
zich brandt. Over vuur en voedsel
wordt een stalen bolhoed gezet die wel
heet wordt.
De kook-, bak-, braad-, stoom- en rook
kunst bestaat vooral uit wachten en zo
weinig mogelijk het deksel optillen.
Hoe luier de kok, hoe beter het resul
taat. Deze sublieme stoof maakt de bar
becue voorgoed belachelijk. En wat
moet -ie kosten? Tussen 150 en 200 eu
ro. Veel geld voor een ding dat
Zuid-Afrika in China laat maken. Af
dingen aanbevolen!
Wouter Klootwijk
KLM verlaat Beiroet definitief
AMSTELVEEN - KLM zal de vluchten op Beiroet niet
hervatten, ondanks de gedeeltelijke heropening van het
vliegveld daar. Er vlogen al enige weken geen KLM-vlieg-
tuigen tussen Amsterdam en de hoofdstad van Libanon
wegens de bombardementen van het Israëlische leger.
De route was voor het uitbreken van het geweld al verlies
gevend, aldus KLM. ANP
Fabriek VW Brazilië sluit mogelijk
RIO DE JANEIRO - De directie van de Duitse autofabri
kant Volkswagen heeft gedreigd een fabriek in Brazilië to
sluiten. Het bestuur heeft de vakbonden in een conflict
over een reorganisatie een ultimatum gesteld. Uiterlijk,
morgen moeten de bonden hebben ingestemd met het ont
slag van 3600 medewerkers,
Zo niet, dan sluit de fabriek in Anchieta zijn poorten. Dat
heeft de Duitse zakenkrant Handelsblatt gisteren gemeld.
In de fabriek in Anchieta werken 12.000 mensen. ANP
Minder winst eigenaar Frans Maas
KOPENHAGEN - De winst van de Deense transport
groep DSV is in de eerste helft van dit jaar met 19 procent
gedaald. De daling is te wijten aan herstructureringskos
ten in verband met de overname van Frans Maas, zo liet
de onderneming gisteren weten.
De nettowinst van DSV bedroeg 258 miljoen kroon (34,5
miljoen euro) tegen 319 miljoen kroon in de eerste helft
van 2005. De omzet steeg van 10,7 miljard naar 15 mil
jard kroon (2 miljard euro). Voor de overname van Frans
Maas, eerder dit jaar afgerond, werd een voorziening ge
troffen van 250 miljoen kroon (33,5 miljoen euro) voor
herstructureringen. ANP
China heet banken niet welkom
WASHINGTON - Buitenlandse banken die in China aan
de bak willen, hebben nog steeds geen volledige bewe
gingsvrijheid. De mogelijkheden om deel te nemen in loka
le banken zijn nog beperkt. Dat heeft een hoge medewer
ker van de Amerikaanse zakenbank Standard and Poor's
tegenover een commissie van het Congres verklaard.
China beloofde vijf jaar geleden buitenlandse banken vol
ledige markttoegang te geven en geen onderscheid meer
te maken met lokale banken. Het land moest die belofte
doen toen het in 2001 lid werd van de Wereldhandelsorga
nisatie WTO. ANP
Water uit meer koelt kantoren
AMSTERDAM - Koud water uit een plas is vanaf van
daag geschikt als airconditioning voor kantoren aan de
Amsterdamse Zuidas. Energiebedrijf Nuon neemt dan het
eerste 'koudestation' van Nederland in gebruik. Nuon is
de eerste onderneming die deze vorm van duurzame kou
de introduceert.
Nuon pompt op een diepte van ongeveer dertig meter
koud water uit De Nieuwe Meer, een plas ten zuidwesten
van Amsterdam. Dat wordt naar een koudestation bij het
kantorengebied getransporteerd. Met behulp van een koel
machine en een warmtewisselaar koelt het koude water
uit het meer het water in de buizen die naar de kantoren
lopen. ANP
door Brenda van Dam
Of je nu thuis blijft wonen
of op kamers gaat, als je
gaat studeren, dan krijg je
met heel wat meer geldzaken
te maken dan je gewend was.
Je krijgt studiefinanciering
en misschien geld van jouw
ouders, je moet bijhouden of
je niet te veel bijverdient,
zorgtoeslag aanvragen, even
tueel belasting terugvragen.
En er moet een heleboel be
taald worden: collegegeld,
boeken, de zorgverzekering,
abonnementen, kleding, ka
merhuur en ga zo maar door.
De GeldWijzer Studenten,
een uitgave van het Nibud,
laat zien hoe je als student
kunt uitkomen met jouw stu
dentenbudget en hoe je jouw
geldzaken praktisch organi
seert. Een ma andbegroting is
een handig hulpmiddel. Dit
overzicht laat zien of je ge
middeld genomen per maand
uitkomt met jouw inkomsten.
Bij wijze van voorbeeld is
hier de maandbegroting van
Bas Wijnandt (19 jaar) opge
nomen. Bas is tweedejaars
student bestuurskunde en
heeft een kamer in een stu
dentenhuis.
Hij krijgt geld van de Infor
matie Beheer Groep en een
bijdrage van zijn ouders. Met
zijn bijbaantje verdient hij
150 euro per maand. Daar
mee zit hij ruimschoots onder
de 10.527 euro die maximaal
per jaar mag worden bijver
diend, zonder dat de studiefi
nanciering in gevaar komt.
Omdat je met een bijbaantje
meestal te veel belasting be
taalt, kan Bas begin volgend
jaar met een T-biljet geld te
rugkrijgen van de Belasting
dienst.
Richtbedrag
Met behulp van de maandbe
groting kan Bas afspraken
maken met zijn ouders. Zij
besluiten dat zijn ouders het
collegegeld van 1519 euro be
talen. Dat is ongeveer gelijk
aan de bijdrage die de
IB-Groep voor zijn ouders
heeft berekend (12 x 125 euro
per maand). Dat is namelijk
een richtbedrag; ouders zijn
niet verplicht dit te betalen.
De overige uitgaven betaalt
hij zelf. De grootste kosten
post is zijn kamerhuur van
250 euro per maand inclusief
energie, water en gemeentelij
ke heffingen. Bas zorgt er
voor dat dit bedrag maande
lijks via internetbankieren
wordt afgeschreven.
Hij heeft zelf een basisverze
kering en aanvullende ziekte
kostenverzekering afgeslo
ten; de premie wordt via een
automatische incasso afge
schreven. Bas heeft ook zelf
de zorgtoeslag bij de Belas
tingdienst aangevraagd. Als
hij weinig ziektekosten heeft,
dan kan hij aan het einde van
het jaar het no-claimbedrag
van maximaal 255 euro terug
krijgen. Hij heeft ook een in
boedelverzekering voor zijn
kamer afgesloten. Een aan
sprakelijkheidsverzekering is
in zijn geval niet nodig, want
hij is nog meeverzekerd op de
polis van zijn ouders.
De maandbegroting stelt
hem in staat om financieel
vooruit te denken. Zo legt hij
elke maand geld opzij voor-
grote uitgaven, zoals studie
boeken, schoenen, een jas en
vakantie. Hij zou graag nog
wat meer willen werken. Als
hij meer verdient, dan hoeft
hij minder te lenen. In princi
pe kan hij via de website van
de IB-Groep maandelijks aan
geven hoeveel hij wil lenen.
Paperassen
Het zijn een hoop paperassen
waar je als student mee te ma
ken krijgt: correspondentie
met de IB-Groep, verzeke
ringspapieren, bankzaken,
huurcontracten, belastingza
ken, berichten over de zorg
toeslag et cetera.
Het Nibud raadt dan ook aan
dagelijks de post door te ne
men en postbakjes aan te
schaffen. Koop een of twee
mappen om alle belangrijke
papieren overzichtelijk bij el
kaar te stoppen. Bewaar ze
op een vaste plek en kies ook
een vast moment in de week
om je administratie bij te wer
ken. Voor je het weet loopt de
financiële administratie op
rolletjes.
Meer informatie: GeldWijzer
Studenten (9,25 euro) te be
stellen via www.nibud.nl
www.ib-groep.nl www.toesla-
gen.nl www.belastingdienst.nl
