PZC
Vreugde om oude landkaarten
x
X
a
Reisschema's van Willem de Vlamingh duiken op in Australië
weer
Slaapkenner
Postzegel
0
ft
at
at
.at
0
puzzel
Heer Bommel en de Unistand
Casper Hobbes
recept
Knoflookaardappeltjes met rozemarijn
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
donderdag 24 augustus 2006
Regenrecord?
In een grote bibliotheek in de
Australische hoofdstad Can
berra zijn twee originele land
kaarten opgedoken uit 1697. Ze
zijn gebaseerd op schetsen die
de Vlielandse ontdekkingsreizi
ger Willem de Vlamingh eerder
dat jaar maakte van de West-Au
stralische kust.
door Robert Jan Speerstra
Hij had zijn feestje exact 25
jaar eerder kunnen vieren.
Daar maalt Martin Woods ech
ter niet om. „Geen probleem.
het is hoe dan ook geweldig!"
De conservator van de National
Library of Australia is zielsge
lukkig.
Woods' blijdschap heeft alles te
maken met het nieuws dat 'zijn'
bibliotheek, in de Australische
hoofdstad Canberra, twee origi
nele landkaarten uit de tijd van
de ontdekkingsreiziger die Wil
lem de Vlamingh blijkt te bezit
ten, zo werd deze week bekend.
Kenners dachten altijd dat de
kaarten, met daarop 1500 kilo
meter van de West-Australische
Advertentie
Wij hebben voor
iedere slaaphouding
het ideale bed.
www.slaapkennerrademakers.nl
Rademakers
Heeft 6 etages slaapoplossingen voor iedereen
Noordstraat 7-13 Terneuzen -Tel. 0115-613130
kustlijn, kopieën waren uit late
re eeuwen. Maar het zijn origine
le kaarten, gemaakt in 1697.
Voor één man op deze aardbo
dem was dat geen nieuws. De
Nederlands-Oostenrijkse profes
sor Günter Schilder wist in
1981 al dat de National Library
of Australia de originele kaar
ten in huis had. Hij deed toen on
derzoek voor zijn boek, dat in
1985 verscheen, over de reis van
De Vlamingh naar Het Zuijd
Landt oftewel Hollandia Nova
oftewel Australië.
Een collega van hem las het 21
jaar oude boek onlangs op
nieuw, vanwege de viering van
het vierhonderdjarig 'bestaan'
van de Nederlandse ontdek
kingsreizen richting Australië.
Zij wees Woods op het feit dat
de landkaarten wel eens echt
zouden kunnen zijn.
Back-ups
Bij het graven ontdekte Woods
ook dat de gedetailleerde kaar
ten die De Vlamingh begin 1697
zelf van de westkust van Austra
lië had gemaakt, een paar maan
den later al zoek waren. „Hij is
die verloren' in Batavia, waar de
VOC een handelscentrum had."
Met behulp van schetsen die De
Vlamingh ook altijd nog maakte
- een soort back-ups - konden
cartografen van de VOC direct
bij terugkomst in Holland de
twee kaarten maken die nu zijn
Een van de twee landkaarten van ontdekkingsreiziger Willem de Vlamingh uit 1697. Al in 1981 doken
ze op, maar nadien zijn ze in de vergetelheid geraakt. foto GPD
gevonden in Canberra. Het doel
van .de reis van De Vlamingh
was overigens niet het verder in
kaart brengen van Australië. De
Vlielander was in 1696 met het
fregat De Geelvinck, vergezeld
door De Hoek de Nyptangh en
het Galjoen het Weseltje, uitge
varen om VOC-lieden te zoeken
die bij eerdere reizen vermist
waren geraakt. Die vond hij
niet.
Wel ontdekte hij de rivier de
Swan en Rottnest Island. Dit ei
land werd zo genoemd, omdat
De Vlamingh en zijn mannen er
grote 'rotten' (ratten) aantroffen
'zo groot als een gemeene kat',
zo valt in het journaal van De
Nyptangh te lezen. Het bleken
dwergkangoeroes te zijn, toen
nog onbekend in Europa. Het ei
land was volgens de mannen net
een rattennest. Het westen van
Australië bleek vooral dor en
droog te zijn. Specerijen vielen
er niet te halen. De leiding van
de VOC was dan ook niet blij
met De Vlamingh, die de echt be
langrijke opdrachten vanaf toen
kon vergeten. „Toch mocht de
VOC hem dankbaar zijn", vindt
Woods. „Dankzij De Vlamingh
werd duidelijk dat jullie Hollan
ders beter elders naar rijkdom
men konden zoeken." GPD
Een klein maar vrij actief lagedruk
gebied wordt vandaag boven
of vlakbij Zeeland verwacht. Het
bijbehorende frontensysteem
veroorzaakt in onze regio
perioden met regen, soms kan
het daarbij flink doorregenen
en ook is er een kleine kans
op onweer. Bij gebrek aan
zon wordt het een graad
of 18 a 19, terwijl 21
normaal is. Door alle
regen op voorgaande
augustusdagen zijn
de voorlopige totaal
sommen hoog op
gelopen. Langs de
westkust is het met
hoeveelheden rond
100 millimeter relatief droog gebleven, maar Zeeuws-Vlaanderen is
kletsnat, waar tussen 200 en 280 mm is gevallen. Voor de komende vijf
dagen verwachten (weer)modellen een extra 30 tot 50 mm. En daarmee
zijn we in de race om het landelijke record van 325 mm (Maasland
augustus 2003) te verbreken. Het antizomerse weer wordt behalve
door lagedrukwerking ook veroorzaakt door de kou in de bovenlucht
waardoor de atmosfeer onstabiel van opbouw wordt. Ook morgen
en in het weekeinde blijven daarom (pittige) buien het weerbeeld
bepalen. Daarbij valt er soms veel neerslag. Overdag wordt het niet
warmer dan 18 tot 20 graden,'s nachts koelt het af naar 12 tot 14gra
den. Ook volgende week blijft het waarschijnlijk (sterk) wisselvallig
met daardoor een groot aantal buien.Ten slotte houdt de wind zich
eerst vrij rustig, maar vanaf zondag trekt de wind aan naar (vrij) krach
tig.
Lang geleden werkte ik in een kantoor aan de
Dam in Middelburg. Omdat ik geen auto
had, kwam ik op de fiets en zette die tegen de ge
vel van het kantoor. De directeur van het kan
toor vond dat de fiets het statige pand ontsierde.
Hij zorgde niet voor een andere fiets. Ik zette
mijn fiets daarom maar een tijdje onder het af
dak van de korenbeurs. De fiets stond daar als
het regende wel droog, het was een goede plek,
vooral toen die op een bepaald ogenblik Podio
del mondo per l'arte werd genoemd.
Dat was het idee van de Middelburgse kunste
naar Marinus Boezem die zich steeds meer ont
popte als ideeënkunstenaar. Nu hebben wel
meer mensen en zeker ook kunstenaars ideeën.
Dat is op zich niet bijzonder. Je kunt wel een
mooi idee hebben, maar het idee ook verwerkelij
ken is andere koek.
Op dit ogenblik zijn er op de postkantoren ze
gels te koop waarop een stukje van de Groene
Kathedraal van Marinus Boezem te zien is. Deze
kathedraal, die je in de buurt van Almere moet
zoeken, bestaat eigenlijk uit twee gedeelten van
150 bij 75 meter lang. Het ene is een plattegrond
van een kerk in een loofbos dat nog jarenlang
flink moet groeien, het andere is een kathedraal
die als het ware uit populieren bestaat. Er zijn
daar aan het eind van de jaren tachtig zo'n 178
populieren geplant. De bomen zijn nu al behoor
lijk groot, ze kunnen wel meer dan 30 meter
hoog worden, maar ze staan er niet voor de eeu
wigheid.
Het is, vooral ook doordat de kathedraal groeit,
een steeds mooier en imposanter idee. Marinus
Boezem heeft als voorbeeld de kathedraal in
Reims genomen en hij heeft zich duidelijk door
de gotische bouwkunst laten inspireren. Dat van
die hoog opschietende populieren gekozen zijn
heeft rechtstreeks met die kerk in Reims te ma
ken: de hoogte in de kerk tot de gewelven is 38
meter. En de zuilen van gotische kerken zijn ook
zinnebeeldige bomen. Het meestal lange midden
schip moet je ook zien als een weg met bomen er
langs, waarvan de takken van boven in elkaar
grijpen. De weg voert naar het Oosten waar het
licht is en de zon opkomt.
De kathedraal van Reims wordt ook wel de enge
lenkathedraal genoemd. Er zijn mensen die zeg
gen dat als je 's zomers in de kathedraal van Boe
zem staat en je de bladeren hoort ritselen je wel
kunt denken dat je engelen bezig hoort. Zo kan
het werk van een ideeënkunstenaar ook weer
mensen op ideeën brengen.
En wat die postzegel van 39 cent betreft: je kunt
hem op een brief plakken, maar dat wil niet zeg
gen dat een brief altijd aankomt, al zet je er
nauwkeurig naam en adres en postcode op. Zo
kan het gebeuren dat als je een brief wilt sturen,
zeg van Souburg naar Oostkapelle, deze niet ver
der komt dan het industrieterrein van Mid
delburg. De geadresseerde moet dan zelf de
brief daar tijdens kantooruren komen ophalen.
Maar .dat is niet het idee van kunstenaar Boe
zem. Het is een pesterijtje, verzonnen door de
posterijen.
Nederland vandaag
<g©
0
Zwakke tot matige zuidelijke wind,
2 a 3 Beaufort. In regen matig zicht,
kleine kans onweer en watertem
peratuur rond 19 graden.
hJiW.IJ.UJJ'JJJUHil
Laagste verwachte min.temp
Twente 11 °C
Bron: Meteo Consult
Hoogste verwachte max.temp.
Nieuw Beerta 21°C
Zon/maan
6.43 20.48 7.03 21.06
Nederland verwachting
Vr
Za
Zo
Ma
Di
min. temp.
11/15
11/15
11/15
12/14
11/14
max.temp.
19/21
19/22
19/23
17/20
17/19
wind
W 3
NW3
W 3
W 4
W4
uren zon
4
6
5
4
4
neersl.kans
50%
30%
60%
60%
60%
HORIZONTAAL:
1. Papierklemmetje; 9. koraalei
land; 10. deel van de voet; 11.
voorzetsel; 12. vlaag; 14. rond
hout; 15. tekort; 17. lofdicht; 19.
knaagdier; 21. kunsttaal; 22.
gebogen been; 23. bloei
maand; 25. uitroep; 27. op
elkaar; 30. voorzetsel; 32.
Griekse letter; 33. bijwoord; 34.
loopvogel; 36. deel van een
bijenkorf; 38. grondstof voor
kunststoffen.
VERTICAAL:
1. Binnenplaats; 2. Griekse
godin; 3. rivier in Italië; 4.
eiland in de Middellandse Zee;
5. deftig; 6. Chinese munt; 7.
Europeaan; 8. prent; 13. enkel
voudig; 15. midden; 16. gewel
dig jager; 18. aanwijzend vnw.;
20. alfabet; 23. lange nekharen;
24. hoofddeksel; 26. kuil; 28.
doopgetuige; 29. Engelse titel;
31. Japanse parelduikster; 33.
voorzetsel; 35. voegwoord; 37.
tandeloos zoogdier.
©Toonder Studio's
Extremen Nederland
Extremen van 25 augustus in De Bilt
hoogste min. temperatuur 17,9°C iri 1997
hoogste max. temperatuur 31,1°C in 2001
laagste min. temperatuur 4,6°C in 1919
laagste max.temperatuur 15,6°C in 1969
hoogste neerslagsom 38 mm in 1956
Op elke regel twee woorden
invullen. Twee of meer eindletters
van het eerste woord zijn meteen
de beginletters van het tweede
woord.
HORIZONTAAL:
5. Deuntje voor de aardigheid
(3);
Driftig wordt het hoger (8);
6. Textiel om af te nemen (4);
Fijne vent met een jofeler
ego (8);
7. Achter de bus verschoten (5);
Verwant aan glaswol (8);
8. Absurde gril (7);
Plant een boom als een
ongelovige! (6).
VERTICAAL:
1Zonder wijn geen verzendkosten (7); Hij wordt steeds intiemer ais liefhebber
(5);
2. Pantoffel gevuld met sigaretten (4); Glorieus gesloten poëzie (8);
3. Zorg voor opwinding bij het wassen! (5); Familie van een meerkoet en een
eendvogel (8);
4. Dier dat liever niet stapt, hoor maar (8); Raadsheer aan de wandel (5).
Begin bij vakje 1. Bij
elk volgend cijfer
begint een nieuw
woord. De laatste
letter van een woord
is telkens de eerste
letter van het vol
gende woord. Bij
goede invulling, is in
de licht gekleurde
vakjes een woord te
1. Houten blaasinstrument; 2. ballroom-dans; 3. zieke; 4.
pilaarbeeld; 5. op het kantje.
Oplossingen van gisteren:
Citaat:
Liter, beker, stunt, spar, kroeg, tonijn, kroon, troon, anker, nevel, geel, tapir, water,
droom. Het citaat was vanThomas Fuller: "Hij weet weinig, die zijn vrouw alles
vertelt wat hij weet'.'
Cryptogram:
Horizontaal: 5. Uitkomen; 6. slof; 7. cup; 8. tipgever; 10. krengen.
Verticaal: 1. Vuilstort; 2. staf; 3. toucheren; 4. gesprek; 9. pink.
Toevoegen: Schatkist
Kraak de Code: 3-4-0-2-0-3
L) Puzzelland.com
Het duurde geruime tijd voordat de politiechef op het stad
huis terug kwam, en in de gedrukte stemming daar werd hij
nauwelijks opgemerkt.
„Ik heb Bas naar die prof gestuurd voor navraag", hoorde
hij de burgemeester zeggen.
„Maar intussen zitten we met die boete van zes cijfers.
Daarom heb ik besloten een beroep op de bevolking te
doen. Vrijwillige giften of anders een bijzondere belasting.
Heb aanplakbiljetten laten drukken. Actie Bommel-stand.
Ik heb zelfs overwogen die boete door Bommel te laten beta
len; dan is zijn standaard meteen genivelleerd. Maar ja...
dat is tegen de wet..."
„Het is allemaal tegen de wet", riep de ambtenaar Dorkno-
per uit. „Onze verordeningen en regels worden voorbij ge
zien. Artikel 592 zegt heel duidelijk..."
„Bevalt mij ook niet", zei de commissaris dof in de deurope
ning. „Heb met grasmaaier... heb met prof gesproken. Nou,
die heeft nooit antwoord op goedachtens ontvangen. Daar
om stuurt hij ook geen voorslagen meer.
Hij zweeg even en vervolgde toen op krachtiger toon: „Er is
iets niet in orde en daarom ga ik een bezoek aan die Uni
stand brengen. Ik wil de baas van die inspecteur weieens
spreken."
De deur van de kamer stond nog steeds open en daarom
werden zijn woorden opgevangen door UNI-inspecteur
Priembickel, die juist op het punt stond binnen te treden.
Waterstanden
Hoog water
Laag water
donderdag
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur cm
Vlissingen
3.29
232
15.42
223
9.36
159
22.06 198
Terneuzen
3.56
254
16.05
245
10.02
169
22,32 208
Cadzand
3.08
220
15.18
210
9.09
155
21,35185
Roompot Buiten
3.24
173
15.45
162
9.19
106
21.44 144
Roompot Binnen
4.45
147
16.56
137
10.55
93
23.04 125
Zierikzee
5.08
175
17.15
161
11.00
109
23,20 14/
Krammersluizen West
5.22
187
17.35
171
10.55
112
23,16145
Hansweert
4.28
271
16.39
258
10.28
183
22.56 228
Stavenisse/Yerseke
5.10
177
17.20
164
10.55
109
23.14 144
vrijdag
Vlissingen
3.58
236
16.16
229
10.06
163
22.35 203
Terneuzen
4.18
258
16.36
252
10.36
171
23.01 211
Cadzand
3.35
224
15.48
217
9.46
159
22.09 1M
Roompot Buiten
3.59
178
16.15
169
9.56
109
22.26 148
Roompot Binnen
5.20
147
17.31
141
11.05
91
23.34 128
Zierikzee
5.40
175
17.48
166
11.20
110
23.45 10
Krammersluizen West
5.56
183
18.01
173
11.25
112
23.45 151
Hansweert
4.58
272
17.08
264
10.58
185
23.25 224
Stavenisse/Yerseke
5.46
175
17.45
167
11.25
108
23.50 141
Europa vandaag
•AX-
ajevo o Sofia,
•feoXT®
...0 co'
x
Weersverwachtingstabel
Hans Belterman
Knoflookaardappeltjes kunnen bij vrij
wel alle soorten vlees en wild worden
opgediend. In de Provence (Fr.) bakt men
graag rozemarijntakjes met de aardappel
tjes mee. Ze worden er voornamelijk bij
gerechten met lams- en schapenvlees ge
geven. In een ander deel van Frankrijk, in
de omgeving van Poitiers (Fr.), eet men
de aardappeltjes-met-rozemarijn graag
bij gebraden geitenboutjes.
Bijgerecht voor4-5personen:
1 kg kleine (kriel)aardappeltjes, ge
schrapt of geschild; zout; 2 Vz dl olijf
olie, traditioneel; 12 grote knoflook
tenen, gepeld en in dunne plakjes ge
sneden; 2 (of meer) takjes verse roze
marijn; witte peper uit de molen.
Spoel de aardappeltjes enkele malen in
ruim koud water. Verwijder achtergeble
ven ongerechtigheden (zoals ogen/ pit
ten). Zet de aardappeltjes op met ruim ko
kend water met wat zout. Laat ze 12 - 14
minuten zachtjes koken. Stort ze daarna
in een vergiet om uit te lekken, op te dro
gen en koud te worden. Verhit een wok
en laat de olie heet worden (ca. 175°C.).
Voeg knoflookplakjes toe en temper on
middellijk daarna de warmtebron. Laat ze
zachtjes goudbruin fruiten. Neem ze daar
na met een schuimspaan uit de olie. Doe
de aardappeltjes en twee rozemarijntak
jes in de pan en bak ze onder voortdu
rend roeren en omscheppen goudbruin.
Laat de gebakken aardappeltjes even in
een vergiet of op een zeef uitlekken.
Strooi er eventueel nog wat zout en/of pe
per over.
Presentatie:
Dien de aardappeltjes zo warm mogelijk
in een voorverwarmde schaal op. Schik
er eventueel enkele takjes verse rozema
rijn als garnering tussen.
Plaats
morgen
overmorgen
Plaats
morgen
Alicante
20
29
20
29
Mallorca
20
30
Athene
22
34
O
23
33
Malaga
22
32
Barcelona
19
28
19
27
Nice
18
27
Berlijn
14
23
14
23
Oslo
13
20
Boedapest
15
22
12
23
Parijs
11
19
Bordeaux
15
24
15
23
Praag
13
17
Brussel
ft.
13
20
13
20
Rome
21
27
Faro
22
31
21
30
Stockholm
12
22
Genève
11
21
13
18
Warschau
13
22
Hamburg
13
23
14
22
Wenen
14
22
Helsinki
12
21
12
22
Bangkok
28
35
Heraklion
23
31
22
31
Johannesburg
7
17
Istanbul
21
30
22
31
Los Angeles
19
23
Kopenhagen
ft.
14
23
14
22
Melbourne
■A
3
13
Las Palmas
22
27
22
28
New York
-&
16
23
Londen
12
21
13
21
Peking
19
29
Luxemburg
-
n
19
11
18
Tokyo
25
30
o 20.30
O 22 35
o 19 26
ft 12 22
ft 13 20
ft 12 17
ft 17 27
ft 10 22
*13 21
ft 13 22
ft 27 34
4 16
18 23
2 13
ft 19 25
ft 20 29
ft 24 28
N0UEN7PATINTERE95EERT
NIEMANP WAT/ IK HEB AL
HOHPERPEH WATER56HILP-
FAPPEN ÓEZIEN. MI55CHIEH
m MILJOENEN. WAT MAAKT
^EENTJE MEER MIJ NU UIT? j->
ÏKHEBEEHmTER5CHIlPFW
BI3PEKREEK6EZIEH.
