Technici brengen bijgeluiden van apparaten in beeld
wegzeilen
RUDEN RIEMENS FOTOGRAFIE
Irritante piepjes zijn weg te werken
zaterdag 12 augustus 2006
Consumenten worden steeds kriti
scher op storende geluiden uit
dvd's, computers en mobieltjes. Pro
bleem is dat stoorzenders in appara
ten moeilijk aan te pakken zijn. We
tenschappers uit Eindhoven hebben
een methode ontwikkeld om geluid
af te beelden. „We kunnen het opspo
ren en aanpakken."
Een paar jaar geleden wilde Philips
een nieuwe gsm introduceren. Het
mobieltje, voorzien van de nieuwste
snufjes, leek klaar voor de strijd om
de consumenten. Vlak voor de aftrap
werd min of meer bij toeval een af
wijking ontdekt. Het apparaat produ
ceerde een irritante pieptoon, alleen
hoorbaar dicht bij het oor.
Een keur aan technici nam het appa
raat in de dagen daarna flink onder
handen. Zij stelden vast dat iets ach
ter het scherm de boosdoener was.
Dat bleek een misvatting toen afstu
deerder Rick Scholte ook ging kij
ken. Terwijl een microfoon langs de
gsm gleed en drukverschillen mat,
rekenden bergen software de metin
gen om naar gele, blauwe en rode
vlekken. De vlekken, verspreid over
een foto van de gsm, gaven de locatie
aan van de drukverschillen. Er bleek
een ernstig rode vlek aanwezig ach
ter een van de toetsen, en niet achter
het scherm.
De ingenieurs van Philips stonden
met hun oren te klapperen, vertelt
Scholte. „Een elektronisch onder
deeltje trilde met 13.000 slagen per
seconde en produceerde een hoge
pieptoon. Het is een toon die snel af
sterft, alleen hoorbaar is dicht bij
het oor. Door het onderdeeltje te ver
vangen is het probleem opgelost. De
techniek die is ontworpen brengt
juist deze kleine bronnen in kaart."
Weten wat de oorzaak is van een
pieptoon, is in het huidige tijdsge
wricht cruciaal.
Consumenten kunnen kiezen uit een
scala aan apparaten vol snufjes en
mogelijkheden in een markt waar de
concurrentie moordend is. Als van
zelf let de koper dan op andere, meer
secundaire kenmerken, zoals piepjes
en bromtonen.
Onderzoeker Jan van Helvoirt, die
samen met Scholte de methode wil
commercialiseren: „Het lijkt er op
dat het steeds meer een criterium is
bij de aankoop van een product. Je
gaat er op letten. Ik ook."
„Neem een mobieltje met een irritan
te pieptoon. Huidige technieken me
ten een grote rode vlek die de mobiel
grotendeels overdekt. Dat schiet na
tuurlijk niet op als je te maken hebt
met een klein onderdeeltje." De ba
sis van de methode is overigens al de
cennia bekend. In de jaren tachtig
werden technieken ontwikkeld om
trillende bronnen te meten in grote
In hun lab in Eindhoven staat een
meetopstelling waar tegen betaling
bedrijven van hun storingsproble
men verlost kunnen worden. Het
geld wordt gestoken in een op te zet
ten bedrijf en verfijning van de meet
methode. Voorlopig hebben de onder
zoekers een voorsprong op de concur
rentie, weet Scholte. Andere technie
ken zijn te grof.
objecten als auto's. De locatie van de
trillingsbron werd berekend en gra
fisch weergegeven. Scholte en Van
Helvoirt doen in feite niet anders.
Een microfoon glijdt in kleine stap
jes langs een apparaat, meet de druk
verschillen en geeft die grafisch
weer. Het verschil met vroeger zit
hem in slimmere wiskundige metho
den én de enorme rekenkracht die
computers nu hebben. Van Helvoirt:
„Pas met de opkomst van digitale
beeldverwerkingstechnieken is het
mogelijk gigantische hoeveelheden
data te verstouwen. Zo kun je op klei
nere schaal kijken."
Dichtbij
In ieder geval willen de onderzoe
kers een geavanceerde versie van het
huidige apparaat op de markt bren
gen. Scholte: „Het probleem is: je
moet vrij dichtbij het apparaat me
ten, want anders meet je niets. Als je
te dichtbij zit, verstoor je het geluids
veld. We hebben hier wel oplossin
gen voor, maar blijven verder zoe
ken." Ook zou het prettig zijn als een
bedrijf de analyse kan uitvoeren in
de werkplaats en geen geluidsdichte
kamer hoeft te bouwen. Het is zaak
om dan het geluidsveld van de omge
ving te scheiden van het voorwerp in
onderzoek. „Ook dat lijkt haalbaar."
Jeroen Akkermans
Met een microfoon worden eventuele drukverschillen gemeten die door soft
ware worden omgerekend naar gele, blauwe en rode vlekken. De donkere vM
rechtsboven geeft zo'n locatie aan van drukverschillen, veroorzaakt door ta
lingen die een hoge pieptoon veroorzaken. foto Gr!
