Drive-in op vers gemaaid veld
4
PZC
GIRO 309
Waterpolitie wil
bergers geen brood
uit de mond stoten
Vlas op Zeeuws-Vlaamse
akkers klaar om te rapen
Jaap Verseput mikt op eenmalige filmvoorstelling in akker
J papieren karton
Mtf-ptyierenlfdirbii. oy
hldMirlnlQ papier en yrfan!
donderdag 10 augustus 2006
door Ali Pankow
ZONNEMAIRE - Als het weer
een beetje meewerkt, krijgt
Schouwen-Duiveland deze zo
mer nog een eenmalige drive-in
bioscoop middenin de polder op
vers gemaaid akkerland. Het ini
tiatief daartoe komt van Jaap
Verseput uit Zonnemaire, agra
riër én initiator van diverse cul
turele manifestaties.
Zijn gedachten gingen aanvan
kelijk uit naar een filmpresenta
tie aan de oever van het Greve-
lingenmeer in de nabijheid van
Verseput's eigen boerderij aan
de Schapenweg in Zonnemaire.
Hij zou dat idee zonder pro
bleem kunnen uitvoeren. Een
vergunning in het kader van de
Natuurbeschermingswet is voor
deze locatie bijvoorbeeld net
niet nodig. Alleen zou de provin
cie er niet echt blij mee zijn,
weet Verseput inmiddels. Hij is
graag bereid daar rekening mee
te houden en zijn drive-in voor
stelling naar een minder gevoeli
ge plek te verplaatsen.
„Ik doe het net zo lief op een ei
gen vers gemaaid tarweveld, zo
dat de bezoekers wellicht ook
uit hun auto kunnen kijken. Dat
plekje aan de Grevelingen net
over de dijk hier achter is wel
mooi, maar het kan ook ergens
anders. Volgens de plattegrond
bij die Natuurbeschermingswet
blijkt dat hier geen vergunning
nodig is, maar het ligt wel dicht
bij een gevoeliger gebied", zegt
Verseput. Hij wil er niet moei
lijk over doen.
Kleinschalig
Bovendien maakt hij de kantte
kening dat die hele drive-in bios
een spontaan en kleinschalig
idee betreft. „Niet te vergelijken
met de Nacht van de Buitenge
wone film twee jaar geleden",
benadrukt hij. Toen stonden er
tien beeldschermen met bea-
mers in de akkers bij Zonnemai
re, waar langs de bezoekers met
zaklamp en zelf meegebracht
stoeltje hun eigen filmroute ko
zen. „Dit is iets heel anders. Ik
denk nu aan één voorstelling,
een mooie speelfilm, maar niet
groots van opzet. Gewoon een
scherm, een beamer en een
dvd", legt Verseput uit.
Zijn plannetje vloeit voort uit
de talrijke zwoele avonden die
deze zomer al heeft geboden. Nu
het weer aanzienlijk minder
vriendelijk is geworden, is hij
zelf ook al weer wat minder en
thousiast. „Maar als er een paar
dagen vast weer worden voor
speld, wil ik het alsnog op poten
zetten. Gewoon spontaan, even
snel twee dagen van tevoren
wat flyers verspreiden."
Verseput denkt aan de verto
ning van 'Motorcycle Diaries'.
Een film van Walter Salles over
de tocht die Che Guevara in zijn
jeugd met een vriend maakte
door Zuid-Amerika zoekend
naar hun levenswensen.
door Jan Jansen
HULST - Enorme rollen in de polder
vertellen dat de vlasoogst zoetjesaan
binnengehaald moet worden. Ruim een
maand na de dit jaar abnormaal vroege
pluk, is het nu tijd om te 'rapen'; het
vlas wordt van het land naar de schuur
getransporteerd, klaar voor verdere be
werking.
Het weer heeft tot dusver uitstekend
meegewerkt, vertelt de bijna 90-jarige
oud-vlasser René Martinet. De warme
en droge periode die aanbrak na de
pluk, is precies wat vlassers graag heb
ben.
Het plat op de klei gedeponeerde vlas
moet eerst veertien dagen drogen voor
het gerepeld kan worden. Bij het repe
len worden de zaadbolletjes van de
stengel gehaald. Dat gebeurt uiteraard
machinaal en op het land. „Dat was
vroeger wel anders. Dan moest je het
eerst naar de schuur rijden om te re
pelen en daarna weer terug naar het
land voor het dauwroten", weet Marti
net.
Het zaad is een belangrijk bijproduct.
Geen drogist die niet over een voorraad
je lijnzaad beschikt dat onder andere
bekend staat om zijn geneeskrachtige
werking. Maar meestal zal dat niet uit
Zeeuws-Vlaanderen komen, want deze
regio heeft altijd het beste zaaizaad ter
wereld geproduceerd en die handel is
lucratiever.
Als het weer meewerkt is het repelen in
heel de regio in een week gepiept. Daar
na breekt een zeer belangrijke fase aan:
het dauwroten. Die van oudsher beken
de methode werd in de vorige eeuw
naar de achtergrond gedrongen door
vele vlasroterijen. Daar ging het vlas
kopje onder in bakken warm water om
het roten te versnellen. In dat procédé
maken bacteriën de stengel broos zodat
de vezel vrijkomt - en daar is het alle
maal om begonnen.
Maar de roterijen braken later de nek
over te hoge kosten. Met name het pro
bleem van het stinkende afvalwater
dat regelrecht in kreken en sloten ver
dween, bleek onoplosbaar.
Dauwroten
Vlassers grepen weer terug op het alou
de dauwroten. Dat wil zeggen: terwijl
het vlas op het land blijft liggen, laten
ze het afbreken van de stengel over aan
de weergoden. En daar is, de naam
dauwroten zegt het al, vocht bij nodig.
„Na het droge weer dat perfect was om
te repelen, kwam de regen begin augus
tus dus als geroepen. Dat kon echt niet
beter. Je moet daar echt geluk bij heb
ben. Ik weet nog dat we soms tot okto
ber moesten wachten voor het vlas van
het land kon, zo lang bleef het dan
droog. Je hebt geen keus. Als het niet re
gent, moet je het gewoon laten liggen",
zegt Martinet.
Voor het vlas van het land kan, moet
het minstens één keer worden gekeerd,
zodat de schimmels alle stengels goed
kunnen aanvreten. Dat is nu haast over
al gebeurd, zodat de Martinets afgelo
pen weekend al her en der machines op
Opgerold vlas wordt binnengehaald in Absdale. Daarna gaat het de zwingelmachines in.
foto Camile Schelstraete
het land zagen verschijnen die het vlas
oprollen, klaar voor transport.
„Dat hebben we van de boeren afgeke
ken die zo hun stro verwerkten. Met
een kleine aanpassing aan de machi
nes, kon je er ook het vlas mee oprol
len. Het bespaart opslagruimte en wat
ook mooi is: eenmaal binnen, rol het je
het zo weer uit, regelrecht de zwingel
machines in. Ja, zwingelinstallaties
hebben we nog genoeg in Zeeuws-
Vlaanderen. Bijna al het vlas dat hier
wordt geteeld, wordt ook verwerkt in
de regio." René Martinet kijkt een tikje
zorgelijk naar buiten. Pluvius is dezer
dagen iets te gul en legt het rapen stil.
„Het roten mag niet overgaan in rotten.
In tegenstelling tot wat veel mensen
denken, is dat niet de bedoeling. Maar
nog geen nood hoor. Boeren klagen
soms te snel, maar als het straks een
paar dagen droog is, is binnen de kort
ste keren al het vlas geraapt. Het ligt er
overal klaar voor."
door Frank Balkenende
ZIERIKZEE - Zeeuwse ber
gingsbedrijven hopen dat het
geen regel wordt dat de politie
te water en reddingsboten aan
de grond gelopen jachtjes vlot-
trekken. Aanleiding voor hun
zorg is een reeks gevallen op
met name de Oosterschelde,
waarbij de waterpolitie of red
dingsmaatschappijen gestrande
pleziervaarders uit de brand
hielpen.
Volgens operationeel chef J.
Elias van de groep Hansweert
speelt de waterpolitie alleen
voor sleper als de nood echt aan
de man is. „We zijn daartoe wet
telijke verplicht." Gisteravond
nog ondernam de waterpolitie
samen met reddingsmaatschap
pij KNRM een poging om een
jacht vlot te trekken, dat net bui
ten het havenkanaal bij Zierik-
zee aan de grond was gelopen.
Bij de mislukte poging brak de
mast van het jacht af. Volgens
Elias omdat de gestaging niet in
orde was. „Bij de minste ruk
brak hij al af. Overigens is voor
af afgesproken dat de eigenaar
de risico's voor zijn rekening
zou nemen." Vannacht is gepro
beerd het jacht alsnog vlot te
trekken.
Ondiep
Bergers hadden in dit geval
niets kunnen uitrichten, zegt
Elias. „We waren aanwezig met
een bijbootje van de P28, omdat
het water op die plek heel on
diep is. De Zephyrus van Multra
ship volgde de situatie, maar
kon er zelf niet dicht genoeg bij
komen en had geen bijbootje bij
zich." Afgelopen weekeinde
sleepte de waterpolitie een jacht
je naar de vaargeul in het Bra
bants Vaarwater. Volgens Elias
is besloten direct aan te pikken
vanwege het tij. „Anders had
dat gezinnetje zeker tot 's
avonds negen uur vastgezeten
en dan wordt het al donker. Dat
vonden we niet verantwoord.
We zijn wettelijk verplicht hulp
te verlenen, zeker als er mensen
levens op het spel kunnen
staan."
Tientallen van dergelijke inci.
denten spelen zich in het recrea
tieseizoen af. De bergers moete
dan toezien hoe waterpolitie ea
reddingsmaatschappij jachtje
vlottrekken, terwijl ze nndde;
op de Oosterschelde paraat zijn
Zo ligt bergingsbedrijf Muite
ship met twee schepen (Zephv-
rus en Mistral) voor anker bij
Witte Tonnen Vlije.
Directeur L. Muller begrijpt da-
de waterpolitie in noodgevalle
hulp moet verlenen. „We hope
wel dat het bij incidenten blijk
en dat de bergers gerespecteé:
blijven, want iedere cent die»-
kunnen verdienen, willen n
verdienen."
Dat de bergingsbedrijven elk e-
cident met argusogen volge*
snapt hij maar al te goed. „Mg
de huidige communicatie- en n-
vigatietechniek stranden stee;;
minder schepen. In de zomer ge
beurt er in de beroepsvaart nau
welijks iets. Vandaar richtende
bergers zich de laatste tijc
steeds meer op de pleziervaan,
die een nieuwe bron van inkom
sten vormt."
Elias benadrukt dat de waterpo
litie de bergers geen brood ui:
de mond wil stoten. „Niettemin
opereren we vaak in een gr
bied, waarbij je dan soms de be
slissing neemt om een plezier-
vaarder direct te helpen. Ja, et
dan kan er wel eens een conflict
ontstaan."
Solexrace in
Biggekerke
BIGGEKERKE - Op zaterdag
19 augustus scheuren de solext;
weer door Biggekerke.
Dan wordt voor de achtste kee
gereden om de Walchereneu?
Er zijn serieuze races, waarbij
het echt om de tijd gaat enk
dieke races, waarbij het draar.
om de uitdossing van de deelne
mers. Vrouwen racen apart. Hal
verwege de wedstrijd is er eet
demonstratie van oldtimers. De
races beginnen om 16.00 uur.
Papier is zo vanzelfsprekend dat wij er nauwelijks bij stilstaan hoe bijzonder het is.
Want waar vertrouw je de eerste schetsen van het beeld dat je voor ogen hebt aan
toe? Natuurlijk, papier en karton. Geïnteresseerd? Kijk op www.papierenkarton.org.
informatiecentrum
Dieren.
Beestachtig
behandeld.
Verwaarloosd.
Mishandeld.
Help ons.
Help de dieren.
Samen zijn we
verantwoordelijk.
