Te gewoontjes voor de export
Ikea-catalogus streeft de Bijbel voorbij
PZC
Een kap en een mep
Baas kan opnemen
van vakantiedagen
niet afdwingen
21
Pakistaanse bloemen zullen de wereld nooit veroveren
donderdag 10 augustus 2006
const
Het heeft zin om vliegen dood te
slaan. Maar veel helpt het niet.
JJat is uit te rekenen. Een dood manne
tje maakt voor het totale vliegenbe-
stand niks uit, mannetjes gaan toch al
snél dood.
Vrouwtjes leven langer en kunnen bij
gunstige omstandigheden (warme voch-
'ge atmosfeer en genoeg voedsel) in
talk ven van tien weken meer dan
MO nakomelingen produceren die bin
nen een paar dagen voor kleinkinderen
z°rgen, achterkleinkinderen en ga
■naar door. Sla je jonge vrouwtjes
tad, dau bespaar je de wereld makke-
'Jk een paar miljoen nieuwe vliegen,
aar je sloeg ook honderd keer mis.
et helpt dus niet. Een zwaluw doet
net beter.
Inch heeft het zin om binnenshuis vlie
gen te meppen. Je doet het meestal om
dat ze je wakker treiteren en keer op
keer terug komen kriebelen. Maar be
langrijker is dat ze van de kip op het
aanrecht naar de aardappelsalade vlie
gen en weer terug. Als het mis is met de
kip is het dankzij de vlieg binnen een
half uurtje ook mis met de salade. Of
andersom. Het duizelt je als je ziet hoe
snel bacteriën zich vermenigvuldigen.
Vieze verhalen over wat een vlieg ver
spreiden kan en daarmee teweeg kan
brengen zijn er genoeg.
Vliegen kunnen beter niet bij eetwaar
komen. Ik had graag getipt dat in de
merkwaardige winkel Action, met tien
tallen vestigingen in Nederland, fijnma
zig roestvrijstalen gazen halve bollen
te koop zijn voor 2,50 euro per stuk. Je
zet zo'n kap over de schaal aardappel
sla en geen vlieg kan er bij. Ik zag vlie-
genkappen in een 'betere' keukenwin
kel, maar dan voor tien keer zoveel
geld. En echt geen tien keer beter dan
die van Action. Action had er honderd,
ik vertelde het door in de straat, de vol
gende dag waren ze uitverkocht. Het is
een wilde winkel, niet eentje met de
vastigheid van de Hema. Of de vliegen-
kappen weer komen is ongewis.
Leerzaam is de winkel wel. Action zet
concurrenten voor schut die, vooral als
het gaat om ogenschijnlijk goedkopere
producten, in procenten grof te veel vra
gen. Het verschil tussen een dubbeltje
en een kwartje is vanuit het dubbeltje
bekeken 150 procent.
Hou het even bij vliegenmeppers. De
meest effectieve mepper is een soepel
plastic mattenkloppertje. Er zijn er van
te stijf gebakken plastic waar stukken
afspringen. Bij Action vond ik goede,
drie in een zakje voor 38 cent, 13 cent
per stuk en daar wordt dan aan ver
diend! Andere winkels durven voor
mindere kwaliteit het zesvoudige te vra
gen. Dat lijkt dan nog altijd weinig,
want wie maakt zich druk om 80 cent?
Dat is het geheim van rijk worden.
Aan een elektrische mepper bijvoor
beeld. Een tennisracketje met metalen
gaas dat onder stroom staat uit twee
batterijtjes. Vliegen worden er niet al
tijd meteen mee gedood, ze verbranden
alleen pootjes of een vleugel. En helpen
tegen een plaag van huisvliegen doen
ze allerminst, ze halen het niet bij een
gewone zwieper. Maar ze zijn populair.
Ze komen uit China waar ze voor enke
le dollarcenten worden ingekocht door
Europese handelshuizen.
Action vraagt voor zo'n ding 1,30 euro,
maar Praxis wil er doodleuk 4 euro
voor hebben. Twee minuten fietsen tus-
Suzuki bouwt energiezuinige auto's
TOKIO - Autoproducent Suzuki bouwt een nieuwe fa
briek in Japan. Met de fabriek wil het concern aan de toe
nemende wereldwijde vraag naar energiezuinige auto's
voldoen. Voor het eerst in 25 jaar investeert de Japanse
autobouwer ruim 403 miljoen euro in een nieuwe produc-
tielokatie. Dat maakte Suzuki gisteren bekend.
Het bedrijf bouwt in de Shizuoka x'egio naast bestaande
fabrieken zijn eerste werkplaats die volledig is toege
spitst op de fabricage van zuinige compacte modellen. In
het najaar van 2008 moeten de eerste auto's van de band
rollen. ANP/AFP
Meer winst Adidas door WK
FRANKFURT - Het WK voetbal in Duitsland heeft Adi
das geen windeieren gelegd. De Duitse fabrikant van spor
tartikelen boekte in het tweede kwartaal een nettowinst
van 82 miljoen euro, een stijging van 24 procent ten op
zichte van dezelfde periode vorig jaar. Dit maakte Adidas
gisteren bekendgemaakt. De winst steeg door stijgende
verkopen tijdens het belangrijkste voetbaltoernooi, waar
van Adidas een van hoofdsponsors was. De winst is ook
hoger dan de 74 miljoen euro waarop analisten hadden ge
mikt. Zij waren iets voorzichtiger in hun prognoses om
dat het WK ook de nodige kosten met zich meebracht,
vooral op het gebied van marketing.
De Duitse rivaal van Adidas, Puma, zag zijn winst in het
tweede kwartaal juist hierdoor lager uitkomen, ondanks
een hogere omzet. ANP
KLM schrapt vluchten
AMSTELVEEN - KLM schrapt per eind oktober de vluch
ten naar Amman in Jordanië en Damascus in Syrië. De
vluchten leveren verlies op, maakte de luchtvaartmaat
schappij gisteren bekend. KLM-passagiers kunnen nog
wel met partner Air France naar Amman en Damascus
vliegen. Ze moeten dan reizen via de luchthaven Charles
de Gaulle in Parijs. Het schrappen van de vluchten heeft
volgens een woordvoerder van KLM niets te maken met
de huidige onrust in het Midden-Oosten. ANP
Super weer meer in trek in avond
DONGEN - De verkopen in de supermarkten na zes uur
's avonds stijgen licht.
In het eerste halfjaar van 2006 werd 9,5 procent van de
omzetten in de avonduren gehaald. Het zijn met name jon
ge tweeverdieners die dan supers bezoeken. Zij kopen
vooral kant-en-klaar maaltijden, babyvoeding en katten
voer, blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau GfK. In het
eerste halfjaar van 2005 waren de avondverkopen goed
voor 9,3 procent van de weekomzet. GPD
Gates geeft Aidsfonds 500 miljoen
WASHINGTON - De Bill Melinda Gates stichting geeft
de komende jaren 500 miljoen dollar aan de Global Fund
Stichting, die zich wereldwijd inzet in de strijd tegen
Aids, tuberculose en malaria. Het is de grootste schen
king die het in geldnood verkerende fonds ooit heeft ont
vangen. Miljardair Bill Gates, oprichter van softwaregi
gant Microsoft, noemde gisteren de stichting 'een van de
belangrijkste gezondheidsinitiatieven ter wereld'. ANP
sen Praxis en Action en je hebt 2.60 eu
ro verdiend, dat is 78 euro per uur. Pas
als je wat onorthodox doorrekent val je
van je stoel. Nog grover prijst Praxis
een mepper die kan schreeuwen. 5,50
euro! „Waarom", vraag ik de caissière.
„Omdat hij leuk is", zegt ze. In de steel
van de gewone zwiepmepper zitten
twee batterijtjes, een luidsprekertje en
wat elektronica. Ook dat kost in China
bijna niks. Als je een vlieg met deze
mepper slaat maakt een koperen veer
tje contact met een metalen plaatje. Uit
het luidsprekertje komt dan een kreet
die volgens het etiket als 'ouch' klinkt
in het Engels, 'av' in het Zweeds, in het
Frans 'ouille', in het Duits 'autsch' en
in het Nederlands 'auw', maar in elk ge
val afschuwelijk.
Wouter Klootwijk
profijt
door Jasper van de Kerkhof
Nederland geniet momen
teel massaal van een wel
verdiende vakantie in bin
nen- of buitenland. Wie in
loondienst werkt heeft recht
op vrije dagen om de accu
weer op te laden en even de
gedachten te verzetten. Maar
zo simpel als dat klinkt, is
het niet.
Een werknemer kan aan
spraak maken op minimaal
vier keer het aantal werkda
gen per week als vakantie.
Anders gezegd: werkt u vijf
dagen per week, dan krijgt u
twintig vakantiedagen per
jaar. In de praktijk genieten
veel werknemers daar boven
op extra 'bovenwettelijke' va
kantiedagen. Gemiddeld heb
ben Nederlandse werkne
mers 25 vrije dagen per jaar.
Het komt nogal eens voor dat
een werkgever zijn medewer
ker 'verbiedt' om vakantie op
te nemen, bijvoorbeeld in
extra drukke periodes of in
tijden van dunne bezetting.
Dat mag zomaar niet. Uw
baas kan alleen weigeren vrij
af te geven als daarvoor
'zwaarwegende bedrijfsbelan
gen' zijn. Zeker in grote orga
nisaties voldoet de afwezig
heid van een enkele werkne
mer zelden aan dat criterium.
Wel mag uw werkgever de va-
kantiewensen van u en uw
collega's op elkaar afstem
men. Dat is ook logisch, want
hij komt flink in de proble
men als het voltallige perso
neel tegelijkertijd vrijaf zou
nemen. Hoe dan ook moet u
gedurende het jaar tenminste
één keer in de gelegenheid
zijn uw wettelijke verlofda
gen op te nemen. Houd daar
bij in gedachten dat u recht
heeft op een aaneengesloten
vakantieperiode van twee we
ken óf op twee keer een hele
week. Overigens hoeft u niet
altijd een hele dag vrij te ne
men, een of meerdere uren
mag ook. Uw werkgever kan
al toegezegde vakantiedagen
intrekken als daarvoor 'ge
wichtige redenen' zijn, bij
voorbeeld als een collega
door ziekte of ongeval plotse
ling uitvalt en u even niet
kunt worden gemist. Eventue
le schade, bijvoorbeeld de an
nuleringskosten van uw va
kantiereis, komen voor reke
ning van de werkgever.
Omgekeerd kan de werkge
ver u niet dwingen vakantie
dagen op te nemen. Dat kan
voor hem heel vervelend zijn,
want sommige werknemers
hebben er een handje van zel
den of nooit een dagje vrijaf
nemen en op die manier enor
me 'stuwmeren' aan vakantie
dagen op te bouwen. Vroeger
of later zullen die verlofda
gen toch eens moeten worden
opgenomen. Uit onderzoek
blijkt dat Nederlandse werk
nemers veel meer vrije dagen
overhouden dan hun colle
ga's in omringende landen.
Sommige bedrijfsreglemen-
ten voorzien daarom in een
verbod op het 'meenemen'
van vakantiedagen naar een
volgend jaar.
Dergelijke eenzijdige afspra
ken zijn ongeldig, want in de
wet staat dat vakantiedagen
pas na vijf jaar vervallen. Tot
31 december 2011 kunt u dus
de vakantiedagen over dit
jaar opnemen, of uw werkge
ver dat nou leuk vindt of
niet. Overigens neemt u
steeds als eerste de 'oudste'
vakantiedagen op.
Cao
Wel kan in de cao of arbeids-
overeekomst worden afge
sproken dat de werkgever
een aantal vakantiedagen
vaststelt als de werknemer
niet voor een bepaalde datum
vakantie opneemt.
Vakantiedagen zijn bedoeld
om uit te rusten. Toch kan
het voorkomen dat u verlofda
gen wi.lt laten uitbetalen. Let
er in dat geval op dat u niet
alleen uw loon krijgt uitbe
taald, maar ook vakantiegeld
en toeslagen. Het Europese
Hof bepaalde onlangs dat
wettelijke vakantiedagen die
worden meegenomen naar
een volgend jaar hun wettelij
ke status behouden. Dat bete
kent dat die vrije dagen niet
mogen worden uitbetaald,
maar vroeg of laat moeten
worden opgenomen. GPD
^sffrev Kutterink
OUDELANDE - Voor de boeren
i„ Noord-Oost Pakistan is het
een domper. In het Deosai Natio
nal Park op 4200 meter hoogte
noeien en bloeien immers
prachtige bloemen. Mooi voor
de export naar de Verenigde Sta
len en Japan, dachten ze. Maar
daar kennen ze de soorten al
lang. Export is niet rendabel,
liielp Eleonore de Koning uit
Oudelande hen uit de droom.
ÏTwaalf dagen zijn Eleonore de
Koning uit Oudelande en Loeke
Dijkhuis uit Nisse op onderzoek
eest. In een jeep crossten ze
paar dagen rond door het
4000 vierkante kilometer grote
park, op zoek naar bijzondere
planten en bloemen voor de ex
port.
Infineon stelt
met dochter
teleur op beurs
FRANKFURT - Het Duitse tech
nologiebedrijf Infineon heeft
minder geld opgehaald met de
gedeeltelijke beursgang van
dochter Qimonda dan verwacht.
Het voormalige Infineon-onder-
dcel kreeg gisteren een notering
de beurs in New York.
Infineon wijt de tegenvallende
opbrengst aan 'uitdagende
marktomstandigheden'. De
gang van Qimonda, produ
cent van geheugenchips, bracht
bij Infineon 546 miljoen dollar
(ruim 425 miljoen euro) in het
laatje. Dat is veel minder dan de
verwachte 1,3 miljard dollar.
Door gebrekkige belangstelling
Verkocht Infineon 42 miljoen
aandelen, in plaats van de ver
dachte 63 miljoen stuks. Boven
dien werden de stukken ver
kocht voor 13 dollar, terwijl de
markt rekende op een introduc
tieprijs van 16 tot 18 dollar. Na
de afsplitsing is Infineon nog
steeds grootaandeelhouder in Qi
monda, met een belang van 86
lot 88 procent. ANP/RTR
zegt Eleonore. Al die soorten
zijn uitgebreid beschreven en
worden elders al gekweekt. Of
kruisingen daarvan.
„Er zullen vast nog niet-ontdek-
te bloemen en planten op de we
reld zijn. Maar die zijn alleen te
vinden op plekken die nog niet
zijn ontsloten. We kennen ie
mand die nog wel eens nieuwe
soorten ontdekt in Mexico. Je
hoort toch wel eens verhalen
over nieuw ontdekte dieren? Als
dat gebeurt is dat heel uitzon
derlijk. Dat is met bloemen en
planten net zo." Uiteindelijk
duimde de ontdekkingsreis twee
dagen. „Een van de mensen in
het reisgezelschap is nog wel
verder over de vlakte gereisd en
heeft ons foto's gestuurd", ver
telt Loeke. „Maar ook die soor
ten zijn niet bijzonder genoeg
om te kweken en te exporteren
naar Japan en de Verenigde Sta
ten." Tijdens hun verblijf heb
ben Eleonore en Loeke gewerkt
aan hun advies. „Een negatief
advies", benadrukt Eleonore.
Domper
Eleonore: „We zien voor de be
volking daar geen mogelijkhe
den om de planten die er voorko
men economisch te exploite
ren."
Een domper voor de boeren. „Er
is in de VS en in Japan echt
geen interesse voor de oervorm
van de geranium. Die hebben ze
er al genoeg.
Toch wilden beiden de bevol
king niet met lege handen ach
terlaten. Loeke: „Ons viel op
dat Pakistanen die werk hebben
en dus geld verdienen, langs de
paden naar hun woningen veel
planten en bloemen neerzetten.
Mensen houden er van grote
bloemen en felle kleuren. Het
kweken van daglelies voor de ei
gen bevolking kan een alterna
tief zijn. We hebben dat voorstel
gedaan, maar weten niet of ze
dat ter harte nemen, Sterker: we
weten zelfs niet of ons negatief
advies wordt overgenomen. Het
kan best zo zijn dat ze toch be
sluiten om bloemen te kweken
en te exporteren. Maar de aanbe
velingen de wind slaan zou geen
verstandige keuze zijn."
„De boeren wonen er tegen de
bergen op", begint Eleonore
haar verhaal. „Op de terrasgron-
den verbouwen ze hoofdzakelijk
aardappels. Kleine hoeveelhe
den, want het is vooral voor het
eigen gebruik."
Maar de bevolking in
Noord-Oost Pakistan wil graag
ook meer welvaart en is op zoek
naar nieuwe manieren om geld
te verdienen. In het dichtbijgele
gen Deosai National Park
groeien de mooiste planten en
bloemen. „De gedachte van men
sen is om daar stekken van te
maken en bloemen en planten te
kweken voor de export."
Via een consultant die werkt
voor de non-gouvernementele
organisatie Aga Khan Founda
tion is plantenkweekster Eleono
re de Koning gevraagd naar het
gebied af te reizen en aan de boe
ren advies uit te brengen.
„Het is een hele belevenis om in
het park te komen. Het ligt op
4200 meter hoogte en is kaal. Je
kunt er niet zo maar heen rij
den. Met de jeep moest we over
houten bruggen en onverharde
paden. De enige mensen die we
tegenkwamen waren de beklim-
mers van de K2; met zijn top
van 8600 meter een van de hoog
ste bergen ter wereld."
Overal gelijk
Aanvankelijk was het de bedoe
ling om in vijf dagen over de
vlakte te reizen. „Stukje bij beet
je hebben we het plateau afge
zocht. Waar we ook kwamen,
herkenden we de planten die er
stonden meteen. Er waren geen
bijzondere soorten te ontdek
ken. We merkten dat de omstan
digheden overal gelijk waren.
Waar we ook keken, wat we ook
zagen, geen bijzondere soorten.
Althans, de bloemen en planten
zijn op zich wel bijzonder. Maar
ze zijn allemaal al bekend en
worden elders al gekweekt. Ik
moest adviseren of het econo
misch rendabel is om de soorten
die er zijn te exporteren."
Er zijn zo'n 342 soorten bloe
men en planten te vinden in het
Deosai National Park. Vier eeu
wen geleden al zijn er onderzoe
kers in het Deosai National
Park geweest en hebben soorten
meegenomen om te kweken,
Eleonore de Koning (links) uit Oudelande en Loeke Dijkhuis uit Nisse in Pakistan. Ze adviseerden boeren over nieuwe exportmogelijkhe
den.
De Ikea-catalogus is de Bijbel
■gepasseerd als het meest ver
spreide drukwerk ter wereld.
De nieuwe editie, die vandaag
itoordt gepresenteerd, verschijnt
in een oplage van 175 miljoen
stuks.
door Jasper van de Kerkhof
DEN HAAG - Een dezer dagen
valt hij in de bus: de nieuwste
editie van de Ikea-catalogus.
Weinigen zullen zich realiseren
dal het visitekaartje van de
Zweedse meubelgigant met af
stand het meest verspreide druk
werk ter wereld is. De Bijbel,
eeuwenlang onbetwist op num
mer één, is op forse achterstand
gezet. De catalogus verschijnt
dit jaar in een oplage van 175
miljoen stuks - in 35 landen en
21 talen.
Alleen al in Nederland krijgen
6,1 miljoen huishoudens het
boekwerk thuisbezorgd. Uit ei
gen onderzoek van Ikea blijkt
dat driekwart van de Nederlan
ders de catalogus ook echt be
kijkt, zestig procent van de ge
zinnen bewaart de editie tot er
weereen nieuwe uitkomt.
„In veel huishoudens ligt onze
catalogus in de la of op de salon
tafel. Zodra ze iets nieuws wil
ton, is dat de eerste bron om
ideeën uit te putten," verklaart
Ikea-voorlichter Ellen van den
Boomgaard het succes. „Inter
net is in opkomst, maar de cata
logus zal nog wel een tijdje blij
ven bestaan." Hoeveel exempla
ren er jaarlijks van de Bijbel
worden verspreid, is niet met ze
kerheid te zeggen.
Schattingen lopen uiteen van 50
tot 100 miljoen. In elk geval zijn
het er flink minder dan de
Ikea-catalogus, waarvan de op
lage bovendien elk jaar gestaag
groeit.
Mirjam Vermeij van het Neder
lands Bijbel Genootschap ligt er
niet wakker van, „Het is een
beetje appels met peren vergelij
ken. De Ikea-catalogus is gratis,
voor een Bijbel moet meestal
worden betaald. Van de nieuwe
Bijbelvertaling zijn sinds okto
ber 2004 alleen al in Nederland
750.000 stuks verkocht, dat is
toch ook niet mis." Bovendien is
de Bijbel volgens Vermeij wel
degelijk nummer één als ook re
kening wordt gehouden met de
tientallen miljoenen Bijbelfrag
menten die jaarlijks worden ge
drukt. „Ook wat talen betreft
winnen wij het," tekent ze aan.
Vermeij: „De Bijbel is integraal
vertaald in 600 talen."
Panty's
Ikea-oprichter Ingvar Kamprad
begon in de jaren veertig een
postorder-bedrijf, dat alles ver
kocht wat los en vast zat, van
pennen tot panty's. In 1951 ver
scheen de eerste catalogus en
kwam de verkoop van betaalba
re designmeubelen centraal te
staan. In Nederland verscheen
de catalogus voor het eerst in
1978, gelijktijdig met de komst
van de eerste Ikea-vestiging in
Sliedrecht.
Een fotograaf maakt een opname voor de catalogus van Ikea. De nieuwe gids van de Zweedse meubelgigant valt een dezer dagen bij miljoe
nen huishoudens in de bus. foto GPD
De catalogus is overal vrijwel
hetzelf de, al zijn er kleine regio
nale verschillen. „In islamiti
sche landen nemen we bijvoor
beeld geen foto van een dranken
kabinet op," verduidelijkt Van
den Boomgaard. Het boekwerk
wordt gemaakt in het Zweedse
Almhult, de thuisbasis van Ikea.
Op de foto's staan zowel profes
sionele modellen als medewer
kers van de lokale vestiging.
Ikea staat erom bekend dat het
geen cent onnodig uitgeeft.
Dat de Ikea-catalogus de Bijbel
voorbijstreeft is meer dan iro
nisch in het licht van de bijna
evangelische uitstraling die het
concern zichzelf heeft aangeme
ten. Oprichter Kamprad schreef
in 1976 een pamflet met de veel
zeggende titel 'Testament van
een meubelmaker'. Daarin hield
de grote roerganger, die on
danks zijn rijkdom een zeer so
ber leven leidt, zijn werknemers
een soort moderne tien geboden
voor, zoals: 'offer zo min moge
lijk tijd op aan zinloze activitei
ten' en: 'alleen als je slaapt
maak je geen fouten'. GPD
