Russen openen de jacht op kleurlingen Duitsers verlangen naar minder ernst en meer Klinsi 23 Je kunt beter Kaukasiërs vermoorden zaterdag 5 augustus 2006 Joenoes Soeltanov met zijn vrouw en hun jongste dochter. Hun andere dochter Koersjeda werd doodgestoken door skinheads. foto's Remco Reiding/GPD Het derde pak slaag in twee jaar tijd leverde Baladji Traoré blijvend letsel op. Het recente bezoek van de we reldleiders aan Sint-Peters burg voor hun G8-top bracht eni ge verlichting, maar nu de politi ci weg zijn vrezen de kleurlingen weer voor hun leven. Het racis tische geweld zal terugkeren. „We voelen ons als een muis om singeld door katten." Afrikanen om zeep helpen? Joeri Beljajev kijkt wel uit. „Die neger tjes trekken veel te veel aandacht met hun ambassades. Je kunt beter Kau kasiërs vermoorden, dat valt niemand op." Daar zit hij dan: een corpulente man in een ruitjesoverhemd, onderuit gezakt op een houten bank, onderdeel van een schamel terras. Het betreft de beroemdste racist van Sint-Petersburg. Hij drinkt groene thee zonder suiker. Beljajev heeft zich tijdens de G8-top op last van de poli tie koest gehouden. Sint-Petersburg barstte immers van de hotemetoten en journalisten. Nu is Beljajev terug in zijn stad. Hij citeert zijn 'leermeester' Hitier, roemt het fascisme en schept op over de moorden op kleurlingen. Het gaat Bel jajev erom dat het Russische volk fat soenlijk kan leven. Zijn strijd, verdui delijkt hij, is daarom vooral gericht tegen de regering. „Elk jaar overlij den anderhalf miljoen Russen aan al cohol en drugs. Dat is genocide, dus hebben wij het recht de wapens ter hand te nemen en die macht te bestrij den." Beljajev, de vermeende coördinator van tientallen extremistische groepe ringen, trekt de vergelijking met Noord-Ierland. Hij vormt de politieke tak Sinn Fein, zijn skinheads - 'de Russische IRA' - voeren de.gewapen- de strijd. Waarom dan kleurlingen ver moorden? „Zo laten we zien dat we er zijn en dat maakt de machthebbers on rustig. Zij zeggen dat wij niet be staan." Even verderop, verscholen achter een boog aan de Moskoulaan, ligt een groe zelige binnenplaats. De markt is geslo ten, de stalletjes worden leeggehaald. Het stinkt er naar rotte tomaten en zweet. Tussen de lege kistjes en fruit- resten loopt een man in een vale leger- broek. Zijn gelaat is ongeschoren, gou den tanden blinken in zijn mond. Corrupt Joenoes Soeltanov, wiens 9-jarige dochter voor zijn ogen werd doodge stoken, ziet eruit als een armzalige Tadzjiekse gastarbeider en dat is hij ook. Plij heeft weinig aanmoediging nodig om zijn frustraties te uiten. Neem vandaag. Vijf keer kwam de po litie langs om de papieren van alle ar beiders te controleren. Kassa! Want gastarbeiders vormen een eenvoudig doelwit voor corrupte politieagenten en corrupt zijn ze bijna allemaal. Joenoes wil best legaal in Sint-Peters- burg verblijven, maar documenten krijgt hij van de politie niet. Logisch, dan valt er aan hem niets meer te ver dienen. Een fraai staaltje Russische „Wé zouden er zelf schuldig aan zijn dat ons kind is vermoord. Hadden we maar verantwoordelijke ouders moeten zijn, hadden we maar onze papieren in orde moeten heb ben." Hij wijst op een meisje dat laco niek aan een ijsje likt. „Nu heb ik nog maar één dochter." Joenoes was op 9 februari 2004 met de 9-jarige Koersje da gaan sleeën, toen skinheads hen in het vizier kregen. Ze scholden hem uit voor 'tsjoerka', vieze zwarte. Joenoes kreeg klappen, Koersjeda elf messte ken. Het meisje zuchtte diep en dat was dat. Bloed lag op de tegels, maar de straat was in elk geval gereinigd van het 'zwarte vuil'. Eén skinhead ging vrijuit, zeven ande ren werden in maart veroordeeld. Voor hooliganisme, alsof ze opgescho ten jongeren waren die wat katten kwaad hadden uitgehaald. Ze kregen gevangenisstraffen van anderhalf tot 5,5 jaar. „Niets hooliganisme", spuwt Joenoes zijn gal. „Racisten die mijn kind heb ben vermoord." Vlak voor de G8-top kwam de politie van Sint-Petersburg ineens met een andere groep jongex-en op de proppen. Ze zouden medeschul dig zijn aan de aanval op Koersjeda. Ze zouden ook verantwoordelijk zijn voor bijna alle racistische moorden van de laatste drie jaar. Daadkrachtig optreden of een pr-stunt? „Met de arrestatie van een paar jongens bestaat er in één ldap geen racisme meer", zegt expert Gali- na Kozjevnikova spottend. „Het is een slecht geregisseerde show. Ze lopen zo weer op straat." Galina werkt voor Sova Center, een mensenrechtenorga nisatie die de afgelopen vijf jaar in Rusland zo'n duizend racistische aan vallen noteerde waarbij ongeveer hon derd doden vielen. Voor dit jaar staat de teller op negen Joeri Beljajev is de beruchtste racist van Sint-Petersburg. tien doden en 166 gewonden. Vooral Moskou, de studentenstad Voronezj en Sint-Petersburg hebben een du bieuze reputatie. Galina: „Sint-Peters- burg is de hoofdstad van de Russische xenofobie." Racisme is van alle tijden, maar het geweld in Rusland is van de laatste jaren. Op internet circuleert een handboek straatterreur waarin tips worden gegeven voor de jacht op buitenlanders: doe donkere kleding aan, werk in kleine groepen, zorg voor een vluchtauto en laat geen sporen achter. De slachtoffers voelen zich opge jaagd. „Als een muis omsingeld door katten, constant alert, bang van top tot teen", zegt Ali Nassor, mede-op richter van de Afrika Unie. „Je kunt in Sint-Petersburg geen Afrikaan vin den die geen slachtoffer van racisme is geweest." Galina laat zich geen zand in de ogen strooien door de ogen schijnlijke rust van de afgelopen maanden. Volgens statistieken telt Sint-Petersburg vijftienduizend ex treemrechtse jongeren. „Ik verwacht een nieuwe golf van racistisch geweld in september, Dan komt ook weer een nieuwe lichting buitenlandse studen ten." Snickers Baladji Traoré (42) kwam al 21 jaar geleden vanuit Mali als student naar Rusland. Hij heeft zich nooit geaccep teerd gevoeld. „In de Sovjettijd zagen ze ons als primitieven, de onderklasse der mensheid. Russen kunnen niet be grijpen dat een neger rijk kan zijn, dat vrouwen die met een neger om gaan geen prostituees zijn." Baladji reageerde eerst nog gevat, toen ze hem Snickers noemden: „Als je hon ger hebt, dan kom je maar naar mij toe." De skinheads konden er niet om lachen. Zwijgen hielp evenmin. Kaal geschoren jongeren bewerkten Bala dji in de metro met vuisten en flessen. Hij voelde zijn sleutelbos nog in zijn broekzak, had zich ermee kunnen ver dedigen, maar bedacht zich. „Een groep Russen die een neger aanvalt? Uit ervaring weten wij allemaal dat de politie de zaak omdraait. Zij zijn hun kinderen, wij blijven vreemdelin gen." Het derde pak slaag in twee jaar tijd leverde Baladji blijvend letsel op: hij beweegt zich nu voort met een wandel stok. Verder dan de keuken komt hij niet.-De laatste keer dat Baladji naar bruten ging, stonden jeugdvrienden van zijn pleegdochter hem op te wach ten. Vroeger had hij nog ijsjes voor hen gekocht, nu schreeuwden ze dat Snickers vermoord moest worden. „Ik mag blij zijn dat ik nog leef." Beljajev neemt nog een slok van zijn thee. De oud-politieman en voorman van de Partij van de vrijheid erkent dat oud-collega's op het politiebureau hem helpen. Hij bestrijdt dat de over heid een oogje toeknijpt. „Ze hebben ons volledig uit de politiek wegge rukt. Wij mogen geen partij meer re gistreren, niemand durft ons nog geld te geven." Wij, bedoelt hij daarmee ra cisten? Ach, het is maar net welke naam je het beestje geeft, vindt Belja jev. „De een houdt niet van appels, de ander niet van peren. Ik houd niet van zwarten." Niet dat hij ze zomaar aan valt. Dat niet. „Als die negers ons niet rustig van ons biertje laten genieten, dan maken we ze af." Remco Reiding was Duitsland een som ber land. De politiek was een strijdto neel, de economie lag op zijn gat, evenals het voetbal. De mensen maakten zich voor namelijk zorgen. Tot Angela Merkel en Jür gen Klinsmann verschenen. Een vrouw uit het oosten en een voetbalvisionair uit Cali fornia bezorgden de Duitsers de eerste vro lijke zomer sinds jaren. Aan het einde van zijn correspondentschap ziet Wierd Duk een Duits verlangen in vervulling gaan. Het was een nieuw soort grap: een mop waarin Duitsers de draak steken met Brit ten, Toen het Engelse elftal deze zomer op hetWK-voetbal werd uitgeschakeld door •neen beslissende straf schoppenserie weer eens alles fout te doen, vond sensatieblad bet tijd voor een gratis spoedcursus. »Ki]'k", maakte Bild de Engelse spelers in woordenbeeld duidelijk. „This iz ze ball and that iz ze tor. Ze ball must go into ze ter.Simpel!" Wat volgde was een beschrij- ri°g hoe je die bal in dat grote doel krijgt. Bilds grap past in een reeks van anekdotes waarmee Duitsland tijdens het WK de we reld verbaasde. Die anders zo stugge Duit sers vierden feest als Brazilianen, ze droe gen hun verhes blijmoedig als waren ze Ie ren, ze waren open en gastvrij. Bovendien bleek de Mannschaft zich onder coach Jür gen Klinsmann een ander soort voetbalcul tuur te hebben eigen gemaakt: aanvallen- risicovoller, creatiever. Ook de bezetting van de eretribune was ge wijzigd. Normaal gesproken zitten hier oudere mannen als ex-bondskanselier Ger hard Schroder (SPD) en de Beierse premier Edmund Stoiber (CSU): echte voetballief hebbers, die zich in de voorbije jaren vaak ergerden aan het zwakke optreden van het nationale elftal. Voetballeek Het nieuwe, jonge en succesvolle team van 'Klinsi' werd enthousiast aangemoedigd door een vrouw, afkomstig uit ex-DDR, een zelfverklaarde voetballeek bovendien. Bondskanselier Angela Merkel (CDU) leek zich niet bewust van de vele camera's die haar gemoedstoestand vastlegden. Zij vero verde met haar vreugdeuitbarstingen de harten van de fans. Dat Merkels regeringscoalitie van de voet- baleuforie gebruikmaakte door de omvang rijkste belastingverhoging in de geschiede nis van de Bondsrepubliek erdoor te druk ken, ontging pers en pubhek weliswaar niet, maar het leek weinigen te deren. In de zomer van 2006, toen tientallen miljoenen Duitsers eindelijk weer eens 'gute Laune' hadden, kon zelfs de politiek het humeur van de mensen niet bederven. Als om te onderstrepen dat een luchtiger, minder formeel Duitsland was geboren, stel de Bild voor om elkaar vanaf nu allemaal te 'Duzen' (met je en jij aanspreken). Achter Bilds komkommerverhaal gaat wel degelijk een reëel en massaal gevoeld Duits verlangen schuil: naar minder ernst en Angela Merkel omhelst Jürgen Klinsmann. De wouw uit het oosten en de voetbalvisionair uit Cahfornië bezorgden de Duitsers de eerste vrolijke zomer sinds jaren. foto GPD zwaarwichtigheid, naar een meer ontspan nen omgang met elkaar en met die zwaar belaste Duitse geschiedenis, naar meer vro lijkheid en optimisme. Kortom: naar meer Klinsi en minder Kohl, de zwaarlijvige oud-kanseher die in elk van zijn uitspraken nog herinnert aan de oorlog. Met de erfenis van Helmut Kohl werd al af gerekend toen ik in 2001 mijn woning in Berhjn betrok. Niet aheen waren regering, parlement en ambtenarij verhuisd van Bonn naar de nieuwe hoofdstad, de minis tersploeg vertoonde een heel ander aanzien dan gebruikelijk. Zij was rood-groen, met kopstukken als de oud-straatvechter Josch- ka Fischer (Groenen), ex-maoïst Jürgen Trittin (Groenen), die Duitsland wilde be zaaien met windmolens, de charismatische Otto Schily (SPD), een voormalig advocaat van de extreem-linkse teireurgroep Rote Armee Faktion (RAF), en natuuxiijk het oor logskind Gex'hard Schroder (SPD). Die ministersploeg beschouwde zich al bij haar aantreden in 1998 als de aankondi ging van een nieuw, herenigd Duitsland. Plet zou beter weten om te gaan met de vra gen van de globalisering en de eisen van flexibiliteit die het internettijdperk stelt. Verloren jaren De ineenstorting van de internetaandelen en de aanslagen van 11 september gooiden roet in het eten. Het rood-groene project hep nationaal vast door het onvermogen van de regeling om tijdig ingrijpende her vormingen door te zetten. Internationaal liep de Bondsrepubliek averij op door Schröders opportunistische schimpscheu ten in de richting van Washington. Joschlta Fischer, de oud-revolutionair en afgetrain de maratonloper, oogde bij zijn aftreden net zo zwaar en traag als Helmut Kohl. De rood-groene jaren leken verloren jaren. Duitsland bestaat niet aheen als een poli tiek theater. Tussen mijn werkzaamheden door, hielp ik een Duitse vriend met het op zetten van een café in de multiculturele Ber- lijnse wijk Kreuzberg. Ik nam dankzij die contacten deel aan het dagelijks leven van de werklozen, de studenten, de Turken, Rus sen, yuppies, muzikanten en avonturiers die deze wijk - net als zoveel andere wijken in Duitse steden - bevolken. „Ik voel me Dxxits en Russisch", vertelde Babs (18), één van de serveersters, die eigen lijk Varja heet omdat zij in Rusland is gebo ren. Omdat haar beste viendin Sevil een Turkse is, spreekt Babs Duits met het lijzi ge accent van de Duitse Turken. De twee vriendinnen hopen na de zomer psycholo gie en theater-wetenschappen te gaan stude- x-en. Babs is onder het personeel geen uitzonde ring: er werken een Engelsman, een Koerd, enkele Turksen, een Afghaanse, Polen en een Bulgaar naast de Duitsers. De omgang met eikaars verschillende achtergrond ver loopt vanzelfsprekend, nationahteit of reli gie is onder deze jongeren nauwelijks onder werp van gesprek. Niet de pohtiek, maar de kosmopolitische Klinsmann wist bij deze generatie een snaar te raken. Hij haalde jonge spelers in zijn selectie, onder wie ook een Pool en een onbekende Afrikaan. Het zijn voetballers die luisteren naar dezelfde muziek als de jongeren in dat café in Kx-euzberg. Ze spre ken dezelfde taal en hebben dezelfde af stand tot de loodzware thema's (nazisme en Holocaust) die al decennia drukken op de Duitse schouders. Gezamenlijk maakten zij van het WK-voet- bal een vrolijk feest en lieten zij de wereld zien dat er inderdaad een ander, veelkleu rig, modern, tolerant en leuk Duitsland be staat. Een nieuw Duitsland? Nee, het was er al jaren. Alleen werd het tot deze zomer veel te weinig waargenomen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2006 | | pagina 23