Willebrands zag af van pausschap Bosnische kust ligt Kroatië in de weg PZC PZC Amerikaans knoeien in het Midden-Oosten AID controleert in Voorthuizen 1909-2006 Kardinaal was Vaticaanse topdiplomaat van de oecumene 3 augustus 1956 Johannes Willebrands (1) schudt op 3 februari bij een bezoek aan Nederland kardinaal Alfrink de hand. foto archief ANP hele wereld. Later, na het over lijden van kardinaal Bea, was hij ook voorzitter van het secre tariaat voor de Eenheid. Willebrands droeg in belangrij ke mate bij aan de toenadering van het Vaticaan tot het joden dom en in de erkenning van de staat Israël, die onder paus Jo hannes Paulus II zijn beslag heeft gekregen. Zijn werk in Rome moest mgr. Willebrands van 1976 tot 1983 combineren met de leiding van de Nederlandse kerkprovincie, toen hij als opvolger van kardi naal Alfrink tot aartsbisschop van Utrecht werd benoemd. De ze combinatie was voor hem te zwaar. Hij kon nauwelijks aan dacht besteden aan het aartsbis dom Utrecht. Willebrands, die in Rome vanwege zijn vele rei zen en contacten 'de vliegende Hollander' genoemd werd, vroeg de paus daarom na enkele jaren om hem van de Utrechtse bisschoppelijke zetel te onthef fen. Daarbij vormde de bijzonde re synode van de Nederlandse bisschoppen in 1980 in Rome, die vanwege de onderlinge pola risatie de eenheid onder de bis schoppen moest herstellen, voor Willebrands ook persoonlijk een dieptepunt. Door het optreden van de aartsconservatieve bis schop Gijsen van Roermond en de iets minder behoudende bis schop Simonis van Rotterdam, moest Willebrands achteraf toe geven dat de synode de eenheid van de bisschoppen en de Neder- landse katholieken geenszins dichterbij had gebracht. Als opvolger van Willebrands werd in 1983 de Rotterdamse bisschop dr. A. Simonis tot aartsbisschop van Utrecht be noemd. Johannes Willebrands, geboren op 4 september 1909 in Boven- karspel (NH), was in 1934 pries ter gewijd van het bisdom Haar lem. Daarna studeerde hij filoso fie in Rome, waar hij ook promo veerde. In 1940 werd hij be noemd tot docent wijsbegeerte van de priesteropleiding in War mond en daarna tot rector van Warmond. In 1948 nam Wille brands het voorzitterschap op zich van de Sint Willibrordver- eniging, het oecumenisch advies orgaan van de bisschoppen. Dat Willebrands geen conserva tief man was, maar een bruggen bouwer, die de tijdgeest ver stond, bleek destijds al uit de voorbereidingen van het zogehe- Ruim twintig jaar lang ivas kar dinaal dr. Johannes Willebrands in het Vaticaan de belangrijkste adviseur van pausen op het ge bied van de oecumene. In 1978 zag de Vaticaanse topdiplomaat uit Nederland af van de kandida tuur voor het pausschap. De laatste jaren van zijn leven bracht hij door in het klooster van de zusters Franciscanessen in Denekamp. Johannes kardi naal Willebrands stierf gisteren op 96-jarige leeftijd. door Theo Krabbe Ongeveer acht jaar geleden keerde dr. J. Willebrands, een aimabele, bescheiden en bij zonder erudiete kardinaal, uit Rome terug in Nederland. Kar dinaal Willebrands bracht de laatste jaren van zijn leven door in het klooster van de zusters Franciscanessen van Denekamp in Twente. Een groot deel van zijn priesterleven woonde hij in Rome. Daar ontwikkelde Wille brands zich tot een Vaticaanse topdiplomaat op het gebied van de oecumene, waarbij hij de be langrijkste adviseur en vertrou weling was van maar liefst vier pausen. Willebrands wordt beschouwd als de eigenlijke ontwerper van de katholieke oecumene, de dia loog en de verzoening tussen de rooms-katholieken met de pro testanten, joden, anglicanen en orthodoxen. Paus Johannes XXIII, die het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) bijeenriep, wilde Willebrands persoonlijk leren kennen alvorens hij in 1962 be gon aan de meest revolutionaire Vaticaanse hervorming aller tij den. Voor het concilie was van een oe cumenische gezindheid binnen de Rooms-Katholieke Kerk geen sprake, maar op het conci lie speelde de oecumene een hoofdrol. In die jaren was mgr. Willebrands secretaris van het secretariaat voor de Eenheid van de Christenen en onderhield hij contacten met de leiders van de verschillende kerken over de ten bisschoppelijk Mandement van 1954. In die jaren had de verzuiling in Nederland zijn hoogtepunt bereikt. In het Man dement verboden de bisschop pen de katholieken op straffe van onthouding van de sacra menten om lid te zijn van de so ciaal-democratische Partij van de Arbeid, het socialistische Na tionaal Vak Verbond en te luiste ren naar radio-uitzendingen van de Vara. Een soortgelijk document met een veel positievere benadering van de katholieken van de 'door braak', die voor de sociaal-de mocratie of het socialisme ko zen, van de hand van de filosoof Willebrands en zijn geestver wanten hadden de Nederlandse bisschoppen onder leiding van kardinaal Alfrink direct van ta fel geveegd. In 1960 vertrok mgr. Wille brands naar Rome en begon hij zijn carrière in het Vaticaanse bestuursapparaat van de Rooms-Katholieke Kerk, die hem het kardinaalsrood, circa vijftien eredoctoraten van onder meer universiteiten in Washing ton, München, Leuven, Oxford en Leningrad opleverde alsook de hoogste onderscheiding van ons land, het Grootkruis Oranje Nassau. Conclaaf Bijna werd kardinaal Wille brands tot paus gekozen. In 1978 moesten de kardinalen een opvolger kiezen voor paus Jo hannes Paulus I, die na 33 da gen overleed. Tijdens het con claaf in de Sixtijnse Kapel op 16 oktober 1978 bieel' Willebrands met drie andere kanshebbers (kardinaal König van Wenen, kardinaal Wojtyla van Krakau en kardinaal Pironio van Argen tinië) over als kandidaat. De Ne derlandse kardinaal kreeg in de zesde stemming reeds twintig stemmen. Maar Johannes Wille brands zag af van het paus schap. Hij besloot de kandida tuur te steunen van de Poolse kardinaal Karol Wojtyla, die als Johannes Paulus II ruim 26 jaar paus was en vorig jaar begin april overleed. GPD donderdag 3 augustus 2006 door Jan Kooy In de stromende regen voeren medewerkers van de Algeme ne Inspectiedienst (AID) contro les uit op de wegen in de omge ving van het pluimveebedrijf in Voorthuizen waar mogelijk vo gelgriep rondwaart. „Alles en iedereen controleren is onmogelijk", erkent Dennis ten Thije, een van de 22 AID'ers die dezer dagen in teams van twee mensen rondrijden in het gebied. Dat gebeurt tot nader or der in ploegendiensten, 24 uur per dag. „Door zichtbaar aanwe zig te zijn, geven we een duide lijk signaal af aan de pluimvee houders en transportonderne mers dat ze niet zo maar wegko men met overtredingen." Het vervoersverbod geldt sinds dinsdagmiddag. Het ministerie van Landbouw maakte toen be kend dat vervoer van kippen en andere vogels, dierproducten en mest verboden is van en naar pluimveebedrijven die zich in het gebied bevinden. Het verbod geldt in een gebied met een dia meter van zes kilometer, met het verdachte bedrijf als middel punt. Overal langs de wegen staan borden die bestuurders at tenderen op het vervoersverbod. „Het is een moeilijk gebied om te controleren", legt Hans Heus, de collega van Ten Thije, uit. „Laatst met de varkenspestdrei- ging in de Achterhoek was ons werk overzichtelijker. Het g toen om een gebied met veel m der bedrijven en wegen. P heb je veel meer bedrijven, actief zijn in uiteenlopende s toren. En er is veel meer v keer, ook omdat er twee sneb gen, de Al en de A30 door hetj bied lopen." In de Achterhoek schreven controleurs van de AID in weken tijd enkele tientallen bc nen uit. Bij overtredingen woi altijd verbaliseerd. De boe kunnen oplopen tot duizend euro's. Ook kan de AID in ovi leg met het Openbaar Ministe; besluiten om beslag te leggen vrachtwagen en/of lading. In Voorthuizen lijkt iedere zich keurig te houden aan dei gels. „Iedereen weet dondf goed wat er speelt", stelt Job Veenstra. De vrachtwagenchai feur blijkt bij een controle all op orde te hebben. „Ik heb va morgen kalveren afgeleverd I een bedrijf hier in de buurt", dus Veenstra, wiens werkd gisterochtend zeer vroeg beg in Twijzelerheide (Frieslam „Ik heb zelf gisteravond al g beid met de boer, om er zek van te zijn dat hij geen kipp heeft op zijn bedrijf." „De meeste ondernemers zi goed op de hoogte van alle n gels", meent Heus. „We merte dat de meeste chauffeurs info matie krijgen van hun baze De meesten houden zich keur aan de regels." ANP Omstanders kijken toe hoe het getroffen pluimveebedrijf wordt gezet met linten. foto Robin Utrecht# Kroatië bouwt een 2300 meter lange brug om het noorden met het zuiden te verbinden. Een- stukje Bosnische kust ligt ech ter in de weg. door Marloes de Koning De bus van Dubrovnik naar Split in Kroatië, stopt in Neum. Niet vanwege een histo risch stadshart of omdat de stranden zo wit zijn langs de vijf kilometer kust van Bosnië-Herzegovina. De dran kenhal en de goedkope sigaret- tenboer zijn de trekkers van het Bosnische stadje, dat inge klemd ligt tussen twee stukken Kroatië. Je kunt er zo veel inla den als je wilt. De douane komt alleen in actie als het niet te De twee grensposten op de snel weg langs de Kroatische kust, die Bosnië-Herzegovina door kruist, maken van de staart van Kroatië een enclave. Wie Dubro vnik wil bereiken, moet via het buurland of met de boot. Kroa tië wil het land echter aaneen smeden. Het smalle lapje Bosnische kust heeft al eeuwen alleen een stra tegische betekenis. De stads staat Dubrovnik gaf in de zeven tiende eeuw een deel van haar territorium aan de Ottomaanse buren, als buffer tegen de steeds sterker worden Venetianen. De communistische Joegoslavische president Tito herhaalde na de Tweede Wereldoorlog het ge baar om de Bosniërs tevreden te houden. Na slepende onderhandelingen met het buurland over een snel weg zonder grensposten, heb ben de Kroaten nu de knoop doorgehakt: zij verbinden de snelweg buiten om het stukje Bosnië-Herzegovina heen. Vlak voor de oostelijkste grens post zijn de voorbereidingen be gonnen voor een brug van de noordelijke punt Kroatië naar het schiereiland Peljesac, tegen over Neum. Een deel van een heuvel is ontbost. Tweehonderd meter 'oprit in wording' priemt naar de zee, klaar voor de asfalt- truck. Zeeschepen Maar voor het miljoenenproject dat van Kroatië een geheel moet maken moet nog steeds het offi ciële startsein worden gegeven. Bosnië-Herzegovina laat het eni ge stuk zeekust niet zomaar pas seren. Zware zeeschepen moe ten onze haven kunnen berei ken, ook als er een brug ligt, stelt de Bosnische regering in Sarajevo. Daarbij schermt men met vage plannen om Neum uit te bouwen tot zeehaven, hoe on waarschijnlijk zo'n toekomst voor dat stadje ook lijkt. Cruiseschepen De baai van Neum is ideaal voor het kweken van schelpdieren, maar te ondiep voor buikvaart of cruiseschepen. De cruisegan- ger ziet bovendien liever het Unesco-werelderfgoed van Du- brovik, dan de haastig gebouw de betonnen flats uit de bloei tijd van Neum, eind jaren negen tig. Dat was in de tijd dat Kroa tië al BTW kende en Bosnië nog niet. Met de brug in aanbouw wil Kroatië bovendien toeiisten lok ken naar Peljesac, een schier eiland dat volgens het Kroati sche ministerie van Zee en Toe risme een impuls uitstekend kan gebruiken. Het gemeentebestuur van Ne- Vinkovci Vukovar O O Prijedor Bihac BOSNIË-HERZEGOWINA ':Liv"° Sarajevo T. OA" Visegrad- Pale Gorazde Focao - Mostar urn. waar 97 procent van de be woners zich overigens Kroaat noemt, zegt op zich geen be zwaar te hebben tegen een brug, maar wel tegen een haven zoals Dubrovnik Niksic O^fSjsaSr de Bosnische regering die voor ogen staat. Maar het gemeente bestuur is geen partij in de on der-handelingen. De Kroatische gezinnen op het strandje aan de voet van de heu vel waar de brug moet komen la chen om het idee van een Neum- se zeehaven. Zij proberen zich voor te stellen waar de tankers zouden moeten liggen. „Een ha ven verplettert Neum", zegt Mir- ko Mandie, die met zijn zoon en kleinkinderen op het strand ligt. „Het is een politieke fantasie, het is hier niet eens diep genoeg om te varen." Mosselen De brug zal de doodssteek vor men voor de toeristenindustrie in Neum, denkt Marijo, kelner in restaurant Matic. Hij beveelt er de 'prstaci' aan, een be schermde mosselsoort die in Kroatië alleen nog onder de toonbank wordt verkocht. De il legale delicatesse, die in het Ne derlands steenboormossel heet, is een reden voor veel passanten om even in Neum te stoppen, zegt hij. „Maar wie niet toeval lig langsrijdt, weet niet van ons bestaan." Aan beloften over een brede snelweg door Neum én een brug hecht hij geen waarde. „Twee miljoenenprojecten? Dat lijkt me sterk." GPD In de afgelopen weken heeft de Ameri kaanse regering onvoorwaardelijke steun aan Israël gegeven door steeds al le pogingen te blokkeren om tot een spoedig staakt-het-vuren te komen. Bush en zijn medewerkers zijn name lijk even gebrand op een definitieve uit schakeling van Hezbollah als hun Israë lische bondgenoot. Hezbollah is vol gens de president een instrument van de machtspolitieke ambities van Iran. Als Hezbollah door het Israëlische le ger zou worden uitgeschakeld, zou dat een enorme tegenslag voor Iran beteke nen. Sommige waarnemers menen zelfs dat het conflict in Libanon een oorlog is tussen de Verenigde Staten en Iran, die wordt uitgevochten door Israël en Hezbollah. De Amerikanen denken ook dat de gevangenneming van twee Israë lische soldaten door Hezbollah op touw is gezet door Iran om zo de aandacht af te leiden van Irans nucleaire ambities en de pogingen van de Verenigde Na ties om daar een eind aan te maken. Voor die veronderstelling is geen enkel bewijs en het is veel waarschijnlijker dat het optreden van Hezbollah lokale oorzaken heeft, in het bijzonder een po ging was om tot een gevangenenruil te komen. Uitschakeling van Hezbollah zou in de Amerikaanse visie een eerste aanzet kunnen zijn om de groeiende in vloed van Iran te blokkeren. In zijn State of the Union-redevoering van 2002 stelde Bush dat Iran een on derdeel is van de 'as van het kwaad'. Se dert die tijd heeft de Amerikaanse rege ring niets nagelaten om duidelijk te ma ken dat zij het regime in Teheran graag ziet verdwijnen. Onlangs nog vroeg de president 75 miljoen dollar extra van het Congres om de oppositie in Iran te financieren. Gezien dit essentiële uitgangspunt van het Amerikaanse beleid in het Mid den-Oosten is het wel zeer ironisch dat het Amerikaanse optreden in Irak de machtspositie van Iran in de regio enorm heeft versterkt. De Amerikaanse bezetting van Irak heeft immers de sjii- tische meerderheid in Irak voor het eerst in de geschiedenis van die onge lukkige natie in de gelegenheid gesteld een eind te maken aan de overheersing van de soennitische minderheid. Ook de Iraniërs zijn sjiieten en zij hebben in de afgelopen paar jaar geen gelegen heid voorbij laten gaan om hun invloed op de Iraakse sjiieten te vergroten. Er is niemand die er het fijne van weet, maar men neemt aan dat er een groot aantal Iraanse agenten actief is in zui delijk Irak. Zo heeft Iran na het vertrek van de Amerikanen een houdgreep op het buurland verworven. De Amerikaanse confrontatiepolitiek ten opzichte van Iran heeft helemaal niets opgeleverd. Dat geldt ook voor de Amerikaanse pogingen om de Iraniërs af te houden van de ontwikkeling van een kernwapen. Het is zelfs zeer waar schijnlijk dat de onophoudelijke demo- nisering van het regime in Teheran door de Amerikaanse regering de Ira niërs een extra motief heeft gegeven om zo snel mogelijk een kernwapen te ontwikkelen. Het is de vraag of de Ame rikanen niet veel meer zouden hebben bereikt met een politiek van samenwer king en permanent direct contact met Teheran. In de weken en maanden na 9/11 hebben de Iraniërs en Amerikanen productief samengewerkt bij de elimi natie van het Taliban-regime in Afgha nistan. Die samenwerking werd abrupt afgebroken toen president Bush ver klaarde dat Iran tot de 'as van het kwaad' hoorde. Faliekante mislukking De Israëlisch-Amerikaanse poging om Hezbollah een kopje kleiner te maken is tot op heden een faliekante misluk king gebleken. De kans dat deze slecht doordachte onderneming alsnog een succes zal worden is klein. De Israëlische regering had kennelijk vernacht dat bombardementen in com binatie met beperkte grondacties snel een einde zouden maken aan het optre den van Hezbollah. Niets is minder waar. Na weken van intensieve bombar dementen en felle gevechten in Zuid-Li- banon is Hezbollah nog steeds in staat om zo'n honderd raketten per dag op Israël af te schieten. De Hezbol lah-guerrilla's hebben diepe indruk ge maakt en worden beschouwd als de bes te soldaten waar de Israel Defense For ces ooit tegen hebben gevochten. Has- ran Nasrallah, de leider van Hezbollah wordt overal in de Arabische wereld als een held gevierd. De Israëlische bombardementen op Li banon worden allerwegen beschouwd als disproportioneel en de Amerikanen hebben enorme publicitaire schade ge leden door zich zo onvoorwaardelijk met de Israëlische zaak te identifice ren. President Bush en minister van Buitenlandse Zaken Rice blijven bewe ren dat dit een unieke kans is om tot blijvende stabiliteit in de regio te ko men. Daarbij is het opvallend dat alle concessies door Hezbollah gedaan moe ten worden terwijl er niet gerept wordt over de Israëlische bezetting van Pales tijns gebied. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat Hezbollah zich zal la ten ontwapenen door een internationa le vredesmacht. Het conflict kan alleen definitief opgelost worden als ook een eind wordt gemaakt aan de Israëlische bezetting van de westelijke Jordaanoe- ver, zoals Brent Scowcroft, de veilig heidsadviseur van Bush senior onlangs terecht schreef. Maarten van Rossem FRUITTEELT - Van een ramp kan niet worden gesproken, maar zeker is dat het stormach tige weer van de afgelopen da gen veel schade heeft toege bracht aan de Zeeuwse fruit teelt. Volgens officiële schattin gen is ongeveer 15 tot 20 pro cent van de totale productie van hard fruit verloren ge gaan. De telers van klein fruit hebben in elk geval wel een gunstig jaar. Hun vruchten wa ren voor de stormperiode al geoogst. SUEZKANAAL - Engeland roept reservisten op voor 'dienst in noodtoestand'. Ko ningin Elisabeth heeft gisteren haar handtekening onder hei besluit gezet. Aanleiding vormt de commotie die is ont staan rond de nationalisering van het Suezkanaal door Egyp te. Vierentwintig landen zijn uitgenodigd voor de conferen tie over het Suezkanaal. T bijeenkomst wordt gehouden op 16 augustus in Londen. SPORTONTMOETING - Folk- stone is winnaar geworden van de sportwedstrijden die ic Middelburg zijn gehouden. De wedstrijden hadden plaats ter gelegenheid van de stedenont- moeting met de Engelse stad. Hoofdredactie: Dlck Bosscher (adjunct.) Arie Leen Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax:(0113)315669 E-mail: redactieigpzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax: (0113)315609 E-mail: lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraatl 8 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel (0118)493000 Fax:(0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redlern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax: (0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111J454651 Fax:(0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren Goes, Zierikzee en Hulst: Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur Auteursrechten1 Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tol 12 00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 autom. afschrijving acceptgiro per maand: 20,55 n.v.t per kwartaal: C 59,75 62,00 per jaar: €229.20 233,30 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor h einde van de betaalperiode. PZC, t.a.v. lezersservice, Postbus 31, 4460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag I/m vrijdag: 1,25 zaterdag 1,80 Alle bedragen zi|n inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 vereenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgens I de Regelen voor het Advertentiewezen. I Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (076)5312550 Fax. (076)5312340 Personeelsadvertenties: Tel: (076)5312240 Fax: (076)5312340 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (076)5312104 Fax (076)5312340 Voor gewone advertenties: Noord-en Midden-Zeeland Tel, (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaandoren Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Business to Business/Onroerend goed Tel: (076)5312277 Fax:(076)5312274 Internet: v yv.pzc.nl/service/adverteren I abonnementenadministratie en om u te (laten) informeren over voor i lucten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door lo derdon. Als u op deze informatie geen prijs stolt dan kunt u dit sch ersservice. Postbus 314460 AA Goes. is zorgvuldig gosolocteer- ftelijk melden bij: PZC, le- Behoorttot WGGGNGR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2006 | | pagina 4