Ikea terug
naar de
jaren vijftig
Duizendknoop is een beruchte plant
Rembrandt
Buitenkeuken rukt op
Retro vaatwasser
Huizen kijken online
I
Hfl
I-
ONDER DE PANNEN
zaterdag 29 juli 2006 W3
Bij het bouwen van een woning komt veel kijken. In de Goese wijk
Ouverture wordt gewerkt aan het project Luminoso; twaalf vrij
staande energiezuinige huizen. Verslaggever en toekomstige bewo
ner Jeffrey Kuttennk schrijft wekelijks over zijn ervaringen.
In tegenstelling tot in steden
als Parijs en Londen is hec-
tiek in de Zweedse hoofdstad
Stockholm ver te zoeken. Met
name door de ruimte en het vele
water hangt er een ontspannen
sfeer, alsof de tijd er heeft stilge
staan. Stockholm mag dan een
centrum zijn van hedendaags de
sign, de jaren vijftig zijn er
nooit vei- weg. Niet alleen door
de rust en de schijnbaar relaxte
houding van de bewoners, maar
ook door de architectuur.
Het is dit tijdsgewricht dat Ikea
als uitgangspunt heeft genomen
voor de nieuwe collectie, die toe
passelijk Stockholm is gedoopt.
Vanaf augustus is 'Stockholm'
in de Nederlandse vestigingen
verkrijgbaar. De collectie be
staat uit 82 artikelen die ook
zijn terug te vinden in de nieu
we catalogus van het woonwa-
renhuis. Deze wordt komende
weken huis aan huis verspreid.
Overigens niet alleen in Neder
land. De totaaloplage van ruim
160 miljoen vindt in 32 landen
de weg naar de consument. Van
de catalogus verschijnen maar
liefst 47 edities in 24 talen.
Zweeds design
Om meerdere redenen is 'Stock
holm' typisch Ikea. Zo sluit de
collectie nauw aan bij de visie
van oprichter Iiigvar Kamprad.
Die heeft altijd benadrukt dat
de kracht van het woonwaren-
huis ligt in de Zweedse identi
teit. Een deel van de collectie is
dan ook gebaseerd op Zweeds
design. Dan gaat het overigens
niet alleen om het 'blonde' de
sign van de laatste decennia,
maar ook om de meer oorspron
kelijke, landelijke stijl.
Het is bovendien niet de eerste
keer dat Ikea komt met een
Stockholm collectie. Ont-wer-
pers Thomas Jelinek en Karin
Mobring lanceerden in 1984 een
meubellijn met dezelfde naam,
waarvoor ze zich lieten inspire
ren door de interieurs van begin
twintigste eeuw. Het meubilair
- in 1985 bekroond met een be
langrijke Zweedse designprijs -
had een opvallend ambachtelij
ke en degelijke'uitstraling. Vol
gens Ikea was het design met
heldere en eenvoudige lijnen na
drukkelijk gestoeld op de
Zweedse traditie.
Het leverde het woonwarenhuis
een compleet nieuwe doelgroep
op. 'Stockholm' bleek met name
populair onder ouderen die na
het vertrek van hun kinderen de
woning opnieuw wilden inrich
ten.
Hoewel de keukens van Bruyn-
zeel en de kleurige rekjes van To
rnado in onze ogen typerend zijn
voor de Nederlandse woning in
de jaren vijftig, is de werkelijk
heid dat de meeste interieurs ge
vuld waren met klassiek getint,
donker eiken. Zo niet in Zwe
den, waar de interieurs mede
door de toepassing van lichtere
houtsoorten aanzienlijk moder
ner oogden.
De Stockholm-collectie weer
spiegelt aardig hoe de meubelin
dustrie er in de jaren vijftig
voorstond. Ontwerpers zochten
toen vooral naar nieuwe manie
ren om bekende materialen te
verwerken en te combineren. Ex
perimenten met gebogen hout,
sierlijk gevormd metaal en (in
de tweede helft van de jaren vijf
tig) kunststof kondigden een
nieuwe tijd aan.
Lage prijzen
Ook Ikea zelf was in die tijd vol
op in ontwikkeling. In 1953
opende in Almhült - de plaats
waar het hoofdkantoor geves
tigd is - de eerste meubel
showroom. Pas twee jaar latei-
kwam het bedrijf met een eigen
meubellijn. Noodgedwongen,
omdat verschillende leveran
ciers vanwege de lage prijzen
weigerden te leveren aan het
woonwarenhuis. Hoe groot Ikea
geworden is, spreekt uit de cij
fers. De afgelopen tien jaar is de
omzet gestegen van 4 naar 14,8
miljard euro. De Stockholm col
lectie, waaraan tien ontwerpers
gewerkt hebben, laat zien dat
de stijl van de jaren vijftig be
hoorlijk tijdloos is. „De meube
len zijn klassiek, maar tegelij
kertijd modern", aldus Ikea.
„Ze, hebben zachte lijnen en af
geronde vormen." En evenals
bij de eerste Stockholm collectie
ligt de nadruk op luxe en kwali
teit, waardoor voor Ikea minder
gebruikelijke stoffen als linnen,
velours, mohair'en leer opdui-
ken. De prijzen liggen daardoor
ook wat hoger dan gebruikelijk,
maar zijn nog altijd een fractie
van de bedragen die designpro
ducenten durven te vragen.
Paul Geerts
Een gegeven paard zou je
weliswaar niet in de bek
mogen kijken, maar een gegeven
plant moet je altijd met achter
docht behandelen. Het is gemak
kelijk om gul te zijn als je zelf
ergens te veel van hebt, vaak is
een gekregen plant een onverbe
terlijke woekeraar.
Sommige plantengeslachten
zijn berucht, zoals het geslacht
Polygonum - duizendknoop.
Wie ooit de fout begaat om de
Japanse duizendknoop te plan
ten zit er voor de rest van zijn
leven aan vast. Tot overmaat
van ramp zijn de duizendkno
pen onlangs van naam veran
derd. Wat vroeger Polygonum
heette luistert nu naar de naam
Persicaria - perzikkruid. Die
nieuwe naam suggereert mis
schien kwetsbare planten met
poezelig blad, maar laat u niet
misleiden - eens een woekeraar,
altijd een woekeraar, ook onder
een andere naam.
Toch zou dit geen reden moeten
zijn om alle Persicaria's uit de
tuin te weren. Je hebt er aardige
tuinplanten onder, ook al ken
merken de meeste soorten zich
door een overmaat aan blad ten
opzichte van het bloemvolume.
Niet erg, zolang dat blad de
moeite waard is. De naam van
Persicaria virginiana 'Painters
Palette' wijst al in die richting,
want de naam slaat op het blad
van de plant. Dat is geveerd en
gevlekt in groen, geel, rood en
bruin. Dat klinkt misschien als
plantaardige kitsch, maar het
blad is verre van scheeuwerig
en omdat Persicaria virginiana
flink wat schaduw verdraagt
kan de plant worden gebruikt
om saaie schaduwhoekjes op te
vrolijken. Zet 'Painters Palette'
niet te droog. De bloemen van
de plant stellen overigens wei
nig voor.
Persicaria virginiana wordt een
enkele keer nog verkocht onder
haar oude naam: Tovara virgi
niana.
Een soort die wél opvallend
bloeit is Persicaria virginiana
'Filiformis', met draaddunne
aren in lichtend rood. Het is een
laatbloeier die mooi te combine
ren is met witte herfstanemo-
nen. Bontbladigheid komt rela
tief vaak voor bij duizendkno
pen.
Een spiksplinternieuwe plant is
Pesicaria microcephala 'Red
Dragon'. Ook hier weer slaat de
naam niet op de bloemen, maar
op de knalrode stengels waar
mee de plant in het voorjaar uit
de grond komt.
Aan die stengels verschijnt drie
kleurig blad dat getekend is met
paarse, zilverkleurige en groene
vegen. Bij zo'n bladtekening
zijn bloemen overbodig en dat is
hier ook bijna het geval: de klei
ne witte bloempjes in het najaar
vallen nauwelijks op.
De duizendknopen zijn de ldat-
ste jaren ongekend populair, ze
surfen mee op de golf van het
Nieuwe Naturalisme, een mo
dieuze beweging die geken
merkt wordt door het overdadi
ge gebruik van siergrassen en
planten met een natuurlijke uit
straling, wat dat ook moge zijn.
Het is een manier van tuinieren
die om grote tuinen waagt en
waaraan eigenlijk alleen in de
nazomer en de herfst veel te be
leven valt omdat de gebruikte
planten dan pas goed tot ontwik
keling zijn gekomen.
Na de eerste nachtvorst stort
zo'n naturalistische tuin in zijn
geheel in, maar de voorstanders
De Persicaria polymorpha bloeit van juni tot september, foto GPD
van het Nieuwe Tuinieren zien
dit niet als een nadeel. Afgestor
ven planten zijn ook mooi, is
hun credo, en gelijk hebben'ze -
dood kan prachtig zijn, maar
vrolijk word je er zelden van.
Het vlaggenschip van het Nieu
we Naturalisme is Persicaria po
lymorpha, een reusachtige vaste
plant met het uiterlijk van een
heester. Wie graag planten heeft
die de hele zomer bloeien is hier
aan het juiste adres, Persicaria
polymorpha bloeit van juni tot
september en na een warme zo
mer verkleuren de roomkleurige
bloempluimen in het najaar
naar roestrood. De pluimen
doen denken aan die van de ver
maledijde Japanse duizend
knoop, maar in tegenstelling tot
deze plant woekert Persicaria
polymorpha niet. De plant
wordt minstens anderhalve me
ter breed en hoog en met een
groep van drie of vijf stuks is de
gemiddelde tuin dan ook ruim
schoots gevuld.
Romke van de Kaa
Een Van Gogh, een Rem
brandt? Of toch een Dutch
design? Het zal er om hangen.
Ook al vieren de bouwvakkers
vakantie, wij kijken ondertus
sen verder. Nu we weten wat er
op de vloer in de woonkamer
komt te liggen, hebben we nog
twee verdiepingen te gaan.
De keuze is eenvoudig en toch
ook weer niet. Want om te voor
komen dat we de systemen in de
milieuwoning frustreren, hou
den we ons aan de adviezen.
Dan is de vloerkeuze beperkt:
behalve steensoorten, onder an
dere linoleum.
We rouwen er niet om. Van
vloerbedekking zijn we toch al
geen fan; vuil hoopt er alleen
maar in op. Gladde vloeren zijn
meer iets voor ons. Laminaat
kan mooi zijn, maar is niet 'toe
gestaan'. Hout houdt warmte
vast en frustreert niet alleen het
gelijkmatig opwarmen van het
huis, maar ook het koelen in de
zomer. Een stenen vloer hebben
we al in de huiskamer en vinden
we niet zo geschikt voor boven.
Met de technische eisen in het
achterhoofd, blijft er eigenlijk
niet zo gek veel over. We kiezen
voor linoleum op de eerste en
tweede verdieping. Maar daar
mee houdt de simpelheid ook di
rect op. Verdiep je in linoleum
en er gaat een wereld voor je
open. Alles kan: van egaal tot
bont. Alsof iemand wild op de
vloer heeft zitten tekenen en
kleuren. Wie niet kan slapen
zonder een afbeelding van Dis-
ney-hond Pluto in de vloer kan
gerust zijn: ook dat kan. Combi
naties van kleuren, gescheiden
door lasnaden of sierranden is
ook geen probleem.
Om weer overzicht te krijgen
wat bij ons past, hebben wij een
zetje nodig in de goede richting.
Want kleurt kersen nu wel of
niet bij red copper, kyoto, gol
den sunset of Rembrandt? Geen
idee.
Natuurlijk kun je willekeurig
winkels binnenstappen, maar er
is een betere manier. Al moet je
er wel even voor rijden. In As
sendelft (vlakbij Alkmaar) staat
een grote linoleumfabriek. Daar
hadden ze kennelijk ook door
dat de keuze nogal erg groot is
en ze hebben daarom een deel
van een fabriekshal ingericht
als modelwoning.
Op de vloer liggen talloze combi
naties van linoleum en vinyl.
Verschillende kamers zijn inge
richt en van alle vloeren liggen
stalen om mee te nemen. En de
dames die er rondlopen, zijn
wandelende linoleum-encyclope-
dieën.
Na een paar uur ronddolen, ver
gelijken en vragen, zijn we heel
wat wijzer. We weten nu wat we
wel en niet kunnen combineren,
wat we lelijk en uitgesproken
mooi vinden, wat wel en niet
combineert met bed, kasten en
bureau. Een aanrader voor ieder
een die zoekt naar linoleum of
vinyl.
Een stuk of tien stalen liggen nu
verspreid door slaap- en studeer
kamer. Telkens bij het langslo
pen kijken we er naar; verleg
gen we ze weer of houden het
even bij het kersenhout. Het is
nog geen gelopen race. Maar de
kans is groot dat vierhonderd
jaar ha zijn geboorte Rem
brandt een plekje krijgt aan de
Elvis Presleylaan. Gelijmd op
de vloer, dat wel.
Dankzij de groeiende populariteit van koken buiten, is de markt
dit voorjaar overspoeld met speciale buitenkeukens.
Twente Design komt nu met een keuken die zowel binnen als buiten
plaatsbaar is.
De keuken bestaat uit thermisch verzinkte (roestvrij) metalen fra
mes die zijn voorzien van eiken deurtjes. Het aanrecht bestaat uit
een blad van Belgisch hardsteen.
De (inbouw)keuken kan op maat worden geleverd vanaf 4900 euro.
Informatie: www.twentedesign.nl.
Het kon niet uitblijven. Na het succes van de kleurrijke jaren-
vijftig koelkast heeft Smeg nu een vergelijkbare vaatwasser.
Het handzame, vrijstaande apparaat beschikt over tien waspro
gramma's.
De kleuren zijn pastelblauw, rood, roze, oranje, limegroen, crème,
zilvermetallic en zwart. Verkrijgbaar bij kookwinkels en keukenspe
ciaalzaken voor 1739 euro.
Meer informatie: www.smeg.nl.
De tijd dat een koopwoning voor een eerste indruk hoe dan ook
moest worden bezocht, ligt nog niet zo ver achter ons.
Maar dankzij de computer kan de huizenzoeker al flink wat wonin
gen wegstrepen.
Huislijn.nl gaat alweer een stapje verder. Van de ongeveer 60.000
koopwoningen op de site is een filmpje gemaakt.
Zo kunnen potentiële kopers een nog betere indruk van het pand
krijgen. Het irritante achtergrondmuziekje kan gelukkig worden
uitgeschakeld. Informatie: www.huislijn.nl.
'kea? Daar haalt een beet-
,je designliefhebber nog
altijd de neus voor op. Voor
de nieuwe collectie Stock
holm, die vanaf augustus
verkrijgbaar is. investeerde
het woonwarenhuis daarom
in luxe en kwaliteit. De ja
ren vijftig dienden als be
langrijkste inspiratiebron.
Van links naar rechts: Ronde sa
lontafel, fauteuil in stof Blad en
vitrinekast met zelfsluitende
deuren uit de nieuwe collectie
Stockholm. foto's GPD
Lederen bank van Niels Gammelgaard.
