aai
m o m
O O
■JOB
m
zaterdag 29 juli 2006
Martij n Rentmeester heeft
een prachtig NK junioren
achter de rug. Zowel positio
neel als tactisch is de toekom
stig student aan de TU Delft
een geduchte tegenstander ge
worden. Of hij in navolging van
Bennie Provoost ook bij de se
nioren tot de Nederlandse top
doordringt, zal de toekomst uit
wijzen.
Aanvankelijk plaatsten alleen
de eerste drie van het NK zich
voor het WK, maar enkele da
gen na het toernooi kreeg de als
vierde geëindigde Rentmeester
een brief van de KNDB waarin
zijn deelname aan het WK werd
bevestigd. Het toernooi is van
12 tot en met 19 augustus in het
Drentse Hijken. In deze rubriek
aandacht voor de twee overwin
ningen van de sterkste Zeeuwse
jeugddammer, te beginnen met
zijn partij uit de zesde ronde.
Martijn Rentmeester-Arjan Tim
mer:
1.33-29 17-22 2.39-33 11-17
3.44-39 6-11 4.50-44 1-6 5.31-26
19-23 6.32-28 23x32 7.37x28
13-19 8.36-31 9-13 9.31-27
22x31 10.26x37 16-21 11.37-32
21-26 12.41-37 3-9?!
Het zwarte openingsspel is tot
nu toe voorzichtig geweest,
maar met het vroegtijdig opspe
len van zijn kroonschijf geeft
Timmer aan de strijd niet uit de
weg te gaan.
13.46-41 19-23 14.28x19 14x23
15.35-30 20-25 16.41-36
Gespeeld ter voorbereiding van
30-24, dat nu nog verhinderd
was door de damcombinatie met
26-31 en 13-19.
10-14 17.30-24 5-10 18.33-28
17-22 19.28x19 14x23 20.39-33
22-27 21.32x21 26x17 22.44-39
17-22 23.37-31 11-17 24.38-32
6-11 25.32-27 13-19 26.24x13
8x19 27.42-38 10-14 28.38-32
9-13 29.31-26 22x31 30.36x27
23-28!
Zwart kon het insnoeren van
zijn stelling met 33-28 ook ver
hinderen door 4-9 te spelen,
maar de tekstzet is veel actie
ver.
31.32x23 19x28 32.33x22 17x28
33.29-24 14-19 34.40-35 19x30
35.35x24 11-17
Zwart wil de witte schijf op
veld 27 onder vuur nemen door
schijf 7 naar veld 16 te verplaat
sen en vervolgens 2-8 te spelen.
Wit kan dit plan natuurlijk ver
hinderen door 27-21 te spelen,
maar hij heeft hier al gezien dat
een offerstrategie kansrijker is.
36.48-42 7-11 37.42-37 11-16
38.43-38 2-8 39.26-21!
Aanzienlijk beter dan 24-19
13x24 38-33 28-32 27x38 met
een uitgebluste stand.
17x26 40.38-33 4-9 41.33x22
9-14 42.34-29 12-17 43.22x11
16x7 44.39-33
O
O
G z zz
„Q c
Diagram 1
Wit kon de voorpost op veld 24
niet op het bord houden met
45-40? omdat zwart dan win
nend doorbreekt met 25-30
24x35 18-22 27x20 15x44. 14-19
45.45-40 19x30 46.40-35 30-34
47.29x40 Zwart is er in geslaagd
de witte voorpost te elimineren,
maar staat nog steeds onder
druk. Zetten als 15-20 en 13-19
zijn verhinderd door 37-31,
47-42 en 40-34 zodat de moge
lijkheden beperkt zijn.
7-11 48.40-34 11-17 49.33-28
zie diagram 1
8-12? Mede onder druk van de
klok begaat Timmer de beslis
sende fout. De ruil 18-23 28x19
13x24 verliest ook snel omdat
zwart schijf 15 niet meer in het
spel kan brengen. Maar met
15-20! moet zwart zich kunnen
redden. De computer kan na de
doorbraak 37-31 26x37 47-42
37x48 49-44 48x30 35x15 18-23!
28x19 13x24 15-10 24-29 etc.
geen winst aantonen.
50.47-42! 17-21
Omdat de doorbraak na 15-20
nu wel winnend is en 13-19 ui
teraard ook afvalt, moet zwart
materiaal offeren.
51.27x16 12-17 52.49-44 15-20
Op 18-22 is 16-11 ruimschoots
voldoende voor winst.
53.44-39 20-24 54.39-33 13-19
55.42-38 18-23 56.38-32 25-30
57.34x25 23-29 58.16-11! 29x27
59.11x31 24-29 60.35-30 19-24
61.30x19 29-34 62.19-13 34-39
63.37-32!
Zo verzekert wit zich van een
overmachtseindspel.
26x37 64.32x41 en zwart gaf het
op.
In de halve finale, die begin mei
gespeeld werd, verloor Rent
meester één partij: tegen Tho
mas Wielaard legde hij het lood
je door een combinatie. Twee
maanden later betaalde hij de
speler uit Pijnacker met gelijke
munt terug.
Thomas Wielaard-Martijn Rent
meester:
I.34-30 18-22 2.30-25 12-18
3.31-26 19-23
Voor de tweede achtereenvolgen
de week luistert de Ottink-va-
riant deze rubriek op.
4.33-29 23x34 5.40x29 7-12
6.37-31 1-7 7.32-27 13-19
8.39-34 19-23
Ook zwart schuwt de strijd niet.
Met 18-23 kon hij zich uit de
hekstelling bevrijden.
9.34-30 23x34 10.30x39 20-24
II.38-33 8-13 12.45-40 14-19
13.40-34 24-30
Geen mooie zet, maar zwart
mocht 34-30 natuurlijk niet toe
laten.
14.35x24 19x30 15.42-38 30-35
16.47-42 15-20 17.25x14 10x19
18.50-45 5-10 19.44-40 35x44
20.49x40 10-14 21.41-37 14-20
22.46-41 9-14 23.37-32 2-8
24.41-37 3-9!
Wit staat voor een lastige keuze.
Na 40-35 kan zwart de hekstel
ling ontvluchten met 22-28,
maar een positioneel verloop is
waarschijnlijk nog beter, bij
voorbeeld 4-10 34-30 20-25! en
wit heeft niet beter dan het pove
re 39-34. In de stand na 3-9
moet wit veld 29 mijden: op
33-29 wint zwart via 17-21 en
18-23 een schijf, terwijl 34-29
snel verliest door 19-23!
25.34-30 20-25 26.40-35 25x34
27.39x30 19-23 28.30-25 13-19!
O O
0
b*:
O
O
0 1
O O
O
C
D
c
c
Diagram 2
Zwart gaat voor de volle buit.
Hij kon zich met 23-29 en 22-28
uit de hekstelling bevrijden
maar laat die kans terecht schie
ten.
29.35-30 9-13
zie diagram 2
30.30-24?? Zo krijgt deze boeien
de partij een abrupt einde. Be
halve de rampzalige tekstzet
was in de diagramstand ook
45-40 fout wegens de hielslag
17-21 en 14-20, terwijl zwart na
43-39 wint door de ruil 23-29
33x24 22-28 32x23 18x20 met
de dubbele dreiging 20-24 en
17-21. De enige goede zet voor
wit was 33-29 23x34 30x39,
waarna het nog alle kanten op
kan. Tenzij wit na 19-23 39-34??
speelt, want dan wint zwart
fraai via 14-20 25x14 4-9 14x3
23-29 34x23 18x29 27x9 29-33
38x29 8-13 9x18 12x34 3x21
16x49! 19x30 31.25x34 16-21!
Wit wachtte 27x16 23-28 32x23
18x40 45x34 22-27 31x22 17x30
niet meer af maar gaf het op.
Daaf Kasse
Momenteel is er een strijd
gaande tussen de compu
ter en de correspondentiescha
kers. Voorlopig schijnt de mens
nog aan de winnende hand te
zijn. De computers zijn welis
waar foutloos in het bliksem
snel berekenen van korte combi
naties, maar zwak in rustige
stellingen waarin strategisch in
zicht de hoofdrol speelt. Inzicht
stoelt op intelligentie en een
computer heeft dat niet, hij kan
alleen rekenen.
We spreken dan niet over de Hy
dra, waar in een vorige rubriek
aandacht aan werd besteed,
maar van de 'gewone' schaak
computerprogramma's die in de
winkel te koop zijn. Ook in zeer
complexe stellingen waarin zeer
diep moet worden gerekend,
zijn ze niet helemaal betrouw
baar. Hierbij speelt het zoge
naamde 'horizoneffect' een rol.
Om de computer binnen aan
vaardbare tijd de juiste zet te la
ten vinden, is het nodig het aan
tal te berekenen zetten te beper
ken. Als het ding miljarden en
miljarden zetten moet bekijken
en beoordelen, duurt dat te
lang, zelfs bij bliksemsnelle pro
cessors. Als de rekendiepte
maximum 20 zetten is, ziet hij
de eenvoudige combinatie op de
21e zet, die 'achter de horizon'
ligt, over het hoofd. Het zwakst
is de computer in het eindspel.
Daar zijn soms zeer lange voor
de hand liggende zettenreeksen
aan de orde, soms ver voorbij de
horizon. Dan is hij stuurloos en
doet maar wat.
Onder invloed van de computer
heeft het correspondentie
schaak een grote verandering on
dergaan. In een interview dat
Gert Timmerman, de 15e wereld
kampioen correspondentie
schaak, gaf aan het schaakblad
Chessmail zei hij, dat tactiek
niet meer de doorslag geeft. Ie
dereen heeft een computer, die
dat werk beter doet. In het mo
derne correspondentieschaak
tracht men de tegenstander te
verleiden op een verkeerde posi
tionele trein te springen! Dan is
er geen ontsnapping meer moge
lijk! Het komt erop neer dat top-
schakers zelf de zetten beden
ken, ze tactisch laten controle
ren door de computer, maar wel
met grote reserve.
Een partij waarin de computer
het tegen het menselijk vernuft
af moest leggen, is de volgende.
V. Anton-D. van Geet. Von Mas-
sow memorial 1996-2001.
I.d4 f5 2.g3 g6 3.Lg2 Lg7 4.Pf3
c6 5.0-0 d6 6.b3 Ph6 7.Lb2 0-0
A A
\Uir «J»
li
i
Jl
êiiê
Diagram 1
8.Dcl Pf7 9.Tdl Pd7 10.c4 e5
ll.dxe5 dxe5 12.Pc3 Db6 13.Pa4
Dc7 14.Pg5 Lh6 15.Pe6 Db8
16.Dc2 Te8 17.Pec5 Pf8 18.b4
Dc7 19.Pb3 Pe6 20.a3 Peg5
21.Pc3 Lg7 22.Pc5 Lf8 23.Pb3
Ld7 24.Pd2 Pe6 25.e3 Tac8
26.c5 b6 27.cxb6 axb6 28.Tacl
Ted8 29.Db3 Db8?! 30.Pde4ü
Deze schokkende zet had Van
Geet, die nog op eigen kracht
speelde, totaal overzien. De
schaakcomputers van nu zien
hem in een paar seconden, maar
beoordelen hem niet correct.
30... fxe4 31.Pxe4 Lg7 32.Txd7
Txd7 33.Dxc6 Tcc7 34.Pg5 Dd8
Zie diagram 1
De computer geeft hier aan dat
het een stelling is met ongeveer
gelijke kansen! De witspeler zag
wel dat wit beter staat. En niet
zomaar een beetje, maar zelfs ge
wonnen.
35.h4ü
Van Geet, die zeer onder de in
druk was van het spel van zijn
tegenstander, had hier aanvan
kelijk nog goede hoop de partij
te kunnen redden. Maar naarma
te hij zich meer in de stelling
verdiepte, begreep hij dat die
hoop ijdel was. Hij was, om met
Timmerman te spreken, op de
verkeerde trein gesprongen. En
dan is er geen redden meer aan.
35...C5
Zwart heeft verschillende moge
lijkheden om zich teweer te stel
len, maar ze blijken allemaal
even hopeloos. Het is voor zwart
vechten tegen de bierkaai. Een
enkel voorbeeld:
35...Tdl+ 36.Txdl Dxdl+
37.Kh2 Dd7 38.Lh3 Dxe6
39.Lxe6 Kf8 40.Pxf7 Txf7
41.Lxf7 Kxf7 42.a4 enz.
36.bxc5 bxc5 37.Lc3 Ta7
38.Db3 Kh8 39.Pe6 Dg8 40.Pxc5
Td8 41.Ld5 Tb8 42.Lb4 Tc7
43.Tc4 Dc8 44.Le6 De8 45.Pa6
Txc4 46.Dxc4 Tb7 47.Kg2 Lf8
48.Ld5 Lxb4 49.axb4! Te7 50.b5
Pd6 51.Dc5 Dd7 52.Pb8 Dc7
53.Pc6 Te8 54.b6 Dd7 55.Db4
Pb7 56.e4 Dd6 57.Db2 Pd8
58.Pxd8! Dxd8 59.Lc6 Te6
60.b7 Db8 61.Dal Tf6 62.f4 Kg7
63.Dxe5
Zwart gaf het op. Van Geet is
een internationaal schaakmees
ter in het gewone schaak en een
correspondentiegrootmeester.
Een partij waar al 40 jaar over
wordt gebakkeleid, is de volgen
de.
J. Estrin-H.Berliner, 5e WK,
1966.
I.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Pf6
4.Pg5 d5 5.exd5 b5 6.Lfl Pd4
7.c3 Pxd5 8.Pe4 Dh4 9.Pg3 Lg4
10.f3 e4 ll.cxd4 Ld6 12.Lxb5+
Kd8 13.0-0 exf3 14.Txf3 Tb8
15.Le2 Lxf3 16.Lxf3 Dxd4+
17.Khl Lxg3 18.hxg3 Tb6 19.d3
Pe3 20.Lxe3 Dxe3 21.Lg4 h5
22.Lh3 gó 23.Pd2 g4 24.Pc4
Dxg3 25.Pxb6 gxh3 26.Df3
hxg2+ 27.Dxg2 Dxg2+ 28.Kxg2
cxb6 29.Tfl Ke7 30.Tel+ Kd6
31.Tfl Tc8 32.Txf7 Tc7 33.Tf2
Ke5 34.a4 Kd4 35.a5 Kxd3
36.Tf3+ Kc2 37.b4 b5 38.a6 Tc4
39.Tf7 Txb4 40.Tb7 Tg4+ 41.Kf3
b4 42.Txa7 b3 0-1
Wie deze partij voor het eerst
ziet, valt om van verbazing. Is.
dit een serieuze partij? Volgens
velen is het een van de beste par
tijen ooit gespeeld. Talloze ana
lytici hebben getracht de genia
le conceptie van Berliner te
weerleggen. Ook met behulp
van computers, maar steeds
wist hij met scherpzinnige analy
ses de weerleggingen te weerleg
gen. Maar heteinde lijkt nu
toch in zicht te komen. Dat zou
kunnen komen van 18.Db3ü
Een mooie kluif voor de liefheb
bers van diepteanalyse!
Ad?
Diagram 2
Probleem van de week.
J. Behting, 1893. Wit: Kd3, Th2,
pion c5. Zwart: Kbl, pionnen op
a2, c3, en d7. Wit speelt en wint.
Zie diagram 2
Oplossing van de vorige week.
P.A.Larsen, 1897. Wit: Kb4,
Lg8, pion d5. Zwart: Kd6, pion
nen op b5, b6 en h3. Wit aan zet
maakt remise. l.Lh7 Kxd5 2.Lf5
h2 3.Lc8! Kc6 4.Lg4 hlD
5.Lf3+ü Dxf3 pat.
Cor Jansen
Het kan alleen in Amerika;
gokken op bridge-uitsla-
gen. Jaarlijks wordt in Las
Vegas een invitatietoernooi ge
houden waarbij men kan inzet
ten op paren waarvan je hoopt
dat ze op de eerste plaats eindi
gen. Dit jaar was de totale inleg
850.000 dollar en de winnaars
van het bridgetoernooi deelden
fors mee in de uitgekeerde be
dragen. Dat waren tot ieders
verrassing twee Tilburgers.
Van dit grootse evenement gaan
nu talrijke spellen de wereld
rond en je kunt de emoties bij
de fans proeven. Wie zou geld
durven zetten op Robert Levin,
die met de zuidhand in 3SA zat,
nadat oost het bieden met een
zwakke 2Sch had geopend.
Zie diagram 1
Hij vond een fantasierijke aan
pak van dit contract en had al
geluk dat west gehoorzaam met
schoppentien uitkwam en niet
met klaverenvier. Hij nam de
eerste slag in de dummy met
schoppenheer en na enig naden
ken speelde hij een kleine har
ten naar het aas. Daarna legde
hij hartenvijf op tafel. West be
keek die kaart met argwaan. Hij
wist dat de schoppenkleur van
oost niet erg robuust was. Hij
dacht dat hartenheer dus wel
bij oost zou zitten en dat de lei
der H-V-B van die kleur miste
en hoopte dat de hartens 3-2
zouden zitten. West dook de na
gespeelde harten, zodat de tien
goed voor een slag was. Toen de
ruitenkleur zich netjes gedroeg,
kwam 3SA binnen. Pech voor de
fans van OW. De fans van Zia
Mahmood waren blij toen zij za
gen hoe hij dit spel afspeelde.
Zie diagram 2
Hij zat met de zuidhand in 3SA.
De uitkomst met een kleine
schoppen was via de negen en
de vrouw voor zijn aas. Hij ver
loor een klaverensnit aan de
vrouw van oost die nu ruitenne
gen speelde. De leider nam met
het aas en jaagde klaverenaas er
uit. Oost ging verder met ruiten-
acht, Zia dook en de ruitens wa
ren geblokkeerd. Oost maakte
A H97
10843
AA63
B65
A 10 K7H A VB6542
V VB96 2
A 1097 jyy A V42
A10874 WÊLm £HV3
A A83
¥AH75
HB85
92
Oost gever, noord en zuid kwetsbaar
Diagram 1
Diagi
nog ruitenheer, maar toen de
vrouw viel, kon de leider negen
slagen claimen.
Het echtpaar Stansby gaf de
fans hoop op een prijs toen zij
hetzelfde spel aan een andere ta
fel tegenspeelden. Ook nu was
het contract 3SA voor zuid en
de schoppenuitkomst werd door
JoAnna Stansby (oost) gedoken.
De leider nam toch met het aas
en een klaverbrenging naar de
tien en die hield. Ook klaveren
heer hield, maar de volgende
klaveren nam JoAnna. Ze speel
de ruitentien, die via de boer
voor de vrouw was. Als west rui
ten had doorgespeeld, zou het
contract zonder meer down zijn
gegaan. Hij speelde harten die
in noord werd genomen. Nu
werd klaverenaas eruit gejaagd.
Oost speelde weer i'uiten, die
met het aas werd genomen en op
dat moment kon de leider negen
slagen maken. Maar hij wilde
een overslag, dus speelde hij een
schoppen naar de boer. In oost
werd met de vrouw genomen en
ze incasseerde ook haar ruiten
slagen. De leider verloor een har
tenslag en ging drie down. De
Egyptenaren Walid Elahmady
en Tarek Sadek brachten hun
fans in extase in dit spel.
Zie diagram 3
Ook hier was het contract 3SA
voor zuid te spelen door Sadek.
Klaverenstart had hem kansloos
gemaakt, maar door het harten
bod van oost kwam west uit met
hartenvrouw en mocht die slag
maken. Ook hartenboer hield.
a A10
b
a b
#V4
a H8
■j n
a-
w 0
a--
#>b865
■kah
#>AH9
a V7
¥--
-
1072
West gever, niemand kwetsbaar
Diagram 3
Diagram 4
Hij nam de derde harten en
deed uit noord een schoppentje
weg. Nu ging hij de ruitens af
draaien en toen hij de laatste rui
ten van noord liet spelen, waren
deze kaarten nog over:
Zie diagram 4
Hij mocht nog twee slagen mis
sen en op ruitenboer zat oost in
de problemen. Als hij een klave
ren wegdeed, zou hij met klave
ren aan slag worden gebracht.
Waarna hij twee schoppensla
gen aan de leider zou moeten
brengen. Hij speelde klaverenne
gen bij op ruitenboer en Sadek
maakte geen fout. Opgemerkt
moet nog worden dat Sadek on
herroepelijk down zou zijn ge
gaan als hij de eerste of tweede
hartenslag had genomen.
Ruud van den Bergh
HORIZONTAAL:
1. Plukje haar; 6. aanlegger van het Suez-kanaal; 12. deel van een vuurwapen'
13. morsdoekje; 14. Frans voegwoord; 16. Engelse titel; 18. Indische dakbedek
king; 19. deel van het been; 20. gevangenis; 22. vogelsoort; 24. bitter vochr
25. bezinksel; 27. angstig; 28. plomp; 30. wintersportartikel; 32. voorzetsel,33.
muzieknoot; 35. boomvrucht; 37. voormalige Perzische koning; 39. geliefde
van Zeus; 40. reukstof uit viooltjes; 42. lijkzang; 44. bewijsstuk; 46. vervoermid
del; 48. verhoogde toon; 50. drinkbeker; 51. uniform; 53. applaus; 54. aard
kluit; 55. slaapgelegenheid; 58. huisdier; 60. spraakorgaan; 61. bijbelse naam;
62. bedorven; 65. aan de orde zijnde; 67. rivier in Rusland; 69. diamantafval'
70. fijn weefsel; 71. waagstuk; 72. buidel; 74. Leger des Heils; 76. kleur;78.oor
uil; 80. uitgestorven vogel; 81vluchtig; 82. zure appelsoort; 84. tijdruimte;86
en omstreken; 87. toiletartikel; 88. bevel; 90. doorwaadbare plaats; 92 twaalf
dozijn; 96. voormalige Amerikaanse president; 98. spinnenwebdraad; 99 als
mede; 103. wiel; 104. klaar; 105. snoeimes; 106. treuzelaar; 108. nachtspiegel;
109. vistuig; 110. komisch; 112. mallotig; 113. kegel van ijs.
VERTICAAL:
1. Kersenmand; 2. reeds; 3. koker; 4. kledingstïjl (Eng.); 5. oprijlaan; 7. organi
sche verbinding; 8. veenbagger; 9. vruchtennat; 10. getijde; 11. kunstgroep
rondom Mondriaan; 15. insect; 17. lidwoord; 18. tandeloos zoogdier; 19. judo
graad; 21. loopvogel; 23. ambacht; 24. opening; 26. plaats in Duitsland; 27.kle
dingstuk; 29. Japans bordspel; 30. smalle weg; 31Egyptische godin; 32. fami
lielid; 34. muze van het minnedicht; 36. voorvoegsel; 38. bevestiging; 39. bij
belvertaling; 41. plaats in Rusland; 43. plaats in Frankrijk; 45. breuk; 47. pud
dingpoeder; 49. uit vlaszaad geperste olie; 52. bijna-bisschop; 53. wasbekken;
54. duw; 56. mier; 57. wortel; 59. aansporing; 63. Oudgriekse pasmunt; 64. ba
zar (Ind.); 66. Amerikaanse staat; 67. hoofdstad in Europa; 68. groep dieren;
71. vaalgrauw 72. klef; 73. Chinees gewas; 75. belangrijkste zaak die nage
streefd wordt; 77. steekvlieg; 78. onroerend goed; 79, edelachtbare; 80. gang
van een paard; 83. symbool americium; 85. aangehaald werk (afk); 87. vaar
tuig; 89. voorzetsel; 91. droog; 93. Royal Air Force; 94. schade aan een schip;
95. passage voor één acteur in een toneelstuk; 97. snel; 99. tijdperk; 100.
ambtshalve (Latijn); 101. administratieve troepen; 102. afhangend deel; 105,
kip; 107. Chinese deegwaar; 109. vader; 111. gouverneur generaal.
De letters uit de vakjes 90-100-4-112-31-74-6-99-20-91 en 26-104-8-40-9-106-
2-103-39-86-96 vormen twee sleutelwoorden.
Schrijf uitsluitend de gevonden sleutelwoorden op een briefkaart en stuur dit
uiterlijk woensdagmorgen naar het volgende adres:
Puzzelredactie PZC, Postbus 31,4460 AA Goes
of per e-mail naar: redactie@pzc.nl
Vermeld uw naam, adres en woonplaats. De PZC stelt de volgende prijzen be
schikbaar: eerste prijs een Iris-cheque van 25,=. Tweede, derde en vierde
prijs een Iris-cheque van 12,50. De oplossing en de namen van de prijswin
naars vindt u in de PZC-bijlage Wpnertvan volgende week.
Oplossing doorloper
De prijswinnaar van de
Iris-cheque van €25,= is:
A. Snijders, Goes.
De Iris-cheques van
€12,50 gaan naar: A. Vel-
lekoop, Vlissingen, J.
Jansen, Flansweert en A.
de Crom, Zierkzee.
De prijzen zullen binnen
kort worden toegezon
den.
miragedatasprot
edeletalentlogo
eeganaaldtronie
serregroeionder
premieportosafe
eestscribakolen
lariehazardplus
edenrateltorero
neenelegierisee
treemergenstaks
aaltotterstraat
nobelkanonranja
dromenrodeodeun
etresortieboete
maartlaanpennen
In augustus 1856 stuitten ar
beiders in een steengroeve in
de Neandertal (omgeving Düs-
seldorf) op botresten die ze voor
die van een beer hielden. De bot
ten werden achteloos aan de
kant gegooid, maar toen de eige
naar van de groeve van de
vondst hoorde liet hij ze onmid
dellijk in veiligheid brengen.
Hij wist namelijk dat er in de
omgeving van Elberfeld, het te
genwoordige Wuppertal, een ge
passioneerd natuuronderzoeker
woonde, Johann Fuhlrott
(1804-1877), die hij daarop de
botten voor onderzoek voorleg
de.
Fuhlrott kwam al gauw tot de
conclusie dat het bij de botres
ten om een ontwikkelingsfase
van een oermens ging. De
vondst wordt nu beschouwd als
één van de belangrijkste uit de
geschiedenis van de archeolo
gie.
De Neandertaler leefde in de pe
riode van ca. 130.000 tot onge
veer 30.000 v. Chr. Na de
vondst in de Neandex-tal volg
den er later nog tientallen. De
oudste stammen uit Kroatië en
Italië en zijn 120.000 tot
130.000 jaar oud. De vondst in
het Neandei'tal is ongeveer
42.000 jaar oud. Ondei-zoek
heeft de laatste jaren uitgewe
zen dat de genen van de moder
ne mens verschillen van die van
de Neandertaler. Het blijkt om
twee soorten te gaan: de Homo
neandertalersis (Neandei'taler)
en de Homo sapiens, de moder
ne mens.
Aan de ontdekking van de Nean-
dertalers 150 jaar geleden wijdt
Duitsland 10 augustus een zegel
van 220 c. met daarop het bo
venste deel van een schedel;
links het gebied waar de botten
werden gevonden. NB. In het
Drents Museum in Assen is van
15 juli t/'m 29 oktober een ten
toonstelling te zien met als titel
Neanderthalers in Europa.
Zoals gemeld heeft Duitsland
13 juli samen met Nederland de
gezamenlijke uitgave uitge
bracht ter gelegenheid van de
400e geboortedag van Rem
brandt. Daarnaast verschenen
nog drie aanvullingen op reek
sen: in de postserie (55 c.) de
derde zegel in de serie Vierjaar
getijden, in de reeks Bilderaus
cleutschen Stadten de Burcht
van Bui-ghausen (55 c) en op
nieuw een aan vulling op de per
manente bloemenreelcs: gebro
ken hartjes, Dicentra spectabi-
lis (100 c.).
NB, Op 4 augustus verschijnen
twee zegels in de reeks Mooi Ne-
cleiiand: Zutphen en Deventer.
Guernsey heeft de viering van
de 80e verjaardag van zijn vor
stin 21 april niet helemaal aan
Alclerney/Bailwick of Guernsey
overgelaten. In de permanente
reeks van Guernsey verscheen
namelijk 17 juni een portretze
gel van niet minder dan 10
pond.
Gezien de belangstelling diedes-
tijcls bestond voor de senes trek
vogels heeft Alderney 27 juli de
eerste serie met inheemse vo
gels uitgegeven. Op de zegels
een Noordse stormvogel 29 p,
(Fulmaris glacialiseen jan
van gent. 34 p (Morus bassa-
nus), een kleine mantelmeeuw.
42 p (Larus fuscus), eenstorm-
vogeltje, 45 p (Hydrobatus peh-
gicus), een drieteenmeeu\v,47p
(Rissa tridactyla) en een pap^
gaaiduiker, 68 p (Fratercula aiv-
tica). Ook in Prestigeboekje.
Hero Wit
