Jonge zieken tussen de bejaarden
De terroristen van Marijnissen
PZC
Ook voor gehandicapten
grenzen aan vrijheid
Het einde van de sport
Volwaardig leven in het verpleeghuis is vaak niet mogelijk
te gast
Neergestorte MI-8 gangbaarste heli
28 juli 1956
vrijdag 28 juli 2006
Is sport nog wel leuk? Na de uitschakeling van
het Nederlands voetbalelftal bij het wereld
kampioenschap zat menig liefhebber ongedul
dig te wachten op het zomerfestijn bij uitstek- de
Tour de France. Gisteren werd bekend dat
winnaar Floyd Landis op doping is betrapt. Het
wachten is op de contra-expertise, maar de glone
is van de wedstrijd. Dat is eigenlijk al duidelijk na
de grote dopingaffaire kort voor de start, waarbij
onder anderen oud-winnaar Jan Ullrich is betrok
ken. Uitgerekend in het eerste jaar zonder Lance
Armstrong, de man die met zijn indrukwekkende
maar voorspelbare successen de Tour saai maakte
krijgt het evenement een dreun. In plaats vaneen
interessante competitie tussen oude een nieuwe na
men, blijkt de wedstrijd doorgestoken kaart. Het
(bloed)dopingschandaal, dat de Spaanse politie be
gin dit jaar op het spoor kwam, is zo omvangrijk
dat niemand nog gelooft dat het om een incident
gaat. De deconfiture van Landis is slechts de klap
op de vuurpijl.
Het wielrennen staat allang bekend om de brede
toepassing van competitievervalsers. Vier decen
nia geleden verschijnen de eerste officiële doping-
controleurs in de Tour. Het is 1967. Geholpen door
amfetamines rijdt Tommy Simpson zich dood op
de flanken van de Mont Ventoux. Sindsdien dui
ken verboden middelen met enige regelmaat op.
Vooral de laatste jaren is het prijs. Maar als het
even stil is na weer zo'n affaire, verschuift de aan
dacht snel naar het sportieve element. Hoewel ie
dereen wel weet dat op de achtergrond medische
duels meespelen.
Zo lijkt doping te bestaan bij de gratie van onver
schilligheid bij een breed publiek: Als het motortje
maar wordt opgevoerd, worden de wedstrijden leu
ker. Het doet er niet toe of het een auto is of een
mens. Geef die doping nu maar vrij, want het is
toch niet in de hand te houden en als iedereen al
les mag, wordt de sport eerlijker. Dat lijkt zo onge
veer de teneur.
Ook na deze dopingaffaires kan de Ronde van
Frankrijk de moeite waard blijven. Voorwaarde is
wel dat de wielerwereld deze ontluisterende Tour
uitkomst benut als aanleiding voor een fundamen
tele afweging. Kiest het wielrennen voor Mens te
gen Mens of voor Middel tegen Middel? Als de
keus op het eerste valt, is er een sportieve toe
komst. Als het optie twee wordt, zullen uiteinde
lijk alleen nog wetenschappers geïnteresseerd zijn.
In verpleeghuizen wonen naar schat
ting duizend (relatief) jonge mensen tus
sen hoogbejaarden. Het Prinses Bea-
trixfonds wil dat er voor hen speciale
verpleegcentra komen, want zij verke
ren vaak in een isolement.
doorThea van Beek
Op een kamer met vier oude mensen
woonde Denise van Steensel (32)
in een verpleeghuis. Sinds een jaar zit
zij er rianter bij: een eigen kamer met
eigen spulletjes om zich heen. Maar
toch, ook nu woont zij op de verpleeg-
afdeling van een Humanitas-ouderen-
complex in Rotterdam. Zij is er de jong
ste, de oudste bewoner is 91.
Van Steensel heeft multiple sclerose
(ms) en is sterk afhankelijk van zorg.
Zij heeft zich aangepast aan de situa
tie: „Ik denk dat dit de enige oplossing
is. Gelukkig heb ik nog vrienden en
kennissen die langskomen."
In Nederland wonen naar schatting dui
zend mensen onder de 65 jaar in ver
pleeghuizen. Zij gelden als jonge bewo
ners. Noodgedwongen leven zij er sa
men met hoogbejaarden. De onderlinge
communicatie is vaak moeizaam. Ook
is de dagbesteding in deze centra meest
al niet echt afgestemd op jonge men
sen.
Na een hersenbloeding werd Jan Pieter
Koomneef tien jaar geleden opgeno
men in het Vlaardingse Zonnehuis. De
gemiddelde leeftijd van de bewoners is
er 85 jaar. „Ik was veertig en kwam te
recht op een vierpersoons kamer. Mijn
kamergenoten waren allemaal hoogbe
jaard. Met zijn vieren deelden wij sa
men één wastafel. Vaak vertellen ze
hun verhalen zonder dat er een einde
aan komt. Dan moet je maar luisteren,
zonder dat het je eigenlijk echt interes
seert."
Ook Wil Bergkotte (62) was nog behoor
lijk jong toen hij dertien jaar geleden
in hetzelfde verpleeghuis werd opgeno
men. „Ik had beide knieën gebroken en
na de revalidatie kon ik hier worden
verzorgd. Thuis lukte dat niet, want ik
had nog een baan. Die viel niet te com
bineren met hulp van de thuiszorg.
Daarmee kon je geen afspraken maken
om 's morgens op een vast tijdstip te
helpen, zodat ik op tijd naar mijn werk
kon."
Dus deed zich het merkwaardige ver
schijnsel voor dat Bergkotte 's och
tends in zijn aangepaste auto naar zijn
Denise van Steensel (32) zit noodgedwongen in een gemeenschappelijke ruimte van verpleeghuis Humanitas-Akropolis in Rotterdam.
werk reed, terwijl in het verpleeghuis
het leven op gang kwam. Omdat hij
nog steeds niet kan lopen en er geen an
dere oplossing is gevonden, zit hij nog
steeds in het verpleeghuis. Sinds kort is
hij gepensioneerd en, evenals Koorn-
neef, in het bezit van een piepkleine,
maar wel eigen kamer. Het leven is
voor beiden soms bizar: „De een na de
ander gaat hier dood."
Domotica
„Een volwaardig leven voor deze groep
jonge mensen kun je in deze'setting
bijna niet bieden", zegt directeur Tom
van der Meulen. „Het gaat om een apar
te groep mensen die op 24-uurs zorg is
aangewezen. Dan valt het niet mee om
tussen hoogbejaarden te moeten le
ven." Binnenkort begint zijn verpleeg
huis daarom met de bouw van twintig
appartementen, voorzien van domoti
ca. Met deze geavanceerde technische
voorzieningen kunnen mensen zoveel
mogelijk zelfstandig leven met 24-uurs
zorg.
Het geld voor de domotica komt van
het Prinses Beatrix Fonds, dat dit jaar
het 50-jarig jubileum viert. Met een in
zamelingsactie hoopt het fonds twee
miljoen euro bijeen te krijgen. Vijf pro
jecten zijn inmiddels geselecteerd waar
jongere verpleeghuisbewoners met be
hulp van domotica zelfstandiger kun
nen wonen.
Zoals Yvonne Lammertink (22), die
sinds december vorig jaar zelfstandig
in een riant appartement woont. Het is
uitgerust boordevol techniek. Vanuit
haar rolstoel kan zij lampen, ramen,
deuren, telefoon en de stereo bedienen.
Ook de intercom en lift reageren op
haar 'boordcomputer', evenals het vlak
bij gevestigde steunpunt voor zorg.
Door een progressieve spierziekte ver
bleef Lammertink al sinds haar negen
de in een woonvorm voor kinderen en
jongeren met een meervoudige handi
cap. „Daar kon je tot je achttiende blij
ven wonen. Daarna ga je in de praktijk
naar een instelling voor lichamelijk ge
handicapten. Er wordt niet eens ge
vraagd naar je wensen, want er zijn
wachtlijsten van vijf jaar."
Eigen invulling
Lammertink wilde het liefst haar leven
een eigen invulling kunnen geven, zon
der afhankelijk te zijn van een instel
ling. „Ik wilde zelf de regie en verant-
foto Harmen de Jong/GPD
woordelijkheid hebben. In een woon
vorm van een instelling is dat niet het
geval. De enige manier om dat wel te
garanderen is door wonen en zorg van
elkaar te scheiden." Zij had het geluk
met haar wensen terecht te kunnen bij
een ambitieus project van Amstelrade
in Amsterdam, dat vorig jaar werd ge
opend. Het geldt in Nederland als voor
beeldproject in de zorg. Het complex
bestaat uit huur- en koopwoningen die
deels zijn bestemd voor ouderen, rol
stoelei's en groepswoningen voor gehan
dicapte kinderen. Daarnaast is er para
medische centrum en een steunpunt
dat alle zorg levert.
„Ik 36 uur per week zorg nodig. Ner
gens in het land kun je op deze manier
wonen. Het is precies zoals ik het heb
ben wil", zegt Lammertink. GPD
door Karin Thoen
Ik heb dertien jaar als Z-ver-
pleegkundige gewerkt bij on
der meer een groep meervoudig
gehandicapten van de Sterre
(nu Tragel). Het artikel 'Gehan
dicapten zijn niet altijd welkom
in restaurant Absdale' op de
voorpagina van de PZC van don
derdag sprak mij daarom sterk
aan. Enige tijd geleden bezocht
ik met mijn kinderen restaurant
Den Ouwen Ferdinandus in
Absdale en daar trof ik twee
groepen van Tragel aan.
Ik zag onder meer volgende.
Een cliënt viel continue ander
gasten lastig door hen te duwen
en te slaan. Eén van de gasten
kwam naar de leiding met haar
beklag, waarop de leidster zei:
„Hij is wel gehandicapt hoor."
Regelmatig verdwenen twee
meisjes de gang op zonder een
reactie van de begeleiders. Toen
ik hen er op, wees kreeg ik als
antwoord dat zij het niet had
den gezien.
Een cliënt liep regelmatig heen
en weer, terwijl hij en passant
een keiharde klap op een kast
gaf. Opnieuw zonder enige reac
tie van de leiding. Het personeel
van de Den Ouwen Ferdinandus
had het hier zichtbaar moeilijk
mee.
Een meisje moest blijkbaar op
tijd een injectie toegediend krij
gen. Midden in de speelruimte
werd haar buik ontbloot en de
behandeling uitgevoerd. Dit ter
wijl er voldoende mogelijkhe
den waren om haar even af te
zonderen.
Op de trampolines waren de
cliënten volkomen losgelaten en
beheersten alles zonder enig toe
zicht. Kleine kinderen werden
letterlijk onder de voet gelopen.
Kortom een letterlijke invasie
waarbij de andere gasten zich
blijkbaar alles moesten laten
welgevallen.
Wat mij het meest opviel was
het gedrag van de begeleiding.
Vrijwel direct na binnenkomst
zette de leiding zich aan tafel en
hield zich met schijfwerk en on
derling overleg bezig. De cliën
ten hadden nagenoeg geen toe
zicht en aansturing van de lei
ding. Opmerkingen van mij en
andere gasten werden met een
paar vage reacties afgedaan,
zonder dat er actie ondernomen
werd. Ik zag ouders die over
haast met hun kinderen de gele
genheid verlieten.
In het artikel in de PZC staat
dat de directie van Tragel de
brief van Den Ouwen Ferdinan
dus naast zich heeft neergelegd
in plaats van eens te onderzoe
ken wat hier aan de hand is.
Een dergelijke reactie maakt
mij echt woedend.
Ik wil mij niet direct tussen de
directie van Tragel en Den Ou
wen Ferdinandus plaatsen,
maar als regelmatige bezoeker
van Den Ouwen Ferdinandus
durf ik wel te stellen dat indien
de begeleiding haar taak zou uit
voeren zoals wij dit destijds de
den - en ik heb al heel wat uit
stapjes gemaakt - dan zou de in
tegratie waar de directeur van
Tragel, B. Gebruers over
spreekt echt geen probleem zijn.
Het correct functioneren van
zijn personeel is echter geen
zaak van vrijheid-blijheid,
maar van inzicht en betrokken
heid. Als hij zijn verantwoorde
lijkheid eens zou nemen en er
voor zorgen dat zijn personeel
goed gemotiveerd en geïnstru
eerd op pad zou gaan, dan zal
het aan de ouders zeker niet lig
gen dat mensen met en zonder
handicap plezier hebben.
Archiefopname van de MI-8.
van onze redactie buitenland
De helikopter die woensdag
middag in Afghanistan is
neergestort, met daarin onder
anderen twee Nederlandse mili
tairen, is een van de meest ge
produceerde helikopters in de
wereld. De MI-8 biedt plaats
aan 24 passagiers of 3000 kilo
aan vracht. De bemanning van
het in Rusland gebouwde toe
stel, Navo codenaam HIP, be
staat uit drie personen.
De MI-8 wordt gebruikt voor ci
viele doeleinden, maar wordt
ook ingezet bij militaire conflic
ten. De helikopter is op dit mo
ment actief in vijftig landen,
waaronder Navo-lidstaten. In
de voormalige Sovjet-Unie wer
den er sinds de jaren zestig van
de vorige eeuw, 12.000 geprodu
ceerd. Nog steeds rollen in drie
fabrieken in Rusland helikop
ters van dit type van de band.
Het toestel geldt als robuust en
toestellen vliegen missies van
het koude Siberië tot de hitte
van de Sahara. Als een van de
twee motoren uitvalt, neemt de
Waren de Nederlanders die in de
Tweede Wereldoorlog aanslagen
op Duitse officieren, legereenheden en
opslagplaatsen pleegden, terroristen?
Waarom wordt die vraag eigenlijk ge
steld op deze plaats? Het antwoord is
omdat SP-leider Jan Marijnissen zich
de woede van veel mensen op de hals
heeft gehaald door in een recent inter
view het Nederlands verzet tegen de
Duitse bezetting op een lijn te stellen
met het verzet door Hezbollah en Ha
rnas tegen de Israëlische bezetting van
Palestijnse gebieden nu.
En omdat Hezbollah en Harnas door
een groot aantal landen in de wereld,
inclusief Nederland, als terroristische
organisaties worden bestempeld, voe
len Nederlandse ex-verzetstrijders zich
nu ook voor terrorist uitgemaakt. Type
rend voor de opwinding is het commen
taar van een oud-verzetsstrijder: 'Hij
(Marijnissen) lijkt wel een Duitser. Die
maakten ons ook voor terrorist uit'.
Toch raakt dit commentaar de kern
van de kwestie. Of je iemand een terro
rist noemt of een vrijheidsstrijder,
hangt af van aan wiens kant je staat. Ik
noem onze verzetmensen daarom geen
terroristen. Maar daar heb ik ook een
andere reden voor. In de psychologie
van het terrorisme, onderhand een zelf
standig vakgebied, wordt een eenvoudi
ge, duidelijke definitie van terrorisme
gehanteerd. Die definitie luidt: terroris
me is agressie tegen niet-militairen,
met als doel hun gedrag te veranderen
in een richting die de doelen van de ter
rorist dient.
De aanslagen op het Duitse leger, haar
voorraden of transportmiddelen in de
Tweede Wereldoorlog waren dus geen
terroristische daden, want verzets- of
oorlogshandelingen tegen militairen.
Alleen voorzover Nederlandse ver
zetsmensen gewone Duitse burgers op
zettelijk hebben omgebracht, met als
doel het leven van andere Duitse bur
gers te ontwrichten en hun angst aan te
jagen, was er sprake van terrorisme. De
aanslagen van 11 september in de Vere
nigde Staten waren wel terroristische
aanslagen. Het waren daden van agres
sie tegen niet-militairen, tegen gewone
burgers, niet met als doel om een oor
log te winnen, maar om het Amerikaan
se volk te vernederen, angst aan te ja
gen en chaos te doen ontstaan.
Nu naar het Midden-Oosten. Is wat
Hezbollah of Harnas doet, het plegen
van zelfmoordaanslagen in restau
rants, bij bushaltes en op markten ter
rorisme? Zeker. Is het afvuren van ra
ketten op woonwijken in Israëlische ste
den terrorisme? Opnieuw, zeker. Maar
is het ontvoeren van Israëlische militai
ren terrorisme? Zeker niet.
Kortom, Hezbollah en Harnas zijn orga
nisaties die deels van terroristische en
deels van militaire middelen gebruik
maken.
Nu naar de andere kant. Als het Israëli
sche leger woonwijken in Libanon bom
bardeert in de hoop dat de bevolking
zodanig ontwricht, boos en beangstigd
raakt dat ze nog maar een ding willen,
namelijk Hezbollah hun land uitwer
ken, is dat dan terrorisme? Zeker. Maar
als het Israëlische leger een grondoffen-
sief uitvoert in Zuid-Libanon om rake
tinstallaties uit te schakelen, is dat dan
terrorisme? Zeker niet.
Kortom, ook Israël is een 'organisatie'
die zich deels van terroristische, deels
van militaire middelen bedient.
Hoeveel terrorisme een land of organi-
SUEZKANAAL - Terwijl
Egypte feestviert vanwege de
nationalisering van het Suez-
kanaal, protesteren Frankrijk
en Engeland juist zeer hevig te
gen deze operatie.
De Engelsen spreken van 'een
ernstige inbreuk op de vrijheid
van het scheepvaartverkeer
door een waterweg van zulk
internationaal belang'. In Ne
derland beraden de betrokken
partijen zich nog op een reac
tie.
OOGST - Binnen een paar we
ken zal er in Zeeland geoogst
worden. Zoals het er nu naar
uitziet, zal de oogst goed zijn.
Dat had men enkele maanden
geleden nog niet durven ho
pen, want toen zag het er door
langdurige droogte een stuk
minder gunstig uit.
OUDE GLORIE - De uit 1492
daterende laat-gotische toren
van KLoetinge is in oude luis
ter hersteld.
Onderhoud was hard nodig,
want het bouwwerk was her
en der in verval aan het raken.
In de twee jaar durende werk
zaamheden zijn echter ook
dingen hersteld die bij eer
dere, 'minder liefdevolle' res
tauraties slecht waren aange
pakt.
foto Rene Kurzenberg/ANP
andere motor het over en wordt
krachtiger.Het toestel kan daar
door horizontaal blijven vliegen
zonder hoogteverlies.
Door ouderdom en gebrek aan
onderhoud gebeuren er echter
jaarlijks dodelijke ongelukken
met het toestel en de verwante
types uit het Sovjettijdperk. In
januari verongelukte in Afgha
nistan nog een toestel dat was in
gehuurd door het Rode Kruis.
Zeven Turkmenen die hadden
geholpen bij de aardbeving in
Pakistan kwamen daarbij om
het leven. ANP
satie gebruikt is overigens niet toeval
lig. De regel is, hoe zwakker het leger
van een land of beweging in vergelij
king met dat van de tegenstander is,
des te groter de waarschijnlijkheid dat
naast militaire ook terroristische activi
teiten worden ontplooid.
En daar heeft Marijnissen een punt.
De VS hebben door hun overweldigen
de militaire macht in te zetten in Irak
en Afghanistan, en door Israël tot de
sterkste militaire macht in het Mid
den-Oosten te maken en het toe te
staan, zoals nu in Libanon en Gaza die
macht te gebruiken, op grote schaal ter
rorisme bij de veel zwakkere tegenstan
dei's gekweekt. Anders gezegd, Hezbol
lah en Harnas zijn voor een belangrijk
deel Amerikaans-Israëlische exportpro
ducten. Want het oude Romeinse idee
dat wie vrede wil, oorlog moet voeren,
is inmiddels allang achterhaald. Als je
terrorisme wilt, dan moet je oorlog voe
ren.
René F.W. Diekstra
Hoofdredactie:
Peter Jansen
Dick Bosscher (adjunct)
Arie Leen Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax: (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax: (0113)315609
E-mail' lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax: (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454651
Fax: (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren
Goes, Zierikzee
en Hulst:
Maandag t/m vrijdag
van 8.30 lot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
op maandag t/m vnidag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tol 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving
per maand: 20,55
per kwartaal: 59.75
per jaar €229,20 233J0
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk. 1 maand voorlid
einde van de betaalperiode.
PZC, La.v. lezersservice.
Postbus 31,4460 AA Goes
acceptgiro
62.00
maandag t/m vrijdag: 1,25
zaterdag: 1,80
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTv.
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
«averxennes:
Alle advertentie-orders worden uilgevoerc
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en volgens
or het Advertenliewezen.
de Regelen vi
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (076)5312550
Fax. (076)5312340
Personeelsadvertenties:
Tel: (076)5312240
Fax: (076)5312340
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (076)5312104
Fax. (076)5312340
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Business to Business/Onroerendg
Tel: (076)5312277
Fax: (076)5312274
nl/service/advedeie"
(abonnementen)administratie en om u te (laten) in
ducten van de titels en de werkmaatschappijen v;
de derden. Als u op deze informatie geen prijs st<
zersservice. Postbus 31.4460 AA Goes.
w.pzc.
van het Wegener-concem. Di
bestand dal wordt
■ren over voor u relevante diensten
igener of door ons zorgvuW'9
i kunt u dit schriftelijk melden b-j. PZC.
Behoort tot -ü* WGGGNGR
