Waterkeringen krijgen voorrang Wij zijn niet de oorzaak van alle kwaad in Midden-Oosten m PZC PZC Rivieren Trauma's van meeste illegalen onbehandelbaar Overvoorzichtig uit angst voor claims Rijkswaterstaat wapent zich tegen herhaling droogtescenario van 2003 donderdag 27 juli 2006 Nu de hitte aanhoudt en fatsoenlijke regenval uitblijft, dreigt een herhaling van het droogtescenario van 2003. Om dijkdoorbraken zo als toen bij Wilnis te voorkomen, laat Rijksivaterstaat de waterke ringen nu voor alles en iedereen gaan. door Rudi Buis Nee, somber is Harold van Waveren niet. Door de schuiven van de Afsluitdijk te sluiten ligt 'een mooi voorraad je water in het IJsselmeer', al dus de 'adviseur watertekorten' van Rijkswaterstaat. En door dat de sluizen bij het Haring vliet nog maar op een kiertje staan, is in het westen ook een zoetwaterbuffer opgebouwd. Waterdeskundigen hebben ge leerd van het extreem droge jaar 2003, waarin boeren voor 410 miljoen euro schade leden en schippers 90 miljoen. De wateraanvoer van de gro te rivieren is kleiner dan normaal: van de Rijn bij Lobith gedaald tot 1200 kubieke meter per seconde, voor de Maas in de buurt van Maastricht tot tussen de 40 en 50 kubieke meter per seconde. Dat gaat nog verder dalen, voor spellen Rijkswaterstaat en KN MI in het laatste droogtebericht, dat wekelijks verschijnt. De grondwaterstanden zijn ook la ger dan gemiddeld en zullen de komende periode verder dalen. Het neerslagtekort ligt op 175,6 millimeter, een tekort dat gemid deld eens in de twintig jaar voor komt. Doordat de watertemperaturen in de Rijn en Maas hoog zijn en tussen de 25 en 27 graden schom melen, kunnen energiecentrales in problemen met hun koelwa ter. De reservecapaciteit is in middels onder 700 megawatt ge daald, en om die reden heeft net beheerder Tennet fase 2 van het stappenplan afgekondigd. Hier door kan Tennet gebruikmaken van extra bevoegdheden om de landelijke stroomvoorziening op peil te houden. GPD De droogte begint die van 2003 te naderen, blijkt uit het droog tebericht van KNMI en Rijkswa terstaat. Via de Rijn en Maas komt steeds minder water Ne derland binnen. Die rivieren zijn, nu er amper neerslag valt, voorlopig de enige 'waterbron nen'. Plet grondwaterpeil is laag tot zeer laag, en daalt verder. Het neerslagtekort ligt op ruim 175 millimeter, wat rond deze tijd maar eens in de twintig jaar het geval is. Hoe lang kan Neder land nog zonder regen voordat het écht nijpend wordt? „Zeker twee weken", schat Van Wave- ren. De droogte is lastig, maar dat is nog geen reden om alarm te slaan, zegt ook Kees Groothuis van de Unie van Waterschap pen. Inmiddels hebben tien van de zevenentwintig waterschap pen beregenigingsverboden afge kondigd, met name op de hoger gelegen zandgronden in Neder land. De landbouw is tot nu toe het grootste slachtoffer. Voor de scheepvaart blijven grote proble men nog uit. Op de hoofdroutes van de havens van Amsterdam en Rotterdam naar Duitsland kunnen schippers hun boot nog volladen. Alleen bij Doesburg - de sluis voor de Oude IJssel - gel den beperkingen. En vrachtbo ten op de Maas worden via het Julianakanaal omgeleid, maar dat komt wel vaker voor. Natuur De droogte bedreigt wel de na tuur: de vennen op de Veluwe verdrogen, en bomen in de buurt dreigen het loodje te leg gen. „Nu zien ze er prachtig uit, vol loof, maar bomen gaan nooit van het ene op het andere mo ment dood. Schade zie je pas la ter", zegt Joke Bijl van Staats bosbeheer. Als de droogte nog veel langer dan twee weken aan houdt, vrezen natuurorganisa ties en boeren dat het oppervlak tewater zilt wordt. Het rivier- door Remko Tanis De psychische zorg voor vreemdelingen krijgt wat meer lucht. De overheid moet van de rechter gaan be talen voor de acute behande ling van illegalen. Maar de geestelijke problemen waar deze groep mee kampt blij ven immens en plaatsen hulp verleners geregeld voor dilem ma's. Ruim elf procent van de asiel zoekers in Nederland heeft psychische klachten, zo blijkt uit onderzoek van het VU Medisch Centrum in Am sterdam. Ze hebben ver schrikkelijke dingen meege maakt in het land waar ze vandaan zijn gevlucht. Bovendien worden ze moede loos van de knagende onze kerheid over hun toekomst. Een gevolg van de schier on eindig lange asielprocedure in Nederland. Nog niet meegerekend is de groep illegalen die, vaak door traumatische gebeurtenissen uit het verleden, ernstig met zichzelf in de knoop zit. Hoe groot die groep precies is, weet niemand. Organisaties voor hulpverlening aan asiel zoekers houden het op enige honderden. Het gaat om mensen als Ta- riq O., die is gevlucht uit Iran. Twee jaar geleden be gon hij stemmen te horen, die hem bevalen mensen te do den. Tariq beschadigde zichzelf met messen, werd op straat steeds agressiever en begon mensen lastig te vallen en te bedreigen. Inmiddels is hij op bevel van de rechter opgeno men in een psychiatrisch zie kenhuis in Rotterdam. Kindsoldaat Nog extremer is het voor beeld van een voormalige Li beriaanse kindsoldaat. Al ruim een half jaar zit hij opge sloten in een kamer van twaalf vierkante meter in een inrichting in Venray. Traumatische oorlogservarin gen hebben hem uiterst agres sief en onbehandelbaar ge maakt. „Hun behandelaars kampen met een dilemma", zegt Marion Sprünken van Centrum '45, dat is gespeciali seerd in de behandeling van mensen die trauma's hebben opgelopen door oorlog, ver volging en geweld. „Je weet niet of deze mensen een toekomst in Nederland hebben. Als je iemand behan delt met een fors psvchotrau- ma, dan roep je zeer vervelen de dingen uit het verleden op. Kan dat wel, als deze men sen tegelijk met de angst zit ten dat ze zo hun huis uit moeten of het land uit wor den gezet?" Stress Ayhan Tatlicoglu van GGZ Groningen herkent dat dilem ma. „De zorg aan illegalen is extra moeilijk. Ze lijden aan enorm veel extra stress door de onzekere situatie waarin ze zitten. Als je ze behandelt, kun je de ergste dingen van de stoornis eraf halen." „Maar ze er echt van vrijma ken, de trauma's daadwerke lijk verwerken, dat moet in vervolgbehandelingen. En die zijn er niet voor illegalen. Vaak is een opname niet meer dan een time-out voor ze." Natuurlijk is het niet onmoge lijk om vluchtelingen met zware geestelijke problemen te behandelen, zelfs niet als ze illegaal in Nederland zijn. „Maar hun context is onze ker en gammel", ervaart arts Gerdi Eiting van De Vonk in Amsterdam, een behandelcen trum voor vluchtelingen met psychische trauma's. „Een Nederlander met een de pressie probeer je actief te maken. Daar zeg je tegen: 'Ga eens naar het zwembad of zo'." Maar bij een vreemdeling kan dat niet, omdat er vaak geen geld is. Soms is er niet eens een dak of eten: dan schiet een behandeling niet op. Je kunt hoogstens de symptomen reduceren, maar een complete traumabehande ling kan niet." GPD peil zakt dan onder zeeniveau, waardoor zoet water zich ver mengt met instromend zout zee water. Dat zorgt voor enorme schade. Nog erger wordt de si tuatie als expres zilt water moet worden ingelaten om bijvoor beeld dijken stevig te houden. Reservoirs Als tekorten dreigen, dan be paalt Rijkswaterstaat wie water krijgt en wanneer. Dat ligt vast in droogtescenario's. De dienst kan putten uit de aangelegde 're servoirs': het IJsselmeer en de ri vieren. Via een netwerk van ka nalen, sluizen en pompen, het zogeheten waterdistributiesys teem, kan vanuit de rivieren en het IJsselmeer water naar regio nale wateren worden gepompt. Dat geldt niét voor veel hoger ge legen zandgronden in Noord- Brabant, Limburg en delen van de Veluwe en Overijssel, want die zijn volledig afhankelijk van regenwater. Als water wordt 'gestuurd', dan heeft de staat van waterkerin gen de hoogste prioriteit, zegt Van Waveren van Rijkswater staat. Want sinds Wilnis 2003 is duidelijk dat veendijken juist bij droogte kunnen bezwijken. Op plaats twee staan nutsvoor zieningen zoals elektriciteit en drinkwater.^ Derde, en dus een stuk lager op het prioriteiten lijstje, staan economische activi teiten als landbouw, scheep vaart en waterrecreatie. „Het water gaat dan naar regio's waar de meeste schade dreigt te ontstaan." Fruitteelt Dat is puur rekenen: als in een sector met een klein beetje wa ter veel schade kan worden voor komen, staat die sector hoog op de lijst. Dit geldt bijvoorbeeld voor de fruitteelt. In de heersen de hitte moet fruit af en toe wor den besproeid, om te voorkomen dat appels en peren bruine plek jes krijgen. Gebeurt dat niet, dan loopt de schade al snel in de tonnen voor een bedrijf van een paar hectare. Natuur is een aparte categorie: hoge prioriteit geldt voor gebie den waar door droogte onom keerbare schade ontstaat, ver telt Van Waveren. „Dat geldt voor de veengebieden. Als je die laat uitdrogen gaat het veen oxi deren. Die gebieden krijg je nooit meer terug, ook niet als je ze later weer natmaakt." Rijkswaterstaat kent minder prioriteit toe aan natuurschade die wél te herstellen is. „Af en toe een droog jaar hoort bij de natuur, daar hoef je geen extra maatregelen voor te nemen. Maar we willen wel voorkomen dat in een kanaal allemaal dode vissen drijven, dan wordt wat extra's gedaan." GPD De leeggestroomde Ringvaart in Wilnis, drie jaar geleden, nadat een veendijk was doorgebroken. archieffoto Marnix Schmidt/GPD Israël en Libanon vechten al we ken een oorlog uit. Daarbij is de publieke opinie, ook in Neder land, vooral anti-Israël. De Is raëlische ambassadeur in Neder land, Harry Kney-Tal, reageert. door Carel Goselinq De berichtgeving over het conflict in het Midden-Oos ten bestempelt Harry Kney-Tal, de Israëlische ambassadeur in Den Haag, als 'erg selectief'. „Bijvoorbeeld als het gaat om ons recht onszelf te verdedigen. Dat recht is vastgelegd in het VN-charter. Maar als men dat recht erkent, komt er een groot 'maar' achteraan: niet op deze manier. Onze reactie is buiten proportie en wij treffen bur gers." „Dit is een oorlog. Hezbollah heeft zich gemengd onder de burgerbevolking. Ze verschui len zich achter menselijke schil den. Ze vuren raketten af uit wo ningen en moskeeën. Wat doe je dan? Wij proberen onze acties te beperken tot Hezbollah-doelen. Wij waarschuwen burgers, uren van te voren, gebieden te verla ten als wij gaan aanvallen. Ook al nemen wij daarmee de verras sing voor Hezbollah weg. Kijk eens naar andere oorlogen. Ook daar vielen burgerslachtoffers. Dat heet bijkomende schade. Maar het is wel een constant di lemma voor onze troepen." „In Noord-Israël zijn 1,5 mil joen mensen op de vlucht vanwe ge Hezbollah. Wij moeten die dreiging wegnemen, zeker als zij aankondigen Tel Aviv te gaan beschieten. Welke land zou het tolereren beschoten te worden met raketten? Wat zou u doen als Maastricht werd be schoten met meer dan honderd raketten per dag? En daar komt het zuiden nog bij: honderden kassaam-raketten vanuit Gaza. Israël is een klein land en als je schiet raak je altijd wel iets." Selectief „Een serieuze discussie over pro portionaliteit is prima, maar nu wordt de oorlog erg selectief ver slagen. Als je elke dag zegt: Is raël is fout, gelooft 95 procent van de mensen dat. Maar waar om zijn wij fout? Wij trachten ons alleen te verdedigen." „Kijk naar Jan Marijnissen. Die vergelijkt Hezbollah met het ver zet tegen de Duitsers in de oor log. Hij kent de geschiedenis niet of probeert bewust anti-Is raëlische gevoelens op te roe pen. Er wordt gezegd dat wij VN-resoluties moeten naleven. Hezbollah dan niet? Er wordt een dubbele moraal op nagehou den. Maar dat kennen wij joden uit het verleden. Wij stonden be kend als 'de zwarte pest', dege nen die de wereld vergiftigden. Gefundeerde kritiek is legitiem, maar wij zijn niet de wortel van alle kwaad in het Midden-Oos ten. Vraag je af waarom dingen gebeuren en begin geen discus sie over fouten bij de stichting van de Staat Israël. Dat wij de oorzaak zouden zijn van alle el lende is een ongelooflijke conclu sie." „In het zuidwesten van Beiroet zijn vier lokaties gebombar deerd. Maar dat wordt sterk uit vergroot. Alsof heel Beiroet in puin ligt. Maar Beiroet is geen Stalingrad, Grozny of Belgrado toen de Navo daar bombardeer de. Door die beelden zegt wel ie dereen: 'het is verschrikkelijk'. In Europa maakt het herinnerin gen los aan de Balkanoorlogen. Daardoor ontstaan anti-Israëli sche gevoelens." „Als ik naar de laatste jaren kijk is er ook in Nederland spra ke van toenemende anti-Israëli sche gevoelens. Maar zo'n de monstratie in Amsterdam zegt mij niets. Daar kun je voor elke zaak een paar duizend man op straat krijgen. Wel hebben jon ge mensen maar een historisch besef van een paar weken. Zij worden blootgesteld aan denk beelden van anderen, gelijk ad vertentieteksten. Op de universi teiten hier zijn de Midden-Oos- ten-studierichtingen gepoliti seerd. Daar wordt de waarheid niet meer gezocht. Israël steu nen is politiek incorrect gewor den." Propaganda ,De analisten weten het altijd beter: er is maar één waarheid: Israël is de agressor. De propa ganda van Hezbollah wordt ge loofd. Maar wij hebben Libanon in 2000 verlaten. Nu zijn we er terug omdat wij aangevallen worden." „Wij willen Hezbollah zo zwak maken dat het de militare activi teiten opgeeft en alleen als poli tieke partij verder gaat. Wij wil len hen niet vernietigen. Natuur lijk is het moeilijk hen te vin den, het is een guerrillabewe door Eelco van der Linden Sinds het afgelasten van de Vierdaagse van Nijmegen lijkt de angst te regeren. Bijna geen organisator in Ne derland die nog een mens aan inspanning en stress durft te onderwerpen. Waar blijft de eigen verantwoordelijkheid? Is de eigen verantwoordelijk heid verdwenen? Fred van Raaij, hoogleraar economi sche psychologie in Tilburg, ziet een zorgelijke ontwikke ling, die erg lijkt op wat in de VS gewoon is. „Er is een toe name van onderling wantrou wen. Ik weet dat in de VS de ouders van een jarig kind de ouders van de bezoekende kin deren een papier laten onder tekenen dat zij niet verant woordelijk zijn voor als iets mis gaat. Dat is dus doorschie ten en toegeven aan angst voor claims." Volgens Van Raaij speelt een soortgelijke angst bij de orga nisatoren van al die evene menten die nu worden afge last. „Men vreest kritiek en rechtszaken. De reactie daar op is stoppen of je in het ver volg helemaal juridisch gaan indekken. Een gevaarlijke ontwikkeling, want op deze manier nek je al die vrijwilli gers, het zelfstandig denken en het particuliere initiatief - juist datgene wat zo door de regering wordt gepromoot. Je bedenkt je wel twee keer voor je aanbiedt een dagje met be jaarden op stap te gaan als je de adem van de letselschade advocaat in je nek voelt." Oververzekering Van Raaij ziet nog een andere factor die een rol kan spelen. „Nederlanders, net als veel Amerikanen, hebben de nei ging zich over te vex-zekeren: zo veel mogelijk risico's moe ten worden afgedekt. Daarbij is er een behoorlijk vertrou wen in de overheid en alles wat autoriteit uitstraalt. Die eigen verantwoordelijkheid is niet erg ontwikkeld. Als een maal het idee terrein wint dat je bij falen van die autontei- ten geld kunt verdienen, zitje snel in een negatieve spiraal Volgens de Groningse massa- psycholoog J.P. van de Sande I zitten we al in die spiraal, of zoals hij het noemt, een 'vi cieuze cirkel. „Het komt ei genlijk doordat we te veel we ten en te veel controle willen uitoefenen over allerlei za ken. We benoemen risico's en denken in modellen, Als be kend is dat kennis voorhan den is om iets te voorkomen en die kennis niet is aange wend, dan zal een slachtoffer aan cle bel trekken, Letsel schadeadvocaten schuimen al les af en de burger zegt geen nee tegen een beetje geld." De eigen verantwoordelijk heid is volgens Van de Sande inmiddels 'weggeprogram- meerd'. Natuurlijke reacties zijn zeldzaam geworden, „Een arts of een brandweer man is niet meer in eerste in stantie bezig met zieke men sen helpen of blussen. Hij denkt aan wat hem na zijn ac tie kan worden verweten." Verhelderend was een erva ring die Van de Sande had met een groep brandweerlie den. „We spraken over crisis management. Dat schoot hele maal niet op. Ik dacht dat cri sis stond voor brand en mana gement voor blussen. Maar het ging hen om wat er achter af gebeurt: krijgen wij de schuld, hebben wij gefaald in de preventie? De media spe len hierbij een belangnjke rol, want die jagen graag I angst aan." De Leidse hoogleraar toege paste psychologie en expert op gebied van risicobeheer sing, P.J. Stallen, erkent dat er een trend is om het accent te leggen op preventie. „Hier door wordt er ook meer ge- i claimd." Stallen gelooft echter niet dat Nederland de VS achterna gaat. Hij denkt dat de voor zichtigheid na de Vierdaagse van Nijmegen een 'schrikreac tie' is. GPD 27 juli 1956 GEZONKEN - In dichte mist heeft het Zweedse passagiers schip Stockholm de oceaan reus Andrea Doria geramd, vlak bij de haven van New York? Deze laatste maakte ver volgens angstvallig snel water, waardoor de ruim 1700 opva renden in levensgevaar ver keerden. Zij konden echter vrijwel allemaal gered worden door zeventien toegesnelde schepen. EERSTE STEEN - De 92-jari- ge Pieter Lagendijk heeft aan de Koudekerkseweg in Vlissi- nen de eerste steen gelegd voor een nieuw verzorgingshuis voor bejaarden. In het tehuis zelf komt plaats voor 152 men sen, en daarnaast zullen er nog eens 24 kleine flatwoningen worden gebouwd, speciaal voor echtparen. OP DE DIJK - Door een defect aan de elektrische stuurinrich ting is het Duitse wachtschip Gliicksburg uit koers gelopen en is het ter hoogte van de wo ning van lichtwachter Broere te Hoedekenskerke loodrecht op de dijk gevaren. Hoewel aanvankelijk werd gevreesd dat het schip zou breken, kon het later met vier sleepboten worden vlotgetrokken. Ambassadeur Harry Kney-Tal: „Als je elke dag zegt: Israël is fout, gelooft 95 procent van de mensen dat." foto Bram Lammers/GPD ging. Die had zo'n deiliendui- zend raketten, waarvan er 2500 zijn afgeschoten. Wij hebben er duizenden onklaar gemaakt, maar ze kunnen nog weken voor uit." Aanvoerlijnen „Daarnaast proberen wij hun aanvoerlijnen vanuit Syrië en Iran af te sluiten. Die leveren munitie. Maar zij worden voor zichtiger, willen geen verdere es calatie. Zij, én Hezbollah, heb ben zich vex*keken op onze reac tie. Bovendien blijft steun uit ge matigde Arabische landen uit." „Er spelen meerdere zaken in de regio. Iran stond onder enoime westerse druk wegens zijn nucle aire programma. Dat heeft Hez bollah aangezet tot deze actie om zo de aandacht van dat pro bleem af te leiden. Syrië droeg Hamas-militanten op een Israëli sche soldaat te ontvoeren op de dag nadat president Abbas en Hamas-premier Haniyeh een ak koord sloten over wede met Is raël. Hezbollah stond in Liba non onder druk het zuiden te verlaten en de wapens neer te leggen. En dan wil Syrië invloed in Libanon terugkrijgen, nadat het in 2005 uit dat land moest vertrekken." GPD Hoofdredactie: Peter Jansen Dick Bosscher (adjunct) Arie Leen Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax:(0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax (0113)315609 E-mail: lezersredacteurpzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax: (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax:(0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (01111454651 Fax: (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren Goes, Zierikzee en Hulst: Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Cou Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden: zaterdags tot 12.00 uur. Aboi 0800-0231231 autom. afschrijving acceptgiro per maand: 20,55 n v.l per kwartaal. 59,75 C 62.00 per jaar: €229.20 233.30 Voor toezending per post geldleen toeslag. E-mail: lezersservice® pzc nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. PZC. t.a.v. lezersservice. Postbus 31, 4460 AA Goes Losse nummers per stuk maandag t/m vrijdag €1,25 zaterdag: 1.80 Alle bedragen zijn inclusief 6% Btw Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.9300 Advertenties: :-orders worden uitgevoerd ■j de Algemono PI.an Wegener NV en volgen de Regelen voor het Advertenlieweten. Overlijdensadvertenties: maandag l/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 1800 uur Tel. (076)5312550 Fax. (076)5312340 Personeelsadvertenties: Tel: (076)5312240 Fax:(076)5312340 Rubrieksadvertenties (kleintjes). Tel (076)5312104 Fax. (076)5312340 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 nK. Business to Businoss/Onroerandg Tel: (076)5312277 Fax: (076)5312274 Internet: v w.pzc.nl/adverteren len van de titels cn de werkmaatschappijen lerden. Als u op deze informatie geen prijs iservice. Postbus 314460 AA Goes. on",d*»1 S ,-ooru relevante dierst*^ door ons rorgvuld&I^V it schriftelijk melden Behoort tot WGGGN6R

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2006 | | pagina 4