Benzineparadijs naar het zuiden
Er lagen zo veel dode kinderen
PZC
Stille diplomatie
beter dan troepen
Geweld Libanon
rijt wonden
veteranen open
PZC
Vakantievierende Nederlanders tanken massaal in Luxemburg
19 juli 1956
woensdag 19 juli 2006
Op weg naar hun vakantiebe
stemming in Zuid-Europa kie
zen veel Nederlanders voor de
route via Luxemburg. Voor veel
minder euro's kun je daar name
lijk je tank volgooien met benzi
ne. En sigaretten en drank zijn
er ook spotgoedkoop.
door Cyril Rosman
Het is het grootste tanksta
tion met bijbehorende par
keerplaats van heel Europa, zeg
gen de Luxemburgers. Met de
grootste omzet van brandstof in
heel Europa, zeggen ze er dan
meteen achteraan. Aire de Ber-
chem langs de A3 in Luxem
burg, vlak voor de Franse
grens, is inderdaad gigantisch.
In alles.
Gigantisch in drukte, gigan
tisch in clichés en gigantisch
goedkoop. Voor elke benzine
pomp staat een rij van vijf au
to's te wachten. Het hele par
keerterrein staat vol met auto's
en vrachtwagens. Op deze mid
dag in juli zijn het overwegend
Nederlanders: caravans en cam
pers met als bestemming Frank
rijk en Spanje, volgepakte bus
jes op weg naar Marokko en
soms Turkije.
De meesten staan niet zo maar
op de parkeerplaats, ze staan er
vanwege de goedkope benzine
in het groothertogdom. Door de
lage belasting op brandstof is
een liter benzine al snel een
paar eurodubbeltjes goedkoper
dan in Nederland. Het kan op
een volle tank zo vijftien euro
schelen.
„En bij mij scheelt dat nog veel
meer", glimlacht Hendrik
Doornbos uit Gieten. Doornbos
is namelijk de trotse bestuurder
van een enorme tankwagen. „In
mijn wagen gaat tussen de 400
en 500 liter diesel. Dan maakt
een dubbeltje per liter al heel
wat uit. Zeker als je, zoals mijn
baas, twintig wagens op de weg
hebt. Reken het dan maar eens
per jaar uit!"
Maar de goedkope benzine is
niet alleen langs de snelweg te
halen. Neem Martelange, een op
zich suffig dorp langs de
Martelange, een op zich suffig dorp langs de Luxemburgs-Belgische grens. Er zou eigenlijk een enorm spandoek moeten hangen: Luxem
burg Benzineparadijs. foto Peter Roek/GPD
Luxemburgs-Belgische grens.
Er zou eigenlijk een enorm span
doek moeten hangen: Luxem
burg Benzineparadijs. Maar
misschien zegt de lange rij ben
zinestations al genoeg. Op een
afstand van nog geen kilometer
liggen dertien benzinestations.
Allemaal naast elkaar langs de
N4, een grote verbindingsweg.
Verzin een groot internationaal
benzinemerk en het heeft een
pomp in Martelange.
Aan de ene kant van de weg
staan de pompen, over de weg
denderen de vrachtwagens met
tachtig door het dorp en aan de
andere kant van de weg staan
de huizen van de inwoners van
het dorp. Is een benzinepomp in
principe al een naargeestige be
doening, zet er dertien achter el
kaar en je krijgt een macaber sa
menspel van benzinedampen en
verkeerschaos.
Het ging dan ook al eens ver
schrikkelijk verkeerd. In 1967
maakte een tankwagen een rem-
fout, de wagen explodeerde,
raakte een tankstation dat op
zijn beurt ook ontplofte. Er vie
len 22 doden en tientallen ge
wonden. Wie door Martelange
loopt, heeft het gevoel dat het
elk moment weer kan gebeuren.
Toch heeft het dorp een enorme
aantrekkingskracht op iedereen
die van goedkoop houdt. De ver
halen zijn bekend: van de Ne
derlander die op de brug voor
het dorp tot stilstand komt, zijn
tank net even te leeg gereden in
z'n grote begeerte naar goedko
pe brandstof.
En het blijft niet bij brandstof
alleen. Kijk maar op de achter
bank van het oudere echtpaar
uit Almere, dat op de terugweg
naar Nederland is en 25 kilome
ter omreed voor een volle
Luxemburgse tank. Eerst laten
ze trots het bonnetje van het
tanken zien: 47 euro voor een
volle tank. „Kom daar maar
eens om in Nederland."
En verder? Twee flessen jene
ver, een voor hem en een voor
haar. En een slof sigaretten. „Ik
deed tien vingers omhoog,
dacht die jongen achter de kas
sa dat ik tien sloffen wilde.
Maar ik bedoelde tien pakjes.
Stel dat je stiekem toch wordt
aangehouden bij de grens!"
Ook drank en sigaretten zijn,
wederom dankzij de lage belas
ting, beduidend goedkoper in
het groothertogdom. Al gaat
dat niet altijd op. De benzinesta
tions staan er dan ook vol mee.
En het vliegt de winkel uit.
Het meisje achter de kassa bij
Shell vindt het allemaal best.
„Hier is alles mooi goedkoop."
En al die extra auto's en vracht
wagens die erop af komen dan?
De verkeersveiligheid, het mi
lieu? „Ik woon hier niet en de in
woners zijn er aan gewend.
Werk
Dat klopt. Sterker nog, er zijn
inwoners voor wie het niet druk
genoeg kan zijn.
De uitbater van Frituur Chez
Christelle, aan de overkant van
de weg: „Het levert veel werk
op voor de mensen hier. En dat
gaat voor. Er wonen hier maar
1500 mensen, maar er zijn twee
slagerijen en twee bakkerijen.
Dat komt allemaal door de
tankstations, die trekken men
sen aan."
En ja, het is slecht voor milieu,
en het is gevaarlijk. „Er is een
statistiek die voor heel Luxem
burg het aantal ongelukken per
dorp afzet tegen het aantal in
woners: Martelange staat heel
hoog. Maar het werk gaat
voor!
Toch zijn er wel mensen die
zich zorgen maken over de aan
trekkingskracht van de sta
tions. Vooral de verhoogde uit
stoot van CO, leidt tot aandacht
van de politiek. Het zijn ook po
litici, maar dan die in het Euro
pees Parlement, die het goed
koop tanken zo nu en dan aan
de kaak stellen. In heel Europa
zou hetzelfde belastingtarief
moeten gelden, klinkt soms.
Maar tot het zover is, rijden nog
duizenden Nederlanders met
een grote glimlach door het klei
ne landje. GPD
Hoe snel kan de oorlog tussen
Israël en Libanon en zijn Hez
bollah eindigenDrie voorma
lige ministers van Buitenland
se Zaken vestigen hun hoop
op de stille diplomatie.
door Erwin Buter
Het conflict tussen Liba
non en Israël is ontstaan
door een diplomatiek va
cuüm, vindt Tweede-Kamer
lid Van Aartsen (WD), in
Paars II minister van Buiten
landse Zaken.
„In september 2004 namen
de Verenigde Naties een reso
lutie aan die zei dat de Syri
sche troepen moesten vertrek
ken en de milities als Hezbol
lah moesten ontwapenen. De
moord op oud-premier Hariri
in februari 2005 had moeten
leiden tot uitvoering van die
motie. Dat is niet gebeurd.
De troepen vertrokken, maar
de milities bleven." Van Aart
sen vindt dat Europa de laat
ste jaren te weinig tijd heeft
besteed aan het Midden-Oos
ten. Volgens hem had ons con
tinent een helebelangrijke rol
kunnen spelen, sinds de Vere
nigde Staten hun handen vol
hebben aan Irak. „Maar in
Europa leefde het idee: dat
zit wel goed. De grote mo
gendheden lieten oogluikend
toe dat Hezbollah in het zui
den van Libanon bleef." Ten
onrechte, vindt Van Aartsen,
want het Midden-Oosten be
vindt zich in onze achtertuin.
„We hebben daar een hoop
belangen, nee, niet alleen
olie." Van Aartsen hoopt dat
de stille diplomatie de oplos
sing voor dit conflict brengt.
Dat vindt ook zijn directe
voorganger Kooij mans (minis
ter van Buitenlandse Zaken
in 1993-1994). Het sturen van
een internationale vredes
macht naar Libanon, zoals
VN-baas Annan heeft voorge
steld, heeft geen zin, zegt hij.
„Er moet dan een begin van
overeenstemming zijn tussen
Israël en Libanon. Die zie ik
niet. Ik vraag me af wat de
soldaten er dan gaan doen."
De VN-veiligheidsraad be
sprak maandag het zenden
van een internationale vredes
macht. Kooijmans verwacht
niet dat de raad tot een una
niem oordeel komt. Hij ziet
meer in de diplomatieke con
tacten van elk van de vijf per
manente leden. „Zij hebben
elk hun eigen invloed. De Ver
enigde Staten natuurlijk bij
Israël, maar Amerika kan het
niet alleen." Volgens Kooij
mans heeft Hezbollah, dat
het gezag van de zuiderbuur
tartte door twee Israëlische
soldaten te ontvoeren, de mili
taire macht van Israël onder
schat. „Israël heeft alle recht
om zich te verdedigen. Maar
het land heeft onvoldoende
maatregelen getroffen om on
schuldige burgers te ont
zien." Ook de 'onmachtige' re
gering van Libanon treft
blaam, meent Kooijmans.
„Die is niet in staat om Hez
bollah onder controle te bren
gen. Maar Israël kan op de
manier waarop ze het nu pro
beert de Libanese regering
niet dwingen Hezbollah te
ontwapenen."
Palestina
Nu alle ogen gericht zijn op
Libanon, vergeet de wereld
Palestina, waarschuwt Dries
van Agt, voormalig minis
ter-president en in 1982 daar
naast korte tijd minister van
Buitenlandse Zaken. „Door
de oorlog in Libanon zijn de
Palestijnen niet langer het
middelpunt van de aandacht,
maar de wurging gaat door.".
Volgens Van Agt is de situa
tie in Palestina erger dan in
Libanon. „Ik heb gesproken
met Israëlische artsen. In Ga
za is geen electriciteit en on
voldoende water. Israël blok
keert de hele Gaza en de men
sen verbouwen zelf onvol
doende om van te kunnen le
ven. Er dreigt hongersnood."
Van Agt noemt de reactie van
Israël in zowel Gaza als Liba
non buiten alle proportie.
„Er is een oorlog gaande. Is
raël houdt 10.000 Palestijnse
militairen gevangen. Palesti
na neemt één gevangene en Is
raël reageert buiten alle rede
lijkheid. De situatie in Liba
non ligt natuurlijk iets an
ders, maar ook daar is het ge
weld disproportioneel. Als u
het mij waagt zat Israël te
wachten op een provocatie
om een bevriend regime in
Beiroet in het zadel te hel
pen." GPD
Medewerkers van het Rode Kruis dragen het lichaam van een slachtoffer weg in Pandangaran. De tsunami heeft al zeker 350 mensenle
vens geëist, waaronder een Nederlander. foto Dadang Tri/RTR
De 'mini-tsunami' die maandag
Pangandaran aan de zuidkust
van het Indonesische eiland Ja
va trof, heeft tot nog toe zo'n
driehonderdvijftig mensenle
vens geëist. Honderddertig men
sen worden nog vermist. Zeker
vijftigduizend mensen zijn dak
loos geworden door de vloedgolf
en de schade is enorm. Een Ne
derlander, een 58-jarige man, is
door de vloedgolf omgekomen,
twee andere Nederlanders raak
ten gewond.
door Esther de Jong
De betonnen funderingen
zijn het enige dat over is
van de houten eettentjes en klei
ne winkeltjes die normaal ge
sproken op het strand van het
Javaanse kustplaatsje Pangan
daran staan. Alles is door de tsu
nami - een twee meter hoge
vloedgolf na een zeebeving van
7,2 op de Richterschaal - van
maandagmiddag weggewassen.
De beschadigde weg langs het
strand ligt bezaaid met visnet
ten, planken en andere rommel.
De kleurrijke vissersboten zijn
zo'n halve kilometer ver het
dorpje ingespoeld. Uit de zee
worden gisterochtend nog
steeds lijken gevist. In de lokale
kliniek van het plaatsje liggen
minstens vijftig doden, voorna
melijk kinderen. Pangandaran
is een onder Nederlanders popu
lair vakantieoord. Zo was de
16-jarige Lieke Remmelts uit
Leiden maandagmiddag met
haai- moeder en broertje op weg
naar het strand toen zij plotse
ling een muur van 'rotzooi' op
zich af zag komen. „Ik hoorde
een heleboel geschreeuw en zag
mensen de andere kant opren
nen." In blinde paniek sprong
Remmelts bij een Indonesische
man achterop zijn brommer. Ze
liet haar moeder en broertje ach
ter.
Het Nederlandse gezin was twee
dagen daarvoor in Pangandaran
aangekomen voor een strandva-
kantie. „Na al die cultuur wil
den we een paar dagen strand,
maar dat kunnen we nu wel ver
geten", vertelt Lieke Remmelts.
Samen met vijf anderen zat zij
achterop de brommer, richting
hoger gelegen gebied. „Ik ben
daar een hele tijd gebleven. Ik
was de enige Nederlander. Ik
dacht dat die tsunami heel erg
was, dat het hele dorpje was
weggespoeld en dat ik mijn moe
der en broertje nooit weer zou
zien. Ik voelde mij zo schul
dig."
Na een tijd lukte het Remmelts
met haar mobiele telefoon haar
ouders te bereiken. Alle leden
van haar familie bleken onge
deerd. „Ik was erg blij mijn
ouders en broertje weer te
zien", vertelt Lieke met opluch
ting in haar stem.
Zoektocht
Hoteleigenaar Rinke Jillings is
in het getroffen gebied op zoek
naar Nederlanders. Hij is de he
le dag bezig geweest met zijn
zoektocht. Daarnaast heeft hij
eten en kleding uitgedeeld aan
de slachtoffers. „Ik liep met
mijn ziel onder mijn arm, wist
niet waar ik moest beginnen."
Uiteindelijk is Jillings naar het
dorpshuis gegaan waar alle li
chamen werden verzameld. „Ik
ben over kinderlijkjes heenge
stapt, er lagen zo veel dode kin
deren", vertelt hij terwijl de
avond valt in Pangandaran.
Jillings komt net terug van een
ingestort hotel. „Er gingen ge
ruchten dat er twee Nederlan
ders onder het puin lagen, maar
dat blijkt gelukkig niet waar te
zijn."
Zijn hotel Oceanpub is ook inge
stort. „Er is helemaal niets meer
van over, gelukkig heb ikal
mijn personeel teruggevonden,
dat is één ding." Jillings valt
stil, overmand door emoties. Hij
is op, weet niet meer wat hij
moet doen. „Ik ga vanavond te
rug naar Bandung. En dan zie ik
wel, als ik geen financiële hulp
krijg, moet ik terug naar Neder
land."
De tsunami kwam als een verras
sing. Er waren na de zeebeving
geen waarschuwingen uitge
gaan. Maar wijs geworden door
de ervaringen van de grote tsu
nami van december 2004, her
kenden veel mensen de eerste te
kenen van de vloedgolf en slaag
den er in naar hoger gelegen ge
bieden te vluchten. Een strook
land van vijfhonderd meter
breed is getroffen door
het plotseling opkomende wa
ter. Het gebied dat door de tsu
nami is getroffen is beperkt ge
bleven. Er zijn geen meldingen
van slachtoffers of schade el
ders in de Indonesische archi
pel. GPD
Ronn de Slegte uit Ooster
hout was 24 jaar toen hij in
1980 als militair naar Liba
non werd gestuurd. Pales
tijnen ontdekten dat hij joods
was, sloegen hem in elkaar en
braken zijn vingers. Hij is nog
steeds bezig de gebeurtenis
sen te verwerken. Dat ging
goed, tot vorige week het ge
weld in Libanon oplaaide.
door Edine Wijnands
Ronn kan pas sinds enkele
jaren praten over wat hij
destijds in Libanon meemaak
te. Hij raakte een maat kwijt
die met een truck op een mijn
reed. Hij hoorde gevechten,
maakte ze mee, zag doden en
werd zelf tot twee keer toe ge
gijzeld.
De laatste keer was trauma
tisch. Ronn, van geboorte
joods, viel in handen van Pa
lestijnen. Zij ontdekten de
Davidster om zijn hals, ver
trouwden zijn Unifil-uni-
form niet, vermoedden in
hem een Israëlische spion en
mishandelden hem. Zijn vin
gers werden gebroken, zijn
kaak verbrijzeld, zijn rug en
knieën beschadigd. Ze sloe
gen door tot Ronn bewuste
loos was. „Ik werd wakker in
een Israëlisch ziekenhuis."
Ronn verzucht: „Die lichame
lijke kwetsuren waren erg,
maar bleken achteraf niet het
schadelijkst."
Ronn liep een trauma op. Hij
maakte na het voorval rare
sprongen, ging vrijwillig te
rug naar Libanon, verhuisde
naar Israël, vroeg de Israëli
sche nationaliteit aan om op
nieuw in het leger te dienen.
Het Israëlische dit keer. Hij
verloor vrienden, zijn vrien
dinnetje en kwam uiteinde
lijk in 1984 terug naar Neder
land.
Het ging niet goed met Ronn
en het bleef niet goed met
hem gaan. Tot hij uiteinde
lijk enkele jaren geleden hulp
zocht. Ronn bleek te lijden
aan het posttraumatisch
stress syndroom. „Iets waar
volgens het ministerie van De
fensie zo'n vijf procent van
de oud-militairen last van
krijgt", weet hij. „In werke
lijkheid zijn het er veel meer
weet ik." Ronn ging in behan
deling en met succes.
Hij opende in zijn huis een
Unifil-museum, praatte
zocht anderen op, lotgenoten!
Het werkte. Zijn vrouw Ly-
da: „Voor het eerst durfde
Ron op een terras te zitten
met mensen achter zich.
Eerst deed hij dat niet Hij
moet overzicht hebben, we
ten wat er gebeurt." Ronn zet
te vorige week de tv aan en
zag de beschietingen in Liba
non. Alles kwam boven, alles
van toen. De nachtmerries be
gonnen weer, de angsten, het
wantrouwen.
Ronn kon het niet aanzien
rukte de foto's van de muur
waarop hij staat met burge
meester Helmi Huijbregts
van Oosterhout. Zij speldt
hem er de Draaginsigne Ge
wonden (DIG) op. Een erken
ning voor wat Ronn door
stond, voelt hij.
E-maileontact
Ronn heeft e-mailcontact
met andere veteranen. Hij
weet: dit geweld rijt oude
wonden open, „Er zijn jon
gens bij die nu niet de straat
op durven." Het zijn schijnen
de wonden, weet Ronn, die
slechts langzaam helen.
En al die tijd bonkt het door
zijn hoofd: „Waarom nou
weer? Waarom opnieuw dit
geweld? Al die beschietingen,
al die vernielingen. Het ging
net goed met Libanon. He:
land kreeg iets van de oude
grandeur terug. Nu is het
weer terug bij af. En wij? Stu
ren wij weer een vredesmis
sie? Het is zo zinloos alle
maal. Zinloos." GPD
VERZEKERING - De Neder
landse brandverzekeraars heb
ben besloten de dekking tegen
het risico van overstroming en
dijkdoorbraak uit de polis te
schrappen. De directe aanlei
ding vormt de ramp van fe
bruari 1953.
OESTERPANNEN - Het is
nog steeds te koud om een goe
de oesterbroedval te mogen
verwachten. Het overgrote
deel van de gekalkte oesterpan
nen staat nog op de steigers en
slechts een enkele kweker
heeft al een partijtje in het wa
ter gelost. Wel zijn de meeste
schelpen reeds uitgezaaid.
ZOET ZEEWATER - De Ame
rikaanse minister van binnen
landse zaken Sea ton is van me
ning dat men in 1990 in de I'S
zo ver is, dat door het
land een leidingennetweii'
loopt dat zoet water, uit zee ge-
wonnen, aanvoert. Binnenkort
al worden twee proefmodellen
voor het omzetten van zout in
zoet water in bedrijf gesteld.
PREHISTORIE - Acht van de
tien mannen die in grotten h
het Franse zuidwesten uvs
weken leefden als in de prehis
torie, zijn verzwakt terugge
keerd. Ze aten vooral slak'
brandnetels en soms slang
Hoofdredactie:
Peter Jansen
Dick Bosscher (adjunct)
Arie Leen Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax (0113)315609
E-mail. Iezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraatl 8
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax: (0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachlweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454651
Fax: (01111454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren
Goes, Zierikzee
en Hulst:
Maandag l/m vrijdag
van 8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vri|dag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving acceptgiro
per maand 20,55 n.v.l
per kwartaal: 59,75 62,00
per jaar: €229.20 233,30
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand veotha
einde van de betaalperiode.
PZC, La.v. lezersservice.
Postbus 31. 4460 AA Goes
Losse nummers per stuk
maandag t/m vrijdag: 1,25
zaterdag: 1.80
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uilgevosd
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en volar"
de Regelen voor het Advertentiewcien.
Overlijdensadvertenties:
maandag l/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag van 16.00 tot 18 00 uur
Tel. (076)5312550
Fax (076)5312340
Personeelsadvertenties:
Tel: (076)5312240
Fax:(076)5312340
Rubrieksadvertenties (kleintje»):
Tel. (076)5312104
Fax. (076)5312340
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Business to Business/Onroerend9"*
Tel: (076)5312277
Fax (076)5312274
Internet: www.pzc.nl/adverteren
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener concern. uei»Jj
aan ons verstrekte gegevens hebben wi) opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor*»
(abonnementen)adminislratle en om u te (laten) informeren over voor u relevante dmnstMWj
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig Sf.
de derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bipKL
Postbus 31,4460 AA Goes.
Behoort tot *.£r WGGGNGR
pay@pump
