Proces zonder hoofdverdachten PZC De geur van teer als medicijn PZC De aangeklaagden Legionellabacterie gedijt uitstekend in stilstaand water 'vST6MMÉN KöSlWj Rusland elimineert staatsvijand no. 1 Mladic en Karadzic grote afwezigen bij berechting daders Srebrenica fim pié 11 juli 1956 dinsdag 11 juli 2006 door Carel Goseling Radovan Karadzic, oud-presi dent van Bosnisch-Servië, Ratko Mladic, stafchef van het Bosnisch-Servische leger en Zdravko Tolimir, diens plaats vervangend commandant. Het monsterproces tegen zeven aan geklaagden wegens hun aan deel in het Srebrenica-drama uit 1995, dat vrijdag bij het Joe- goslavië-tribunaal in Den Haag begint, gaat niet zozeer 0111 de aanwezigen alswel om de afwe zigen, onder wie bovengenoemd drietal. Elf jaar nadat duizenden - in de aanklacht wordt gesproken over meer dan zevenduizend - mos lims uit Srebrenica door de Bosnische Serviërs (leden van de Zvornik-brigade en het Dri- na-korps) omgebracht werden, staan de zeven terecht. Door hun zaken te bundelen tracht hoofdaanklaagster Carla del Ponte niet alleen maximaal pu blicitair effect te verkrijgen, zij hoopt tevens op een snelle ver oordeling. Alleen dan kan zij haar werk, tenminste voor de buitenwacht, nog enigszins suc cesvol afsluiten. Het feit dat de drie hoofdver dachten er niet zijn, legt een zware hypotheek op de rechts gang. In de aanklacht worden Karadzic en Mladic immers als de aanstichters beschouwd van de operatie, die het ontdoen van de regio Srebrenica van mos lims tot doel had. Een actie die als volkerenmoord te boek staat, en gepaard ging met gerichte en willekeurige moorden, deportatie, gedwon gen vertrek en willekeurige ver volging. Er was niet alleen spra ke van een criminele onderne ming, de betrokkenen zijn ook individueel verantwoordelijk. De moslims uit Srebrenica wer den naar Bratunac gevoerd om vandaaruit elders in de omge ving te worden omgebracht. Dat gebeurde gewoon langs de weg of langs een rivier, maar ook in een fabriekshal, in scholen, op een boerderij, in een cultureel centrum en zelfs in een zieken huis. Soms met meer dan dui zend mensen tegelijk, verdeeld over hoogstens twee dagen. Wie de aantallen vermoorden in de aanklacht optelt, komt tot 7623. Dat aantal acht de aanklager be wezen. Opvallend is dat ook 29 wille keurige moorden worden ver meld, die plaatsvonden bij het kamp van de VN-vredestroepen in Potocari/Srebrenica, waar de Nederlandse blauwhelmen van Dutchbat zaten. De zeven aangeklaagden in het Srebrenica-proces zijn: -Vinko Pandurevic (47), luite nant-kolonel in de Zvor- nik-brigade/Drina-korps van het Bosnisch-Servische leger; -Radivoje Miletic (58), chef ope raties van het Bosnisch-Servi sche leger; -Milan Guero (68), lid staf van het Bosnisch-Servische leger, as sistent van generaal Ratko Mla dic; -Ljubisa Beara (67), lid staf van het Bosnisch-Seiwische leger, as sistent van Zdravko Tolimir; -Vujadin Popovic (49), plaatsver vangend commandant van het In Amsterdam is een man overleden aan de veteranen- ziekte. In enkele dagen tijd werd de ziekte geconstateerd bij zeventien Amsterdammers en twee inwoners uit Noord-Holland die in Amster dam zijn geweest. Wat houdt de ziekte in en waar moeten burgers op letten? door Jacqueline Steenwijk Wat is de veteranenziek- te? Dit is een ernstige longaandoening die veroor zaakt wordt door de legionel labacterie. De ziekte werd in 1976 voor het eerst geconsta teerd in de Verenigde Staten, onder veteranen. Zij liepen de ziekte op doordat de bacte rie zich in een luchtcirculatie- systeem had genesteld. Wat zijn de symptomen? De veteranenziekte begint met een zeer snel opkomende ho ge koorts, meer dan 39 gra den. Deze koorts kan binnen enkele uren tot een dag opko men. De patiënt begint te hoesten en is soms kortade mig. Ook kan er diarree optre den of hebben patiënten last van braken. Wanneer dient een arts be zocht te ivorden? Mensen die ineens een zeer hoge koorts krijgen én hoesten, dienen naar een arts te gaan. Zeker als iemand in de afgelopen weken in Amsterdam is ge weest. Een arts kan dan met een controleren of er sprake is van een longontsteking. Is dit het geval dan dient er ge test te worden of de patiënt de veteranenziekte heeft. Hoe dodelijk is het? Zo'n 5 tot 25 procent van de patiënten loopt het risico te overlijden. De ziekte verergert zeer snel. Het is daarom van belang om zo snel mogelijk de juiste anti biotica te krijgen. Hoe langer het duurt voordat antibiotica wordt toegediend, des te gro ter het risico op overlijden. Krijgt iedereen die besmet raakt met deze bacterie de ve teranenziekte? Nee. De mees te mensen raken wel besmet, maar worden hier helemaal niet ziek van. Een deel van de besmette mensen krijgt een milde variant, de zogeheten le- gionellagriep. Patiënten erva ren dan lichte griep verschijn selen zoals koorts, hoofdpijn, spierpijn en hoesten. Deze va riant is niet dodelijk omdat het niet gepaard gaat met een longonsteking. Vooral oude ren en mensen met een zwak ker gestel of longaandoenin gen, lopen het risico de ernsti ge variant, de veteranenziek te te ontwikkelen. Hoe raakt iemand besmet? Dat gebeurt door inademing van besmette nevel. Dit kan bijvoorbeeld bij een douche, een fontein, maar ook door zo geheten koeltorens die op ge bouwen staan en nevel ver spreiden. De nevel zakt van deze koeltorens langzaam naar de grond en kan over een kilometer in de lucht blij ven. De bacterie wordt ge vaarlijk wanneer deze zich heeft kunnen vermenigvuldi gen in stilstaand water bij een temperatuur tussen de 20 en 45 graden Celsius. Kan de airconditioning in een auto of woning ook een bron van besinetting zijn? In princi pe niet omdat daar geen nevel aan te pas komt. De lucht wordt alleen gekoeld. Wel kunnen luchtbevochtigingsys- temen een risico vormen. Hoe kan een legionellabesmet- ting voorkomen worden? Om dat de bacterie alleen maar gevaarlijk kan worden als de ze zich langdurig in stil staand water bevindt, is het belangrijk regelmatig kranen door te spoelen. Bij dagelijks gebruik van kranen is er geen enkel risico. Wie terugkomt van vakantie of ten minste een week lang de kranen niet gebruikte, doet er wel goed aan die eerst een minuut met heet water door te spoelen. Daarbij moet de douchekop op de doucheput worden ge legd om zo goed als mogelijk te voorkomen dat vernevelde lucht vrij kan komen. GPD Negentien lijken werden op 12 juli 1995 ontdekt, twaalf de dag erna. Elf werden gevonden bij het zogenoemde 'witte huis', het pand waar de Bosnische Ser viërs moslims 'ondervroegen'. Dutchbat-militairen gingen er destijds kijken maar constateer den geen misdaden, verklaarden zij later. De aanklagers van het Joegoslavië-tribunaal denken daar anders over. Met hun aan klacht tonen zij pijnlijk aan hoe angsthazig Dutchbat was toen soldaten de lijken ontdekten. Fo to's ervan verdwenen op myste rieuze wijze, hogergeplaatsten deden niets op het moment dat ondergeschikten melding maak ten van hun vondst. Nu staat alles keurig opgesomd, zonder spoor van twijfel. Massagraven De zeven aangeklaagden moe ten zich ook verantwoorden voor het ruimen van vier massa graven en het herbegraven van de lijken op dertig andere loka- ties tussen 1 augustus en 1 no vember 1995. Hoe lang het proces gaat duren is onduidelijk en ook over de sti'affen valt niet veel te zeggen. Voor Srebrenica zijn tot nu toe zes man veroordeeld. Drazen Er- demovic kwam er het best van af: hij kreeg vijf jaar cel wegens zeventig moorden en betrokken heid bij het ombrengen van nog eens honderden anderen. Hij is sinds 2001 vrij man. Het zwaarst gestraft werd Radoslav Krstic: 35 jaar cel voor hulp bij genocide en moord. In een Brit se cel zit hij zijn tijd uit. Indien ze worden veroordeeld zullen de meesten van de zeven kunnen rekenen op ongeveer twintig jaar cel. Zij hebben wel één groot voordeel: zij kunnen alle verantwoordelijkheid af schuiven op de afwezige Karad zic en Mladic - 'ik volgde slechts orders' - en op de in maart over leden Servische ex-president Slobodan Milosevic. Tijdrekken Bovendien: op 1 januari 2010 sluit het tribunaal zijn poorten en moeten alle lopende zaken, inclusief hoger beroepen, afge rond zijn. Tijdrekken kan dus lo nend zijn, en dat weet Del Ponte ook. Zij zal alles op alles zetten om de zeven zo snel mogelijk veroordeeld te krijgen. GPD Drina-korps van het Bosnisch-Servische leger; -Drago Nikolic (48), chef veilig heid van de Zvornik-brigade, as sistent van Pandurevic; -Ljubomir Borovcanin (46), plaatsvervangend commandant van politie in Bratunac. Ook aangeklaagd maar afwezig: -Momcilo Peresic (62), stafchef van het Joegoslavische leger, wordt later afzonderlijk be recht; -Milorad Trbic (48), kapitein van de Zvornik-brigade en assis tent van Drago Nikolic, wordt in een ander land berecht. GPD doorThea van Beek Voor mensen met de ziekte van Alzheimer blijft er vaak weinig andere keuze dan de dag opvang of het verpleeghuis. Daar kwijnen veel patiënten weg. Maar voor oud-agrariërs en voormalige werkers in de be roepsvaart gloort er hoop: de zorgboerderij of het zorgschip. Op het erf wordt onkruid ge wied, in de stal krijgen de die ren hun verzorging, buiten hangt de was te drogen, de moes tuin geurt en op het terras schilt ome Kees de aardappelen. De huiskamer van zorgboerderij BuitenGewoon is opvallend leeg. De bedrijvigheid op de boerde rij, onder de rook van Delft, wordt veroorzaakt door de dage lijkse bezoekers: ouderen met de mentie. De meesten waren ooit boer of tuinder. In plaats van de reguliere dagopvang van het ver- zorgings- of verpleeghuis te be zoeken, brengen zij nu geregeld een dag op de boerderij door. Ruim 25 jaar werkte Arjo Buijs in de zorg met dementerenden. „Mensen die altijd het buitenle ven gewend waren, zag ik hele maal vervreemden van hun om geving. Hier wordt een appèl ge daan op wat je nog kunt. Daar door wordt het gevoel van eigen waarde groter." Buijs en zijn vrouw Marinel zijn beiden ver pleegkundige. Twee jaar gele den huurden ze de boerderij in Delfgauw. Sinds een jaar vin den hier nu dagelijks acht tot tien mensen met dementie een zinvolle dagbesteding. Trend Het is een trend die sinds een paar jaar opgang doet in zorg land. Nederland telt inmiddels zo'n zeshonderd zorgboerderij en, waar mensen met een handi cap of psychische aandoening te recht kunnen. Een tiental van deze boerderijen is speciaal be doeld voor mensen met de ziek te van Alzheimer. De meeste zorgboerderijen zijn nog in vol bedrijf. Het beschik baar stellen van de boerderij aan zorgcliënten betekent dan ook voor veel boeren een aardi ge aanvulling op het inkomen. Arjo Buijs pleit voor een keur merk met kwaliteitseisen voor zorgboerderijen. „Vaak weten agrariërs niet goed waar ze mee bezig zijn. Zeker met demente renden moet je op een professio nele manier omgaan. Het is niet alleen maar opvang." Over de ef fecten van deze tak van zorg is nog vrij weinig bekend. De Til- burgse hoogleraar chronische zorg Jos Schols onderzocht de therapeutische effecten van een zorgboerderij op dementerende ouderen. Daaruit bleek dat be zoekers die eerder gedragspro blemen vertoonden (zo'n drie kwart van het totaal) tijdens hun verblijf op de boerderij in positieve zin veranderden. Aandacht Kleinschaligheid, aandacht maar zeker ook een vertrouwde omgeving zijn belangrijk voor mensen met dementie. Dat bleek onlangs ook uit de proef met een zorgschip. Drie weken De Tsjetsjeense krijgsheer Sjamil Basajev was ja renlang de meest gezochte en gevreesde man van Rusland. De fundamentalistische strij der was het brein achter ver scheidene bloedige gijzelings acties en aanslagen die de we reld schokten en dagenlang de Tsjetsjeense zaak in het nieuws brachten. Begin jaren negentig was Basajev voor veel Tsjetsjenen nog de held van het verzet te gen de Russische overheer sing. Maar de glans van de strijd van Basajev, volgens Moskou het equivalent van Osama Bin Laden, ging er in de loop der jaren af. Na de gijzeling in de school in het Noord-Ossetische Beslan in september 2004, die aan 331 mensen het leven kostte, verhoogde de Russische rege ring de prijs die al op zijn hoofd stond van 1 naai' 10 mil joen dollar. Basajev kondigde vervolgens rustig aan meer van dergelijke acties te willen uitvoeren. De frustratie van Moskou dat hij jarenlang uit Russische handen wist te blij ven, was enorm. Nu hij toch is uitgeschakeld, moet de op luchting zowel in het Kremlin als onder de Russische bevol king groot zijn. De in 1965 ge boren Basajev had ook voor Beslan al een lange staat van dienst als strijder en beden ker van bloedige acties. Theater Hij zat achter de gijzeling in een Moskous theater in okto ber 2002, die eindigde met een bestorming door het leger en de dood van 129 gijzelaars. Ook voor de moord in 2004 op Achmad Kadyrov, de pro-Rus sische president van Tsjets jenië, eiste Basajev de verant woordelijkheid op. Sjamil Basajev werd geboren in het Tsjetsjeense bergdorpje Vedeno. In de jaren tachtig hield hij zich nog bezig met de verkoop van computers, maar vanaf het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 kwam zijn leven in het teke te staan van de strijd tegenr» Russische heerschappij in a Kaukasus. Basajev deed voor het eej van zich spreken met defe. ping van een Russisch pa$& giersvliegtuig met 178 sen aan boord. De kaperslif. ten uiteindelijk alle gijzelaar vrij, maar Basajev was slaagd in zijn opzet de at dacht op de Tsjetsjeense zaa te vestigen. Dat gebeid vlak nadat de Tsjetsjeense^ der Dzjochar Doedajev 1991 eenzijdig de onafhanh lijkheid van de Kaukasische republiek had uitgeroep Als persoonlijke lijfwacs van Doedajev leidde Basa'« vanaf 1994 de verdedig® van de Tsjetsjeense hoofdsu; Grozny tegen het Russische^ ger. Toen Moskou de voll® in puin geschoten stad 1995 wist in te nemen, v 1965 -2006 se strijd naar Russische k dem. In juni 1995 viel hij re; een groep getrouwen Zuid-Russische stad Boedjo:- novsk binnen en gijzelde ca 1500 mensen in het plaats lijke ziekenhuis. Tijdens a vier dagen durende g kwamen ruim honderd bur gers orp. Basajev en zijn hand langers kregen uiteindéi een vrije aftocht. Nog gee: jaar later leidde Basajev e groot offensief van Tsjetsjeen se strijders dat resulteerde: de herovering van Grozny ra het Russische leger. Daanrs dwong hij Moskou om derhandelingstafel. Sinè 1997 ontpopte Basajev meer en meer als een islamit sche fundamentalist en k meedogenloze terrorist. Bepa lend voor zijn radicalisern; was een Russisch bombam- ment op zijn geboo: waardoor elf van zijn familie leden omkwamen. ANP PRESIDENTSCHAP - Presi dent Eisenhouwer heeft giste ren bekendgemaakt dat hij zich opnieuw kandidaat stelt voor het presidentschap van de Verenigde Staten. In het land bestonden twijfels of Ei senhouwer zijn kandidatuur nog wel zou handhaven omdat hij kortgeleden een zware ope ratie heeft moeten ondergaan. TOUR - Fredje de Bruyne is be zig de ster van de huidige Tour de France en dit wegseizoen te worden. De winnaar van de drie grote klassiekers Pa- rijs-Nice, Milan-Sanremo en Luik-Bastenaken-Luik kwam gisteren in de zesde Tour-eto pe als eerste over de finish! Lorient. De Belg won eerder; de tweede etappe. LUCHTRUIM - De Sqv}5 Unie heeft de Verenigde Sl- ten gisteren beschuldigd w het schenden van het kt? ruim. Amerikaanse vliegtt- gen zouden boven Mi Pinsk zijn gesignaleerd. DIEFSTAL - In de nacht vr maandag op dinsdag is uitfc PZEM-gebouw in Westdortt een grote partij koper len. De waarde bedraagt zoi drieduizend gulden. De Stichting Zorgboerderij Buiten Gewoon in Delfgauw biedt dagopvang aan - onder anderen - dementerenden. Voor oud-boeren met dementie kan een agrarische omgeving vanwege haar vertrouwde sfeer heilzaam werken. foto Inge van Mill/GPD voer deze salonboot met vijftien demente oud-schippers. Terwijl hun begeleiders doodsbang wa ren voor ongelukken, liepen de patiënten zonder problemen over het smalle gangboord. Ze leefden op, kregen meer zelfver trouwen en werden als vanouds weer schipper. Eén van de pa tiënten had in zijn eerste week aan boord nog drie begeleiders nodig. Daarna schuifelde hij in zijn eentje van de kajuit naar de stuurhut en nam het roer over. Initiatiefnemer Klaas Berghuis is enthousiast en zet zich onver minderd in voor de definitieve komst van een mooi, oud schip. Zo een die appelleert aan de oude leefwereld van schippers, met de geur van turf, teer en olie. Berghuis: „Wat beleeft een binnenschipper met dementie als je hem in de dagopvang zet met uitzicht op het land? Dan ziet hij gras of schapen. Maar zet je hem in een stuurhut, dan ziet hij water en voelt weer de wind door zijn haren. Hij rea geert weer op de oude prikkels van vroeger." GPD Hoofdredactie: Peter Jansen Dick Bosscher (adjunct) Arie Leen Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax: (0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax (0113)315609 E-mail: lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Builenruststraatl 8 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax: (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Statïonspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc,nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax (0114)372771 E-mail: redhulsl@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (01111454651 Fax:(0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren Goes. Zierikzee en Hulst: Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur Uitgeverij I (abonnemt Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden, zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 autom. afschrijving acceptgiro per maand: 20,55 n.v.t per kwartaal: 59,75 62,00 per jaar: €229.20 233,30 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mall: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voorhï einde van de betaalperiode. PZC, t.a.v. lezersservice. Postbus 314460 AA Goes Losse nummers per stuk. maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag: 1,80 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgeW overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en vd» de Regelen voor het Advertenliewenc Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16,00 tot 18.00 uur Tol. (076)5312550 Fax. (076)5312340 Personeelsadvertenties: Tel: (076)5312240 Fax: (076)5312340 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (076)5312104 Fax. (076)5312340 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax, (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Business to Business/Onroerendgw Tel: (076)5312277 Fax:(076)5312274 w.pzc.nl/adverteren rovinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van hot Wegener-concern. strekte gegevens hebben wij opgenomen in oen bestand dat wordt gebruikt voort® ntenladmimstratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten W- de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit sc Postbus 314460 AA Goes ZUiyvuiuiy elijk melden b'| P"- Behoorttot WeGeNÖR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2006 | | pagina 4