PZC
Toch kunnen wij best op tegen Turkije
Redactie bijlagen: 0113-315680
rwww.pzc.nl
I E-mail:redactie@pzc.nl
Postbus 314460 AA Goes
'Noord^enM^dden'-Zeeland: 0113-315520;
zïïws-Vlaanderen: 0114-372770;
Nationaal: 020-4562500.
zaterdag 8 juli 2006
Op zoek naar identiteit
w ■-
Het toerisme in Zeeland loopt terug, zo
laten de statistieken zien. Steeds
minder mensen komen voor een vakantie
naar Zeeland en wie wel komt, geeft minder
geld uit. Hoe kijken betrokkenen aan tegen
deze cijfers? Een rondgang door de provincie
levert verdeelde reacties op. Hoezo een
teruggang? Probeer Middelburg maar eens in
te komen op warme dagen zoals afgelopen
week. Maar: „Dat toerisme in Zeeland
terugloopt, verbaast mij niet", zegt een
toerist in Veere. „Twee mediterrane weken
all inclusive is goedkoper dan een weekje
Roompot. En altijd zon." Dë kok van de
jachtclub in Colijnsplaat zegt daarentegen
niets te merken van een achteruitgang en
bakt nog evenveel sliptongetjes als vorig jaar.
En een hotelier in Cadzand is tevreden, maar
ook kritisch op de overhëid: „De bezetting
blijft-gelijk^maar het kan natuurlijk beter. Ik
zou mijn hotel graag uitbreiden, maar
provincie en gemeente geven weinig steun."
De toerist zegt Zeeland vaar
wel? Toch niet op Schou
wen zeker. Nee, het zullen de Be-
velanden wel zijn. Ha, klinkt het
daar, Walcheren! Daar komen al
die teleurstellende cijfers van
daan. En waarheen wijzen ze op
Walcheren? Precies: naar de over
kant.
Het heeft wel wat: zodra het zo
merseizoen is begonnen, probe
ren Middelburg binnen te komen.
Links een Duitse deux-chevaux waar
van het dak is opgerold, en waar bo
ven het passagiersportier twee ontblo
te benen bungelen. Voor een Kadett
waar de Gipsy Kings met hun gitaar
muziek uit denderen en achter een bre
de Mercedes met nóg veel breder uitge
zette spiegels, om de caravan maar
niet uit het oog te verliezen. Alsof dat
kan. De file op de Schroeweg wordt er
niet bepaald minder om.
De afslag naar Veere vormt een bevrij
ding. Maar ook daar is het stampvol,
strandweer of niet. Orgelman Karei
van der Linden hoeft niet eens te ram
melen met zijn tinnen centenbakje.
„Het is een goede dag", zegt hij, ter
wijl hij nog maar eens in het bakje
blikt. Hij houdt het schuin, roert met
zijn wijsvinger door de muntjes en
merkt trots op dat er zelfs een
twee-euro-muntje tussen prijkt. „Dat
gebeurt niet vaak. Maar ik kan het
goed gebruiken. Het voorjaar is slecht
geweest voor mij. Ik loop veertig pro
cent achter op de omzet van vorig
jaar. En dit warme weer helpt mij ook
niet. De mensen gaan aan het strand
liggen. Behalve vandaag dan."
Voorzichtig durft de orgelman te voor
spellen dat het hem volgende week
echt goed zal gaan. „Vanaf de bouw
vak worden de vakanties duur. Dat
houd ik allemaal bij via het internet.
Vliegtickets duur? Gaan de mensen
toch naar Zeeland. Begrijpelijk, want
laten we eerlijk zijn: onze provincie is
ontzettend aantrekkelijk. En dat zeg
ik niet alleen, omdat ik toevallig
Zeeuws ben. Vlissingen heeft de mees
te zonuren van Nederland en neem nu
Veere. Ken je iets mooiers?"
En weg is Karei. Voor een kind met
een handje vol koperkleurige centen
draait hij zich graag om. Bovendien,
het boek is afgelopen. Even naar de
orgeltoets, klinkt het haast veront
schuldigend. „La vie en rose!
Op het Oranjeplein puft een familie
uit bij haar auto. Alle deuren staan
open voor eindelijk wat frisse lucht.
Moeder Goossens giet met een flesje
water in de bek van haar dorstige
teckel. Zeeland bevalt, knikt het ge
zin. „Eigenlijk is deze vakantie uit
nood geboren", zegt moeder. „Ons
huis in Spijkenisse wordt verbouwd
en ik wil af en toe toch thuis even kun
nen spieken hoe het gaat. Dan is een
huisje in Kamperland ideaal." Anders
zaten ze wel in Griekenland of Tur
kije. „Lekker luieren. Een Veere heb
je daar ook. Dat toerisme in Zeeland
Cadzand
-twee euro voor een glaasje cola. Ab
surd." Absurd, herhaalt de havenmees
ter. „Vroeger was Zeeland goedkoper
dan elke andere vakantie. Nu zit je
voor een habbekrats met zijn allen in
Turkije. Daar hebben ze niet van die
dure welkom-campagnes nodig. Eige-
haren van mini-campings krijgen er
vast niet direct een boete, als er één
caravan te veel staat." Ai. Gevoelig
punt? „Ja, gevoelig punt. Ik kan niet
zeggen dat de provincie zich altijd
even toeristvriendelijk opstelt."
Florida
Plons! Plons! Plons! Plons! De brug
over het kanaal door Wilhelminadorp
isideze dagen haar functie verloren
aan die van een springplank. Voor de
bóten uit zwemmen kinderen snel
naar de waterkant, waar honden juist
te water gaan om de bal voor het baas
je te vangen. Hetzelfde spel speelt Len
ny Holtrust met haar beesten. 'Al ze
ker twintig jaar' ligt de Krabbendijk-
se met man en kroost aan de water
kant van de Westhavendijk. „Onze
kinderen hebben hier leren zwemmen
en zodra wij vrij zijn, nemen we de au
to hierheen. Zoals vanmiddag. Koel
box mee, dekentje uitgespreid en je
hebt vakantie."
Op zo'n moment doet Wilhelminadorp
niet.onder voor Antalya. „Absoluut
niet, Ik snap ook niet waarom mensen
'liever daar hutjemutje liggen, terwijl
je hier alle vrijheid hebt. Ik zou zo op
vakantie gaan naar Vrouwenpolder
als ik niet hier woonde."
Van echtgenoot Harm mag Zeeland
het Florida van Nederland worden.
Maar... „Daarvoor mag de provincie
zich wel wat klantvriendelijker opstel
len. Zo vaak worden mensen in cam
pers wakkergeschud, als ze even slie
pen. En die dikke parkeerbonnen al
tijd. Zoiets schrikt de toeristen af. Iets
marketinggerichter denken kan geen
kwaad."
De vierde keer
Duinweg, Renesse. Uit de verte klinkt
ritmisch gekletter. Paarden. Gespan
nen voor een huifkar zweten ze zich
een weg door het Schouwse dorp. De
teugels zijn in handen van Tonny
Noordhoek. De banken zijn leeg. „Da
delijk niet meer, hoor! Wij gaan men
sen ophalen van het strand. Eigenlijk
zit onze kar altijd vol. Al tien jaar.
Wat me wel opvalt, is dat er nog zo
weinig Brabanders zijn. Die hebben
toch al vakantie? Vanochtend sprak ik
toevallig nog een Duits gezin over toe
risme in Zeeland. Die meneer klaagde
dat de huisjes zo duur waren gewor
den. Duizend euro per week had hij
het over. Sommige buren van andere
jaren kwamen al niet meer."
Gelukkig heeft ze een oplossing. De
koetserij uit Ellemeet is juist een ei
gen mini-camping gestart. Zo, die
durft! „Ja ja, wij durven. Onze kar is
een rijdende WV. Na elf jaar toeris
me begrijpen wij het ondertussen
wel."
In het centrum sjokt een groepje jonge
ren richting hun camping. Twee grote
jongens dragen bier, toiletpapier is
voor het meisje, Klaus houdt pasta
vast. Het is niet de eerste keer dat de
23-jarige Düsseldorfer naar Renesse
is afgereisd. „De vierde keer zelfs. Het
is nog elke keer leuk. Ik zou niet we
ten wat Turkije mij meer kan bieden
dan Zeeland."
Om de mosselen
Zouden ze datzelfde denken op Tho-
len? Op de dijk in Tholen-stad zit een
oudere man met gebruinde bast met
een puzzelboekje. Dat is dicht. De
man tuurt naar de kade aan de over
kant. „Toeristen? Die zitten hier niet.
Probeer het eens in Scherpenisse."
Maar een rondje dorp daar laat niet
eens bewoners zien, laat staan toeris
ten. Hoewel? Tussen bosschages door
schemeren witte kentekenplaten. Als
dat geen Duitsers zijn. Veertien zelfs,
van Vietnamese komaf. Ze logeren sa
men in een nostalgische boeren
schuur. „Het werd Zeeland omdat we
geen tijd hadden voor een grotere va
kantie", zegt Lan Tran in haar beste
Engels. „Gelukkig waren we op tijd
met boeken. Inmiddels zit het vakan
tiehuis tot september vol. Normaal ge
sproken gaan we naar Mallorca. En in
het voorseizoen naar Zeeland om mos
sels te rapen. Doen we al jaren. Want
dat kan op Mallorca niet."
Een kilometer of tachtig verderop
maakt Hans van de Westerseheldetun-
nel de balans op. „Er rijden meer Ne
derlanders richting België dan anders
om. Maar dat is niks veranderd in ver
gelijking met andere jaren."
Precies dat laatste zegt ook Eddie Lu-
teijn van het schelpen winkeltje in
Cadzand-Bad. „Dat er nu minder
Duitsers zijn, komt gewoon door het
voetbal. Dat is altijd al zo geweest.
Maar ik hoorde van mijn kennissen
van het verhuurbureau dat het weer
begint aan te trekken. Ze liggen eruit
hè. Dan zijn de huisjes weer zo ge-
foto's Lex de Meester
vuld. Cadzand heeft niet te klagen.
Mijn buurman zei straks nog" dat hij
het superdruk heeft. En wat zei hij
toen ook alweer? Oh ja, normaal stond
hij alleen in de supermarkt, maar nu
kon hij het allemaal niet zelf af."
Het is stil in de Cadzandse duinen.
Kinderen met schepjes rennen geruis
loos naar boven, vier hardrockjonge-
ren zitten op een bankje. Iiun gezich
ten verscholen achter de kaft van hun
boek. Op het terras van het Strandho-
tel zitten oudere mensen aan de ge
rookte zalm en de witte wijn. Hotelier
Bart Gorthmans overziet ze met trots.
„Die negatieve cijfers komen vast niet
uit Cadzand. Minder Duitsers, meer
Belgen, dat wel. Maar de bezetting
blijft gelijk - en die is goed. Het kan
natuurlijk beter. Altijd wel. Maar ja,
dat mag niet. Ik zou mijn hotel graag
uitbreiden van 38 naar 60 kamers. De
eerste tekeningen zijn al vijftien jaar
geleden gemaakt. Als procedures niet
zo moeizaam zouden zijn, was ik al
klaar. De provincie en de gemeente ge
ven weinig steun aan ondernemers die
vooruit willen. Zouden ze beseffen
dat ze zo ook Cadzand belemmeren in
vooruitgang?"
Een Belgische camper draait de Stren-
geweg richting Retranchement op. De
achterkant is volgeplakt met kleurrij
ke stickers die glinsteren in het felle
zonlicht. Het gevaarte scheurt een zij
weg voorbij. Daar is een camping, Cas-
sandria-Bad, en daar is een campingei
genaar: Piet Basting. Over teruglo
pend toerisme kan de Zeeuws-Vla
ming koi't zijn: niet in zijn regio. „In
het hoogseizoen hebben wij niet eens
mooi weer nodig. Druk duizend bro
chures, maar geef ons één stralende
zomer en we zijn er. Frisse lucht heb
ben we al. Wij kunnen best op tegen
Turkije."
Kom eens mee, gebaart Basting. Daar,
die mensen. Het echtpaar Kreetz kijkt
al op, de ligstoelen gaan overeind.
„Ja, wij zijn ervaringsdeskundigen,
Zeelandfans. Noem het zoals je wilt.
Veertig jaar terug begonnen we hier
met een tent en een jong gezin." Inmid
dels is het een heuse Kipcaravan en
een uitgebreide familiekring, van wie
alle kinderen en kleinkinderen nog
naar Cadzand komen. Zelfs afzonder
lijk. „Ze vinden het allemaal zalig. Ie
dereen is verknocht aan de familie
Basting en de rust van Zeeland. Ze ko
men over de hele wereld, maar ze ko
men toch ook allemaal terug naar Zee
land."
Wendy van den Hurk
terugloopt, verbaast mij niet. Twee
mediterrane weken all inclusive is
goedkoper dan een weekje Roompot.
En altijd zon."
„Maar als het weer zo blijft", onder
breekt opa Goossens, „is het hier even
mediterraan als daar. En zelfs even
leuk." Opa komt van Tholen, fluistert
een familielid. Vandaar dus. Het
Zeeuwse bloed kruipt waar het niet
gaan kan, want zodra kleinzoon Björn
volgend jaar zijn nieuwe brommer
heeft, toert hij met zijn vrienden naar
Zeeland.
Rust
In de jachthaven van Colijnsplaat slen
tert iedereen tevreden rond tussen
boot en jachtclub. Kees Saaman is er
kok. En die bakt heus evenveel slipton
getjes als vorig jaar. „Dit is mijn
drieëntwintigste seizoen en ik heb nog
nooit een teruggang van klanten mee
gemaakt. Ons geluk is dat iedereen te
rugkomt. Onze klanten weten wat ze
willen: rust. Ze weten dat Colijns
plaat dat heeft."
Boven, in het kantoor van de haven
meester, klinkt gerinkel. „Hallo.
Acht meter lang, eine Nacht. Moment,
bitte. Ja, das ist möglich. Dann
müssen sie nach J31 fahren. Tschüss."
En zo gaat dat de hele dag door. De
jachthaven van Colijnsplaat heeft wei
nig te klagen. „Sterker nog: onze ha
ven is erg in trek", zegt de havenmees
ter. „Terwijl de schepen in Zierikzee
zowat liggen opgestapeld, heeft ieder
een hier zijn eigen box en zijn eigen
zijsteiger. Een plaats is niet duur,
goedkoop evenmin, maar wij zien nie
mand vertrekken. Mensen letten beter
op hun geld sinds de euro, dat wel. Ze
vragen wisselgeld terug. Maar ja, dat
is niet zo gek. Tegenwoordig betaal je
in Zeeland op een terrasje ook vlot
Losse vakanties jaa Vakanties vaste gasten
I I Schouwen-Duiveland |S| Bevelanden&Tholen
r~] Walcheren Hf] Zeeuws-Vlaanderen
