PZC
Land moet af van zesjescultuur
ECT-terminal sluitstuk Eerste Maasvlakte
Buigbonen in de zomer
Onderhoud huis
vergt plannen
23
Hoogleraar economie pleit voor ondernemen met lef
Project kost
93 miljoen
profijt
donderdag 6 juli 2006
«iwnr Henk van Weert
EINDHOVEN - Het gaat niet
goed met de innovatie in Neder
land, vindt professor doctor Syl
vester Eijffinger, hoogleraar Eu
ropese financiële economie aan
de Universiteit van Tilburg en
lid van de Raad van Economi
sche Adviseurs. De topeconoom
adviseert onder meer over inno
vatie. „We moeten ondernemer
schap - het nemen van risico's -
meer stimuleren in dit land." En
vooral: weg met de gezapigheid
en middelmaat, ruim baan voor
prestaties.
Neem nou het ministerie van
Economische Zaken. Spil en in
spiratorvan de Nederlandse eco
nomie? Sylvester Eijffinger
schudt onverbiddelijk het
hoofd. „Een subsidieloket", zegt
hij met enig afgrijzen. Ik ben te
gen subsidie voor het bedrijfsle
ven. Bij EZ komen de onderne
mers af en aan lopen, om te lob
byen voor subsidies. Dat moeten
ze helemaal niet hoeven te doen.
Ze moeten ondernemen. Afschaf
fen dus, die subsidies. Ik zie veel
meer in generieke maatregelen.
Geef ondernemers bijvoorbeeld
een heffingskorting. Als je vijf
procent van je omzet in onder-
zoek en ontwikkeling stopt, mag
je dat van de nettowinst aftrek
ken. Of geef startende onderne-
j mers drie of vijf jaar belastings-
vrijstelling, zodat ze echt een
kans krijgen. Ik ben ook sterk
voor het instellen van regel vrije
zones in kansrijke gebieden."
2 Eijffinger gelooft niet in innova-
tie die van bovenaf gestuurd
wordt. Het Innovatieplatform,
onder voorzitterschap van pre-
mier Balkenende zet weinig zo-
den aan de dijk. „Dat probeert
van bovenaf naar beneden te
werken. Ze willen alles in de
1 tang houden, een control panel
zijn. Nou, zo werkt het niet. In
novatie is typisch een proces dat
van onderop werkt. Innovatie is
schieten met hagel. Er vliegen
r duizend kogeltjes rond, maar
3 slechts twee of drie raken doel.
Om dat aantal gaat het."
c Dat wil niet zeggen dat Eijffin
ger tegen samenwerking is. Inte
Professor Sylvester Eijffinger: „Ik ben tegen subsidie voor het bedrijfsleven."
gendeel, pas als overheden en be
drijfsleven werkelijk de handen
ineen slaan, komt er iets wezen
lijks tot stand. „In een innovatie
proces heeft ieder zijn eigen rol.
De ondernemer komt met een
idee. De overheid mag niet ach
terblijven. Hij moet faciliteren.
En daar mag de overheid best
ver in gaan, op het gebied van
belastingen, het gemakkelijker
verlenen van vergunningen en
dergelijke."
In het zuidoosten van
Noord-Brabant lukt het. In
Brainport Eindhoven werken
overheid en bedrijfsleven aan in
novatieve projecten. Op de High
Tech Campus doen bedrijven in
een open sfeer samen aan inno
vatie. Philips is leidend in dat
proces.
„Eindhoven verdient compli
menten. Mag trots zijn op wat
daar gebeurt. Zo zou het overal
moeten gaan. Het kan. Waarom
zouden we in Tilburg niet probe
ren om bijvoorbeeld een finan
cieel kenniscentrum van de
grond te tillen? Op onze universi
teit is kennis genoeg aanwezig.
Banken zijn in Nederland bui
tenproportioneel aanwezig, ge
zien de omvang van het land.
Steek de koppen bij elkaar in
Tilburg, creëer zo'n centrum, zo
als Eindhoven dat met technolo
gie doet. Daar zullen nieuwe be
drijven door ontstaan, op het ge
bied van consulting en finan
ciële engineering."
Er zijn in het buitenland voor
beelden waarin samen innove
ren goed gelukt is. Zweden deed
het goed. Het Nokia-wonder in
Finland kwam tot stand door
dat de Finse overheid en het be
drijfsleven dicht tegen elkaar
aan kropen. Dat moest ook wel,
omdat de Finse economie klap
pen opliep, nadat de Sov
jet-Unie uiteengevallen was.
„Er was daar een sense of urgen
cy. Er moest wat gebeuren."
Risico's
En juist dat ontbreekt in Neder
land, wil Eijffinger maar zeg
gen. We durven te weinig. „Het
zegt genoeg dat er in Nederland
te weinig risico-dragend kapi
taal te vinden is. Juist dat is no
dig om te investeren in een goed
idee. In de VS is er dat volop. Ik
'ben een tijd gasthoogleraar ge
weest aan Harvard en ik heb het
verschil gezien. Mensen met een
idee worden in Amerika onder
nemer en kunnen volop risico
dragend geld aantrekken. Er
heerst geen aversie tegen risico
nemen, tegen ondernemen. Ty-
foto Marie Therèse Kierkels/GPD
pisch een Angelsaksische hou
ding. Het zit in de genen. Je ziet
het in de mate waarin ze gokken
op voetbal of paarden. Het zijn
risk-takers."
„Bij ons is risico een vies woord.
Waarom zou je dat doen? We
moeten terug naar een houding
waarin dat weer vanzelfspre
kend is. Omdat het bij het leven
hoort. Ik ben het helemaal eens
met Gerard Kleisterlee van Phi
lips die opgeroepen heeft om het
ondernemerschap in Nederland
opnieuw te ontdekken. Je mag
het gerust weten: ik ben een fan
van die man geworden. Hij is
goed bezig met Philips, hij heeft
goede gedachten over innovatief
ondernemen."
„Philips is, vind ik, een school
voorbeeld van een onderneming
die zijn maatschappelijke ver
antwoordelijkheid neemt op het
gebied van innovatie. Ze stop
pen niet bij wat ze zelf ontwik
kelen en zelf op de markt bren
gen. Nee, ze hebben vele paten
ten en ze schermen die niet
krampachtig af. Als ze er zelf
niet mee aan de gang kunnen of
willen, gunnen ze het gebruik
aan jonge, gisse jochies die er
brood in zien. Philips partici
peert wel in zo'n initiatief, zo
dat Philips er uiteindelijk ook
wijzer van wordt."
Talent
Is er talent genoeg in Nederland
om nieuwe wendingen te geven
aan de economie? Ja, maar aan
de mentaliteit mag gesleuteld
worden, vindt Eijffinger. „Eco
nomie is in de politiek geen top-
onderwerp. De politieke discus
sie gaat vooral over Ayaan Hirsi
Ali en de inburgeringscursus.
Economie is kennelijk te moei
lijk om politiek mee te bedrij
ven en te negatief beladen. We
hebben ook een kabinet zonder
economen, op Zalm na, maar hij
is een kortetermijneconoom.
Dat klimaat is amper een voe
dingsbodem voor economisch
presteren."
„We hebben sowieso geen ruim
te voor excellence in dit land.
Presteren is elitair, streberig,
not done. We geven af op zaken
mensen die iets bereikt hebben.
Ik vind dat zulke mensen juist
bejubeld moeten worden. Kijk,
daar gaat een selfmade man in
zijn Jaguar, die heeft voor ons
allen de koek weer wat groter ge
maakt, zouden we moeten zeg
gen."
Het past in de zesjescultuur in
ons land, vindt Eijffinger. „We
hebben in dit land te veel gepam-
perd. Zo'n studiehuis bijvoor
beeld werkt niet. Je merkt dat
meteen als je kennis gaat meten.
De beste studenten op onze uni
versiteit zijn buitenlanders.
Tachtig procent van de cum lau-
de afgestudeerden komt uit het
buitenland. De competitie om
de Van Lanschot Prize voor de
beste masterstudent op onze uni
versiteit werd gedomineerd
door buitenlandse studenten.
Dat zouden we ons toch moeten
aantrekken, of niet?" GPD
NMa staakt onderzoek apothekers
DEN HAAG - De Nederlandse Mededingingsautoriteit
NMa heeft zijn onderzoek naar kartelafspraken in de apo
thekersbranche gestaakt. Dat liet de NMa gisteren weten.
De kartelwaakhond rekent op een positieve werking van
de maatregelen die de apothekers hebben toegezegd.
De brancheorganisatie KNMP benoemt een toezichthou
der. Hij moet mogelijke concurrentiebeperkingen voorko
men, onderzoeken dan wel beëindigen. Zijn komst is on
derdeel van afspraken die na tussenkomst van de NMa is
gemaakt tussen de brancheorganisatie en haar leden.
De NMa was een onderzoek begonnen naar concurrentie
beperkend gedrag van de KNMP en haar leden.. De kartel
waakhond vermoedde dat apothekers onderling afspra
ken maakten over medicijnenprijzen en maatregelen die
nieuwkomers het leven zuur moesten maken. ANP
Britten verdienen fors aan Afrika
LONDEN - Groot-Brittannië heeft vorig jaar meer aan
Afrika verdiend dan het aan ontwikkelingshulp en schul
denverlichting gaf. Volgens de liefdadigheidsinstelling
Christian Aid verdienden de Britten vorig jaar 14,8 mil
jard euro aan het gebied ten zuiden van de Sahara. De
chaiïtatieve instelling berekende dat het land 22,9 mil
jard euro in de regio stopte, waaronder donaties, salaris
sen van Afrikanen die in Groot-Brittannië hadden ge
werkt en investexingen. Tegelijkertijd verdiende het land
echter meer dan 36 miljard uit terugbetaling van lenin
gen, winsten van Britse bedrijven in zuidelijk Afrika, de
export van Britse producten en kapitaalvlucht.
Volgens Christian Aid leren de cijfers dat er nog geen
voor-uitgang in de armoedebestrijding op het continent is.
„Om hulp en schuldenverlichting effectief te laten zijn,
moeten we voorkomen dat de middelen uit Afrika naar rij
ke landen weglekken", zei een woordvoerder. ANP/AFP
Dordrecht krijgt nachtbussen
DORDRECHT - Openbaarvervoerbedrijf Arriva introdu
ceert vanaf volgend jaar nachtbussen in Dordrecht en om
liggende gemeenten. De bussen gaan op vrijdag en zater
dag rijden en sluiten aan op het nachtnet van de Rotter
damse RET. Dat maakte Arriva gisteren bekend.
De provincie Zuid-Holland meldde dinsdag dat Arriva
winnaar is geworden van de openbaarvervoeraanbeste-
ding voor het Drechtstedengebied en de exploitatie van
de spoorlijn Dordrecht-Geldermalsen. Volgens de vervoer
der is met de concessie 500 miljoen euro gemoeid. ANP
Cl000 verkoopt looptrainingen
DEN HAAG - Naar de supermarkt gaan voor een broodje
en terugkomen met korting voor looptrainingen. Dat kan.
In samenwerking met de Koninklijke Nederlandse Atle
tiek Unie (KNAU) biedt Cl 000 in september een cyclus
van zes looptrainingen aan, bevestigde een woordvoerder-
van de keten een artikel in het AD van gisteren AD.
C1000 wil zijn tips voor gezond eten combineren met li
chaamsbeweging. Dat krijgen de klanten niet gratis. De
klant krijgt bij besteding van minimaal 10 euro een 'actie-
flyer'. Met de 7,50 euro korting kost de hardloopclinic
dan 17,50 euro.
Onder begeleiding van een professionele trainer kunnen
mensen die in de buurt van de supermarkt wonen, op zes
achtereenvolgende zaterdagen deelnemen. ANP
Op de Eerste Maasvlakte wordt
b het laatste stuk grond ingericht.
ËCT begint er een containerter-
minal, goed voor drie miljoen
j stuks.
door Gert van Harskamp
i
15 ROTTERDAM - Tientallen ce-
mentwagens rijden af en aan op
t het laatste stuk open grond van
>i de Eerste Maasvlakte. Eind okto-
ber moet containeroverslagbe-
drijf ECT kunnen beginnen met
de inrichting van deze Euromax
containerterminal. Nu worden
J. de damwanden gebouwd, 1900
li meter lang tot een diepte van 34
i meter onder de zeespiegel.
Het water waaraan de nieuwe
terminal komt te liggen heet
s Yangtze-haven, naar 's werelds
1 grootste haven in het Chinese
Shanghai. De naam is niet toe-
Ij vallig gekozen, cle economische
j ontwikkeling in Azië zorgt voor
éeh grote druk op de Rotterdam-
se haven.
Het containervervoer blijft
groeien, gemiddeld met zeven
procent per jaar. Voorlopig is de
bouw van de nieuwe container-
terminal Euromax de laatste
ei i grote capaciteitsuitbreiding van
w de haven, dan is de eerste Maas-
vlakte vol.
De nieuwe terminal heeft een ca
paciteit van drie miljoen contai
ners. „Het is een gigantische uit
breiding voor de Rotterdamse
haven", zegt Teun Tuijtel, hoofd
ontwikkeling infrastructuur
milieu van het Havenbedrijf. In
De aanleg van de terminal is in volle gang.
2005 heeft Rotterdam 9,3 mil
joen containers verwerkt.
Voor Rotterdam is de op- en
overslag nog goed op te vangen.
Meer moeite heeft de haven met
de belofte aan containerbedrij-
ven dat de containers ook daad
werkelijk het achterland berei
ken, erkent Tuijtel. Vooral de
Al5 richting Arnhem vormt vol
gens hem een probleem. Het Ha
venbedrijf is kieskeurig met het
aanwijzen van bedrijven die een
terminal mogen runnen. De
hoogste bieder maakt allang
niet meer automatisch de mees
te kans. Tuijtel: „We kijken ook
naar milieu en duurzaamheid.
Bedrijven moeten het achter
land niet alleen over de weg wil
len bereiken. Gebruik van alter
natief transport is heel belang
rijk. ECT is heel innovatief op
dat gebied."
Binnenvaart
Deze strategie heeft ervoor ge
zorgd dat het vervoer over de
weg vanaf de haven begint af te
nemen. Van het container-ver
foto Harmen de Jong/GPD
voer vanuit Rotterdam naar het
achterland gaat bijna zestig pro
cent over de weg. Vanaf de Eer
ste Maasvlakte is dit nog maar
47,5 procent. De containerbe-
drijven maken steeds meer ge
bruik van de binnenvaart en het
spoor.
Het Havenbedrijf heeft er zelf
ook alle belang bij dat op- en
overslagbedrijven kiezen voor
de trein, omdat het medebeheer
der is van de Betuweroute naar
Duitsland. „Maar ook voor de
toekomst is het van belang",
zegt Tuijtel. „Als de Tweede
Maasvlakte in 2014 ook in be
drijf is, dan komen er weer 4,5
miljoen containers bij. Dat kan
gewoon niet allemaal over de
weg."
Bovendien worden de container
schepen steeds groter en moeten
er meer stalen bakken tegelijk
verwerkt worden. Later dit jaar
neemt rederij Maersk Sealand
een schip in de vaart dat 13.500
containers kan vervoeren. Naar
verwachting zullen zeeschepen
over enkele jaren 15.000 contai
ners kunnen meenemen. GPD
De 125 hectare grote Euromax
containerterminal heeft een ca
paciteit van drie miljoen contai
ners. De terminal wordt aange
legd door bouwbedrijf Bam in
opdracht van Havenbedrijf Rot
terdam.
Het totale project kost 93 mil
joen euro, 60 miljoen voor de ka-
dermuur en 33 miljoen voor de
baggerwerkzaamheden. De tota
le kadermuur wordt 1900 meter
lang. Op 1 september 2006 moet
het water langs de eerste 300 me
ter kadermum- op diepte zijn, zo
dat het eerste schip kan worden
gelost. GPD
Je denkt spinazie. Maar spinazie zit
niet langer dan een seconde in je
kop. Je schakelt in gedachten onmiddel
lijk over op wat je er bij zal eten. Of an
dersom. Je denkt varkenshaasje. Daar
moet wat bij van de gewoonte. Wat
moet er bij? Spinazie zou kunnen. Of
sperzie. Maar om daar nou opgewon
den over te raken. Het is het lot van
groente geworden.
Tochtstripsaai, nooit meer in het mid
delpunt van de belangstelling, groente
is gewoonte. En als het de gewoonte
niet is moet het van de Hartstichting en
net Koningin Wilhelmina Fonds. Groen
te moet voor je hart en je prostaat, niet
voor je genoegen. Als die boodschap
nog een tijdje wordt uitgedragen, dan
koopt niemand nog spinazie maar een
sje groentesap van Knorr, medicijn
tegen alle kwalen. Zo kwam het dat ik
- ook afgestompt - omviel van verba
zing. En van geluk. Ik had er niet meer
op gerekend dat spinazie me wat zou
doen.
Er stonden kratjes langs de weg met
een assortimentje groentes. Geldkistje
er bij met een gleuf en de prijzen op
kartonnetjes. In een open plastic zak
zat spinazie die me opviel om het
mooie blad. Geen gekweekte wilde spi
nazie zoals al een paar jaar in de mode,
maar pronte Hollandse bladspinazie.
Munten in de gleuf (weinig), zak in de
fietstas en onderweg dromen over een
varkenshaasje.
Dat is op slag veranderd. Ik fiets sinds
dien rond als een gek, op zoek naar
weer zo'n zak, te koop langs de weg, ge
plukt door een tuinder op leeftijd die er
nog aan doet voor zijn lol. Ik droom
niet van het haasje meer, maar van spi
nazie. Wat was dat een geweldig maal
tje, wat een rijke smaak, wat een heer
lijk eten!
Spijt 1: Verse spinazie zo van het veld
in de pan is voor de meeste burgers niet
meer weggelegd.
Spijt 2: Kennis over kwaliteit van
groente zijn we kwijt en we kunnen er
niemand (bijna niemand) nog iets over
vragen.
Neem de sperzieboon. Het is zomer,
maar waar kan je dat aan zien? Nou, be
paald niet aan de sperziebonen bij de
Supercoop. Grauwe gevlekte versleten
veters zijn het, die me naar Albert
Heijn jagen. Is het dan wel zomer bij Al-
bert Heijn? Nee hartje winter.
We moeten ons, lijkt het, tegen dreigen
de scheurbuik behelpen met derde
keus. Slappe bereisde sperziebonen uit
Afrika. Uit Senegal helemaal.
We hebben er nooit om gevraagd, toch
kunnen we het hele jaar door sperziebo
nen kopen die met vliegtuigen van over
al vandaan worden ingevlogen. Bijna
het hele jaar door groente die moet van
de gewoonte en het ziekenfonds maar
die je niet gelukkig maakt.
Dat doet nog wel de ware sperzie. De
zomerboon van dichtbij die je kort na
de pluk kunt eten. (Kijk voor kennis
eens op www.sperziebonen.nl.) De wa
re sperzie is zo goed van smaak dat je
niet taalt naar een schijfje beest er bij.
Een fiere boon die knakt als je hem
wilt buigen. En ruik aan het breukvlak.
Je zou willen dat ze dat in een flesje ver
kochten. Het parfum van een verse ge
broken sperzieboon heeft wat van ge
maaid gras maar is rijker en heel ge
heimzinnig.
De Senegalezen van Albert Heijn knak
ken pas als je ze dubbelvouwt en rui
ken net zo naar niks als de kassabon
die de kiloprijs noemt: 2,98 euro.
De supermarkt is menigeen een zegen.
Maar kom er niet om goede groente of
puik fruit. Bij de groentewinkelier met
korte aanvoerlijnen die nog partijtjes
geweldig spul op de kop tikt ben je be
ter af. Maar waar zijn ze nog, de vak
lui?
Dolende consumenten worden wij, op
zoek naar schaarse buitenkansjes langs
de weg.
Tip: De kersen zijn rijp. En de plek
waar je ze precies op rijpte zo van de
boom kunt kopen is in de boomgaard
zelf. Pak de fiets. Geen onrijpe, ge
mengd met en rotte Grieken meer uit
de supermarkt. Beter kersen van langs
de weg.
Wouter Klootwijk
door Brenda van Dam
De zomer leent zich prima
voor onderhoudswerk
aan de eigen woning: een lik
je verf of nieuwe dakbedek
king. Maar hoe financier je
dat en op welke kosten moet
je rekenen? Een gedegen plan
pakt financieel gunstiger uit
dan incidenteel onderhoud.
Veel huiseigenaren plegen
het onderhoud aan hun wo
ning volgens het 'piepsys
teem'; er wordt pas actie on
dernomen wanneer gebreken
duidelijk zichtbaar zijn. Het
piepsysteem heeft één na
deel: je kunt met onverwach
te mankementen te maken
krijgen en daarmee voor hoge
re kosten komen te staan.
Het alternatief is een planma
tige aanpak. Daarbij inspec
teert u regelmatig hoe uw
huis erbij staat: u kijkt welke
onderdelen onderhoud nodig
hebben en op basis daarvan
kunt u een onderhoudsplan
maken en prioriteiten stellen.
Vereniging Eigen Huis (VEH)
heeft een uitvoerige checklist
opgesteld waarmee alle on
derdelen binnen en buiten
geïnspecteerd kunnen wor
den: schilderwerk, hang- en
sluitwerk, ventilatieroosters,
muren, kelders, dakgoten,
metselwerk. Controleer alles
liefst twee keer per jaar op
vocht, schimmel, scheuren,
roest, beschadiging en ande
re onvolkomenheden.
Een planmatige aanpak bete
kent uiteraard ook dat er re
gelmatig geld gereserveerd
moet worden. VEH schat dat
de onderhoudskosten van een
huis met een vrije verkoop
waarde van 100.000 euro jaar
lijks 1020 euro bedragen.
Voor bijvoorbeeld een huis
van 300.000 euro is dat 1680
euro per jaar. Exacte bedra
gen hangen af van ouderdom,
gebruikte materialen, bouw
vorm en staat van het huis.
Voor groot onderhoud, zoals
het vervangen van de cv-ke-
tel, dak, riolering of kozijnen
is meer geld nodig.
Eigen spaargeld inbrengen is
een mogelijkheid, maar dat is
fiscaal niet aantrekkelijk.
Welke mogelijkheden zijn er
om groot onderhoud te finan
cieren? Om te beginnen kan
de huidige hypotheek soelaas
bieden. Bijvoorbeeld door eer
der gedane aflossingen weer
op te nemen. Dat kan niet bij
elke hypotheekvorm.
Heeft u bij het afsluiten van
uw hypotheek een hoger be
drag laten inschrijven bij het
register van het Kadaster
dan noodzakelijk voor de fi
nanciering van uw huis, dan
is het mogelijk om het ver
schil tussen beide bedragen
op te nemen. Bij deze twee
mogelijkheden hoeft u niet
naar de notaris. Wel kunnen
er taxatiekosten of opname
kosten aan te pas komen.
Het afsluiten van een tweede
hypotheek is ook een optie.
Daarvoor moet u wél naar de
notaris. Ook is een taxatierap
port of een WOZ-beschik-
king nodig om de waarde van
het huis aan te tonen. Veelal
zal de financiering via een hy
potheek het voordeligst zijn,
maar dat hoeft niet. In een
aantal gevallen pakt het af
sluiten van een doorlopend
krediet of een persoonlijke
lening voordeliger uit. Welis
waar betaal je een hogere ren
te dan bij een hypotheek,
maar je hebt met te maken
met afsluitprovisie, taxatie
kosten en de kosten voor de
hypotheekakte.
Verbeteren
Bij een (hypothecaire) lening
zijn de rente en kosten voor
de lening fiscaal aftrekbaar
op voorwaarde dat het geld
gebruikt wordt voor verbete
ring of onderhoud van de wo
ning. De eerste zes maanden
na het afsluiten van de le
ning, kimt u betaalde rente
volledig aftrekken, ook al
zijn er bijvoorbeeld nog geen
betalingen voor het onder
houd gedaan. Daarna wordt
gekeken naar de uitgaven.
Gebruikt u een deel van de
lening voor consumptieve za
ken, dan zijn rente en kosten
slechts deels aftrekbaar. De
rente op een lening voor meu
bels of andere consumptieve
doelen, is fiscaal niet aftrek
baar. Renteaftrek is ook niet
mogelijk wanneer u een al be
staande Eigen Woning Reser
ve hebt. Dat is het geval als
de overwaarde in het verle
den niet volledig in het nieu
we huis is gestopt. GPD
