Odd Enjinears
is verliefd
op oude
techniekjes
Dieren zijn op strooptocht 27
tedactie bijlagen: 0113-315680
Kww.pzc.nl
-.u, tg 3i 4460 AA Goes
0113-315520;
0114-372770;
020-4562500.
de vaste arbeiders/bewoners of de nieuwko
mer?
Er wordt tijdens de voorstelling, een vol uur
lang, niet gesproken. „In ons kernteam zit
ten vooral mensen met een beeldende achter
grond, zoals beeldende kunst en decorbouw.
Dat is onze basis", verklaart Geert Jonkers,
artistiek leider én - naast Josephine Broek
huizen, Tristan Kruithof en Claire Fleury
(tevens regie) - een van de vier spelers in
Drive. „We werken heel graag beeldend. Zo
dra je tekst gebruikt, gaan mensen ook op
een intellectuele manier kijken."
Odd Enjinears kiest eerder voor een intuïtie
ve benadering, waarbij bovenal wordt ge
communiceerd in het idioom van de mecha
nica: een overstelpende hoeveelheid tech
niek, maar dan wel van het innemende en
nostalgische soort: niks hypermoderns of
computergestuurd, maar met touwen en ka
trollen als voornaamste verbindende scha
kels. 'I-Ioutje-touwtje-techniek', wordt het
vaak genoemd. Je kunt het ook lowtech noe
men.
„We zijn verliefd op oude techniekjes. Het
is voor ons een soort sport om er zo veel mo
gelijk mee te doen", zegt Jonkers. „Je hebt
tegenwoordig heel veel objecttheater, zoals
Dogtroep. Wat ik om me heen zie, is dat het
allemaal groot-groter-grootst moet: méér
spektakel, nóg meer rook en vuur. We wil
len juist tegen die trend in gaan, het juist op
menselijke schaal houden. De toeschouwers
moeten vooral ook kunnen zien hoe het alle
maal werkt."
Dat blijkt na afloop van de voorstelling.
Veel bezoekers dwalen nog lange tijd op de
speellocatie rond om te zien hoe het precies
in elkaar steekt. Jonkers: „Dat hoort erbij.
De mensen moeten eraan kunnen snuffelen.
Het is ook leuk om te horen dat ervaringen
worden uitgewisseld: de een heeft dit gezien
en de ander weer dat."
Producties van Odd Enjinears komen op
bijna organische wijze tot stand. „Bij ons is
het bouwen, repeteren, brainstormen en
dan begint het weer opnieuw. Plet is een con
stante wisselwerking. Het werkt heel an
ders dan bij een regulier theatergezel
schap", zegt Jonkers. „Toch is het hele pro
ces geleid. Voor Drive zijn we begonnen met
een thema: de snelheid van leven. Bij de een
gaat het heel snel en bij de ander tergend
langzaam. Mensen hebben de neiging de an
der mee te slepen, terwijl je juist je eigen
tempo moet volgen."
De voorstelling ging eind mei in première tij
dens het Festival aan de Werf in Utrecht en
oogstte enthousiaste x-eacties. Afgelopen
maand was Drive te zien op Tei-schelling tij
dens Oerol. „We spelen altijd op locatie, op
plekken die mensen kennen. Dat maakt het
laagdrempeliger dan regulier theater. Het is
toch iets gemakkelijker om te gaan kijken."
De locaties lopen sterk uiteen. In Utrecht
werd in een fabriekshal gespeeld, op Ter
schelling buiten met een bos op de achter
grond en in Vlissingen weer in een indus-
ti'iële omgeving: de Zware Plaatwerkerij op
het Scheldeterrein. In de enorme Vlissingse
hal wordt een deel afgebakend voor de voor
stelling. „De akoestiek is er voor ons ideaal,
omdat we onversterkt spelen."
Odd Enjinears levert volgend jaar mogelijk
opnieuw een bijdrage aan het Straatfesti
foto's Peer Reede
val, met een voorstelling in het kader van
het Michiel de Ruyterjaar. Daarover lopen
gesprekken met organisator Frank van lei
sel. Jonkers: „Hoe we het in elkaar gaan ste
ken, weten we nog niet, maar het stuk zou
vooral moeten gaan over Michiel de Ruyter
als jongetje. De zeeheld, de zeeslagen - die
verhalen kunnen we allemaal nazoeken. Het
moet juist een voorstelling worden die wat
meer poëzie in zich draagt. De Ruyter ging
aan booi'd van een schip toen hij pas elf
was, een jongetje nog! Dat intrigeert me."
De ai'tistiek leider van Odd Enjinears wil
daarbij het verre en nabije verleden combi
neren. „Het zou geweldig zijn om het pro
ject te maken samen met mensen die bij De
Schelde hebben gewerkt. Een mooie choreo
grafie voor zes heftruckchauffeurs en een
kraanmachinist bijvoorbeeld - dat lijkt me
prachtig."
Rolf Bosboom
Voorstelling: Drive door Odd Enjinears, morgen
en vrijdag in de Zware Plaatwerkerij in Vlissingen
(in leader van Straatfestival Vlissingen). Aanvang:
22,00 uur.
cht dansers van het
Spaanse gezelschap
Grupo Puja! voeren
vanavond een choreografie
uit aan een grote bol, die
hangt aan een kraan van 35
meter hoog boven het Bel-
lamypark. Spektakel dus.
Luttele meters verderop is
als contrast TamTam te zien,
miniatuurtheater dat uit een
koffer komt, want ook dat is
het Straatfestival in Vlissin
gen. Evenals verrassende,
hoogwaardige muziekoptre-
dens. evenals - in toenemen
de mate - verfrissende dans-
Sint Jacobskerk, 1992
foto Lex de Meester
Medio juni 1979 puften de
leden van het organise
rende 'werkcomité' tevreden uit
na de eerste editie van het
Straatfestival Vlissingen, Negen
dagen lang was de stad gevuld
met culturele activiteiten ge
weest, met als enige tegenvaller
de noodgedwongen absentie van
zangeres Maggie McNeal. De pu
blieke belangstelling voor het
festival was zeer bemoedigend.
„Het is zeker voor herhaling vat
baar", evalueerde comitélid
Peter Gillissen dan ook na af
loop.
Die hei-haling kwam er, na twee
jaar, zoals destijds ook de bedoe
ling was. Maar al snel schakelde
het festival over op een jaarlijk
se frequentie, onder leiding van
Klaas Overdam. Die sleutelde
regelmatig aan de formule, veel
al ook noodgedwongen, omdat
er van overheidswege weer eens
bezuinigingen werden afgekon
digd. De geschiedenis van het
festival is voor een belangrijk
deel door de financiën bepaald.
De omvang en kwaliteit volgden
Bellamypark Vlissingen, 1997
veelal de loop der conjunctuur.
Overdam maakte eind 2002
plaats voor Frank van Iersel, ge
pokt en gemazeld in de Tilburg-
se popcultuur. Hij is nu toe aan
zijn vierde editie. Geleidelijk
werkt hij aan een vernieuwing
van het festival, strevend naar
het - binnen de budgettaire be
perkingen - denkbeeldige ideale
festival. „We zijn er nog lang
niet, maar komen wel elk jaar
een stapje verder in die rich
ting."
Van Iersels voornaamste zorg is
dat de kracht van het festival te
gelijkertijd ook de zwakte is. De
Straattheaterdag op zaterdag is
en blijft mateloos populair,
maar er ligt - bijvoorbeeld in de
(media)belangstelling van bui
ten de provincie - wel erg de na
druk op. Te zeer wordt het festi
val vereenzelvigd met dat ene
element. „We hebben zoveel
meer, zoals - ik noem maar wat
- een bijzondere dansvoorstel
ling in de Sint Jacobskerk. Ik
probeer juist alles te doen, de he
le stad als podium te zien. Het
moet vijf dagen lang bruisen."
Dat het festival dit jaar voor de
25e keer wordt gehouden - het
bestaat al meer dan 25 jaar -
daar staat Van Iersel niet al te
zeer bij stil, want hij wil vooral
vooruitkijken. Bovendien kwam
er onvoldoende extra geld los
om eens flink uit te pakken. Het
jubileum wordt wel gememo
reerd door gi'ote foto's van Lex
de Meester uit het verleden van
het festival. Deze hangen op
plaatsen waar ze destijds ook
zijn genomen.
Investering
Van Iersel werkt aan een plan
van hoe het festival er de komen
de jaren uit zou moeten zien, in
samenhang met de ideeën voor
de ontwikkeling van een Cul-
tuurwerf op het Scheldeterrein.
Daaim.ee hoopt hij met name
het FPPM, het Fonds voor Po
diumkunsten en Marketing,
warm te maken voor een drieja
rige subsidie, met ingang van
2007.
Een dergelijke investering zou
zeer welkom zijn, nu van de arm
lastige gemeente Vlissingen fi
nancieel voorlopig weinig kan
worden verwacht. De verzelf
standiging van de Raad voor
Kunst en Cultuur in Vlissingen
maakt het ook eenvoudiger om
gelden los te weken bij diverse
cultuurfondsen. Verder wordt
gehoopt dat de provincie de
exti'a bijdrage die dit jaar is ge
geven zal prolongeren.
Van Iei'sel, die niet uitsluit dat
ook de naam Straatfestival zal
wijzigen, wil nog niet al te zeer
uitweiden over de inhoud van
de plannen voor de komende ja
ren. „Het moet in elk geval een
glashelder plan worden. Toch
zal het niet spectaculair zijn. De
afgelopen jaren zijn er al staps
gewijs dingen veranderd, soms
intuïtief, soms heel bewust.
Daar moet alleen nog veel meer
lijn in komen."
Een van de nieuwe elementen
dit jaar is Sunset City, een 'festi
val hart' op het Bellamypark, be
staande uit twee relatief kleine
tenten en daai'tussen een teiTas-
sengebied waar het goed toeven
is en waar ook bijna doorlopend
acts zijn. Dat alles moet leiden
tot een Parade-achtige sfeer,
waarbinnen altijd wel iets te be
leven is.
Wat al langer merkbaar was, is
de voorname plaats die dans is
gaan innemen. Dit jaar zijn er,
naast de spectaculaire bijdrage
van Grupo Puja! vanavond, nog
drie grote dansproducties en
ook tijdens de Straattheaterdag
ontbreekt dans niet, met onder
meer de flamencodansei'essen
van La Guardia Flamenca.
Het programma voor dit jaar
omvat zo'n zestig acts. Van lei
sel heeft wel enkele aanraders.
„Natuurlijk vanavond Grupo
Puja! Dat wordt heel bijzonder.
Dat geldt ook voor Dance
Works Rotterdam in de Sint Ja
cobskerk - al is het helaas bijna
tegelijkertijd - en voor de dans-
voorstelling van Osmosis Cie,
bij de Oranjemolen. Verder mag
ik graag reclame maken voor
ons eigen project: De Werf,
waarmee we elk jaar veel men
sen uit de stad en de directe om
geving trekken. Vorig jaar was
het in de Zware Plaatwerkerij.
Dit jaar hebben we een heel an
dere sfeer, op het Nollestrand.
In het programma voor de
Straattheaterdag heb ik vooral
een voorkeur voor Quiiïne Meis
sen."
Zeker nu Oranje inmiddels huis
waarts is gestuwd, hoeft niet te
worden verwacht dat het Straat
festival al te zeer te lijden zal
hebben van het WK-voetbal.
Wel is het programma voor zon
dagavond afgestemd op de fina
le. Van Iersel: „We hebben het
niet expres zo bedacht, maar ze
ker als Duitsland wint, dan heb
ben we een mooie afsluiter van
het festival: Die Lustige Schla-
gerfreunden."
Rolf Bosboom
Straatfestival Vlissingen, vanaf van
daag tot. en met zondag 9 juli.
pagina 26
programma Straatfesti
val Vlissingen
den ondergaan. Wie hecht aan nadrukkelij
ke betekenisgeving, verdwaalt onherroepe
lijk. Odd Enjinears sleept je mee in een ma
gische, surrealistische wereld die misschien
absurd overkomt, maar toch een volstrekt ei
gen logica in zich heeft.
De toeschouwers zien drie bouwwerken,
een soort huisjes, met elk een bewoner. Het
zijn noeste werkers, al blijft het doel van
hun nijverheid in het ongewisse. Wel zit er
een duidelijk en onverbiddelijk patroon in
hun werk, dat voortdurend op bijna mecha
nische wijze wordt doorlopen. De geluiden
die zij daarbij voortbrengen vormen een in
dustriële compositie, het ritme van de ar
beid. Het werk wordt op gezette tijden on
derbroken om zich tussen de huisjes te ver
plaatsen, op even eigenaardige als ingenieu
ze karretjes.
De komst van een vierde persoon, die op een
lopende band haar entree maakt, verstooi't
de dagelijkse routine. Zij probeert zich een
plaats te verwerven in deze duistere stadsdy-
namiek, maar dat gaat niet zonder slag of
stoot. De vraag is wie zich moet aanpassen:
heaterliefhebbers die de komende da
gen het Straatfestival in Vlissingen be-
eken, zouden in elk geval de voorstelling
we niet mogen missen. De jongste produc-
van de Amsterdamse theatergroep Odd
Injinears is een fascinerénd mechanisch
prookje, waarin het gesproken woord over-
odig is geworden.
Odd Enjinears is geen onbekende op het
Straatfestival. Twee jaar geleden deed de
roep met de voorstelling Kletter, touw, tijd
n palen Vlissingen ook al aan. Bovendien
lestaat de kans dat ze volgend jaar, op-
ieuw, terugkeren.
De beginselen van de theatergroep zitten al
n de naam verwerkt: odd (vreemd), engine
jnachine) en ears (oren). Het gezelschap
dest voor onalledaagse theatrale invalshoe
ken, waarbij volop gebruik wordt gemaakt
.van allerlei mechanieken en installaties en
wordt geëxperimenteerd met muziek en
dank.
Drive is zo'n voorstelling die nauwelijks is
na te vertellen, maar die vooral moet wor