Mild oordeel van persrechter
grillen
Als het erop aankomt
is niemand onkreukbaar
PZC
PZC
'ccim
ctie
vrijdag 23 juni 2006
Lezersredacteur A. J. Snel is
bereikbaar per post op het
adres van de
Centrale Redactie van de PZC,
Stationspark 28,
Postbus 31,
4460 AA Goes.
Telefonisch: 0113 - 315660.
E-mail:Lezersredacteur®pzc.nl
Het forum waarop lezers zich
kunnen uiten over actuele
zaken is bereikbaar via
internet: www.pzc.nl.
Wie kaatst...
Bittere verwijten gewerden mij
over een artikel van mijn hand
dat vorige in de rubriek Redac
tie Reactie werd geplaatst.
Het ging over de actie Pluspun
ten van Delta. Ik plaatste wat
kanttekeningen, onder meer bij
de mijns inziens weinig geslaag
de vorm van communicatie rond
die actie. Met name de foto's
over de rolverdeling tussen man
nen en vrouwen kwam mij als
sterk verouderd voor: vrouw
achter het fornuis, man naar
voetbal kijkend op televisie.
Freek van Ostade, een tevreden
Deltaklant, had het over een laf
hartig stukje van een zuurpruim
die geen knip voor de neus
waard is als hij een fout in het
stukje niet zou rectificeren. De
heer van Ostade zou verder
graag weten of de lezersredac
teur van de PZC een man of een
vrouw is.
Geen rectificatie
De antwoorden: het stukje was
niet lafhartig, de fout die Van
Ostade meende te zien, was
geen fout. Rectificatie volgt uit
sluitend op misstelling en blijft
derhalve achterwege, knip voor
de neus of geen knip voor de
neus. De pluspuntenactie ademt
de sfeer van consumeren en niet
van bezuinigen. En; de lezersre
dacteur van deze krant is een
man. Die vrijwel dagelijks ach
ter het fornuis staat.
door A.J. Snel
Het aantal contacten tussen dè pers
rechter en de media neemt af. Dat
is een goede ontwikkeling. Het kan erop
wijzen dat rechters met duidelijker von
nissen en uitspraken komen. Daardoor
neemt de behoefte aan toelichting af.
Tot die voorzichtige slotsom komt mr.
G.H. Nomes, persrechter van de Recht
bank Middelburg.
Een voorzichtige conclusie, want No-
mes is een jurist die de balans zoekt. Hij
houdt veel dingen voor mogelijk, vraagt
zich af of een bepaalde handelwijze wel
echt nodig is en sluit niet zomaar iets
niet uit. Niet iemand die met oneliners
smijt.
Zijn oordeel over de media in Zeeland
is, nadat hij vier jaar de functie van
persrechter heeft bekleed, mild. „De re
latie tussen de rechterlijke macht en de
pers, daar is niet veel op aan te merken.
Er zijn altijd wel mitsen en maren en
mijn collega's en ik slaan aan als feiten
niet juist worden weergegeven. Gebeurt
dat herhaaldelijk, dan zoek ik contact
met de betrokken journalist. Maar ik
heb het over uitzonderingen."
Nomes hecht grote waarde aan het prin
cipe van openbaarheid van de recht
spraak. „Die is nodig om de betrokken
heid van de burger te bevorderen. En
het kan bijdragen aan het maatschappe
lijk vertrouwen in de rechtspraak. Daar
moeten we dus strikt aan vasthouden.
Mijn rol is, dat ik op verzoek van de me
dia vonnissen en uitspraken van colle
ga-rechters toelicht. Als ik zelf rechter
ben en er is behoefte aan nadere verkla
ring, dan geeft mijn plaatsvervanger
die."
Goed beeld
De persrechter meent dat journalisten
die een zitting bijwonen op basis van
wat daar aan informatie wordt ver
strekt in principe in staat moeten zijn
een goed beeld te geven van een zaak.
Ook al hebben die journalisten geen in
zage in de achterliggende dossiers.
„Een vonnis van een rechter is altijd
het resultaat van wat de officier van jus
titie, de advocaat, de verdachte en des
kundigen van bijvoorbeeld de reclasse
ring aandragen.Ook al heeft de journa
list geen inzage in de dossiers, op grond
van wat besproken wordt is een heel re
delijk beeld te vormen. In de dossiers
staan gegevens over de persoonlijke le
venssfeer van betrokkenen en hun omge-
Mr. G. H. Nomes: fricties behoren tot de uitzondering.
ving. Dat kan niet op straat gebracht
worden. Niettemin hebben de media ze
ker voldoende mogelijkheden om ken
nis te nemen van de bewijsmiddelen. In
strafzaken gaat het om het wettig en
overtuigend bewijs. Een rechter die niet
de overtuiging heeft dat een verdachte
schuldig is, zal daarover uitleg moeten
geven. Dat doen rechters naar mijn ge
voel steeds beter. Ze gaan daarmee in
op een wens vanuit de samenleving."
Zittingen
Er is bij de overdracht van informatie
door de media een opmerkelijk ver
schijnsel. In Nederland anonimiseert de
pers de verdachten, een enkele uitzonde
ring daargelaten. Dat gebeurt terwijl de
zittingen openbaar zijn en iedereen die
dat wil, kennis kan nemen van de identi
teit van verdachten. Nomes: „De rech
terlijke macht hanteert omgangsregels
met de pers op basis van landelijke af
spraken. Tot de regels behoort dat we
op www.rechtspraak.nl, waar we von
nissen en uitspraken publiceren, anoni
miseren. Hoe de pers omgaat met priva
cy van betrokkenen bij een zaak is de
eigen verantwoordelijkheid van de
pers. Openbaarheid is een groot goed,
daar zijn we het wel over eens. De invul
ling van dat principe gebeurt in een ge
scheiden verantwoordelijkheid en daar
bij kom je binnen een bepaald span
ningsveld. Op de zitting is er openbaar
heid, maar je moet ook de vraag beant
woorden hoe ver je gaat met het geven
van privacy-gevoelige informatie. Ik
constateer dat op dit moment de priva
cy van verdachten redelijk wordt ge
waarborgd, ook door de journalistiek.
Dat de naam van een topman van Al-
bert Heijn, die strafrechtelijk wordt ver
volgd, genoemd wordt, ligt voor de
hand. Maar over het algemeen wordt de
privacy gerespecteerd. De rechterlijke
foto Lex de Meester
macht heeft eigen richtlijnen, de pers
ook. De persrechter is er om een meer
waarde te geven aan het rechterlijke
werk."
De media geven als regel in hun verslag
legging de namen van officieren van jus
titie en van de rechter. Zowel binnen
het Openbaar Ministerie als in de rech
terlijke macht stuit dat wel op tegenzin.
Nomes: „Het komt wel eens voor dat er
vijf, zes berichten in de krant staan
over allemaal verschillende zaken. Als
dan net zoveel keren de naam van de
zelfde rechter wordt afgedrukt, dan vra
gen we ons wel eens af of dat nu zo no
dig is. Het gaat om de functie van de
rechter en niet om zijn persoon. Princi
pieel is het geen enkel punt. Onder elk
vonnis staat de naam van de rechter en
daarmee is de openbaarheid gegeven.
Maar ik weet wel van collega's dat ze er
niet gelukkig mee zijn als hun naam
steeds terugkeert in de berichtgeving."
Wat denken Zeeuwen ervan, dat het kabinet de toegezegde uitbref I
ding met 4000 mensen extra van de politie in Nederland in het ja;
2010 niet gaat halen. De Tweede Kamer is er bezorgd over. Wij s! T'
den de kwestie aan de orde op Forum, waar lezers van de Pro vim 9'
le Zeeuwse Courant hun opvattingen digitaal kunnen deponeren,
Net als van voetbal hebben heel veel mensen verstand van politie
en handhaving van de orde. En van de rol der media.
Mario meent dat er wel heel wat politiemensen zijn, maar dat dei nj
volking die niet ziet. Althans niet op de gewenste momenten en pi
ken. Hij schrijft: „Al dat blauw is er wel, maar verstopt zich door
gaans. Vooral snelheidsboetes en dergelijke verlopen perfect.
Blauw zat dus. Alleen de taken zijn veranderd; vroeger was dat
blauw op straat er vóór de burger, tegenwoordig is het tégen deb;
ger. Blauw moet tegenwoordig zoveel mogelijk boetes genereren
van burgers en liefst anoniem. Dan heb je nooit geen tegenspraak
dus dat is makkelijk. Alle andere zaken die blauw zouden moeter
doen kosten geld, dus zijn ze niet belangrijk.
Maja neemt het op voor de agenten: „Kleinzieligheid en frustrate
over boetes krijgen, is voor veel mensen belangrijker dan datgeni
waar het echt om draait, namelijk de veiligheid van de inwoners,
Jammer dat veel mensen zo bekrompen zijn dat ze niet beseffen i
het krijgen van een boete indirect ook bijdraagt aan de veiligheid
Of je minder moe wordt van het uitdelen van een bekeuring dan
van het pakken van een 'boef, zoals een andere lezer suggereert,
maar zeer de vraag. Geestelijke arbeid (het aanhoren van scheldp
tijen en smoesjes van degene die bekeurd wordt) is soms zwaard;
dan lichamelijke arbeid. Zelf heb ik ook wel eens een brief vanh
incassobureau van justitie in de bus gehad. Voor wat? Te hard nj
den (57) op een weg waar je 50 mag. Jammer maar er zijn grenzei
en die had ik blijkbaar overschreden. Volgende keer extra goede
letten."
Echte vent
Cees maakt korte metten met de mannen in de blauwe uniforme
en de gasvlam op de pet: „Een echte vent wordt geen agent.'
Zeer uitvoerig schrijft Croetus over het gebrek aan vertrouwen ti
sen burger en overheid, over en weer. Hij komt tot de slotsom dal
overheid geen visie heeft en dat de pers er een potje van maakt:
waan van de dag regeert. Mede gevoed door de pers, die alleen m
uit is op een primeur, een schandaal, personen en instanties te d.
kwalificeren en dit alles op het taalniveau van de stamtafel. Heli
is er niemand die de pers controleert. Dit leidt tot een houding e
instelling dat de pers in dit land een vrijbrief heeft om als een vi
colonne in dit land verdeeldheid te zaaien, onrust te kweken eni
structie te plegen. Dit alles onder het mom van het zogenaamde
recht op vrije meningsuiting.
Minder blauw op straat is een illustratie van een overheid die ee:
hap snap beleid voert, voor de pers een item bij uitstek om weer
eens lekker de overheid te jennen, de burger in verwarring en ve
bijstering achterlatend."
JanJossen constateert: „Recherche-onderzoeken etcetera blij va
liggen en arbeidstijden wetgeving wordt overschreden om maarn
sen op straat te krijgen. Er moeten gewoon veel dienders bij kon
want zo gaat het niet langer."
Citaat:
Priesters en rechters leggen hun ambtsgewaad nooit hele
maal af.
Honoré de Balzac
De PZC publiceert, in samenwerking met de andere kranten van het Weg-
ener-concèm, zeven topthrillers. Elke week verschijnt een nieuw deel.
Tegen een aantrekkelijke prijs zullen de boeken te verkrijgen zijn bij Bruna,
Free Record Shop en deelnemende boekhandels. Met de kortingsbon, die 3 keer
per week op de voorpagina van deze krant verschijnt, betalen abonnees 5,95 eu
ro en niet-abonnees 8,95 euro.
Als zevende en laatste boek in de reeks is de thriller 'De aanklager' van Scott
Torow verkrijgbaar. Zie ook www.topthrillerscollectie.nl
door Mieske van Eek
De wereld van de Ameri
kaanse rechtspraak komt
op Nederlandse lezers bijna
over als een bizar gruwel
sprookje. Openbare aankla
gers, die zich meer gelegen la
ten liggen aan hun maatschap
pelijke carrière dan aan de mo
gelijke onschuld van een ver
dachte, advocaten die snelge-
sneden en goedgebekt reputa
ties vermorzelen, rechters die
Vrouwe Justitia schaamteloos
onteren. Strafpleiter Scott Tu-
row fileert het allemaal feil
loos in zijn rechtbankthriller
De aanklager.
In Nederland worden niet of
nauwelijks rechtbankthrillers
geschreven. El vin Post die in
2004 de Gouden Strop won
voor zijn misdaaddebuut 'Groe
ne vrijdag en met Vals beeld ge
nomineerd was voor de strop
van dit jaar, wijt dat aan de an
dere rechtbankpraktijk in de
VS.
„Rechtszaken in de VS zijn,
denk ik, interessanter voor
thrillerschrijvers. De aanwezig
heid van een jury is belangrijk.
Juryleden kunnen worden om
gekocht, bedreigd, et cetera -
allemaal elementen waarmee
een boek spannend kan wor
den gemaakt. Maar het belang
rijkste is dat in Amerika om
het minste of geringste wordt
aangeklaagd, vandaar dat er
ook meer over wordt geschre
ven."
Nachtmerrie
Scott Turow begint zijn roman
met de ultieme nachtmerrie
voor elke jurist. Openbaar aan
klager Rusty Sabich onder
zoekt de moord op zijn ex-col
lega en -geliefde Carolyn Po-
themus. Maar voor hij de kans
krijgt achter de dader aan te
foto GPD
Scott Turow
'De aanklager' was de eerste rechtbankthriller van strafplei
ter Scott Turow (Chicago, 1949). Het boek verscheen in
1987. Hij gaf een voor die tijd onthullend en onthutsend
beeld van de gang van zaken achter de schermen van de
Amerikaanse rechtspraak. Het verhaal kwam des te harder
aan omdat het van binnenuit kwam.
Daarmee geldt Turow in de Verenigde Staten als de uitvin
der van de rechtbankthriller. Turows boeken zijn in meer
dan 25 talen uitgegeven. Het is Turow niet zozeer te doen
om het vertellen van een spannend verhaal, maar veeleer
om het peilen van het menselijk geweten.
In zijn latere boeken kwam de nadruk steeds meer te liggen
op het waarom van het menselijk handelen. Hij schreef on
der meer over de doodstraf en over de Tweede Wereldoorlog
in zijn roman 'Doodgewone helden' ('Ordinary heroes',
2005). In 2002 verscheen 'Cassatie' ('Reversible errors Hij
publiceerde in de afgelopen negentien jaar vijf boeken. 'De
aanklager' ('Presumed Innocent') is in 1990 verfilmd door
Alan J. Pakula.
gaan, belandt hij zelf in het be
klaagdenbankje. Ineens wor
den hem alle wapens die hem
als aanklager ten dienste staan
uit handen geslagen.
Beroofd van macht en aanzien
en gedwongen tot dadenloos
heid moet hij zijn verdediging
overlaten aan een strafpleiter.
Normaal een tegenstander, nu
zijn laatste strohalm en een
man met wie hij zijn geheimen
moet delen.
Voor Turow bestaat er geen
louter kwaad net zo min als
louter goed. De personages in
zijn roman hebben allemaal
hun zwakke en sterke kanten
en onder druk van de omstan
digheden blijkt niemand on
kreukbaar. Ook de grootste ide
alist is vatbaar voor foute
vrienden en foute keuzes.
Voor Elvin Post is De aankla
ger een van zijn favoriete boe
ken. „Wanneer je heel veel
spannende boeken leest, zijn er
slechts een paar die je werke
lijk bijblijven. Dit boek is er
een van. Het doen van morele
keuzes staat centraal, zoals
trouwens in veel van Turows
boeken."
Turow was een pionier van het
genre. Post: „Hij was de eerste
die groot succes had met een
boek dat zich deels afspeelde
in de rechtszaal. Daarna kwam
het tijdperk Grisham, waarna
er vele mindere goden volgden.
Aardig is dat ik de boeken van
Turow nog altijd steengoed
vind, terwijl de laatste titels
van Grisham me niet meer kun
nen boeien."
Stijl
Ook voor Turows stijl heeft
Post veel waardering. „Scott
Turow heeft een fenomenale
stijl. Hij is een van die zeldza
me schrijvers die ondanks ta
melijk uitgebreide beschrijvin
gen toch blijft boeien. Turow
weet de lezer in zijn greep te
houden door zijn manier van
vertellen. Zijn boeken zijn mis
schien wel meer roman dan
thriller, ondanks de altijd aan
wezige spanningselementen."
Als schrijver heeft Post wel
wat opgestoken van Turow.
„Ik probeer te leren van ieder
boek dat ik lees, maar mijn ei
gen roots liggen meer bij schrij
vers als Elmore Leonard, Char
les Willeford. Carl Hiaasen en
in Nederland Gerben Hellinga.
Toch leer ik altijd dingen van
Turows boeken, voornamelijk
dat niet alles in het leven
zwart-wit is."
Toeristen Gasten met geld. De motorolie van Zeeland. Maar wat is er met respect gebeurd?
het alfabet van Zeeland
