Het gaat vooral om een mooie vlucht
O®.
M
mWJÊÊË
te
Zwaar weer
dinsdag 20 juni 2006
Al zeker vierduizend jaar geleden zetten mensen roofvo
gels in voor de jacht. De kruisridders brachten het ge
bruik mee naar Europa. Gravin Jacoba van Beieren staat
nog altijd model voor de adel die de valkenjacht beoefen
de. Tegenwoordig is dat beroepsmatig aan een zeer klein
aantal mensen in Nederland voorbehouden.
Valkenier is in elk geval een
echt oud beroep. De uit
gangspunten zijn alle eeuwen
hetzelfde gebleven, vertelt Ru
ben van Maaren, die in het bui
tengebied van Wemeldinge, aan
de Oude Ruisweg, een roofvogel-
bedrijf runt. Wie door het hek
komt ziet dat ook meteen: op
het grasveld zitten enkele oe
hoes te dutten.
Zo'n vijf jaar geleden heeft Van
Maaren er zijn beroep van ge
maakt. „Maar ik ben al 22 jaar
met roofvogels bezig. Ik was
twaalf toen ik m'n eerste roofvo
gel kreeg, een torenvalk." Wat
bezielt iemand om roofvogels te
kweken en af te richten? „Ik
denk dat het in je zit. Ik was als
schooljongen al volop bezig met
vogels. Duiven houden, kraaien
africhten. Je moet heel veel ge
voel en liefde voor vogels heb
ben", zegt Van Maaren.
Op zijn bedrijf komen veel aspi
rant-valkeniers uit het hele land
stage lopen. Vooral mensen die
het omgaan met roofvogels als
hobby willen gaan uitoefenen.
„Ik merk gelijk aan de ménsen
of het erin zit. In de valkerij sta
je heel dicht bij een vogel. Je
traint er ook iedere dag mee. Als
een vogel alleen maar op een
blok zit, dan schiet het niet op."
Er zijn mensen die het gevangen
houden van roofvogels maar
niks vinden: de beesten horen in
de vrije natuur en niet vast te
zitten aan een ketting. Van
Maaren doet er niet zielig over.
Alle roofvogels die hij in huis
heeft - zestig stuks, dertig soor
ten - zijn in gevangenschap ge
kweekt, veel door hemzelf en
zijn echtgenote Eva. Het houden
van de dieren is aan veel regels
gebonden; alle veranderingen,
In personeelsadvertenties
wordt tegenwoordig ge
vraagd om managers, pro
jectleiders en commercieel
medewerkers. Vacatures
voor bijvoorbeeld klompen
makers, garnalenpelsters,
wagenmakers, messensnij-
ders, wiegenmakers en
boekbinders kom je niet
meer tegen. Oude ambach
ten worden door een kleine
groep toch nog in ere gehou
den. De PZC gaat op zoek
naar de beoefenaars.
Vandaag de laatste afleve
ring: valkenier Ruben van
Maaren.
Valkenier Ruben van Maaren
inclusief wat er met eieren ge
beurt, moeten bijvoorbeeld in
een register vastgelegd worden.
Het kweken en houden van de
vogels is ook nuttig om soorten
voor uitsterven te behoeden,
stelt Ruben. „Gaat het met een
soort slecht in de natuur, dan
ben ik verplicht mee te werken
aan kweekprojecten. Het belang
daarvan is meerdere malen be
wezen. Zo zijn de Europese zeea
rend en de Californische condor
gered. We vormen als het ware
een backup." Sinds kort heeft
hij, vanuit Oostenrijk, een jonge
Andes-condor; de enige in Ne
derland. Van Maaren hoopt er
over zes jaar nog een aan te
schaffen, om met de schitte
rende en grote (vleugelspanwijd
te van zeker 3,5 meter) vogels te
gaan kweken.
Hij legt uit dat zijn bedrijf (offi
ciële naam Van Maaren Roofvo
op een vakantiepark, tijdens een
schaapscheerdersfeest. Tot in
Duitsland, en binnenkort ook
Zweden, toe. Het is voor hem
niet alleen mensen ermee verma
ken, integendeel. „We geven
veel uitleg, vertellen hoe het in
elkaar zit. Laten ook zien dat ze
duiven en kuikens eten. Dat is
de werkelijkheid. Op die manier
krijgen de mensen meer respect
voor de dieren en hun gedrag.
Dat is nodig - mensen staan
steeds verder van de natuur af.
Het is toch triest dat je op een
pak melk ziet staan: wat heeft
gras met zuivel te maken."
Zendertje
Een bezoeker mag een uil op zijn handschoen laten landen.
geldemonstraties) op vièr pijlers
rust: vogels kweken, de valkerij
ofwel met vogels jagen (hij heeft
een jachtgebied in België), met
roofvogels overlast van andere
vogels (zoals meeuwen en dui
ven) bestrijden en demonstra
ties verzorgen (waarbij het laten
vliegen van de vogels in feite
voor de dieren een training is).
foto's Dirk-Jan Gjeltema
Die demonstraties verzorgt hij
voor allerlei groepen en bij wis
selende gelegenheden. Op de ver
jaardag van een honderdjarige,
voor een reisclub van ouderen,
Bij een demonstratie kan Van
Maaren tot ongeveer dertig vo
gels laten vliegen. Losgooien
noemt hij het zelf. „En 99 van
de 100 keer komen ze terug",
lacht hij. „Als ze vliegen hebben
ze een zendertje. Mocht een vo
gel schrikken of niet luisteren,
dan kan ik hem zo opsporen. Ik
ben er maar één keer een kwijt
geraakt, een rüppellgier. Dat
kwam door een gevecht met
ooievaars. Er verongelukken er
wel. Tegen of door een ruit, te
gen een auto, een hoogspan
ningsmast. Het zijn dezelfde risi
co's die een vogel in de vrije na
tuur ook heeft."
Verjaagklussen vindt Van
Maaren altijd een uitdaging,
evenals optreden met zijn vogels
in een film, in een toneelstuk of
in een opera. „Verjagen doen we
meestal in de winter. Je kijkt
naar het karakter van de vogel
die overlast veroorzaakt en dan
bepaal je hoe je die het beste
kan verdrijven of wegvangen.
Het ene moment loop je achter
een verwilderde haan aan - ik
heb er in een stadspark vier met
een woestijnbuizerd weggevan
gen - en het andere moment sta
je bij een opera."
Hij geeft grif toe dat er in hem,
net als in zijn vogels, iets van
een jager steekt. „Maar het gaat
vooral om een mooie vlucht. Het
is het samenspel van valkenier
en vogel. Het gaat niet om de
hoeveelheden die een vogel
vangt. Je geniet van de lange
vluchten." Met roofvogels om
gaan is bepaald niet voor ieder
een weggelegd. „Het zijn abso
luut geen huisdieren", onder
streept Van Maaren. „Mensen
lopen ook eerst drie jaar mee.
Pas daarna is het verstandig
zelf een vogel aan te schaffen."
Rinus Antonisse
Zie ook www.roofvogel-demon-
stratie.nl.
Een hagelbui nadert de
Zeeuws-Vlaamse kust bij het
Zwin.
