Veel water en
groene ruimte
Poortambacht in Zierikzee
De adelaarspoot in
goud zit op de deur
De ultieme
zitbeleving
óstbus 314460 AA Goes
dvertentie-exploitatie:
loord- en Midden-Zeeland: 0113-315520;
7seiiws-Vlaanderen: 0114-372770;
ationaal: 020-4562500.
laterdag 17 juni 2006
Luchtfoto van Poortambacht in Zierikzee, met ingëmonteerd een artist's
impression van Waterwijk Zierikzee. Op de achtergrond de Zeelandbrug.
illustraties De Vries Communicatie Centrum Zierikzee
Artist's impression van Waterwijk Zierikzee met op de voorgrond de zogenaamde woonsche
pen.
DE VOORDEUR
De voordeur biedt toegang tot een woning, maar wat
daar achter schuil gaat, blijft voor velen onzichtbaar.
In deze serie een kijkje achter de voordeuren van
Zeeuwse huizen. Iedere week gaat een andere deur
open en geeft de bewoner een blik in zijn of haar leven.
foto's Mechteld Jansen
IJ Jater, ruimte en groen in de laatste uit-
V V breiding van Poortambacht De huidi-
e nieuwbouwwijk Poortambacht in Zierik-
eezou je als een staalkaart kunnen be
lhouwen van de stedenbouwkundige ont
wikkelingen van de laatste dertig jaar. De-
ewijk nadert nu zijn grenzen.
Onder de naam Waterwijk
Zierikzee konden belang
stellenden onlangs tijdens een
grootse presentatie in het ge
meentehuis kennismaken met
de plannen voor het laaste deel.
De eerste bouwactiviteiten van
de ruim 250 koopwoningen en
-appartementen en de 75 huur-
appartementen op het terrein
zijn al te zien. Zo is een groot
deel van de lange gracht gegra
ven dat nu aan het vollopen is.
Ook is er enige tijd geheid voor
de eerste kadewoningen die
langs het water gebouwd zullen
worden. In september moet het
terrein geheel bouwrijp zijn.
De laatste uitbreiding van de
wijk Poortambacht wordt groen
en vooral rijk aan water, van
daar de wat voor de.hand liggen
de naam. Dat water leek overi
gens nog even een probleem te
worden. „De brede gracht komt
deels parallel aan het Havenka
naal te liggen, net als de brede
waterpartij waar de woonsche
pen moeten komen", vertelt ge
meentelijke projectleider Piet
vanBeveren. „Het Havenkanaal
kent echter eb en vloed. Daar
door ontstaat er druk op de bo
dem. Juist bij de waterpartij is
die druk het grootst. We zouden
daar voor niet meer dan twintig
centimeter water kunnen uitbag
geren. Daarmee heb je geen wa
terpartij. Dus nemen we op die
plaats extra maatregelen. Er
komt ter versteviging op de bo
dem waarschijnlijk een laag
stortsteen die voorkomt dat de
bodem spontaan openbarst."
Touwtjes
De gemeente Schouwen-Duive-
land wilde bij de allerlaatste uit
breiding van Zierikzee aan deze
kant van de oude stad de touw
tjes goed in handen houden. Er
varingen met de projectontwik
keling van Poortambacht 10 wa
ren niet altijd even geweldig.
Vooral de oplevering door de
aannemer liet op zich wachten
waardoor dit gedeelte er lang
Artist's impression van de kadewoningen in het laatste deel van Poortambacht.
rommelig bij lag, het wegdek
slecht bleef en er 's winters bij
voorbeeld niet gestrooid werd.
„Voor Poortambacht 11 heeft de
gemeente gekozen voor een inte
grale aanpak", legt Van Beveren
uit. „Dat kan omdat de gemeen
te de grond teruggekocht heeft
van de aannemer. Zo hebben we
meer invloed op de inrichting
van de openbare ruimte en de
ontwikkeling." Voor de wijk is
een masterplan ontwikkeld met
bijbehorende kwaliteitseisen
dat zowel de inrichting van de
openbare ruimte als de architec
tuur omvat. Van Beveren; „We
hebben de wijk ingedeeld in ge-
.biedjes. Vervolgens hebben we
via verschillende invalshoeken
in het totaal zo'n 45 architecten-1
bureaus benaderd. Ze hebben
het masterplan en beeldkwali
teitsplan ontvangen met de
vraag om A-3 sfeerbeelden en
ideeën op de wijk en het hun toe
gewezen deelgebiedje weer te ge
ven. We wilden echter nog geen
ontwerpen." Uit de inzendingen
zijn (zonder dat de namen be
kend waren) zeven bureaus uit
gekozen om hun ideeën verder
uit te werken. Met deze opzet be
oogt de gemeente een in archi
tectonische opzicht afwisselen
de wijk neer te zetten die toch
een bepaalde eenheid uitstraalt.
Zo zijn de 107 kadewoningen
door één bureau ontworpen,
evenals de drie appartementen
gebouwen op de campus, de
twintig binnensingelwoningen
en de patio- en hofjeswoningen.
Van Beveren: „Alleen voor de
zes woonschepen die speciaal
voor Waterwijk Zierikzee wor
den ontworpen, hebben we be
wust voor' een jong bureau,
12PM Architecten uit Amster
dam, gekozen." Van de andere
geselecteerde bureaus komt er
een uit Zeeland; architectenbu
reau Fierloos uit Goes tekende
voor het ontwerp van het appar
tementengebouw met elf appar
tementen voor de duurdere huur
sector. Woningbouwcorporatie
Zeeuwland gaat deze apparte
menten verhuren.
Oervorm
Voor Mare Schoonderbeek en
Pnina Avidar van 12PM is hun
ontwerp voor de Waterwijk Zie
rikzee de eerste keer dat zij zich
op woonschepen richten. Een
leuke opdracht om uit te voeren,
vindt Schoonderbeek. „Het zijn
geen echte schepen maar eerder
woningen op water", vertelt de
architect. „De woningen wor
den op betonnen bakken ge
bouwd die op het water zullen
drijven, vastgemaakt aan stei-r
gers." Schoonderbeek en Avidar
refereerden in hun ontwerp aan
de oervorm van het woonschip,
de Ark van Noach. „In onze pre
sentatie zijn we verder onder
meer ingegaan op de transparan
tie en reflectie van water en de
bad- en zeecultuur." De beide
architecten willen elk van de
zes woningen iets extra's meege
ven zoals een serre of glazen
ruimte, of een dakterras waar je
zo vanaf de steiger op kunt lo
pen. „We hebben zelfs aan een
zwembad gedacht maar dat is in
technisch opzicht, en qua kos
ten, waarschijnlijk te hoog ge
grepen." Twee van de zes krij
gen een slaap/studioruimte. Dit
vertrek kan bijvoorbeeld dienen
als atelier aan huis.
De woonschepen gaan zich on
derscheiden in transparantie en
reflectie van zon, lucht en water
door een uitgebalanceerd ge
bruik van glas. Schoonderbeek:
„De woonkamer of eetkamer
moet volop zicht krijgen op de
weidse omgeving. Daarbij kun
nen we accenten geven door bij
voorbeeld gebruik te maken van
subtiel getint glas. De bebouw
de omgeving wordt grotendeels
buitengesloten door drie vlak
ken vrijwel gesloten te houden.
Daar creëren we lichtval zonder
uitzicht." Avidar en Schoonder
beek werken aan de uiteindelij
ke schetsen en zijn nog bezig
met de invulling van de laatste
onderdelen van hun ontwerpen.
De woonschepen staan pas ge
pland voor de tweede fase in de
ontwikkeling van de wijk.
„Er komen in drie jaar drie op
eenvolgende bouwfasen", ver
telt Van Beveren. „We werken
van het noorden naar het zui
den, dus vanaf de vijf waterwo
ningen via de kade en binnensin
gel richting de woonschepen. In
elke fase wordt ook een van de
drie campusappartementenge
bouwen neergezet." Deze cam
pusgebouwen komen in de
enorm brede groenstrook te
staan die de gemeente wil behou
den als grens tussen de oude bin
nenstad en de nieuwbouwwijk.
Die groenstrook loopt tussen
het Eerste Weegje en de Haven
weg, en de onlangs gegraven ka
de. „Dit project kenmerkt zich
niet alleen door water maar ook
door groen", bevestigt Van Beve
ren. „Slechts ongeveer 25 pro
cent wordt bebouwd. De wonin
gen staan niet pal op elkaar,er
vooral ruimte gecreëerd. De an
dere driekwart wordt aan water
en aan begroeiing met ruigte,
kruiden, boomstroken en hees
ters besteed."
Inge Heuff
Het kralengordijn tikkelt zachtjes in de wind. Een
rode adelaarsklauw, contrasterend in een gele
achtergrond, gevat in groene kralen. Een vertaling van
het wapen van Kleverskerke in een vliegengordijn.
„Dat geel is in het oorspronkelijke wapen goud", ver
telt Rien Grootjans (59). Maar gouden kralen, dat ging
de inwoner van de voormalige ambachtsheerlijkheid
Kleverskerke waarschijnlijk te ver. Hoewel, Rien
werkt wel met bladgoud. Zo heeft hij onder meer het
originele wapen van Kleverskerke gerestaureerd. „Ach
terin de kerk hing een aantal wapens. Die heb ik opge
knapt." En daar kwam veel bladgoud en zilver aan te
pas. „Een prachtig werk", zo kijkt Rien daar op terug.
„De hele woonkamervloer lag bezaaid met goud en zil
ver." Die klus was echt zijn stiel, want Rien is oud-le
raar schilderen.
Het wapen van het Walcherse kerkdorp is al sinds de
17de eeuw bekend. De rode adelaarsklauw (Clau-
waertskereke) is overigens ook terug te vinden op de
voordeur van Rien, vlak onder de klopper. Minutieus
nageschilderd én in goud. Inderdaad, echt bladgoud.
Grappig detail is overigens dat hetzelfde kralengordijn
met wapen een paar huizen terug in de Dorpsstraat
ook in een voordeur hangt. „Bij mijn schoonzus. Ik heb
het gordijn zelf ontworpen, kralen gekocht en toen zijn
mijn vrouw en ik aan het rijgen geslagen. Een hele
klus. Ik heb tegen mijn schoonzus gezegd: hier heb je
de ontwerptekening, maak maar na."
Het wapen heeft Rien toch min of meer in zijn ban.
„We hebben hier om de vier jaar een soort Kleverskerk-
se dag, georganiseerd door de kerk. Ik heb de laatste
keer vlaggen laten maken door leerlingen met het wa
pen erop. Die hebben we verkocht. De opbrengst was
voor de kerk. Maar het leuke is, mijn dochter is pas ge
leden getrouwd en dat wilde ze vanuit Kleverskerke.
Iedereen had de vlag uithangen. De zoon van een dorps
genoot trouwde laatst ook hier en ook toen hingen al
die vlaggen uit."
Rien en zijn gezin wonen ruim twintig jaar op het
dorp. Grinnikend: „We hebben in drie huizen hier in
de straat gewoond. Eerst op nummer tien, om nummer
18 te kunnen verbouwen. Maar nummer 18 bleek een
heel groot huis toen we er eenmaal woonden. Dus toen
deze bungalow vrijkwam, hebben we 'm gekocht. Het
is een lekker huis. De keuken hebben we vergroot door
de bijkeuken erbij te trekken. Boven hebben we een
dakkapel geplaatst en we hebben in de woonkamer al
le balkjes in het plafond weggewerkt."
„Dit rijtje is gebouwd door mijn zwager. Die had wat
zakgeld over en dacht 'ik ga wat huizen, bouwen'. In
één woont mijn schoonzus, wij in een ander en de rest
is verhuurd."
Voor het huis staat een grote, betonnen bank. „Die
vond mijn vrouw zo mooi. Maar dat ding is loodzwaar.
Een vriend van mij heeft toen met een enorme heftruck
en een pompwagentje het ding op z'n plaats gekregen.
Als het zonnetje schijnt, zit je er prima."
„We zijn niet bewust naar hier gegaan. Ik kende het
dorp van vroeger, omdat ik er als kind kwam op weg
naar het Veerse Meer. Toen zat er nog één winkeltje,
dat van Jannetje Zwemer. Daar kon je een rolletje
drop kopen. Het is hier heerlijk rustig. Ik ga hier nooit
meer weg."
Annemarie Zevenbergen
.r
