Behandeling voorkomt botbreuk PZC E Training met levensechte pop moet veiligheid gaan vergroten Krachtdutje voor goede slapers PZC Fusie kan nodig tegenwicht bieden Poli voor de opsporing van broze botten heeft toekomst door de vergrijzing Botdichtheid lagnose Test voorspelt autisme eerder Seks zorgt voor latere bevalling Seks-behoefte is genetisch bepaal u Geheugen onthoudt ook onbewus „d Hartschade jeugd door zwaarte 12 juni 1956 maandag 12 juni 2006 door AnnetToonen TWENTE - Een goede medische behandeling van patiënten met broze botten, kan de kans op nieuwe botbreuken met de helft verminderen. Dat stelt de Twent se chirurg-traumatoloog Han Hegeman, grondlegger van de osteoporoseklinieken in Neder land. Hegeman heeft net een grote operatie achter de rug. Onver wacht werd hij weggeroepen. „Een heupfractuur", verduide lijkt hij, „als gevolg van osteo porose." Botontkalking heet dat in de volksmond en komt vooral voor bij ouderen. De botten zijn dan zo poreus geworden dat ze gemakkelijk breken. „Als ie mand met hoge snelheid tegen een boom rijdt, allicht dat hij iets breekt. Maar als je struikelt over een kleedje en dan met een botbreuk in het ziekenhuis be landt, is dat niet zo normaal." Hegeman heeft er toch vaak mee te maken. Te vaak, vindt hi] zelf. Want als mensen met osteo porose goed worden behandeld, dan neemt de kans op botbreu ken af. Bij 51 procent van de vrouwen ouder dan vijftig jaar die een pols breken, is sprake van osteo porose. Mensen die een bot bre ken lopen bovendien een veel grotere kans weer iets te bre ken, blijkt uit eerder onderzoek van Hegeman. Inmiddels is hij ook te weten ge komen dat tijdige opsporing en een goede behandeling van de aandoening de kans op nieuwe breuken met de helft vermin dert. Hegeman richtte samen met col lega's de eerste osteoporosepoli- klinieken op, in Groningen en Almelo. Inmiddels hebben 37 ziekenhuizen een osteoporosekli- niek en gebruiken 17 de door He geman ontwikkelde software. Alle vijftigplussers die iets ge broken hebben worden in die ziekenhuizen verwezen naar de poli. Daar worden ze dan onderzocht met een botscan, waarbij de bot- dichtheid wordt bepaald. Zo botten, en vaak ook een slechte conditie. Dat is hun biologische toestand. Zo'n ernstige bot breuk is dan net te veel voor ze. Met een speciale poli en een goe de behandeling kun je het mo ment waarop mensen iets bre ken uitstellen. Dat is winst." Hegeman ziet een goede toe komst voor de osteoporosepoli- klinieken. „Die zijn niet meer weg te denken uit het zieken huis. De bevolking vergrijst, en dus zal het aantal botbreuken toenemen." Hijzelf zal zich de komende tijd inzetten voor een betere samenwerking met huis artsen en hun praktijkondersteu ners. „Nu is het zo dat mensen in de poli worden geholpen en daar na een half jaar terugko men voor een controle. Sommi gen komen na een jaar nog een keer terug, maar verder zien we ze niet meer. Voor een goed re sultaat is het belangrijk dat pa tiënten hun medicijnen langere tijd gebruiken. Zoals bekend slikken patiënten niet altijd even trouw hun geneesmidde len." Hij verwacht dat een goe de begeleiding en controle van uit de huisartsenpraktijk daar een positief effect op zal heb ben. GPD De Twentse chirurg-traumatoloog Han Hegeman is de grondlegger van de osteoporoseklinieken in Nederland. Inmiddels hebben 37 zieken huizen een speciale afdeling voor botontkalking. foto George Nusmeijer/GPD kunnen de artsen vaststellen of er sprake is van botontkalking. Zo ja, dan volgt een behande- ling. Wandelen Geadviseerd wordt om genoeg te bewegen, waarbij het lichaam met het eigen gewicht wordt be last, zoals wandelen. „Zo blij ven de botten het sterkst. Bot ten worden continu afgebroken en weer opgebouwd", verduide lijkt de chirurg-traumatoloog. Wandelen betekent bovendien zonlicht en onder invloed daar van maakt het lichaam vitamine D aan, belangrijk voor de vor ming van bot. Verder moeten de patiënten voldoende melk en an dere calciumhoudende produc ten nuttigen. Per dag drie gla zen melk, een boterham met kaas en een zuiveltoetje vol staan. Daarnaast krijgen ze het advies calciumtabletten en vita mine D te slikken en worden bis- fosfonaten voorgeschreven, een medicijn dat botontkalking af remt. Dat moeten ze één keer per week innemen. Hegeman weet als arts hoe erg patiënten er soms aan toe zijn. Neem nou die 78-jarige vrouw uit Gronin- gen die met een polsbreuk in het ziekenhuis kwam. Hegeman: „Ze klaagde ook over pijn in haar rug. Bleek dat ze al een tijd je met een gebroken rugwervel rondliep. Toen ze een week of zes later terugkwam voor een controle, wees nieuw onderzoek uit dat ze ondertussen nog een rugwervel had gebroken. Kijk, als we dat nou kunnen voorko men, dat zou mooi zijn", vindt hij. Hij wijst bovendien op de re latief hoge sterfte onder patiën ten die met een heupfractuur in het ziekenhuis belanden. In 1999 overleed 6,5 procent van de vrouwen die in het zieken huis waren opgenomen voor een heupfractuur en elf procent van de mannen. Van de patiënten die 75 jaar of ouder zijn, over lijdt een kwart in het jaar nadat ze een gebroken heup hebben op gelopen. „Het zijn meestal oude re mensen. Ze hebben slechte Tot het twintigste levens jaar wordt bot opgebouwd. Wie in zijn vroege leven ge noeg melk heeft gedronken en voldoende heeft gesport, komt op een hogere bot dichtheid uit dan iemand die dat niet heeft gedaan. Tussen het twintigste en vijftigste levensjaar is de botsterkte stabiel. Daarna - bij vrouwen vaak na de menopauze - neemt de bot dichtheid af. Dat gebeurt onder invloed van een ver- andex-ende hormoonhuis houding. Mannen hebben daar eveneens last van, maar dan in mindere mate. GPD door Henk van Halteren Tot voor kort was er in Ne derland sprake van een gebudgetteerde gezondheids zorg. Ziekenhuizen leverden een vooraf met de verzeke raar afgesproken prestatie en als er meer werd gedaan, was de rekening voor het zieken huis. De afgelopen jaren moesten de ziekenhuizen zelfs twee procent meer pro ductie leveren met hetzelfde budget, ondanks de negatie ve gevolgen van inflatie en prijsstijging. liet mag duidelijk zijn dat een dergelijk systeem rigide is en niet de mogelijkheid biedt om in te spelen op nieu we ontwikkelingen. En nu introduceert het kabi net in Nederland een nieuw zorgsysteem, welke is ontwik keld om de stijgende kosten van de gezondheidszorg be heersbaar te houden. Het is het poldermodel in optima forma. Drie partijen mogen het voor taan samen uitzoeken. De drie partijen in het zorgsys teem zijn de patiënt (de zorg vrager), de zorgverzekeraar en de zorgaanbieder. Boven dien is er een groot blik amb tenaren opengetrokken dat toezicht moet gaan houden. Zalmnorm Boven dit systeem hangt de zalmnorm van 47,6 miljard euro. Duurder mag de gezond heidszorg niet worden, om dat anders het besteedbaar inkomen en de economische groei in het gedrang komen. Hoogervorst co hopen dat ziekenhuizen met elkaar gaan concurreren en dat dit kostenbesparend werkt. De zorgverzekeraar mag met ie der ziekenhuis apart onder handelen over de prijs van een bepaalde behandeling. Zorgverzekeraars zijn gebaat bij lagere prijzen, hun winst marge neemt toe en ze kun nen de patiënten voordeliger polissen aanbieden. Om de zorg meer transparant en onderhandelbaar te ma ken zijn de diagnose-behan- del-combinaties (DBC's) in het léven geroepen. In een dergelijke combinatie ligt vast welke behandelin gen bij een bepaalde diag nose horen en de prijs wordt bepaald door kosten van per soneel, gebruikte materialen en efficiency. Er schuilt een dikke vette ad der onder het gras. Een zie kenhuis kan de kosten druk ken door goede bedrijfsvoe ring, maar het daarmee be spaarde geld valt in het niet bij de bedragen die opgaan aan geavanceerde röntgen- technieken, beter opera tie-materiaal en duurdere me dicatie. Als de zorgverzekeraar straks mag gaan kiezen voor het ziekenhuis met de meest concurrerende prijzen, dan zal op meer worden bespaard dan op bedrijfsmatigheid al leen. Het is te hopen dat de zorg- verzekaars deze gang van za- ken niet op negatieve wijze gaan beïnvloeden. Het is maar de vraag of ze medisch inhoudelijk voldoende ter za ke kundig zijn om de kwali teit van een geboden DBC op waarde te schatten. Een 'prijzenoorlog' tussen de Zeeuwse ziekenhuizen dient daarom te worden voorko men. Een verregaande Zeeuwse sa menwerking, idealiter een fu sie, kan daartoe het nodige tegenwicht bieden. De me disch specialisten van de drie ziekenhuizen kunnen onder ling afspreken welke behan delmethode volgens de inter nationale richtlijnen de opti male is en de bedrijfsvoering bij iedere behandeling stroomlijnen. De ziekenhui zen kunnen vervolgens als één blok onderhandelen met de zorgverzekeraars, zodat het hoge peil van de Zeeuwse gezondheidszorg gehand haafd blijft. Dr. Henk van Halteren, is on coloog in de Oosterscheldezie- kenhuizen door Lizette van Neer VELDHOVEN - Het hoofdje van de baby is er uit, maar hoe hard de moeder ook perst, haar baby kan geen kant op. Hij zit vast met zijn schouders. De hart slag van het kindje wordt tra ger, haast is geboden. Een team medici van Maxima Medisch Centrum in Veldhoven bij Eind hoven werkt koortsachtig sa men om de bevalling tot een goed einde te brengen. Er is vreugde als het lukt, ook al was het een maar een oefening. Maxima Medisch Centrum (MMC) is het eerste ziekenhuis in Nederland met een medisch simulatiecentrum. De simulatie poppen zijn ontwikkeld door de Technische Universiteit Eindho ven in samenwerking met de Universiteit van Florida in de Verenigde Staten. De poppen zit ten barstensvol elektronica en de nieuwste technische snufjes. Zo kan de moederpop nepbloe- den en zijn de poppen verbon den aan een echte monitor waar op de hartslag van moeder en kind in de gaten wordt gehou den. Verloopt de oefening niet goed, dan kunnen de poppen sterven. Gynaecoloog professor G. Oei is de drijvende kracht achter het trainingscentrum. Hij ziet de noodzaak van het trainen dat in MMC wekelijks gebeurt. „Bij een bevalling zijn altijd een gynaecoloog, verlos kundige, verpleegkundige en kraamverzorgster betrokken. Zij hebben allemaal een verschil lende opleiding gehad. Diverse disciplines komen samen aan het bed en door te trainen kun je de interactie en de samenwer king verbeteren." Het doel is vol gens Oei om medische fouten te voorkomen en de veiligheid voor de patiënt te verhogen, want ook in Nederland sterven soms patiënten onnodig. Oei: „In de luchtvaart is een team training al lang geaccepteerd. Vergelijk het met een training in de cockpit. Je hebt hier met professionals te maken voor wie je de situatie zo levensecht mo gelijk moet nabootsen. Je moet het ze zo heftig mogelijk laten ervaren. Je kunt situaties trai nen die je in de dagelijkse prak tijk minder vaak tegenkomt. De pop voegt alle menselijke inter acties toe." Verloskundige W. Weyers: „Af hankelijk van de trainingsitua tie wordt de pop van tevoren ge programmeerd. Zo kan de baby pop een vertraagde hartslag krij gen. De medici moeten hier di rect op anticiperen. Je kunt si muleren dat de moeder ernstig ziek is wat voor de kraamver zorgster belangrijk is. Maar je moet ook voor een goede sociale begeleiding van de moeder zor gen. En het moet vrouwvriende lijk." Resultaat dat het werkt,' blijkt uit de eerste onderzoeksre sultaten uit Bristol in Engeland waar al vijf jaar met een me disch simulatiecentrum wordt gewerkt. Daarbij zijn twintig- door Arend van Wijngaarden GRONINGEN - Niet alleen in wanne landen is een siësta een goede manier om wat slaap in te halen. Ook in landen zoals Ne derland zou het goed zijn om re gelmatig een middagdutje te doen, om een chronsich slaapte kort weg te werken. de Universiteit van Manchester in het wetenschappelijke tijd schrift Neuron. Slaaponderzoekster dr. Marijke Gordijn van de Rijksuniversiteit Groningen ziet een middagdutje ook als prima middel om slaap in te halen. Want Nederlanders gaan door alle elektrische ver lichting, de televisie en de com puter steeds later naar bed, Dat beweren onderzoekers van maar staan wel even vroeg weer op, waardoor ze een chronisch slaaptekort opbouwen. „Als mensen moe zijn kan een 'power nap' (krachtdutje) heel functioneel zijn", aldus Gor dijn. „Je moet dan niet te lang slapen, een half uurtje bijvoor beeld." Maar het middagdutje werkt alleen bij gezonde sla pers, die door externe omstan digheden te weinig uren slaap krijgen. BALTIMORE - Als een kind veertien maanden oud is met behulp een nieuwe test al met redelijke zekeil voorspeld worden of het kind later autistisch zal woT Dit schrijft R. Landa van het Kennedy Krieger Insl in Baltimore in het vakblad Journal of Child Psychl and Psychiatry. De nieuwe test kijkt onder andere naar de spraakontl keling en de ontwikkeling van de motoriek. Oudere J zagen pas op driejarige leeftijd verschil bij autistischeQ deren. Hoe eerder autisme wordt herkend, des te kan hierop worden ingespeeld. GPD COLUMBUS - Dat seks in de laatste weken van de zf jezie gerschap de bevalling bespoedigt en zelfs schadelijk po zijn voor de baby, blijkt een fabel. Sterker nog, vrouwen met een probleemloze zwac at ai schap die nog laat in de zwangerschap seks hebben, de len zelfs iets later (gemiddeld vier dagen) dan vrot die geen seks hebben. Dat constateert J. Schaffir van het Ohio State Unive laat Medical Center in Columbus in het vakblad Obste oodl and Gynecology op grond van een onderzoek onda enii zwangere vrouwen. GPD jje BEER SHEVA - Mensen met een bepaalde variant te hebben aan seks. Dit meldt I. Ben Zion van de E rion universiteit in Beer Sheva in het vakblad Mole neer Psychiatry op grond van genetisch onderzoek onder personen. Ben Zion benadrukt dat verschillen in de behoefte seks niet volledig verklaard kunnen worden uit de ilgi schillen in genen. GPD efal eC lol AMSTERDAM - Een bepaald deel van de hersenen I usl; terste mediane temporale lob) weet feilloos of we ie m eerder hebben gezien, ook als we ons dat niet bewust Dit constateert S. Daselaar van de Universiteit van sterdam in het vakblad The Journal of Neuroscient* ach grond van proeven. Hierbij kregen mensen achter elkaar twee woordenlij er" te zien* waarbij ze de tweede keer moesten aangeve tooi een woord ook op de eerste lijst voorkwam. Het her iee deel werd bij ieder 'oud' woord actief, ook als de proe' om soon zich het woord niet herinnerde. GPD NAPELS - Overgewicht leidt al op jonge leeftijd totsJ de aan het hart. Bij jongeren, veertien tot twintig jl met (ernstig) overgewicht is de linkerkamer van heil in omvang toegenomen. Ook is de pompfunctie vaal hart minder goed in vergelijking met jongeren zo| overgewicht. Dit constateert M. Chinali van de universiteit Napel het vakblad Journal of the American College of Caij logy. Dit op grond van een onderzoek onder 460 tieij met en zonder overgewicht. GPD iet VERDUISTERING - Een Goe- se bankmedewerker heeft giste ren voor de rechtbank in Mid delburg bekend een envelop met vijftigduizend gulden te hebben verduisterd. Hij deed dit door op 3 april 1954 de envelop met het geld te verwisselen voor een enve lop met waardeloze stukjes pa pier. De rechtbank veroordeel de de Goesenaar tot drie jaar gevangenisstraf. PRESIDENT - De toestand van de Amerikaanse president Eisenhower blijft uitstekend. Eisenhower werd zaterdag geo pereerd aan een darmverstop ping als gevolg van een onts! king in de overgang van dunne naar de dikke darm. Nu de berichten over de pre IA dent gunstig zijn, wordt isi Amerikaanse verkiezingsa is! pagne met volle hevigheid h vat. Verwacht wordt senhower zich voorlopig n re zal uitlaten of hij zich niet her-kiesbaar zal stellen,' BRAND - In een linoleur: ire briek in Krommenie is zalffl dag brand uitgebroken. Het vuur ontstond in de waar linoleum te di hangt. De schade bet twee ton. droj r redrat Bevallingen kunnen bij simulatiepoppen tot in de details voorgeprogrammeerd worden. foto Jurriaan Balke duizend geboortes geanaly seerd. Gebleken is dat door de training het aantal pasgebore nen met een slechte start of met hersenschade is gehalveerd. MMC wil dan ook investeren in een nieuw te bouwen simulatie centrum dat bij het eveneens nieuw te bouwen vrouw-, moe der- en kindcentrum in Veldho ven moet komen. Professor Oei: „Eigenlijk moeten alle zieken huizen dit gaan doen. Ik ben er van overtuigd dat de veiligheid van de zorg erdoor verbetert. De toekomst is dat je niet zomaar meer begint met het behandelen van een patiënt zonder deze trai ning." GPD „Als je te moe bent doordat je slecht slaapt 's nachts, is een middagdutje juist niet aan te be velen", zegt Gordijn. „Mensen die lijden aan slapeloosheid zijn gebaat bij een strak ritme van op vaste tijden opstaan en naar bed gaan. Als die mensen over dag slaap inhalen, is de kans al leen maar groter dat ze 's nachts niet meer goed in slaap kunnen komen." GPD Hoofdredactie: A. L Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax:(0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax: (0113)315609 E-mail: lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenruslstraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax: (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax: (0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zïerïkzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111)454651 Fax: (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren Goes, Zierikzee en Hulst: Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 autom. afschrijving acceptgiro per maand: 20,55 n.v.t per kwartaal: 59,75 62,00 per jaar: €229.20 233,30 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voortó einde van de betaalperiode. PZC, t.a.v. lezersservice. Postbus 31, 4460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag: 1,80 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgewf overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en vote de Regelen voor het Advertentiewezen Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (076)5312550 Fax. (076)5312340 Personeelsadvertenties: Tel: (076)5312240 Fax:(076)5312340 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (076)5312104 Fax. (076)5312340 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Business to Business/Onroerend go* Tel: (076)5312277 Fax:(076)5312274 Internet: v iv.pzc.nl/adverteren Auteursrechten Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel aan ons verstrekte gegevens hebben wi| opgenomen in een t (abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren c._. ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig gesclecr de derdon. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk 0 zersservice. Postbus 31,4460 AA Goes et Wegener-concern. DeW dt gebruikt voort® diensten eif Behoort tot *£z WGGGNGR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2006 | | pagina 4