rinkhorst sust onrust over gas
Schuitema heeft onafhankelijkheid lief
PZC
Topsoep van klein duimpje
Keuze hypotheek
bepaalt de rente
23
Milieudefensie: banken medeplichtig aan vervuiling
rapte op markt kost huishoudens 20 euro per jaar extra
BAM bouwt tunnel in Rotterdam
Europeanen flink kooplustiger
Air France-KLM vervoert meer
Buitenlands bedrijf mag in DAX
Wereldbank betaalt Cambodja niet
profijt
donderdag 8 juni 2006
Steven van Aartrijk
JSTERDAM - De Nederland-
grote banken scoren een dik-
ónvoldoende als het gaat om
ieubeleid. Dat concludeert
ieudefensie op basis van
ce onderzoeken. Volgens de
angenvereniging blijven ze
achter bij hun Amerikaanse
ncbegenoten.
Milieudefensie verwijt de ban
ken dat ze miljarden euro's ste
ken in vervuilende industrie.
ABN Amro, Fortis, ING en Ra
bobank financieren met een ge
zamenlijke investering van 2700
miljard euro jaarlijks' een
CO,-uitstoot die de emissie van
Nederland drie keer overstijgt,
aldus de milieubeweging. „Con
crete doelstellingen om de uit
stoot van broeikasgassen van
hun investeringen terug te drin
gen, ontbreken", aldus de belan
gengroep.
Milieudefensie stelt dat Ameri
kaanse banken zoals Bank of
America en JPMorgan Chase zul
ke criteria wel meenemen in
hun investeringen.
Zo zou Bank of America de uit
stoot van CO, in zijn belegd ka
pitaal met 7 procent willen ver
minderen.
Volgens Milieudefensie moeten
de banken meer doen om kli
maatverandering te bestrijden.
Dat zouden ze onder meer kun
nen doen door zichzelf doelen te
stellen en meer 'groene produc
ten' aan te bieden, vindt de
club.
Milieudefensie baseert zich op
eigen onderzoek en onderzoek
van Dutch Sustainability Re
search (DSR).
Bij de Nederlandse Vereniging
van Banken (NVB) zei een
woordvoerder gisteren dat 'hoe
wel Nederlandse banken veel
doen aan duurzaamheid er vast
punten vatbaar zijn voor verbe
tering'. ANP
ionze redactie economie
ÏN HAAG - Minister Brink-
rst van Economische Zaken is
■1 onder de indruk van de
andbrief die de grootverbrui-
I i rs van energie geschreven heb-
k n aan de Tweede Kamer. „Er
»een tekort aan gas", zei de
G-bewindsman gisteren. „De
linverbruikers hoeven zich
5 ai zorgen te maken."
1 belangenbehartiger van de
ptverbruikers, VEMW, luid-
'0: gisteren de noodklok omdat
sunie had laten weten voor
es' gend jaar geen hoogcalorisch
nu meer te kunnen leveren aan
industrie. Volgens Brink-
jst is dit een gevolg van de
'en je markt, waarop ook VEMW
»ft aangedrongen.
sunie heeft niet langer een
nopolie op de levering van
gas en concurreert nu met
dere leveranciers. De Neder-
idse industriële bedrijven
n bnen volgens hem ook terecht
andere leveranciers,
inkhorst noemde een Noors,
'V i Brits en ook een Nederlands
irijf, terwijl ook op de zogehe-
i spotmarkt gas gekocht kan
irden. „Eigenlijk is dit het be-
ivan de Noordwest-Europese
irgiemarkt", verklaarde de
e nister. Daarin moeten bedrij-
ar! i verstandig inkopen om niet
ji'der uit te zijn dan anderen.
i geldt, bij stijgende gasprij-
i, dat wie tijdig gekocht heeft
edkoper uit is.
it leveranciersbedrijf Gasunie
eer' ade and Supply (GuTS) gaf
11 der aan in de voorbije jaren
eds 8 tot 8,5 miljard kubieke
iter hoogcalorisch gas ver-
cht te hebben aan de grootver-
y*- ^WÊÊ
Opkomend water op de Engelsmanplaat tussen Ameland en Schiermonnikoog. Volgens het ministerie van Economische Zaken is het nodig spoedig te beginnen met het win
nen van gas uit de Waddenzee. foto Siep van Lingen/GPD
bruikers. GuTS zegt dat voor
het jaar 2007 de teller nu al
staat op 1 tot 1,5 miljard kubie
ke meters meer en liet de grote
afnemers weten niet nog meer te
kunnen leveren. Dat braeht
VEMW ertoe de brief te schrij
ven aan de Tweede Kamer. Vol
gens Gasunie hebben Nederland
se afnemers op hun beurt gas
doorverkocht aan het buiten
land. De industriële grootver
bruikers kopen hoogcalorisch
gas, dat onder meer in de kleine
velden wordt gewonnen.- De
klein verb uikers zijn aangewe
zen op het laagcalorisch gas, zo
als dat uit het Slochterenveld.
De schaarste aan gas heeft geen
directe gevolgen voor de Neder
landse huishoudens. Particulie
ren verbruiken laagcalorisch
gas. Indirect leiden prijsstijgin
gen voor industrieel gas wel tot
hogere prijzen. Omdat in centra
les doorgaans hoogcalorisch gas
wordt gestookt, kan elektriciteit
duurder worden. De sector re
kent op een 'strop' voor huishou
dens van circa 20 euro per jaar.
Economische Zaken stelt dat
het nu des te duidelijker is waar
om het rijk met voorrang de klei
ne gasvelden in het Waddenge
bied wil ontwikkelen. „De pro
ductie van de kleine Noordzee-
velden loopt langzaam terug. Er
moeten nieuwe worden aange
boord," zei een woordvoerder.
CDA-Tweede Kamerlid Hessels
stelt voor om de mogelijkheden
om hoogcalorisch gas te importe
ren beter te benutten. Hij wil
dat de capaciteit in de import
netwerken, de 'interconnectie',
niet door de staat wordt toege
wezen, maar wordt geveild. De
opbrengst moet worden benut
om de transporttarieven van het
gas te verlagen. ANP/GPD
idag
or Tim Preger
P
ERSFOORT - De nieuwe top-
van supermarktorganisatie
houdt vast aan de on-
ankelijkheid van de onderne-
A ng. die voor 73 procent eigen-
n is van Ahold. Volgens Bert
lan, etert, die begin mei aan het
sr kwam, is er bij de overna-
in 1988 een goede aandeel-
PrcK iidersovereenkomst getroffen,
e zaken zijn goed geregeld,
afspraken in de overeen-
pu- mst worden nu gerespecteerd.
pu heb niet de intentie om ze te
ek(
0,6
kfletert zea §isteren tijdens
0i[ i bijzondere aandeelhouders-
gadering van Schuitema. De-
werd bijeengeroepen omdat
Jit§ vorige topman Jan Brouwer
Iseling moest vertrekken,
itert werd tijdens de vergade-
g benoemd.
huitema wist eind jaren tach-
li te ontsnappen aan een over-
k me door Unigro via een
naar Ahold. Er werden
itijds afspraken gemaakt
et" de onafhankelijkheid van
huitema, dat de supermarkt-
n. Of en C1000 exploiteert. Maar
fonfman Anders Moberg van
old vindt juist dat Albert He
en Schuitema meer samen
«ten werken om zo geld uit te
ma:
lt nst
man die destijds de overeen-
met Ahold maakte, is Ide
s Hij is nu de voorzitter van
de raad van commissarissen van
Schuitema. Volgens de presi
dent-commissaris wordt er in de
vergaderingen van het toezicht-
orgaan regelmatig gesproken
over de relatie met Ahold. „We
staan aan de vooravond van een
herstructurering in onze
branche. Natuurlijk praten we
dan wel eens over de relatie met
de grootaandeelhouder."
Vos was weinig mededeelzaam
over de reden van het vertrek
van Brouwer. „Het gaat om het
beleid. We hadden de hoop er
nog uit te komen, maar dat is
niet gelukt." Schuitema en Brou
wer hebben afgesproken niets te
zeggen over de redenen van zijn
vertrek. „Wat er in de pers is
verschenen over het vertrek van
Brouwer in relatie tot Laurus
klopt niet", wilde Vos nog wel
kwijt. Enkele media meldden on
langs dat Schuitema zelfstandig
een bod wilde uitbrengen op de
activiteiten die Laurus te koop
had gezet. Ahold verwierf uitein
delijk een groot deel van de Kon-
mar-winkels en schoof er enkele
door naar zijn dochterbedrijf.
Afkoopregeling
Ook wilde Vos weinig zeggen
over de afkoopregeling. In het
jaarverslag staat een regeling
die rept over drie keer het jaarin
komen. Dat inkomen van Brou
wer was vorig jaar ruim 700.000
euro. Dat zou dan neerkomen
op een afkoopregeling van ruim
2 miljoen.
Schuitema, dat de keten C1000 eploiteert, is voor 73 procent in handen van Ahold.
Vos wilde dat noch bevestigen,
noch ontkennen. „Het gaat om
drie jaarinkomens of, als dat
meer oplevert, de kantonrechter
formule." Vlak voor zijn vertrek
speldje van Vos omdat hij 25
jaar in dienst was van de onder
neming. „Dat geeft een beetje
de relatie aan", aldus Vos.
Financieel directeur Adri Ruis
na het vertrek van Brouwer
ziek. Vos heeft geen idee wat er
met hem aan de hand is. „Hij
heeft in elk geval geen gebroken
been. Vorige week had ik hem
kreeg Brouwer nog een gouden van Schuitema meldde zich kort nog aan de telefoon. Ik kreeg ANP
rui en gevaarlijke aanval op Unox is
svvai Jliet op geen stukken na. Maar
ring dsbrutaal is het wel. Een nieuwe
he E ïpfabriek beginnen. En het zou zo
icht iar kunnen dat de kleinste soepfa-
s n iek van Nederland het ooit zo ver
inge> dat we de blikken soep van de
dei k soepkoker niet meer moeten. Om-
pro 'er echte soep te koop is zonder
aakpep.
waif
0 9'^soepfabriek die Kleinste Soepfa-
ek heet staat in het noorden van de
iaqb ovincie Groningen. Een eenmansbe-
bet ijf. Michel Jansen ontwikkelt zijn soe-
amen zelf, kookt ze en vult elke dag een
2g6giar honderd potten. Met de smakelijk-
soepen. Ongewone, maar ook oer-
notc; uiensoep en dan eentje die zijn weer
ziet kent. En hoewel hij zijn toma-
'soep een bisque noemt is het doodge-
ran c 0n de allerbeste fabrickstomaten-
P die in Nederland te vinden is.
Een soepfabriek is een keuken met gro
tere pannen dan thuis. Iedereen kan
een soepfabriekje beginnen en dat zou
een zegen kunnen zijn. Als iedereen het
doet zoals Michel Jansen. Hij gebruikt
voornamelijk biologische producten,
maar belangrijker is dat hij de beste
smaken in huis haalt en telkens zoekt
naar de beste bereiding. Veel producen
ten van biologische waren en natuur-
winkeliers vinden het al voldoende als
er eko op staat. Maar het moet vooral
lekkerder zijn, dan pas krijgt de burger
lol in biologisch. Soepman Jansen be
grijpt dat. Proef zijn kippenbouillon en
je hoeft nooit meer op vakantie. Die
smaak! 'Een lange smaak', noemt Jan
sen het. Kom er maar eens om bij de
grote soepkokers die in de prijzen
oorlog de ene concessie na de andere
doen. Water, meel, slachtafval en
smaakversterkers.
Grootmoeder kwam in Groningen even
om de hoek kijken. Toen een paar we
ken geleden de Kleinste Soepfabriek
open huis hield (waar meer dan dui
zend mensen op af kwamen) en gasten
de soepen te proeven kregen, zeiden ze
dat ze aan vroeger moesten denken. De
goede smaak van de soep van oma. De
eeuwige grootmoeder van reclametekst
schrijvers. Als je kant en klaar gebra
den gehaktballen in de supermarkt
wilt verkopen moet je er op zetten dat
ze naar geheim grootmoeders recept
met blote handen ambachtelijk zijn ge
vormd en handgebraden.
Maar mijn oma kon niet koken, dus
kom me er niet mee aan. Het is ook niet
waar dat de smaken vroeger beter wa
ren, het zit ingewikkelder, je had als
kind nog nooit iets anders geproefd, je
eerste soep was meteen de lekkerste. Of
je eerste traumatische culinaire erva
ring.
Michel Jansen kookt en combineert
heel veel beter dan alle opoes van Ne
derland samen, die tegenwoordig alle
maal verslaafd zijn aan Maggi, Honig
en Knorr.
Het Groningse soepfabriekje is geen
wilde ondoordachte onderneming,
maar het resultaat van een gevecht van
jaren en een mislukking. Het begon
met een dóódsimpele gedachte. Waar
om, vroeg Jansen, werkzaam op het
kantoor van een verzekeringsmaat
schappij, zich af, waarom zijn zoveel
spullen uit de natuurwinkel niet lek
ker? Die gedachte liet hem niet meer
los en hij ontwikkelde een onbespoten
soepfilosofie. Eerst lekker, dan biolo
gisch, en niet andersom. Hij richtte een
bedrijfje op dat soep in blik op de
markt bracht. Hij liet ze naar zijn re
ceptuur maken in een fabriek van slo
me bliksoepen. De fabrikant was be
reid om af en toe de kokerij schoon te
soppen voor de productie van een par-
GOUDA - Bouwbedrijf BAM heeft de opdracht gekregen
de Weenaturmel in Rotterdam aan te leggen. Dat liet het
bouwbedrijf uit Gouda gisteren weten. Met de aan-
neemsom is meer dan 25 miljoen euro gemoeid.
In oktober 2009 moet de klus gereed zijn. Het gaat onder
meer om twee buizen met elk' twee rijstroken. Hiermee
wordt de capaciteit voor autoverkeer verdubbeld. ANP
LUXEMBURG - Inwoners van de Europese Unie hebben
in april flink de portemonnee opengetrokken, nadat ze in
het eerste kwartaal zeer voorzichtig waren. De winkelver
kopen groeiden met 1,1 procent ten opzichte van maart.
In de vorige maanden stagneerden die rond de 0 procent.
Sterk herstel was te zien in Duitsland (plus 2,8 procent),
Polen (2,5 procent) en Slovenië (4,4 procent). Voor Neder
land zijn nog geen cijfers bekend, aldus het Europees sta
tistisch bureau Eurostat gisteren. Vergeleken met een
jaar geleden is het volume van de verkopen in de EU nu
3,8 procent hoger. De groei is vooral te merken in winkels
voor huishoudelijke artikelen en medische zaken. ANP
SCHIPHOL - Luchtvaartmaatschappij Air France-KLM
vervoerde in mei van dit jaar meer passagiers dan een
jaar geleden. Ook waren de vliegtuigen beter gevuld dan
in dezelfde maand vorig jaar. Dat meldde de luchtvaart
maatschappij gisteren.
De vliegtuigen waren 1,4 procentpunt beter bezet. De be
zettingsgraad kwam hiermee uit op 79,1 procent. De be
zettingsgraad van het vrachtvervoer steeg 2 procentpun
ten tot 65,8 procent. ANP
FRANKFURT - Buitenlandse ondernemingen kunnen bin
nenkort een notering krijgen aan de beurs in Frankfurt.
Exploitant Deutsche Börse maakte dat gisteren bekend.
Waarnemers zien een verband met de plannen van
Deutsche Börse om het Europese Euro next over te nemen.
Bij een fusie met Euronext zou het hoofdkwartier van
Deutsche Börse buiten Duitsland kunnen komen te lig
gen.
De nieuwe regels maken het mogelijk dat het Duitse
beursbedrijf toch genoteerd blijft in Frankfurt. Eind vori
ge week werd bekend dat Euronext zal worden overgeno
men door het Amerikaanse NYSE (New York Stock Ex
change). Deutsche Börse geeft de hoop op een samengaan
met de Europese beursexploitant echter niet op. ANP
PHNOM PENH - De Wereldbank heeft een betaling van
7,6 miljoen dollar aan Cambodja opgeschort. De projec
ten waarvoor het geld was bestemd worden geplaagd
door corruptie. De bank wil dat de regering geld terugbe
taalt dat in verkeerde handen terecht is gekomen.
Uit onderzoek van de bank is gebleken dat er bij aanbeste
dingen op het gebied van infrastructuur, watervoorzie
ning en sanitair sprake is geweest van fraude. De Wereld
bank is de laatste tijd actief bezig landen aan te pakken
die zich niet aan de regels houden. ANP
foto Lex van Lieshout/ANP
geen goed antwoord op de vraag
wat er nu precies aan de hand
is", aldus Vos na vragen van
Peter Paul de Vries van de Vere
niging van Effectenbezitters.
tijtje biologische bliksoepen van het
merk Biostrada. Het waren verbluffend
goede soepen. Maar groot is het merk
nooit geworden. Een paar enthousiaste
natuurkruideniers wilden het graag ver
kopen maar de meesten bleven bij hun
oude vertrouwde vieze en veel te dure
eko-soepen. Biostrada ging ten onder.
Maar Michel Jansen bleef overeind. Hij
begon opnieuw. Kleinschaliger. Maar
nu gloort succes. Avontuurlijke winke
liers hebben zijn soepen op het schap.
Verkoopadressen: www.kleinstesoepfa-
briek.nl. Het zijn voornamelijk natuur
kruideniers. Maar wat een verrassing'
een Groningse vestiging van de super
marktketen Jumbo verkoopt ze ook.
Jansen heeft al afspraken gemaakt met
een productiebedrijfje in Eindhoven,
dat gaat helpen koken. Voor als Aldi op
belt.
Wouter Klootwijk
door Brenda van Dam
Wie een auto koopt, oe
fent invloed uit op de
prijs door te kiezen voor be
paalde accessoires. Bij hypo
theken is dat niet het geval.
Huizenkopers kunnen kiezen
uit verschillende vormen:
spaar- of beleggingshypo
theek, wel of niet aflossings-
vrij en ga zo maar door. Ook
kan de rente al dan niet wor
den vastgezet voor bijvoor
beeld vijf of tien jaar.
De factoren die het renteta
rief bepalen, zijn vaak erg on
doorzichtig. Je weet eigenlijk
niet waarvoor je precies be
taalt, waardoor je misschien
de beurs trekt voor zaken die
voor jou niet van toepassing
zijn.
SNS Bank introduceert daar
om de modulaire hypotheek.
Consumenten kunnen daar
mee de hoogte van de rente
beïnvloeden door wel of niet
voor bepaalde extra's te kie
zen. Voor elke optie betaal je
een toeslag. Zo is het moge
lijk dat de rente uit de offerte
blijft staan tot het moment
dat de hypotheekakte bij de
notaris passeert. Deze 'dag
rente' beschermt de hypo
theekgever (de koper) dus te
gen tussentijdse rentestijgin
gen. Zou de rente lager zijn,
dan wordt een lagere rente
berekend. Kies je voor deze
optie, dan stijgt de rente met
0,1 procent. Zit er weinig tijd
tussen offerte en passeren
van de akte, dan kun je de be
scherming van de dagrente
misschien beter achterwege
laten.
Schommelingen
Hypotheekverstrekkers hou
den zelf ook rekening met de
tijd tussen acceptatie van de
offerte en het passeren van
de akte bij de notaris. Zij
moeten zich indekken tegen
tussentijdse renteschomme
lingen.
Dit risico wordt normaal ge
sproken in het rentepercenta
ge verwerkt. Bij de SNS
Bank hypotheek moet de ak
te passeren bij de notaris bin
nen twee maanden na het 'ja'
tegen de offerte. Wil je een
langere looptijd, dan betaal
je 0,1 procent extra rente.
Voor SNS Bank is het natuur
lijk aantrekkelijk wanneer
ook andere financiële zaken
via de bank worden geregeld.
Wie de woonlastenverzeke
ring en salarisrekening bij de
ze instelling laat lopen is
goedkoop uit. Wie dat niet
wil, betaalt een renteopslag
van 0,2 procent.
Bij de modulaire hypotheek
betaal je een boete wanneer
je binnen de rentevaste perio
de je huis verkoopt en de hy
potheek vroegtijdig aflost.
Wil je deze boete niet, dan be
taal je een renteopslag van
0,1 procent.
„Veel banken rekenen hele
maal geen boeterente bij ver
koop", reageert Hans André
de la Porte, woordvoerder
van Vereniging Eigen Huis
(VEH). „SNS Bank haalt een
gebruikelijke voorwaarde uit
het pakket en laat daar een
opslag voor betalen."
Afhankelijk
Kiezen voor al die extra's is
niet zo eenvoudig. Soms ben
je gewoon afhankelijk van de
omstandigheden (de tijd tus
sen offerte en passeren van
de akte) en voor andere za
ken heb je misschien niet de
juiste kennis in huis.
„Het is de bedoeling dat hui
zenkopers samen met de hy
potheekadviseur keuzes ma
ken", legt Colette van den
Elshout, woordvoerder bij
SNS Bank uit.
Ook VEH vindt dat extra keu
zemogelijkheden de adviseur
of tussenpersoon verplichten
om consumenten goed voor te
lichten. „Je kunt maar één
keer de juiste keuze maken
en als consument kun je de
consequenties niet altijd over
zien. Consumenten staan
vaak onder tijdsdruk omdat
ze al een huis hebben gevon
den of zelfs al hebben ge
kocht. Dure fouten zijn snel
gemaakt."
De modulaire hypotheek van
SNS Bank past volgens VEH
in de trend dat geldverstrek-
kers alles uit de kast moeten
halen om klanten te trekken.
Sommige doen dat met lage
rentetarieven of de mogelijk
heid daarover te onderhande
len, SNS Bank doet het door
optionele extra's aan te bie
den. GPD
