Zo'n beeld of lamp heeft gevoelswaarde
21
De Ruyter
dinsdag 6 juni 2006
©u&e Ambachten
In personeelsadvertenties
ivordt tegenwoordig ge
vraagd om managers, pro
jectleiders en commercieel
medewerkers. Vacatures
voor bijvoorbeeld klom
penmakers, garnalenpel-
sters, wagenmakers, mes-
sensnijders, wiegenmakers
en boekbinders kom je niet
meer tegen. Oude ambach
ten worden door een kleine
groep toch nog in ere
gehouden.
De PZC gaat op zoek naar
de beoefenaars.
In deze aflevering: lampen
en beeldenrestaurateurs
Willem en Irene Fitsch.
symboliek die hij vastgelegd
ziet in veel religieuze kunst. Hij
heeft er erg veel over gelezen,
omdat het helpt bij de benade
ring van een restauratieklus.
Irene Fitsch restaureert een lamp.
„Ik zie de beelden niet persoon
lijk als iets godsdienstigs. Het
heeft meer te maken met de lief
de voor kunst." Hij erkent dat
lang niet alles wat hij onder han
den krijgt, echt kunst genoemd
kan worden. „Ër zitten wel min
dere dingen bij, dikwijls in mas
saproductie gemaakt. Dat zie je
meteen en daar mis ik een ge-
Ze noemen hun bedrijf
Illumini. Een naam die
verwijst naar het licht en
daarmee naar het opknap
pen van oude lampen. Maar
ook, meer symbolisch, naar
religie en het herstellen van
beelden/Willem en Irene
Fitsch restaureren lampen
én beelden.
Drie jaar geleden begonnen
ze er volledig beroepsma
tig mee in een pand op het be
drijventerrein Noordzak nabij
Heinkenszand. Een hele stap,
want daarvoor werkten Willem
en Irene Fitsch - naast hun ge
wone banen - in hun vrije tijd
vanuit een opslagruimte in Yer-
seke. Al na een jaar konden ze
met een expositie- en verkoop
ruimte uitbreiden.
Ze combineren in- en verkoop
van antiek en oude spullen met
het restaureren van, vooral, lam
pen en (religieuze) beelden. Ire
ne Fitsch legt uit dat ze voor een
deel zelf materiaal inkopen.
Lampen, vooral kroonluchters,
en beelden, meestal met een reli
gieus karakter. Die knappen ze
op en - met name de lampen -
bouwen ze opnieuw op. Vervol
gens worden ze te koop aangebo
den. Naast de werkplaats is een
showroom ingericht, waar de be
zoeker zijn ogen uitkijkt.
Behalve met de handel, houdt
het tweetal zich in opdracht be
zig met restauraties. Veel voor
particulieren, soms voor bedrij
ven en ze hopen komende tijd
ook voor kerkelijke instellingen
aan de slag te gaan. Met de inge
bruikname van een eigen websi
te (www.illumini.nl) hopen ze
meer bekendheid te verwerven
voor hun restauratie-activitei
ten.
Gouden handen
Geboren Rotterdammer Willem
Fitsch (47) is van jongsaf aan ac
tief in het restauratievak. „Mijn
opa had gouden handen. Schil
deren, vergulden, houtsnijwerk
- die man kon van alles. En mijn
vader was antiquair. Op mijn
vijftiende ben ik bij hem in de
zaak gaan werken. Het zit een
beetje in de genen. Ik heb in de
praktijk alles van echte vakmen
sen geleerd."
Wat trekt hem zo in het restaure
ren van oude dingen? Het ont
werpen en maken van iets
nieuws, iets eigens, is toch leu
ker? Daar is Fitsch het absoluut
niet mee eens. „Restaureren is
voor mij genieten. Iets wat jaren
lang verwaarloosd is en lang in
een hoekje heeft gestaan, weer
terugbrengen in de originele
staat." Het is dankbaar werk,
zegt. hij. „Mensen zijn weer
meer op zoek naar warmte en
een stukje geborgenheid. Zoe
ken naar de sfeer van vroeger in
de huidige wereld van compu
ters en snel, snel, snel. We wer
ken vaak voor mensen voor wie
een beeld of een lamp emotione
le waarde heeft. Het is iets speci
fieks. Omdat het een erfstuk is,
omdat het steun gaf in een moei
lijke periode." Irene noemt als
voorbeeld van dankbaar werk
de restauratie van een vernield
grafmonument.
Willem is gefascineerd door de
Het bedrijf Illumini is gevestigd in een loods bij Heinkenszand.
voel bij. Ze zijn vaak niet om
aan te zien ook."
Fitsch herstelt beelden in alle
soorten en maten en van ver
schillende materialen: marmer,
gips, hout. „Je moet van al die
materialen wat afweten. Mar
mer moet je heel anders aanpak
ken dan bijvoorbeeld gips.
Dankzij ervaring weet je wat
het beste is. Brons doe ik niet
zelf, daarvoor kan ik een beroep
doen op iemand die daarin is ge
specialiseerd." Ook voor restau
ratie van schilderijen wordt een
specialist ingeschakeld; lijsten
doen ze wel zelf. Het leukste om
te doen vindt Willem houtsnij
werk. „Dat doe ik graag. Het
priegelwerk is een soort uitda
ging voor me. Ik denk wel eens:
de mensen moeten vroeger toch
onnoemelijk veel geduld gehad
hebben. Tegenwoordig kan het
niet vlug genoeg gaan. Het kost
tijd en dan wordt al gauw ge
zegd: dat is te duur. Maar wij
willen in ons werk graag de tra
ditie erin houden, het ambachte
lijke. Als je iets met liefde doet
en je krijgt dankbare reacties,
dan is dat ook een beloning."
Met iets minder symboliek dan
bij beelden en kruiswegstaties,
maar met evenveel inzet, bena
deren Willem en Irene Fitsch
het restaureren van lampen.
Veel kristallen kroonluchters,
kaarskronen en wat ze omschrij
ven als godslampen; een altijd
brandende lamp die meestal in
de buurt van het altaar hangt.
foto's Dirk-Jan Gjeltema
Rinus Antonisse
Willem Fitsch. werkt aan-een beeld: „Restaureren is voor mij genieten."
jaar mee."
Willem: „Soms krijg je lampen
binnen die erg verwaarloosd
zijn. Het is leuk ze zó te restaure
ren dat de mensen zeggen: dit
kan niet dezelfde lamp zijn. We
maken nogal eens een fotorepor
tage van het begin tot eind van
een restauartie."
Met plezier herinnert Willem
zich het opknappen van een
ruim honderd jaar oude kroon
luchter. „Die had nog. met de
hand gemaakte houten fittingen
en de bedrading was wij wel ver
pulverd. Het is een genoegen
zo'n lamp schoon te maken, uit
elkaar te halen en weer op te
bouwen. Die kan weer honderd
Het was vroeger de vissers
haven van Vlissingen. Nu
liggen er - sinds 1989 - plezier
vaartuigen. In het hartje van de
stad, tussen het Bellamypark en
de Nieuwendijk aan de ene
kant en het tot attractiecen
trum omgebouwde historische
Arsenaal aan de andere kant.
De Michiel de Ruyterhaven is
één van de twee jachthavens die
Vlissingen kent (de andere is de
Schelde aan de Binnenhaven),
Hij is genoemd naar Neerlands
bekendste zeeheld. In 2007
wordt ruim aandacht besteed
aan het feit dat De Ruyter dan
vierhonderd jaar geleden in Vlis
singen geboren werd. De Ruyter
begon als touwslagers jongen bij
de familie Lampsins. Hun huis
staat tegenover de haven en
biedt thans onderdak aan het
Zeeuws maritiem museum. Zo
zijn verleden en heden vere-
nigd.
