Verzekeren
auto wordt
goedkoper
Gelijkheid economie
Zuid-Afrika is lastig
Croma en Smac aan de Costa
Jongere arbeidskrachten houden al
rekening met werken tot na hun 65e
Pc voor een prikkie
25
ievige concurrentiestrijd
Minder mensen
in de bijstand
Werkloosheid Duitsland daalt flink
Dexia controleert Turkse bank
Economie India groeit 9,3 procent
Kroes beboet kartel plexiglas
profijt
donderdag 1 juni 2006
Tekorten op de arbeidsmarkt zullen er toe leiden dat de pensionering wordt uitgesteld. foto Cees Zorn/GPD
door Maurice Wilbrink
DEN HAAG - Jongere ambte
naren en leerkrachten houden
er al rekening mee dat zij na
hun 65e moeten doorwerken.
Zij zijn er zich van bewust dat
de tekorten aan werknemers
langer doorwerken noodza
kelijk maken". De 45-minners
- vinden dit geen probleem, als
er vormen van deeltijdpen
sioen, seniorendagen en meer
waardering tegenover zullen
staan.
"Dat blijkt uit een onderzoek
dat het Researchcentrum voor
Onderwijs en Arbeidsmarkt
(ROA) in opdracht van pen
sioenfonds ABP. De onderzoe
kers stellen vast dat het den
ken over pensioen heel snel is
veranderd. Het prepensioen
staat niet meer centraal. Wel
verwacht de helft van de werk
nemers vijf tot tien jaar voor
de definitieve pensionering in
deeltijd te werken, het liefst
drie dagen per week. Deeltijd
pensioen en flexibeler werktij
den zou tweederde van de wer
kenden aanzetten later met
pensioen te gaan.
De onderzoekers stelden ook
vast dat meer aandacht en on
dersteuning voor oudere werk
nemers leidt tot een toename
van het werkplezier en minder
fixatie op vervroegde pensione
ring. Er is verder niet echt spra
ke van een financiële drijfveer
om de pensionering uit te stel
len. Men wil niet langer wer
ken om meer pensioen op te
bouwen - wel sluiten mensen
aanvullende verzekeringen om
pensioengaten te dichten. Voor
al oudere werknemers nemen
liever genoegen met een lagere
pensioenuitkering, dan dat zij
langer werken om een hoger
pensioen te bereiken.
Versobering
De omslag in het denken is ver
oorzaakt door de versobering
van pensioen en prepensioen
in de afgelopen jaren. Bijna
tweederde van de 45-minners
denkt pas met 65 jaar of nog la
ter te kunnen stoppen met wer
ken. De 45- tot en met 56-jari-
gen verwachten nog altijd dat
er enig prepensioen is te ver
wachten.
Jongere mensen zijn gemakke
lijker te prikkelen tot langer
doorwerken dan de 45-plus-
sers. Meer waardering, bonus
sen, thuis werken, deeltijdpen
sioen, meer verantwoordelijk
heden en een groter beroep op
kennis en ervaring - zij scoren
allemaal hoger onder jongeren
als zij benut kunnen worden
om later met pensioen te gaan.
Het is duidelijk dat het uitstel
van pensioen nauwelijks een
optie is in organisaties waar
ouderen vooral als een pro
bleem worden gezien. Het om
gekeerde wordt bereikt als er
in de oudere werknemers
wordt geïnvesteerd.
Het leeuwendeel van de werk
nemers in de publieke sector
vindt dat zij zelf verantwoorde
lijk is voor de eigen loopbaan
ontwikkeling. Liefst 89 pro
cent is bereid zich bij te scho
len als dat nodig is. GPD
oor Rik Elfrink
IINDHOVEN - Tussen autover-
ekeraars is de afgelopen maan-
en een messcherpe concurren-
iestrijd losgebarsten. Autover-
ekeringen zijn daardoor fors
oedkoper geworden. Met name
erzekerden die overstappen,
runnen profiteren van spectacu-
aire actiekortingen. Daardoor
vordt de premie in sommige ge-
rallen gehalveerd.
Dat stelt de onafhankelijke
:onsumentorganisatie Indepen-
ler.nl. „Verzekeraars rollen
>ver elkaar heen met prijsverla
gingen", zegt E. Hilhorst. „Er is
sprake van een prijzenoorlog.
\egon, Delta Lloyd, Ohra:
illemaal willen ze zoveel moge-
ijk nieuwe klanten. Daardoor
morden actiekortingen van bij
voorbeeld 15 procent geven.
Dmdat mensen met een dure po-
is de afgelopen jaren nauwe-
ijks overstapten, kan het voor
deel voor hun nog forser uitpak-
Ken."
Met name door de komst van in
ternet is de markt voor autover
zekeringen een stuk transparan
ter geworden, signaleert Inde-
pender.nl. „Het is eenvoudig om
de aanbiedingen met elkaar te
vergelijken", zegt Hilhorst.
„Ook belangrijk is dat de totale
schadelast voor verzekeraars af
neemt. Daardoor ontstaat ruim
te om meer met de premies te
kunnen doen."
Actietarief
Volgens Hilhorst is Delta Lloyd
een van de aanstichters van de
huidige prijzenoorlog. De ver
zekeraar erkent de prijzen fors
te hebben verlaagd. „Wij heb
ben de afgelopen maanden een
actietarief ingevoerd en bera
den ons op een nieuw stan
daard-tarief. Waarschijnlijk zal
dat lager uitvallen dan nu", al
dus een woordvoerder van Delta
Lloyd. Het concern wil zelf niet
van een prijzenslag spreken.
„Wel kun je stellen dat de markt
zeer concurrerend is."
Interpolis komt ook tot die
conclusie. „Veel verzekeraars
bieden flinke kortingen. Maar
dat betekent niet dat de service
altijd van hetzelfde niveau is."
Independer.nl onderbouwt de
bevindingen verder door de
goedkoopste verzekeringen van
dit jaar met die van vorig jaar te
vergelijken. Zo signaleert de
consumentenorganisatie dat een
all-risk verzekering voor een
Opel Astra ongeveer 13 procent
goedkoper is geworden. Hil
horst: „Aanbieders van autover
zekeringen moeten zich wel op
de prijs profileren. Daardoor
komt de markt in beweging. Die
zat de afgelopen jaren muurvast
omdat veel verzekerden tevre
den waren over hun verzeke
raar." GPD
DEN HAAG - Het aantal bij
standsuitkeringen is in het eer
ste kwartaal van 2006 verder ge
daald. Op 31 maart werden er
326 duizend bijstandsuitkerin
gen geteld, ruim 2000 minder
dan een kwartaal eerder.
Dat meldde gisteren het Cen
traal Bureau voor de Statistiek.
Sinds maart 2005 nam het aan
tal bijstandsuitkeringen met
14.000 af. De afname komt voor
80 procent voor rekening van
mensen tot 35 jaar. GPD
NEURENBERG - Het aantal werklozen in Duitsland is in
mei met 250.000 gedaald naar 4,53 miljoen. Dat maakte
het Duitse arbeidsbureau gisteren bekend. Daarmee nam
de werkloosheid met 0,7 procentpunt af naar 10,8 pro
cent.
Gecorrigeerd voor seizoensinvloeden daalde het aantal
mensen zonder baan met 93.000. Dat cijfer is veel hoger
dan de 15.000 waar analisten op hadden gerekend. Het
aantal werklozen in het westen van Duitsland daalde met
50.000, in het oosten van het land was dat 43.000.
Het nieuws is een opsteker voor de Duitse bondskanselier
Angela Merkel, die de bestrijding van de werkloosheid tot
een van de speerpunten van haar beleid maakte. Vorig
jaar kwam het aantal werklozen in Duitsland boven de
vijf miljoen. Dit droeg bij aan de verkiezingsnederlaag
van Merkels voorganger Schroder. Duitsland heeft de
grootste economie van Europa. ANP
PARIJS - De Frans-Belgische financiële dienstverlener
Dexia neemt een controlerend belang van 75 procent in
de Turkse Denizbank voor 2,44 miljard dollar (1,9 miljard
euro). Dat maakte Dexia gisteren bekend. De Frans-Bel
gische onderneming wil een belangrijke speler worden in
Turkije.
De aankoop wordt deels gefinancierd via de uitgifte van
aandelen ter waarde van 1 miljard euro. Daarnaast komt
er geld vrij uit de verkoop van bezittingen van Dexia. De
transactie moet eind dit jaar rond zijn. ANP
NEW DELHI - De economie van India is in de periode ja
nuari - maart een stuk sneller gaan groeien. In het vierde
kwartaal van het begrotingsjaar 2005/2006 bedroeg de
groei 9,3 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig
jaar. Dat cijfer is hoger dan de 7,8 procent waarop analis
ten hadden gerekend. In het derde kwartaal kwam de
groei volgens een nieuwe opgave uit op 7,5 procent.
Het groeicijfer over het afgelopen kwartaal komt dicht in
de buurt van de 10,3 procent die China in dezelfde perio
de liet zien.
De groei over het hele begrotingsjaar zal nu vermoedelijk
uitkomen op 8,4 procent. De landbouw, die goed is voor
bijna een kwart van de Indiase economie, groeide in het
vierde kwartaal 5,5 procent. De expansie in de diensten
sector bedroeg 8,9 procent. ANP
BRUSSEL - Europees Commissaris Neelie Kroes (concur
rentiebeleid) heeft vier bedrijven die verboden prijsaf
spraken maakten op het gebied van perspex, plexiglas en
andere soorten kunststof glazen een gezamenlijke boete
opgelegd van 344 miljoen euro. Dat is gisteren bekendge
maakt door de Europese Commissie, het dagelijks be
stuur van de EU.
De betrokken ondernemingen zijn Arkema, ICI, Lucite en
Quinn-Barlo. Deze zijn geen van alle afkomstig uit Neder
land. Een vijfde concern, het Duitse Degussa, krijgt geen
boete opgelegd wegens deelname aan de kartelvorming.
Dat komt doordat de onderneming heeft meegewerkt aan
het onderzoek van de Commissie naar de verboden prijsaf
spraken. ANP
door Jasper van de Kerkhof
Stel, u hebt een computer
die het nog wel doet maar
die - laten we het netjes zeg
gen - niet meer echt van deze
tijd is. Het interne geheugen
schiet tekort, de processor is
eigenlijk te langzaam en u
hannest nog steeds met flop
pies die verder niemand meer
gebruikt. Wat dan?
Optie 1: u koopt de toebeho
ren om uw pc weer helemaal
'up-to-date' te maken. Een
nieuwe (of extra) harddisk bij
voorbeeld kost 75 tot 200 eu
ro waarmee u weer een tijdje
vooruit kunt. Kijk voor een
prijs- en kwaliteitsvergelij-
king op www.kieskeurig.nl.
Maar let op: een nieuwe schijf
inbouwen is lastig en vereist
enige kennis van computers.
Op niet al te oude computers
kan ook heel eenvoudig een
usb-stick worden aangesloten
die (beperkt) extra opslag
ruimte biedt.
Behalve de harde schijf kan
ook een processor, cd-bran-
der, netwerkkaart en ga zo
maar door worden vervangen
of toegevoegd. Op internet we
melt het van de postorderbe
drijven die toebehoren voor
pc's aanbieden. De Consumen
tenbond hanteert als vuistre
gel dat het loont om een oude
computer te verbeteren als
het bij één serieuze ingreep
blijft.
Optie 2: u trekt uw beurs en
koopt een nieuwe computer.
Geen gedoe met inbouwen en
genieten van een apparaat
dat is voorzien van de aller
modernste snufjes. De vraag
of u daar ook ooit gebruik
van maakt, kunt u natuurlijk
alleen zelf beantwoorden.
Veel mensen gebruiken de pc
vrijwel alleen voor tekstver
werken en surfen op internet,
waarvoor een processor van 1
Ghz en een werkgeheugen
van 256 MB ruim voldoende
is.
Gebruikt u de computer ook
voor eenvoudige spelletjes en
andere toepassingen, kies dan
voor een wat snellere proces
sor (2 Ghz). De nieuwste gene
ratie processors (3 Ghz) is al
leen nodig voor supersnelle
actiespellen en ingewikkelde
fotobewerking. Flink intern
geheugen (512 MB of meer) is
dan ook handig.
Supermarktketens Aldi en
Lidl en zelfs drogisterij Kruid
vat stunten nogal eens met
scherp aanbiedingen voor
computers, vaak de nieuwste
modellen en ook nog eens met
software erbij. Dat is interes
sant als u bedenkt dat de pc's
van Aldi en Lidl goed uit de
test van de Duitse consumen
tenbond komen. Maar ga wel
na of u die moderne foefjes
ook écht nodig hebt, anders is
die 'voordelige' aanschaf nog
steeds een duurkoop. Boven
dien kunt u natuurlijk niet
van het kassameisje verwach
ten dat ze u van uitgebreid ad
vies voorziet, dus is het ver
standig voor de aankoop
meer informatie in te winnen.
Direct kopen bij de fabrikant,
bijvoorbeeld op
www.dell.com of www.gate-
way.com is meestal goedko
per dan in de winkel. Let wel
op de verzendkosten en be
denk dat u moeilijker uw
recht kunt halen dan bij de
winkel op de hoek als er eens
iets mis mocht zijn.
Tweedehands
Het voordeligst is een eenvou
dige merkloze computer (een
zogenoemde 'kloon'). Op
dumpdagen, in speciale win
kels en via websites als Markt
plaats zijn tweedehands com
puters te koop. De prijs is
veel lager dan voor een nieuw
apparaat, maar daar staat te
genover dat u niets weet van
de geschiedenis van uw aan
koop en meestal geen garan
tie krijgt. Vraag in elk geval
om een demonstratie en neem
iemand mee die verstand
heeft van computers.
Gaat u deze zomer de grens
over, kijk dan ook eens naar
de prijzen van computers in
het buitenland. Pc's gekocht
in EU-landen mogen zonder
invoerrechten door de Neder
landse douane. In Duitsland
bijvoorbeeld liggen de prijzen
door het lagere btw-tarief on
geveer tien procent lager dan
hier. Kijk voor een prijsverge
lijking op www.preissuch-
maschine.de en www.preis-
trend.de.
Ook goed om te weten: eind
2006 komt Microsoft met de
Windows Vista. De introduc
tie van een nieuwe versie van
het populaire besturingssys
teem is traditioneel hét mo
ment om 'verouderde' model
len voor een spotprijs op de
kop te tikken. GPD
Smek moet je zeggen, maar wij zei
den Smak tegen Smac. Van Unox.
Het ging in blokjes door de macaroni.
Heerlijk. Maar weinig lezers van rond
de vijftig jaar oud zullen niet weten
waar het hier over gaat. De oer-Hol-
landse macaronischotel.
Elleboogjes. Je wist niet eens dat er an
dere vormpjes pasta waren. Ik verloor
Smac uit het oog, wist niet dat het nog
bestond en al helemaal niet dat het te
genwoordig gemaakt wordt van kipkar-
kassenpulp. Dat krijg je als je over nieu-
we etenswaren schrijft waarvan je
denkt dat ze je nog gelukkiger maken.
Je vergeet de oude.
Ik hield een lezing over eetgewoontes.
I Ik had het over het bord elleboogjes
met blokjes Smac. Dikke pret. Ik hoef-
I de het maar te noemen of de zaal viel
om. Het is kennelijk leuk om herinnerd
te worden aan de eenvoudige dagelijk
se kost van weleer.
Maar hoezo van weleer? Voor een tv-op-
name ging ik naar Spanje. Kwam in
een gebied waarvan ik de naam alleen
kende uit Nederlandse liedjes. De Cos
ta Brava. Een klein auto-uurtje noord
van het vliegveld Barcelona ligt aan de
Middellandse Zee de badplaats Blanes.
Hier komen elk jaar duizenden Neder
landers. Restaurants hebben menukaar
ten met plaatjes van de gerechten, voor
de toeristen die de namen van de
Spaanse schotels niet kennen. Liever
dan gaan liggen onder een sterk rui
kend laagje factor 10 zou ik hier elke
dag uit eten gaan in de lome schaduw.
Wat kunnen ze koken, de Spanjaarden.
Maar loop door de straten achter de
boulevard. Je ziet dat menig vakantie
ganger er niet van weten wil en liever
eet wat hij van thuis gewend is. Er zijn
Hollandse cafés, er is Hollandse patat,
er zijn Hollandse pannenkoeken. En
sinds vorig jaar is in Blanes een Neder
landse supermarkt gevestigd, naar mo
del van eenzelfde super die vijf jaar ge
leden werd geopend in Alicante.
Het is geen grote supermarkt: in een Ne
derlandse stad zou het een buurtsuper
worden genoemd. Op de gevel hangt
een schoolbord waarop gekrijt staat
dat Nederlands personeel wordt ge
vraagd. In de etalage een tekst met de
aanbeveling van Nederlandse speciali-
teiten zoals frikadel en shoarma. Geen
reden tot oer-Hollandse kopzorg met
een, deze shoarma is niet van schaap
maar van varkensvlees en van het ver
trouwde merk Mora.
Naam van de supermarkt: Appie Heijn.
Met moderne verkoop ook via het inter
net, www.appiehein.com. De winkelier
verzendt Hollandse waar door heel
Spanje en zelfs Portugal. Drop natuur
lijk. En hagelslag.
Wil je weten wie wij zijn, zoek je naar
wat nou het wezenlijke culinaire ken
merk is van de Nederlander, dan moet
je een uur in deze winkel in Spanje
rondhangen. Ik heb een lijstje aange
legd, een portret eigenlijk. Aan welke
boodschappen herkent men de origine
le Nederlander op vakantie in een vro
lijk warm land? Croma, Bona, Becel en
Diamant vloeibaar. Bamischijven,
loempia kip, Mora Mexicano's, kroket
ten van Kwekkcboom. Roze zalm uit
blik, Aardappel Anders ham/kaas, zure
haring, Honig mix voor boerenomelet
en goulashmix. Een knijpfles jus van
Maggi, cup a soup Toscane, Koeleman
appelmoes en Koeleman partyaugur
ken. Een pot doperwten met wortel van
Hak, Wasa Knackebröd, Ligakoeken,
Brinta. Bruine basterd, Lassie tover-
rijst. Bounty en Mars, alle snoep van
Haribo, Sportlife kauwgum, Engelse
drop, een assortiment Venco, negerzoe-
nen van Buys. Zeven soorten
smeerkaas van Slankie en Goudkuipje,
huzarenslaatjes, dubbelvla van Campi-
na. Pepsi light, Fristi, Spawater. Zwit-
sal antiklitshampoo, Libresse invisible.
Maar dan het feest van herkenning, zo
ver weg van huis. Daar staan ze te glim
men, de vierkante blikjes van Unox
met een sleuteltje op de bodem gesol
deerd om ze mee open te draaien. We
zullen de Spanjaarden eens leren wat
lekker is. Elleboogjes met Smac!
Wouter Klootwijk
door llona Eveleens
JOHANNESBURG - Twaalf
jaar na het einde van de apart
heid wordt de Zuid-Afrikaanse
economie nog altijd gedomi
neerd door de blanke minder
heid. Een actieplan van de over
heid moet leiden tot economi
sche gelijkheid van het zwarte
deel van de bevolking. Een hele
toer voor de meeste bedrijven.
„Nederlandse bedrijven worste-
_len net als de rest van het zaken
leven in Zuid-Afrika met de uit
voering van het plan. Nederlan
ders compliceren het proces
soms door hun ongeduld. As ik
cijfers moet geven voor buiten
landse bedrijven, dan scoren de
Duitsers het hoogst en zitten Ne
derlanders in de middenmoot sa
men met de Fransen", oordeelt
Kevin Lester. De advocaat advi
seert leden van de Zuid-Afri-
kaanse-Nederlandse Kamer van
Koophandel over het actieplan.
„Het proces gaat geleidelijk,
want ongelijkheid opgebouwd
over decennia vereist zorgvuldi
ge afbraak. Bovendien is het
uniek, want nergens ter wereld
f hebben we daarmee ervaring op
gedaan."
Aanpassingen
Enkele in het oog springende
aanpassingen zijn dat de over-
jheid erop aandringt dat een
kwart van de aandelen van be-
I drijven in handen komt van
j zwarte Zuid-Afrikanen en dat
- zij een voorkeursbehandeling
krijgen bij sollicitaties en cur
sussen. Voor elke bedrijfstak is
een afzonderlijke lijst van aan
passingen opgesteld. De rege
ring wil de ongelijkheid zo snel
mogelijk wegwerken, maar tege
lijkertijd voorkomen dat de eco
nomie instort. Dat gebeurde in
het buurland Zimbabwe, nadat
land van blanke boeren massaal
was onteigend.
Scorekaart
Ondernemingen in Zuid-Afrika
hanteren een scorekaart waarop
hun aanpassingen staan ver
meld. Een voordeel voor bedrij
ven met een hoge score is dat ze
bij overheidsopdrachten de voor
keur krijgen. „Dat speelt voor
ons een rol", vertelt directeur
Martijn Kuipers van Mammoet,
een Nederlands bedrijf dat bui
tengewone transporten ver
zorgt. „In 2010 wordt in
Zuid-Afrika het wereldkampi
oenschap voetbal gehouden. Bij
de bouw van de stadions zijn
grote kranen nodig zoals wij die
hebben." De Zuid-Afrikaanse
tak van Mammoet hevelde on
langs vijftig procent van de
aandelen over naar een Zuid-
Arikaanse partner. Mammoet
Nederland staat garant bij de
bank voor de lening die de part
ner daarvoor moest afsluiten.
„We zijn bereid mee te doen aan
de inhaalslag naar gelijkheid,
maar ik ga geen zwarte
Zuid-Arikanen een baan geven
als ze niet aan de vereiste crite
ria voldoen. Ik neem, ongeacht
de huidskleur, de beste sollici
tant", aldus Kuipers. Ian Mur
doch, directeur van Philips in
Zuid-Afrika, is enthousiaster
over het overheidsplan dat moet
leiden tot gelijkheid. „Ik ontsla
geen blanken om ze te ver
vangen door zwarten, maar
breidt het bedrijf uit. Door ba
nen te creëren, creëren wij een
grotere afzetmarkt voor onze ei
gen producten. Mensen met een
inkomen kunnen zich een elek
trische waterketel permitteren,
of een televisie of een videore
corder." In Zuid-Arika heeft
Philips over de afgelopen jaren
een constante groei gezien van
zo'n twintig procent in bijna al
le bedrijfstakken van het con
cern.
Maar ook Philips weigert volle
dig te voldoen aan alle eisen van
het actieplan. „Philips is een in
ternationaal bedrijf en dat blij
ven we. Wij hevelen niet een
kwart van de aandelen over,
noch aan zwarte, noch aan blan
ke Zuid-Arikanen." Het over
heidsplan is niet zaligmakend,
maar moet in 2016, de eind
datum voor de invoering, voor
een betere economische balans
hebben gezorgd. Economen ha
meren erop dat het actieplan al
leen onvoldoende is en dat toe
gang tot goed onderwijs voor ie
dereen eveneens van cruciaal be
lang is. GPD
De helft van het bedrijf Mam
moet in Zuid-Afrika is in han
den van een zwarte partner.
foto GPD
