Het landschap rond leper
Wow!
PZC
Actie bij de landschildpadden
22
11
donderdag 18 mei 2006
Vanuit de lucht in een helikopter is pas goed ti
it de Eerste Wereldoorlog voor sporen heeft achtergelaten in het landschap rondom leper.
Al is de laatste veteraan uit de Eerste Wereldoorlog overleden, het
landschap rond leper zal altijd blijven getuigen van de gruwelen van
Den Grooten Oorlog. Per helikopter, te voet of op de fiets valt er heel
wat te ontdekken en bij stil te staan.
door Raymond de Frel
I e hoeft het eigenlijk niet eens
I te weten, je voelt het gewoon.
J Vogels zingen vrolijke liedjes,
boeren ploeteren op hun land en
het groen krijgt in het heuvelachti
ge landschap ruimschoots de moge
lij ldieid om te groeien. Lieflijke ta
ferelen dus, maar toch domineert
een andere sfeer. Want een bobbel
is hier niet zomaar een bobbel, een
poeltje niet zomaar een drink
plaats.
Geen boom is hier ouder dan 1920,
want daarvoor was alles verwoest.
Dit is het gebied rond het Vlaamse
leper, de streek waar meer dan een
half miljoen soldaten tussen 1914
en 1918 hun laatste adem uitblie
zen tijdens 'Den Grooten Oorlog' in
de Westhoek van België.
Om de landschappelijke gevolgen
van die vier jaar durende strijd om
elke millimeter in één oogopslag
goed te kunnen zien moet je de he
likopter in. Oin de haverklap zie je
een Britse begraafplaats. De een
met duizenden stenen, de andere
met een vijftigtal zerken. Dan weer
aan de voet van een heuvel, dan
weer midden in een akker. Bussen
vol Engelsen stoppen wekelijks in
en rond leper. Om te zien waar hun
voorouders hebben gestreden, om
de plek te bezoeken waar een fami
lielid begraven is.
Herinneringskruisjes
Ze laten talloze kruisjes met de
tekst In Remembrance achter op gra
ven en op plaatsen midden in de
polder. De herinneringskruisjes
zijn vaak nog versierd met poppies,
het Engelse woord voor rode kla
prozen. In zijn gedicht In Flanders
Fields beschrijft de Canadese arts
John Mc Crae hoe rode klaprozen
bloeien op het slagveld. De poppies
werden zo symbool voor alle gru
welen en bloedvergieten in de Eer
ste Wereldoorlog.
Het lijkt zoeken naar een speld in
een hooiberg, maar er zijn families
die trachten tot op de vierkante
millimeter nauwkeurig te achterha
len waar hun opa of vader is ge
sneuveld.
Of ze het kruisje ook daadwerkelijk
op de juiste plek achterlaten, blijft
natuurlijk eeuwig de vraag. Maar
het is een warm gebaar. Net als het
feit dat twee vrijwilligers van de le
per brandweer elke avond om acht
uur onder de Menenpoort The Last
Post blazen.
Kraters
Een blik vanuit de helikopter laat
ook de vele kraters in het land
schap zien. Granaatinslagen en
mijnontploffingen hebben talloze
gaten veroorzaakt, die nu veelal
door akkerbouwers als
drinkpoeltjes voor vee worden ge
bruikt. Sommige boeren hebben
bunkers in gebruik als stallen en
vrijwel alle akkerbouwers maken
gebruik van oud oorlogsmateriaal,
dat ze in de grond op hun land heb
ben gevonden.
Voor meer gedetailleerde ontdek
kingen moet je het echt land in.
Dat kan te voet met een wandelrou
te of op de fiets.Neem bijvoorbeeld
de 35 kilometer lange leperboog-
route, die leidt door het frontland-
schap rondom de stad. Dwars door
de Duitse zone en dwars door het
gebied waar de Britten, Canadezen,
Belgen, Fransen en (vanaf 1917)
Amerikanen zich schuilhielden.
Eind oktober 1914 was deze omge
ving het laatste stukje van het wes
telijke front, waar de
tegenstanders in het open veld te
genover elkaar stonden. De Duit
sers in de hoop naar Frankrijk door
te stoten, de Britten en Fransen om
hen tegen te houden. Na die Eerste
Slag (van 20 oktober tot 22 novem
ber) werden de frontlijnen ingegra
ven op de heuvelkam ten zuiden en
ten oosten van leper. Daarmee was
de Ieperboog, oftewel een kilome
ters lang stelsel van loopgraven,
een feit.
Oorlogswaanzin
Een bezoek aan een begraafplaats
maakt indruk, een wandeling over
Hill 62 net zo. Op die heuvel staat
een bunker, die zowel in Duitse als
Britse handen is geweest. Met daar
omheen een wiiwar aan bobbels en
putten. Het werk van granaten en
soldaten is hier al die tijd onge
moeid gelaten. Precies zoals de Brit
ten het vlak na de oorlog eigenlijk
rond heel leper hadden bedoeld.
Het verwoeste leper moest het sym
bool worden van de ooi'logswaan-
donderdag 18 mei 2006
Ook in Dierenrijk Europa in
Mierlo liggen de dieren soms zo
maar wat te maffen, lekker
rustig uit het zicht van de be
zoekers. Maar met slimme truc
jes komt het dierenleven toch in
beeld.
door Lisette Oosterbosch
n de dierentuin moet je het tref-
M fen. De mazzel hebben dat de
beesten zich laten zien, precies
op het moment dat jij er bent. Vaak
is dat niet het geval, is mijn erva
ring. Liggen de dieren maar wat te
slapen, in het ergste geval in hun
binnenhok. In Dierenrijk Europa
hebben ze dat slim aangepakt. Daar
zijn die hokken voorzien van kijk
gaten of -ramen. En ook al liggen
de beverratten, een vos, de wilde
katten en de wasbeerhonden alle
maal een uiltje te knappen, we
kunnen ze zo toch even zien.
We hebben ook een paar keer ge
luk. Zijn getuige van een steenbok
die zich als stuntbok gedraagt door
vanaf een plateau, met vier poten
tegen de zijwand van een stal op de
grond te springen. Wow! Het toeval
wil ook dat er actie is in het terrari
um met landschildpadden. Daar
doet zo'n beest zich te goed aan
een smakelijk groentenhapje.
Etenstijd zorgt hier sowieso voor
gouden momenten. Wat je als be
zoeker dan ook niet mag missen,
zijn de voederpresentaties. Op ge
zette tijden bij de everzwijnen, zee
honden, bruine beren, otters,
berberapen en beverratten. Het toe
val wordt dan een handje geholpen
omdat de beesten uit hun natuurlij
ke ritme worden gehaald en zich
tenminste eventjes vertonen.
Wij maken er drie mee, kunnen de
dieren in alle gevallen goed bekij
ken en fotograferen. En steken
zelfs iets op van de uitleg die erbij
gegeven wordt. Alleen bij de apen
horen we niet veel omdat het stern-
bereik van de verzorgster te be
perkt is voor de omvang van de
groep toehoorders. Waardoor ik me
wel afvraag hoe het in het hoogsei
zoen zal gaan. Tenslotte is dit een
'gewoon' weekend en nog behoor
lijk koud.
Jammer is dat ik pas anderhalf uur
na binnenkomst ontdek dat ik bij
de entree een dagprogramma had
moeten krijgen met een overzicht
van alle voedertijden. Tegen slui
tingstijd hoor ik bovendien dat de
filmzaal in gebruik is voor demon
straties door een valkenier. Erg
jammer dat het nergens aangege
ven staat. Een gemiste kans, al heb
ben we de goede man en zijn assis
tente - in fraaie kledij - wel in het
park getroffen en is dochterlief met
hen en twee valken op de gevoelige
plaat vastgelegd.
Met kinderen is het zonder meer
een dagje goed toeven in Dierenrijk
Europa. Al is het onverhoopt niet
door de dieren, dan toch door de
uitgebreide speelmogelijkheden.
Dierenrijk Europa, Heiderschoor 24, Mierlo.
Open april, mei, juni, sept, okc: 10-17 uur, juli
en aug: 10-18 uur, nov t/m maart: 10-16 uur.
Entree: 9,50 euro; 3 t/m 11 jr. en 60+ 8,50 eu
ro; tot 3 jr. gratis. Parkeren: 2,50 euro.
www.dierenrijkeuropa.nl.
kun je de zeehonden
Meer dierenparken
Best Zoo (De Vleut)
Panters, apen, kamelen, zebra's, exotische
vogels.
Er is een kinderwandelsafari langs geiten,
kippen, schapen, eenden en konijnen van de
kinderboerderij.
Broekdijk 15, Best, 0499-371706,
www.bestzoo.nl.
Papegaaiencentrum N.O.P.
In ait opvangcentrum in Veldhoven leven
1600 kaketoes en papegaaien. Kinderen mo
gen ze aaien en voeren.
Wintelresedijk 51, Veldhoven, 040-2052772,
www papegaai org.
Safaripark Beekse Bergen
Omvangrijk natuurgebied waar veel dieren
los rondlopen, o.a. olifanten, neushoorns en
leeuwen. Roofvogelshows. Men kan per au
to, bus, boot en te voet het park in.
Beekse Bergen ligt aan de N269 tussen Til
burg en Hilvarenbeek, 0900-2335732,
www.safaripark.nl.
De Oliemeulen
Slangen, vogelspinnen, vliegende honden en
opgezette dinosaurussen.
Reitse Hoevenstraat 30, Tilburg, 013-
4630026
www.oliemeulen.nl.
Zooparc Overloon
Natuurlijk park met dwergnijlpaarden, apen,
antilopes en vogels
Stevensbeekseweg 19-21, Overloon, 0478-
640046
www.overloonzoo.nl.
