Kanker eist meer levens
PZC
Beer verslindt
aapje in de
Beekse Bergen
Defensie houdt alles potdicht in Kandahar
Hospitaal heelt zieke knuffels
Enkele tonnen
toegezegd bij tv-actie
voor hulp Suriname
TPG draait op voor
boete van werknemer
Viaducten A4
krijgen hekken
Simulator test
nieuw type dijk
Hart- en vaatziekten staan nog steeds op de eerste plaats
Politie valt verkeerde pand binnen
Amsterdams blootcafé moet dicht
Heerlen boort warm water aan
Tweede veerdienst Terschelling
Abe en Ede op treinen Noorden
dinsdag 16 mei 2006
Bejaard; kreeft
slijt oude dag in
Sea Life Centre
DEN HAAG - Ien ongeveer hon
derd jaar oudeCanadese kreeft
die in België te :oop werd aange
boden op een ieurs, is gisteren
naar Scheveniigen verhuisd.
Het Sea Life Centre Schevenin-
m had tot 'oor kort Grote
Alex, een beja.rde kreeft die in
2004 door een plaatselijke vis
handelaar ward afgeleverd.
Alex overleed wee weken gele
den door oudardom, meldt een
woorvoerster -an Sea Life. De
bijna een mettr grote nieuwko
mer kan daarioor in het aqua
rium waarin ilex huisde. „We
doen dit niet xmdat Alex dood
is en we een ipvolger zochten.
Het komt gewion zo uit", aldus
de woordvoerder.
„Beter dat hi bij ons nog een
paar goede ja:en heeft, dan een
voortijdig eine in de pan. Overi
gens zijn we ziker geen rusthuis
voor oude dieen, want we heb
ben ook een kraamkamer en
veel jonge dieen."
De nieuwe bevoner van Sea Li
fe is groter dan Grote Alex,
waarvoor beoekers speciaal
naar Sea Lifekwamen. „Ik heb
hem nog niet gezien, maar af
gaand op de beschrijving be
grijp ik dat he een joekel is."
'Deze oude kneft is 90 centime
ter lang met scharen van onge
veer 25 een tineter breed. ANP
RIJSWIJK - Iijkswaterstaat be
gint deze weet met de bouw van
hekwerken <p vijf viaducten
over de A4 bijhet Zuid-Holland
se Rijswijk, lit een risicoanaly
se is geblekerdat hekwerken de
beste technische maatregel zijn
om de viadu-ten te beveiligen.
De gemeente Rijswijk heeft dit
gisteren bekeidgemaakt.
Begin vorig jaar gooiden twee
jongens stenen vanaf een van de
viaducten, waardoor een 30-jari-
ge vrouw uitUden om het leven
kwam.
De hekwerken boven de A4 zijn
drie meter h>og en overspannen
de gehele leigte van het via
duct. Ze zin opgebouwd uit
staalmatten. ANP
DELFZIJL - Rijkswaterstaat
gaat in Delzijl met een zoge
noemde gdfoverslagsimulator
een nieuw tpe dijk uittesten. In
de dijk worlen kunststof mat
ten aangebricht, waarmee moge
lijk sterkerewaterkeringen kun
nen wordei gemaakt. De test
met de simüator moet uitwijzen
of dit daadverkelijk het geval
is, liet de dimst gisteren weten.
Bij een stut zeedijk in Delfzijl
wordt bekeren of er een grote
hoeveelheid water over heen
kan lopen ztnder dat schade op
treedt. Met de simulator wordt
hiertoe kunstmatig een golfslag
opgewekt. I'e standaard graszo
den worder versterkt met grof-
mazige kuntstof matten die on
der het besaande gras worden
aangebracht. Het gras groeit
door de maden heen, waardoor
een stevige constructie ontstaat.
De proef Irengt geen risico's
met zich me voor het achterlig
gende gebiel, verzekert Rijkswa
terstaat. Dize week wordt be
gonnen me. de aanleg van de
kunststof natten. ANP
door Alex Boqers
DEN HAAG - Kanker en hart
en vaatziekten zijn nog altijd de
belangrijkste doodsoorzaaken
in Nederland. Hart- en vaatziek
ten staan al decennia op de eer
ste plaats, maar het ziet ernaar
uit dat kanker binnen een aan
tal jaren doodsoorzaak nummer
een wordt. Onder mannen is dat
nu al het geval. Dat blijkt uit cij
fers van het Centraal Bureau
voor de Statistiek (CBS).
In 2005 stierven 21.200 mannen
door kanker. Hart- en vaatziek
ten komen bij hen op de tweede
plaats met 20.800 sterfgevallen.
Voor vrouwen zijn hart- en vaat
ziekten nog wel de belangrijkste
doodsoorzaak: vorig jaar stier
ven er 22.600 aan deze aandoe
ningen en 18.100 aan kanker.
„Als de huidige trends doorzet
ten, zal rond 2010 kanker ook
bij vrouwen de belangrijkste
doodsoorzaak zijn geworden",
aldus het CBS. In 2005 overle
den in Nederland in totaal
136.400 mensen.
Gedurende de afgelopen eeuw
waren hart- en vaatziekten
steeds de belangrijkste doods
oorzaak.
Sinds 1970 daalt echter het aan
tal sterfgevallen door deze ziek
ten. Dat heeft volgens het CBS
te maken met minder roken en
betere voeding en met de voor
uitgang in de preventieve en cu
ratieve zorg.
Toch zorgt roken er wel voor
dat steeds meer vrouwen aan
longkanker overlijden omdat
vrouwen na de oorlog in toene
mende mate zijn gaan roken.
Het CBS verwacht dat longkan
ker volgend jaar onder vrouwen
de belangrijkste vorm van kan-
kersterfte zal zijn. Tot nu toe is
dat borstkanker.
Bij mannen is longkanker al ge-
ruime tijd de belangrijkste vorm
van kankersterfte. Een toene
mend aantal mannen overlijdt
door prostaatkanker. De vergrij
zing van de bevolking is hiervan
de belangrijkste oorzaak, want
prostaatkanker openbaart zich
meestal pas op latere leeftijd.
Darmkanker
Minister Hans Hoogervorst
(Volksgezondheid) verwacht
niet voor 2010 te kunnen begin
nen met een landelijk bevol
kingsonderzoek naar darmkan
ker. Hij wil eerst de uitkomst
van vier lopende, grote onder
zoeken afwachten. Dat schreef
hij gisteren in een brief aan de
Tweede Kamer. De onderzoeken
van het Academisch Ziekenhuis
in Maastricht, het Erasmus MC,
het Sint-Radboud in Nijmegen
en het Academisch Medisch Cen
trum in Amsterdam moeten uit
wijzen welke methode het beste
is en hoe het zit met kosten en ef
fecten.
Jaarlijks overlijden circa 4400
mensen aan darmkanker en con
stateren artsen 9600 nieuwe ge
vallen.
De aandoening wordt vaak te
laat ontdekt, terwijl 90 procent
van de patiënten na vijf jaar nog
leeft als artsen op tijd beginnen
met behandeling. GPD/ANP
van onze redactie binnenland
HILVARENBEEK - Bezoekers
van het Safari Park Beekse Ber
gen in Hilvarenbeek werden
zondag geconfronteerd met een
levensechte safari. Voor de
ogen van het publiek werd een
aapje, een zogeheten beerrna-
kaakje, verslonden door een lip-
penbeer.
„De beer heeft de aap te pak
ken gekregen", aldus vesti
gingsmanager Matthieu de Se-
vaux van het Safari Park. De
lippenberen, beter bekend als
dansberen, zitten al een jaar sa
men met de beermakaken en de
resusapen in een ruim buiten
verblijf. „In de natuur leven ze
ook samen. Normaal gebeurt er
niets."
Zondag ging het echter mis.
Een aapje werd in het buiten
verblijf nagezeten door een
beer en sprong in paniek door
het schrikdraad het omliggen
de water in. Even later dropen
de beren af en het aapje wist
op de kant te klauteren, maar
stortte daarna in. „Dood, vol
gens menig toeschouwer", al
dus ooggetuige Marco Barelds
uit Zutphen.
Een gealarmeerde medewerker
lokte de dieren met voedsel
weg, zodat het nog levende aap
je kon vluchten. Het diertje
wist zich in een houten klimrek
hoog boven de grond in veilig
heid te brengen.
De meeste beren lieten zich
weglokken met appels. Eén
van de beren bleek meer geïnte
resseerd in de makaak en klom
het beestje achterna, de con
structie in. Daar graaide hij
het aapje en verscheurde hem
voor de ogen van het publiek.
Natuur
Volgens De Sevaux eten de lip
penberen hoofdzakelijk termie
ten en fruit. „In"de natuur eten
- -zcoók wel vlees, maar dat is
vaak aas van dode dieren."
Het is hem nog een raadsel
waarom de beren zich op de
aap stortten.
„We hebben dit nog nooit mee
gemaakt. De bavianen leven al
twintig jaar samen met de oli
fanten. Dit is een soortgelijk
verblijf waarbij ze allebei hun
eigen veilige gebied hebben,
maar wel op een gezamenlijk
terrein kunnen komen", be
schrijft de vestigingsmanager
de situatie.
Het Safaripark heeft de beer
makaken zondag direct een an
der verblijf gegeven. „De resus
apen zijn watervlug. Die blij
ven het buitenverblijf delen",
aldus De Sevaux. ANP
Een lippenbeer neemt in safari
park Beekse Bergen in Hilva
renbeek een doodsbang aapje
te grazen. Even later werd het
beermakaakje voor de ogen
van de bezoekers verslonden
door de lippenbeer.
foto Marco Barelds/ANP
Het ministerie van Defensie in
Den Haag zegt openheid na te
streven waar het gaat om de re
latie tussen journalisten en de
missie in Uruzgan. Dat beloofde
Defensie twee weken geleden tij
dens een speciale bijeenkomst
met journalisten op het ministe
rie. De praktijk laat een heel an
der beeld zien, zo ondervond cor
respondent Harald Doornbos in
Afghanistan.
door Harald Doornbos
KANDAHAR - Het voelt een
beetje alsof je de pest hebt wan-
l£ VAUE)3. £I£>J BEET jF
GELükKio Mt~T IE- HlLLEKE V
neer je het Nederlandse gedeelte
van Kandahar Airfield in het
zuiden van Afghanistan op
loopt. Op het terras van Dutch
Corner, een soort bar voor Ne
derlandse militairen, zitten sol
daten geamuseerd te praten.
Maar als ik langs loop, valt er
een stilte.
De afkeer voor journalisten on
der Nederlandse militairen ligt
niet aan de soldaten zelf. Ze heb
ben, vertelt voorlichter majoor
Robert de Jong, recentelijk in
Kandahar te horen gekregen dat
ze onder geen beding mogen
spreken met leden van de media
zonder de aanwezigheid van een
persvoorlichter. Dat getuigt al
van een hoog 'Sovjetgehalte'.
Want voorlichters bij ieder inter
view, leidt nu eenmaal niet tot
openhartige gesprekken.
Iedere journalist die een Neder
landse militair heeft gesproken
moet zijn artikel vóór publicatie
laten lezen door iemand van De
fensie. Wie weigert zijn artikel
te laten lezen krijgt de volgende
keer geen medewerking meer.
Het kan nog vreemder. Het was
bloedheet. Op het terras van het
'Greenbeans' koffiehuis op Kan
dahar Airfield, lieten militairen
uit Roemenië hun kalasjnikovs
zien. Canadese soldaten praat
ten honderduit. Twee Neder
landse soldaten kwamen, niet
wetend dat er een journalist zat,
op het terras zitten.
Warm
Uit beleefdheid vroeg ik, in het
Nederlands: „Warm, hè?" De
twee bedachten onmiddellijk
dat ze met een journalist te ma
ken moesten hebben. Eén van
hen mompelde iets onverstaan
baars. Op de vraag of ze al lang
in Afghanistan waren, ant
woordde een van hen pinnig:
„Daar kunnen we geen ant
woord op geven." Einde ge
sprek.
De repercussies over de twee
eenvoudige vragen blijven niet
uit. De volgende ochtend merkt
majoor De Jong op 'iets verve
lends' over mij gehoord te heb
ben. De twee hadden het 'inci
dent' gerapporteerd aan hun
meerderen. Mij restte slechts
een timide 'dit zal nooit meer ge
beuren'.
Hoe anders is de situatie bij de
Amerikanen waar een journalist
alles mag vragen en overal ant
woord op krijgt. Foto's maken
van de militaire installaties, na
tuurlijk. Een kopietje van een
militaire kaart van Afghanis
tan? Geen probleem. 'Don't wor
ry, je kunt met iedere soldaat
praten. En nee, daar hoeft nie
mand bij te zijn'.
Merkwaardig
Verbaasd vroegen sommige
Amerikanen, waarom een Neder
landse journalist methet Ameri
kaanse leger optrekt en niet met
landgenoten? Ze vonden het
maar merkwaardig. Want op
hetzelfde moment waren er al
tien journalisten uit Canada te
gast bij hun troepen in Afghanis
tan. En ook de Amerikanen had
den vele journalisten op bezoek.
„Die mogen alles zien en met ie
dereen praten", aldus een Ameri
kaanse sergeant. „Want als je
dat niet doet, gaan journalisten
denken dat je dingen verbergt."
Over de Nederlandse regels en
de reactie op de vraag: 'Warm,
he?', zegt de sergeant lachend:
„Yes, bloody hot." GPD
door Anne van der Schoot
AMSTERDAM - „Ik haat prikken, vooral in mijn
hand." Hugo is net met zijn teddybeer Flip naar
de dokter geweest, want zijn beer is ziek. „Kijk,
Flip heeft een gat in zijn hoofd", zegt de kleuter,
en hij wijst op een röntgenfoto van zijn teddy
beer.
„Hij moest een prik krijgen en dat vond hij best
eng en ik ook." Hugo is niet de enige kleuter die
met zijn knuffel naar het Amsterdam Medisch
Centrum (AMC) is gekomen. In totaal ontvangt
het Berenhospitaal over twee dagen verspreid ne
genhonderd Ideuters om ze op een speelse manier
kennis te laten maken met alles wat bij een zieken
huis komt kijken.
In de gipskamer staan geneeskundestudenten Li-
sanne en Annette. Zij behandelen, met veel andere
medestudenten alle gewonden. „Dit is echt leuk
om te doen, want je ziet gewoon dat ze er iets van
leren", zegt Lisanne. ANP
BLERICK - Het drugsteam van de politie is gisteren in
Blerick, gemeente Venlo, een verkeei-d pand binnengeval
len. Dat meldde de politie.
De drugsbestrijders vielen tijdens een oefening een win
kel annex woonhuis aan de Steegstx-aat binnen in plaats
van een verdei'op gelegen leegstaand pand. De politie zal
de schade aan het pand op haar kosten hei'stellen en de be
woners haar excuses aanbieden voor deze vergissing, zei
een woordvoei'der. Op het moment van de oefening wax-en
de bewoners niet thuis en was de winkel gesloten. ANP
AMSTERDAM - Het 'blootcafé' Teasers in het centrum
van Amsterdam moet de deuren sluiten. Het erotisch ge
tinte amusement past niet in het bestemmingsplan van
het Damx-ak, zegt een gemeentewoordvoerster.
Ook heeft het landelijk bureau Bibob, dat onderzoek doet
naar malafide ondernemingspraktijken, een negatief ad
vies aan de gemeente gegeven over de hox-ecagelegenheid.
De gemeente heeft de eigenaren tot 23 mei de tijd gegeven
om het café vxrijwillig op te doeken. Geven ze daar geen ge
hoor aan, dan wox-den de ramen en deux-en dichtgetim-
mei-d. Teasers is een pleisterplek voor toeristen vanwege
de schaars geklede sexweerstex's. ANP
HEERLEN - Het mijnwaterpi'oject in Heerlen heeft een
nieuwe mijlpaal bex-eikt.
Na zestig dagen boren is een mijngang met wax-m water
bereikt op zevenhonderd meter diepte, meldde de gemeen
te Heerlen gisteren. Het warme water moet in Heerlen wo
ningen en bedxrijven gaan verwarmen. Over twee weken
hopen de boorlieden een even diepe mijngang onder Heer-
lerheide Centrum aan te boren. Het px-oject kost twintig
miljoen euro en geldt als Europees; pilotproject. ANP
FORMERUM - Naast de bestaande veerdienst van Rede
rij Doeksen mag nog een veerdienst van Harlingen naar
Terschelling worden opgezet.
Dat heeft initiatiefnemer B. Haantjes van Rederij Eigen
Veerdienst Tex-schelling in het Terschellinger dorpje For-
merum gisteren gezegd. Haantjes denkt met een veer
dienst die eigendom is van Terschellinger bedrijven en
particulieren goedkopere overtochten te kunnen maken.
Haantjes weet nog niet wanneer het eerste EVT-schip de
overtocht maakt. Bij succes met varen op Terschelling wil
hij ook het veer naar Vlieland gaan verzox'gen. ANP
HEERENVEEN - Friezen en Groningex-s willen dat de 43
nieuwe treinen van Arriva in Noord-Nederland bij voor
keur Abe Lenstra en Ede Staal gaan heten.
Ruim 1700 mensen stuurden een naamsuggestie naar de
Britse vervoerder. De Friese en Groningse helden werden
daarbij het meest genoemd.
Begin juni, als de eerste nieuwe treinen uit de fabriek ko
men, wil een jury de uiteindelijke namen bekendmaken.
Dat zei directeur A. Hettinga van Arriva Nederland in
Heerenveen gisteren. ANP
door Robert Verkerk
en Ischa Willems
AMSTERDAM - Tijdens de
twee uur durende tv-actie Doe
koe voor Suriname hebben ver
scheidene bedrijven, instellin
gen en bekende Nederlanders
zondag voor enkele honderddui
zenden euro's toegezegd. Dat
heeft een woordvoerder van de
Samenwerkende Hulporganisa
ties (SHO) gezegd.
Er was geen speciaal telefoonpa
nel waar mensen al met hun gif
ten terecht konden. „De uitzen
ding was vooral bedoeld om het
gironummer 797 onder de aan
dacht te brengen." Vandaag of
morgen komt de SHO met een
eerste tussenstand.
De Nederlandse overheid had al
1 miljoen euro aan noodhulp toe
gezegd. Enkele grote gemeenten
kwamen de afgelopen week met
in totaal enkele tonnen over de
brug. De komende weken zal
het bedrag nog stijgen omdat tij
dens de actie verscheidene toe
zeggingen zijn gedaan voor ver
volgacties en evenementen ten
behoeve van de slachtoffers van
de overstroming.
De SHO gebruikt het geld voor
noodhulp en wederopbouw van
het door een overstroming ge
troffen gebied. De Nederlandse
regering kondigde tijdens de uit
zending aan om vier Lynx-heli
kopters naar het rampgebied te
sturen. Die moeten een lucht
brug vox-men tussen Paramaribo
en het getroffen binnenland.
Voetballers
Bij tante Es (Jörgen Raymann)
kwamen Claudia de Breij, pre
mier Balkenende en enkele zoge
heten Suriprofs, voetballers van
Surinaamse afkomst, op bezoek.
Clarence Seedorf zegde 10.000
euro toe. Edgar Davids, die daar
tijdens de uitzending mee werd
geconfx-onteerd, wilde rxiet ach
terblijven en zegde ter plekke
15.000 euro toe. Patrick Klui-
vert geeft een deel van de op
brengst van een boek over hem
dat binnenkox-t uitkomt. ANP
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Bedrijven en in
stellingen moeten opdraaien
voor snelheidsboetes van hun
werknemers als het personeel
niet met opzet te snel reed. Dat
concludeerde vakbond Abvaka-
bo FNV gisteren uit een uit
spraak van het gerechtshof in
Den Haag.
Het hof vernietigde vox'ige week
een uitspraak van de kanton
rechter. Die viel eerder in het
voordeel van gedaagde TPG uit.
Het gerechtshof stelt dat het
postbedrijf in 2003 ten onrechte
een boete heeft verhaald op een
TPG-chauffeur. Volgens het hof
was er geen sprake van opzet of
bewust roekeloos gedrag, omdat
de medewerker net boven de
maximumsnelheid reed. De man
krijgt nu het boetegeld van 56
euro terug.
De man kreeg het boetegeld
voor twee overtx-edingen in
2002. Een keer x-eed hij 4 kilome
ter per uur te hard, vervolgens
zat hij 6 kilometer per uur bo
ven de maximumsnelheid. „In
zijn algemeenheid zal er bij een
ovex-tx-eding van de maximum
snelheid tot 10 kilometer per
uur geen sprake zijn van opzet
of bewuste x-oekeloosheid", moti
veert de rechter.
Voor een derde overtx-eding la
ter dat jaar moet de TPG-chauf
feur wel opdraaien, vindt de
rechter. Hxj reed toen 11 kilome
ter per uur te snel.
Belangrijk
Abvakabo FNV noemt de uit
spraak belangrijk. „Deze uit
spraak kan grote gevolgen heb
ben voor werkgevers. Ik denk
aan bijvoorbeeld buschauffeux-s,
maar eigenlijk gaat het op voor
alle werknemers die rondx-ijden
in een auto waarvan het kente
ken op naam van de wex-kgever
staat", aldus advocaat Arno van
Deuzen van de vakbond. ANP
