Werknemers sterven aan stress
PZC
c
c
c
c
Nederlands personeel kent al jaren de hoogste werkdruk van Europa
weer
DE H AAPZAAK
ft
a
$V'
f
sir
m:
m
'r JË
Eikel
puzzel
s
z
Heer Bommel en de Toekomer
Casper Hobbes
recept
Pindasoep met eieren, bosuitjes en seroendeng
0
woensdag 3 mei 2006
Bijna zomers
Nederland, is koploper werk
druk in Europa met honderden
doden aan werkgerelateerde
hart- en vaatziekten tot gevolg.
De vakbeweging luidde vorige
week op Workers Memorial Day
de noodklok.
door Jasper van de Kerkhof
De vlag hing halfstok op het
hoofdkantoor van vakcen
trale FNV in Amsterdam. „Een
eerbetoon aan de 2600 Neder
landers die jaarlijks door slech
te werkomstandigheden overlij
den", licht arbo-deskundige
Wim Veelen toe. „Dat zijn on
voorstelbare aantallen, ruim
drie keer zo veel dodelijke
slachtoffers als in het verkeer.
Maar je hoort er nooit iets
over."
Dat laatste is niet helemaal
waar. Dramatische ongevallen,
zoals de instorting van een stei
ger in de Amercentrale in 2003,
worden breed uitgemeten in de
media. Maar het aantal dodelij-
(Advertentie)
HAAPWPKSPEOALiïï
....De Haarzaak "DE ZAAK" voor personen die
een oplossing zoeken voor hun haarprobleem....
Professioneel advies voor dames, heren en kinderen
Ons specialisme bestaat uit:
Haarwerk op maat, uitgebreide keuze in trendy en
klassieke pruiken, afgestemd op uw
persoonlijkheid en naar uw eigen wensen
Toppik, Fullmore haarverdikkers en haarverzorgers
Erkend ziekenfondsleverancier
MOOI HAAR VOOR IEDEREEN
Haarwerk op maat voor dames, heren en kinderen
Appelmeet 38 4328 CK Burgh Haamstede
Tel. 0111-651111 (uitsluitend volgens afspraak)
ke bedrijfsongelukken in Neder
land valt mee, zo'n honderd per
jaar. De echte boosdoeners zijn
sluipmoordenaars 'als blootstel
ling aan kankerverwekkende
stoffen en stress op het werk.
Nederland is al jarenlang Euro
pees koploper werkdruk, zo
blijkt uit onderzoek van onder
meer het Nederlands Centrum
voor Beroepsziekten. „De gemid
delde werknemer hier maakt
niet zo'n lange werkweek, maar
in die korte tijd doet hij ontzet
tend veel", meent Veelen. Stress
op het werk geeft een aanzien
lijk grotere kans op verhoogde
bloeddruk en hart- en vaataan-
doeningen.
Hoeveel werknemers precies
overlijden door werkstress is
niet te zeggen. Hartaanvallen op
de werkvloer worden niet ge
meld en meestal is een combina
tie van factoren in het spel.
Schattingen van de Universiteit
van Amsterdam variëren van
drie- tot achthonderd doden per
jaar. Belangrijke risicofactoren
zijn gebrek aan rustpunten gedu
rende de dag, pesten en conflic
ten met collega's of de baas en
te weinig invloed op de eigen
werkzaamheden.
Werkstress komt het meest voor
in onderwijs, gezondheidszorg
en zakelijke dienstverlening en
kost jaarlijks zo'n vier miljard
euro aan onder meer uitkerin
gen en medische zorg. „Alle mo
menten van rust zijn stilletjes
van de werkvloer verdwenen",
zegt Veelen. „Vroeger liep je
even naar de archiefkast of naar
een collega voor overleg, maar
nu zitten we de hele dag achter
een beeldscherm en komen onze
plek niet af."
De vakbonden pleiten voor de
vaststelling van een maximaal
aanvaardbare werkdruk, zoals
er ook toetsbare normen zijn
voor de blootstelling aan gevaar
lijke stoffen.
Meer regels
André Vermeulen van werkge-
versorganisatie MKB Nederland
is sceptisch. „Het lijkt me heel
lastig om werkdruk objectief
vast te stellen, dat verschilt van
werknemer tot werknemer. Dit
leidt slechts tot meer overbodi
ge regels en daar willen we toch
juist vanaf?" Hij wijst erop dat
de Arbowet de gezondheidssi
tuatie op het werk al regelt en
dat de arbeidsinspectie daar toe
zicht op houdt.
Onzin, meent arbo-deskundige
Veelen van de FNV. „De ene
bouwvakker kan ook meer tillen
dan de ander, maar toch zijn
ook daarover afspraken ge
maakt. Werkdruk is best te me
ten, maar kennelijk vinden de
werkgevers de huidige vage be
palingen al voldoende." GPD
Middelha'rnis "y.
9°
(S
Middelburg
Vlissingen
24© Thofei
Oostburg
De meimaand is kil begonnen, maar
de komende dagen is het volop
lenteweer. In onze regio zullen
daar echter niet voortdurend
optimaal van kunnen genieten,
de koude zee bij de voordeur
steekt daar vooral vandaag
een stokje voor.
Aanvankelijk is het
tamelijk zonnig en bij
een zwakke tot matige
wind uit zuid tot zuid
oost, loopt het kwik
snel op. In het oosten
van Zeeland en in
Zeeuws-Vlaanderen
zal het kwik geduren
de de eerste middag
helft rond 20 graden
uitkomen. De wind draait dan naar het westen en daarmee gaat veel
koelere zeelucht binnenstromen. Vooral langs de Zeeuwse westkust
wordt het dan nevelig en tamelijk kil, terwijl er elders in de regio wat
bewolking meekomt. Misschien dat er in Oost-Zeeland lokaal-een buitje
ontstaat. Komende nacht draait de wind weer terug naar zuidoost. Het
blijft zacht, rond 13 graden, dus langs de Zeeuwse westkust zal het kwil
nauwelijks dalen, dat is de middag daarvoor al gebeurd! Morgen zal he:
de hele dag tamelijk zonnig blijven, op wat velden met sluierbewolkinc
na. De wind wordt oost en wakkert aan, naar matig tot vrij krachtig.
Het wordt warm, met maximumtemperaturen tussen 20 en 24.cjraden.
De dagen daarna blijft de oostelijke wind stevig doorwaaien. Dë zon
blijft het goed doen en het kwik levert wat in, om uiteindelijk zondag
op rond 21 graden uit te komen, het blijft dus warm.
Nederland vandaag I Nautisch bericht
Alle momenten van rust zijn van de werkvloer verdwenen.
foto Marc van der K
Zwakke zuidoostenwind, later
matige westenwind. Goed, later
mogelijk matig zicht.
Watertemperatuur rond 10 graden
Verwachte extremen
Laagste verwachte min.temp.
Terschelling/Hoorn 11 °C
Wat voor eikel ben jij? Ik weet het inmid
dels, u nog niet. U heeft de test nog niet
gedaan. De test is te vinden op de website wat-
vooreikelbenjij.nl. Deze website is een onderdeel
van de campagne Nederland Veilig. Via een spot
je op televisie werd ik aangesproken op deze ma
nier. Met open mond keken mijn man en ik el
kaar aan. „Dit zal toch geen overheidscampagne
zijn?", denk ik nog hoopvol maar volstrekt ver
geefs.
Als ik op onderzoek uitga op internet kom ik de
factsheet van de campagne tegen. Een factsheet
is een A-viertje dat de vragen beantwoordt: voor
wie doen we het, wat doen we en hoe doen we
het. In tegenstelling tot wat het woord 'fact' im
pliceert, gaat het hier natuurlijk niet om feiten
maar om op opvattingen. Opvattingen van de
mensen die hier geld aan verdienen. Communica
tiestrategen. Het blijkt zelfs dat ik als opvoeder
tot de secundaire doelgroep behoor: „Het alge
Marleen Blommaert
meen publiek van 18 jaar en ouder met een focus
op ouders met kinderen in de leeftijd 10-18 jaar
en opvoeders (zoals leerkrachten) in de directe
omgeving van kinderen. Zodat deze groepen ook
een bijdrage kunnen leveren aan het bewustwor
dingsproces van jongeren en hen kan stimuleren
om een eigen norm te vormen."
Voila, hier ben ik dan met mijn bijdrage: „Het
zal u verbazen communicatiestrateeg, maar ik
en velen met mij besteden nogal wat tijd aan op
voeding. Een gulden regel in ons huis en ook
daarbuiten is dat we niet schelden. Ik wens niet
dat mijn kinderen zich kwetsend uitlaten over
anderen. Evenmin wil ik dat men mijn kinderen
aanspreekt als 'eikel'. Ik wil zeker niet dat een
overheid dat doet. Zoals uzelf ook al aangeeft in
uw f eiten vellet je zult u de doelgroep van crimi
nele jeugd niet via communicatie bereiken. Dat
heeft ook te maken met het feit dat wij er niet in
geslaagd zijn het onderwijs zo in te richten dat
iedereen fatsoenlijk kan leren lezen.
Dus meneer of mevrouw strateeg, ik wil dat u
gaat nadenken over waar u mee bezig bent. Op
uw site is te vinden dat geweld vervolgens weer
geweld oproept. Dat is een oude wijsheid die u
ook rustig op uzelf mag toepassen. Want deze re
gel gaat namelijk ook op voor verbaal geweld.
De SP heeft inmiddels op uw campagne gerea
geerd met de vraag aan Nederland om de groot
ste eikel uit het kabinet te kiezen. U zult daar
blij mee zijn want het betekent meer publiciteit.
In uw termen meer resultaat. Ik ben er niet blij
mee. Ik word toeschouwer van een scène uit een
heel fout toneelstuk." Het idee dat we geweld
van sommige jongeren kunnen beteugelen met
een voorlichtingscampagne die de problematiek
op één A-viertje kan samenvatten is gevaarlijk.
Het verkleint de problematiek van criminalise
rende jeugd tot een communicatieprobleem. Het
is een opvoedings- en een onderwijsprobleem.
Laten we het geld van dit soort onzinnige cam
pagnes geven aan initiatieven van mensen die da
gelijks proberen ook jongeren in moeilijke posi
ties te helpen in hun ontwikkeling. Dat laat zich
niet in een A-viertje uitleggen, dat is namelijk
bloed, zweet en tranen en jaren werken. Zij he
ten niet creative directors of strateeg maar on
derwijzer of leraar. Het gaat niet over publici
teit en media-exposure. Het gaat over zwoegen
zonder dat iemand het opmerkt.
Of zoals we vroeger al te horen kregen: „Als ge
niks zinnigs te zeggen hebt, oudt dan oe mond."
Zeker als je het voor het zeggen hebt.
Hoogste verwachte max. temp.
Ell 26°C
(gP
Zon
M~\. f', Maan
Bron: Meteo Consult
"f
6.11
•f
21.09
•f i
9.53 3-01
Nederland verwachting
Do Vr
Za
Zo
Ma
weer
O
dfc
min. temp.
IJ/14 11/74
10/13
9/12
9/12
max.temp.
21/27 20/25
18/24
18/23
78/22
wind
04 04
04
ZO 4
04
uren zon
9 9
13
10
9
neersl.kans
10% 20%
10%
20%
20%
Extremen Nederland
Streep op elke regel de letters weg,
die samen het woord vormen dat over
eenkomt met de omschrijving. De res
terende letters vormen van boven naar
beneden en van links naar rechts een
citaat.
1. Peulvrucht; 2. misdadig; 3. toe
schouwer; 4. schaakstuk; 5. rookgerei;
6. vogel; 7. iel; 8. snoer; 9. prijzig;
10. dakspar; 11. deurkruk; 12. voor
schrift; 13. verschoten; 14. militair
hoofddeksel.
Voeg telkens een letter toe aan de
gegeven letters en maak zo 9 juiste
woorden van 4 letters. De toegevoeg
de letters dienen samen op de hori
zontale balk een woord te vormen.
1
V
B
E
O
E
O
L
N
2
S
V
N
0
E
O
D
R
3
D
K
IJ
R
K
1
E
R
4
L
O
E
P
T
E
R
K
5
A
0
S
M
B
A
T
K
6
V
P
O
A
U
O
W
R
7
M
T
A
G
U
E
1
R
8
K
T
0
D
O
R
E
D
9
V
D
R
U
E
U
R
E
10
K
E
O
P
E
M
R
11
K
G
L
1
E
N
K
L
12
R
U
E
K
G
K
E
L
13
V
A
1
A
G
L
T
E
14
K
E
IJ
P
1
N
E
©Toonder Studio's
„v "y
Extremen van 3 mei in De Bilt
hoogste min. temperatuur
hoogste max. temperatuur
laagste min.temperatuur
laagste max. temperatuur
hoogste neerslagsom
12,9°C in 1990
25,5°C in 1990
-2,4^ in 1967
8,4°C in 1987
22 mm in 1973
Waterstanden
HORIZONTAAL:
3. Groei bleek weinig intelligent
(6); 6. Kop met krullen (9); 7. Een
veroverde stip? (9); 8. Vergiffenis
voor goedertierenheid (6).
VERTICAAL:
1. Aansporing tot een spieraan-
doening (9); 2. Drug voor een
organisatie van homo's? (7); 4. Het
creëren van Spa (8); 5. Zure
vruchten (7).
Quaatbloet keek gehinderd op. „Daar is die koddebeier
weer", siste hij tussen de tanden. „Opnieuw een storing in
de uitoefening van mijn beroep. Hoe kan ik zo ooit ter zake
komen?"
Commissaris Bas schonk echter geen aandacht aan zijn ont
stemming.
„Waarom ben je niet op het bureau gekomen. Bommel?",
vroeg hij. „Ik verwachtte jullie voor het afleggen van een
verklaring; jou en Tom Poes. En wat voor een verrekening
vindt hier plaats?"
„Ik ben bezig mijn schulden te betalen. Heel gewoon", zei
heer Bommel uit de hoogte. „Deze heer heeft mijn huisdie
ven verwijderd, toen de politie het niet deed, hoewel ik die
toch ook betaald heb met mijn belastingcenten. En ik ben
niet naar u toe gekomen, omdat Tom Poes er niet was. Die
is misschien op reis gegaan of zo. Hij was erg onrustig over
de sneeuw."
„Het lijkt er meer op, dat hij de benen heeft genomen", her
nam de politiechef streng. „En wat het verdrijven van kra
kers tegen betaling betreft; dat lijkt me een strafbare daad
toe. Tegen knokploegen wordt streng opgetreden. Gaan jul
lie maar eens mee naar het bureau."
De kraakdeskundige had ongeduldig toegeluisterd, terwijl
hij met lede ogen naar het geld keek, maar nu mengde hij
zich in het gesprek.
„Mee naar het bureau?", herhaalde hij. „Geen denken aan!
Het is maar goed dat de commissaris u niet hoort, want dan
zoudt ge stellig een ernstige berisping krijgen. Jullie, jonge
re agenten, willen altijd maar op het bureau verhoren, en
dat zie ik niet graag. Zo krijgt de politie een slechte naam."
woensdag
Vlissingen
Terneuzen
Cadzand
Roompot Buiten
Roompot Binnen
Zierikzee
Krammersluizen West
Hansweert
Stavenisse/Yerseke
donderdag
Vlissingen
Terneuzen
Cadzand
Roompot Buiten
Roompot Binnen
Zierikzee
Krammersluizen West
Hansweert
Stavenisse/Yerseke
Hoog
uur cm
6.29 205
6.49 229
6.06 190
6.28 152
7.55 131
8.05 155
8.15 161
7.19 244
8.06 156
7.19 175
7.42 199
7.00 161
7.24 131
8.35 116
8.45 139
8.45 145
8.10 215
8.44 139
water
uur cm
18.56 164
19.16 188
18.30 150
18.54 115
20.11 102
20.18 121
20.26 130
19.46 202
20.20 125
19.45 136
20.06 159
19.25 122
19.55 96
20.50 89
20.55 104
21.06 115
20.29 175
21.06 109
Laag water
uur cm uur er
0.30 193 12.45 16
0.58 201 13.16 17
0.05 186 12.25 15
0.23 146 13.06 12
1.34 134 13.54 10
1.45 152 14.10 12
1.46 155 14.06 12.
1.20 214 13.35 18
1.45 151 14.05 1Z
1.20
1.39
1.00
1.36
2.14
2.30
2.35
2.05
2.30
178 13.34 14
185 14.00 14
171 13.14 15
140 13.55 10"
131 14.44 9:
150 14.55 11
150 15.05 11!
198 14.19 161
147 14.55 11;
Europa vandaag
Zoek de zescijferige code met behulp
van de onderstaande aanwijzingen.
De cijfers kunnen variëren van 0 t/m
6. Er komt dus nooit een 7, 8 of 9 in
de code voor.
C D E 13
Weersverwachtingstabel
Hans Belterman
Oplossing van gisteren:
Anagram:
1. amen-manie-Cinema
2. port-tromp-Import
3. teil-pleit-Tippel
4crek-kater-Racket
5. loge-ploeg-Opgeld
6. reis-serie-Erosie
7mens-samen-Namens
8. reet-enter-Venter
9. lena-malen-Lamoen
10. verf-veraf-Afvoer
CITROENVLA
Cryptogram:
Horizontaal: 3. Heenweg; 6. august; 8. star;
10. gezin; 12. arend; 13. totaal.
Verticaal: 1. Peru; 2. knots; 4. Elia; 5. gang
mat; 7. gezakt; 9. rad; 11. naga.
Grindtegel: 27 kilo
Puzzelland.com
Recepten voor pindasoepen zijn er bij
tientallen. De soep stamt oorspronke
lijk uit Kenia, waar fijngewreven, licht ge
roosterde pinda's als bindmiddel werden
gebruikt voor sauzen en soepen. In Neder
land, Suriname en de VS wordt meestal
pindakaas gebruikt voor de soep. Het re
cept van vandaag komt uit Malakka.
Maaltijdsoep voor2-3personen:
2 tabletten voor kippenbouillon;
1 stengel citroengras (sereh), grof ge
sneden;
2 kippebouten, samen 400 gram;
4-5 eetl. pittige pindakaas;
4 bosuitjes, met veel fris groen, ge
snipperd;
1-2 theel. sambal badjak;
1-2 eetl. zoete Indonesische soja
saus (ketjap manis);
2 eieren, hardgekookt, in plakjes ge
sneden; 4 eetl. seroendeng (geroos
terde kokos met pinda's).
Breng 1 liter water aan de kook en laat de
bouilontabletten er in oplossen. Voeg ci
troengras (sereh) toe. Leg de kippebou
ten in de bouillon en temper de warmte
bron.
Laat de bouten in 25 - 35 minuten zacht
jes gaar trekken. Neem de bouten uit de
pan en laat ze afkoelen. Zeef de bouillon.
Breng de bouillon opnieuw aan de kook.
Voeg pindakaas toe en blijf zolang roeren
tot alles opnieuw aan de kook is gekomen
en de soep gebonden is. Roer er bos
uitjes, sambal badjak en sojasaus door.
Houd de soep daarna tegen het kookpunt
Presentatie: dien de soep op in grote
(soep)kommen. Laat er plakken hardge
kookt ei op drijven en strooi er aan tafel
seroendeng over. Geef er kroepoek of
rijstwafels apart bij.
Plaats
morgen
overmorgen
Plaats
morgen
overmorgs
Alicante
A
18
21
A
15
21
Mallorca
A
17
21
A 15
2'
Athene
A
11
21
A
12
21
Malaga
A
16
25
15
24
Barcelona
15
20
A
14
20
Nice
A
17
22
A 16
Berlijn
10
22
10
21
Oslo
A
6
19
A 7
20
Boedapest
-
9
20
A
9
20
Parijs
A
14
27
14
25
Bordeaux
ia.
14
25
A
13
21
Praag
A
8
20
8
20
Brussel
A
13
25
A
14
24
Rome
A
10
23
9
22
Faro
A
13
21
13
22
Stockholm
0
19
19
Genève
A
10
23
A
10
21
Warschau
8
20
A 9
20
Hamburg
A
11
23
11
22
Wenen
A
9
19
A 8
20
Helsinki
6
19
5
19
Bangkok
A
27
36
A 27
36
Heraklion
A
13
18
A
12
19
Johannesburg
A
9
19
A 10
18
Istanbul
A
9
15
A
9
16
Los Angeles
13
18
13
19
Kopenhagen
O
7
19
8
18
Melbourne
A
8
18
A 9
18
Las Palmas
A
16
22
A
17
23
New York
A
11
21
A 15
23
Londen
A
12
25
4
12
24
Peking
A
14
23
A 16
23 1
Luxemburg
A
13
24
A
13
23
Tokyo
12
22
16
25
