PZC
Oude en nieuwe stokpaardjes
Ook vatbaar voor ongeoefende oren
Muzieknegendaagse in Veere
Programma
I Redactie bijlagen: 0113-315680
www.pzc.nl
■E-mail:redactie@ pzc.nl
'Postbus 31, 4460 AA Goes
Advertentie-exploitatie:
Noord- en Midden-Zeeland: 0113-315520;
Zeeuws-Vlaanderen: 0114-372770;
Nationaal: 020-4562500.
woensdag 3 mei 2006
Tom Cruise wil
opnieuw het
onmogelijke
Vrijdag 5 mei (20.00 uur)
Openingsconcert festival. Ameri
kaans duo Sylvie Courvoisier
(piano) en Mark Feldman (viool)
speelt bloemlezing uit het werk
I van John Zorn, door de compo
nist zelf samengesteld en spe-
ciaal voor deze bezetting gear-
rangeerd.
Zaterdag 6 mei (20.00 uur)
Presentatie cd Rose Road - City
Lines van Middelburgse compo
nist Douwe Eisenga. Cultuurge
deputeerde Harry van Waveren
ontvangt het eerste exemplaar.
De muziek van de cd wordt sa-
men met ander werk van Eisen-
i ga uitgevoerd door een ensem
ble dat bestaat uit musici van
De Volharding, het Schönberg
Ensemble en het Xenakis En-
semble.
I Zondag 7 mei (15.30 uur)
I Slagwerkgroep Den Haag, met
9 1 werk van Iannis Xenakis en
I John Luther Adams Strange
I and sacred noise).
I Woensdag 10 mei (20.00 uur)
I Rietensemble Calefax en pianist
Ivo Janssen spelen werk van de
I Mexicaans-Amerikaanse compo-
I nistConlonNancarrow.
Donderdag 11 mei (20.00 uur)
Italiaanse zanger Marco Beasley
Marco Beasley
Zondag 14 mei (15.30 uur)
Vocaal ensemble Me Rustveli
zingt zowel religieus-liturgisch
repertoire als profane polyfone
muziek uit Georgië.
brengt het programma 11 Salot-
to Napolitano, begeleid door
Guido Moiïni op fortepiano. Hij
zingt werken van min of meer
bekende Napolitaanse componis
ten, zoals Giacomo, Lama, Doni
zetti, Mormile, Toto en De Filip-
po.
Vrijdag 12 mei (20.00 uur).
Optreden celliste Frances-Marie
Uitti samen met componist-mu-
ziektechnoloog Joel Ryan op
elektronica. Op het programma
staan composities van Giacinto
Scelsi, Salvatore Sciarrino, Ian
nis Xenakis en Uitti zelf.
Zaterdag 13 mei (20.00 uur)
Van Swieten Society schetst in
het kort de geschiedenis van het
pianoconcert aan de hand van
werk van Haydn, Benda,
C.Ph.E. Bach en Mozart.
Rietensemble Calefax
Zondag 14 mei (20.00 uur)
Het Willem Breuker Kollektief
sluit het festival af met Loud
music, silent film, de muziek die
Breuker schreef bij de expressio
nistische film Faust (1926) van
F.W. Murnau.
Grote Kerk van Veere foto Lex de Meester Van Swieten Society
et was sinds de jaren zeventig een van de spraakmakendste mu- land heet nu Muziekpodium Zeeland, de Kloveniersdoelen in Middel-
ziekevenementen in de provincie: het Festival Nieuwe Muziek. burg' zijn ingeruild voor de Grote Kerk in Veere en directeur Ad van
De tijden zijn echter inmiddels veranderd. Nieuwe Muziek Zee- 't Veer heeft onlangs plaatsgemaakt voor Willem Kniknie. Die wil, net
Willem Breuker Kollektief
zoals bij het vroegere festival, jaarlijks een flink aantal hoogstaande con
certen concentreren in een kort tijdsbestek. Vrijdag begint de eerste edi
tie van wat hij voorlopig de Muzieknegendaagse Zeeland heeft genoemd.
Een dozijn concerten heeft
Willem Kniknie nu achter
de rug, sinds bijna twee maan
den geleden de programmering
in de Grote Kerk werd hervat.
Het zijn leerzame, soms ook zwa
re weken geweest. Inhoudelijk
is hij tevreden. „In dat opzicht
klopt alles. De concerten zijn
nog beter dan ik had verwacht."
De publieke belangstelling
noemt hij 'redelijk', al liggen de
aantallen bezoekers lager dan
hij bijvoorbeeld als program
meur in Rotterdam gewend was.
„Ik heb gemerkt dat je voor
Zeeland je eisen moet bijstellen.
Als je hier honderd mensen bin
nenkrijgt voor De Volharding,
heb je het gewoon goed ge
daan." Toch wil hij meer berei
ken, onder meer door te investe
ren in promotie. „Daar kunnen
we nog wel een schep bovenop
doen."
Ongelukkig is Kniknie met de
omstandigheden in de Grote
Kerk, die in de huidige staat tij
dens koude maanden onmoge
lijk is warm te stoken. „Dat gaf
vooral in maart problemen. Als
je een concert moet doen terwijl
het binnen onder de tien graden
is en het publiek echt de jas aan
dient te houden, dan ben je be
zig op een manier dat je weet: zo
zou het in 2007 niet meer moe
ten. Mijn inzet is dan ook om
volgend jaar in de zomer - hoe
lang die is, weet ik nog niet - in
Veere te programmeren en daar
buiten op locatie projecten te
doen in met name Middelburg."
Er zijn contacten met onder
meer de Concert- en Gehoorzaal
en, jawel, de Kloveniersdoelen.
Het is een tijdelijke oplossing,
totdat de noodzakelijke (twee
de) renovatie van de kerk een
feit is. Daarover lopen gesprek
ken met alle betrokken partijen.
Die gaan op zich de goede kant
uit, zegt Kniknie, maar zicht op
een concrete datum van uitvoe
ring is er nog niet. „Dat zal wel
2008,2009 worden." Muziekpo
dium Zeeland wil dat niet gela
ten afwachten en ziet daarom
om naar tijdelijke locaties in de
winter. „Dat is de logische con
sequentie die we trekken uit de
omstandigheden, die ongunstig
zijn. Het leed van maart mag
ons geen tweede keer overko
men."
blikveld zonder het verleden te
verloochenen. Meer dan zijn
voorganger wil Kniknie ook
ruimte geven aan bijvoorbeeld
oude, klassieke en niet-westerse
muziek.
De muzikale erfenis van Ad van
't Veer, die Nieuwe Muziek 35
een deel een eerbetoon aan Van
't Veer, maar voor een deel ook
niet, want alle andere concerten
zijn juist mijn stokpaardjes",
zegt Kniknie.
Twee namen springen er daarbij
voor hem uit: de uit Alaska af
komstige John Luther Adams,
Nu de zomer in zicht komt,
hoeft de directeur zich even min
der te bekommeren om de klima
tologische omstandigheden en
kan hij zich vooral richten op de
muziek zelf. De komende Mu
zieknegendaagse markeert wat
hem betreft de wisseling van de
wacht, die gepaard gaat met een
verruiming van het muzikale
jaar heeft geleid, is in de opzet
van het festival duidelijk terug
te vinden, zoals met het werk
van Iannis Xenakis dat op het
programma staat van onder
meer Slagwerkgroep Den Haag,
de komst van celliste Fran
ces-Marie Uitti en het slotcon-
cert van het Willem Breuker
Kollektief. „Het festival is voor
die nog volstrekt onbekend is in
Nederland, en de Mexicaans-
Amerikaanse componist Conlon
Nancarrow, ook een naam die
zelfs bij muziekkenners nogal
eens de wenkbrauwen doet fron
sen. „Op dat gebied moet er nog
wel wat voorlichtend werk wor
den gedaan. Het zijn allebei
componisten die ik van groot be
lang vind en waarmee ik met eni
ge regelmaat iets in Zeeland wil
doen."
Het is ook allesbehalve eenvou
dige muziek. Het uit te voeren
stuk van Adams (bedoeld 'voor
de fijnproevers') wordt omschre
ven als 'muziek van het harde
soort, complex volgens de fracta-
le principes en tegelijkertijd ui
terst dynamisch, bezwerend, ef
fectief en zonder omwegen'.
Nancarrow, in 1997 overleden,
maakte 'uiterst dynamische com
posities van een bijna onbegrij
pelijke complexiteit', die nu als
vrijwel onspeelbaar worden be
schouwd. „Ik ga dus meteen re
delijk heftig tekeer", zegt
Kniknie.
Tegenstellingen
De tegenstellingen in het festi
val zijn echter groot, want tegen
over de muziek van Adams en
Nancarrow staat bijvoorbeeld
ook polyfone zang uit Georgië
van het ensemble Me Rustveli.
„Ik denk dat het wel een van de
hoogtepunten wordt." Dat geldt
zeker ook voor de Italiaanse zan
ger Marco Beasley, die al veel
furore heeft gemaakt op het Fes
tival Oude Muziek in Utrecht.
„Je zou hem de Pavarotti van de
oude muziek kunnen noemen,
maar daar doe ik hem onrecht
mee. Beasley is misschien wel
theatraal, maar hij zingt heel na
tuurlijk. De verwachting is dat
hij de komende vijf jaar een hele
grote zal worden."
De intentie van Kniknie is, me
de afhankelijk van de ervarin
gen van de eerste editie, om jaar
lijks iets vergelijkbaar op te zet
ten. „Mei is daarvoor een goede
periode." De naam Muziekne
gendaagse - wie de programme
ring goed bekijkt, ziet overigens
dat het gaat om negen optre
dens verdeeld over acht concert-
dagen in een tijdsbestek van
tien dagen. - zou nog wel eens
kunnen veranderen. „Misschien
vind ik volgend jaar een betere
titel."
Rolf Bosboom
Voor zijn nieuwe cd wilde de Mid
delburgse componist Douwe Ei
senga niet met minder genoegen ne
men dan met het maximale. De mu-
ziek moest uiteraard goed zijn, maar
ook als het ging om de uitvoerende
musici en de geluidskwaliteit streef
de hij naar het hoogste. „We wilden
eens een keer alles uit de kast halen.
Alles moest kloppen. Dat is ook ge
lukt." De cd wordt zaterdag gepre
senteerd tijdens de Muzieknegen-
i daagse in de Grote Kerk in Veere.
Eisenga spreekt in meervoud, want
hij voerde het project uit samen met
Jakko van der Heijden uit Middel-
Douwe Eisenga
burg, eigenaar van het label Zefir Re
cords. Daarnaast was de bijdrage
van geluidstechnicus Walter Calbo
'van onschatbare waarde', aldus de
componist. Eisenga schakelde verder
een groot aantal topmusici in, onder
wie pianist Gerard Bouwhuis, harpis
te Erika Waardenburg en leden van
onder meer De Volharding en het
Schönberg Ensemble. In grote lijnen
dezelfde groep werkt zaterdag mee
aan de presentatie.
De cd, Rose Road - City Lines geti
teld, telt vier, veelal recente stukken
die Eisenga heeft geschreven. Het al
bum opent met het driedelige Piano
Concerto, dat in juni 2004 in de Gro
te Kerk in Veere voor het eerst inte
graal werd uitgevoerd.
Daarna komt het eerste strijkkwar
tet van Eisenga, dat vorig jaar juni
zijn première beleefde, eveneens bij
Muziekpodium Zeeland. Het'werd
toen uitgevoerd door het Francis B.
Quartet. Het stuk was toen nog titel
loos. Nu heet het Rose Road.
Het derde werk op de cd is City Li
nes. „Het is een stuk voor vier pia
no's, dat ik vorig jaar heb geschre
ven in het kader van het tienjarig be
staan van galerie Caesuur in Middel
burg. Het is een beetje Simeon ten
Holt-achtig. Aanvankelijk was het
niet de bedoeling, maar het stuk
bleek zo aan te slaan dat we het toch
op cd hebben gezet. Ik heb gemerkt
dat mensen er erg enthousiast van
worden, zowel klassieke mensen als
popmuziekliefhebbers.
Dat geldt, zo zegt Eisenga, eigenlijk
voor het hele album. „Het is muziek
die aanslaat bij een brede groep mu
ziekliefhebbers. In dat opzicht ben
ik geen uitzondering. De hedendaag
se muziek maakt langzamerhand een
move richting het publiek. Vanaf de
jaren vijftig en zestig bleven mensen
weg omdat de muziek te ingewik
keld voor hen werd. Nu zie je steeds
meer componisten die communicatie
met het publiek wel belangrijk vin
den en muziek maken die ook vat
baar is voor ongeoefende oren."
De cd wordt afgesloten met
Dickens!, een oud stuk (Deksels!) in
een nieuw jasje. „Het is een beetje
Breukeriaanse uitsmijter, die halver
wege ontaardt in een ordinaire wals.
Het werk is oorspronkelijk bedoeld
voor symfonieorkest, maar ik heb
het nu omgezet voor een ensemble
van vijftien, zestien man. Dat was
best een gok. De dag voor de opname
zijn we gaan repeteren. Gelukkig
klopte het arrangement helemaal. Er
is geen noot veranderd."
De cd zou eigenlijk een half jaar gele
den al worden gepresenteerd, in het
jaar dat Eisenga composer in residen
ce was bij Muziekpodium Zeeland.
Financiële perikelen, waardoor de
concerten in de Grote Kerk tijdelijk
moesten worden stopgezet, door
kruisten dat voornemen.
Een voordeel van het uitstel is dat on
langs een grote distributeur. Bertus,
zich aan de cd heeft verbonden,
waardoor de verspreiding en promo
tie - wereldwijd zelfs - is verzekerd.
„Iedereen kan een cd maken, maar
probeer er maar eens voor te zorgen
dat die ook in de winkels ligt. Dat
hebben we gelukkig voor elkaar ge
kregen."
Rolf Bosboom
Cd: Douwe Eisenga, 'Rose Road - City Li
nes', Zefir Records. Presentatie: zaterdag 6
mei in de Grote Kerk in Veere, 20.00 uur.
De cd is tot, 6 mei bij voorintekening in De
Di~ukkerij in Middelburg en tijdens de pre
sentatie in Veere met korting verkrijgbaar
(€18,50). Daarna geldt de winkelprijs.
