PZC
Zo hou je de natuur in de hand
Water zorgt voor meer leven in de tuin
Rolkas
helpt
kweker
weerwoord
namen
Redactie bijlagen: 0113-315680
www.pzc.nl
E-mail:redactie@ pzc.nl
Postbus 31, 4460 AA Goes
Advertentie-exploitatie:
Noord- en Midden-Zeeland: 0113-315520;
Zeeuws-Vlaanderen: 0114-372770;
Nationaal: 020-4562500.
dinsdag 2 mei 2006
Is het weer in
mei te mooi,
dan krijgt de
schuur maar
weinig hooi
Toen ze wakker werd,
had ze zoals gebruike
lijk op haar vrije dag zin in
een boswandeling. Het
werd echter het strand. Gis
teren had ze kennis ge
maakt met Daphne Sinke.
Ze moest over alles eens na
denken.
Ja, Sinke, vroeg of laat
komt er wel een Sinke op je
weg. Meer dan 320 Sinkes
hebben in Zeeland tele
foon. En hoevelen verschui
len zich aangetrouwd zijn
de? Om over een mobiel
nummer maar te zwijgen.
Midden-Zeeland is hun
land, Walcheren en vooral
Zuid-Beveland, hoewel de
Zak zelf het met minder
moet doen. Tja, Sinkes on
der elkaar. Zeshonderd Sin-
ke-families leven landelijk.
Ze zijn niet weg te cijferen.
Er zijn een paar varianten,
want niet iedereen is Sinke.
Sijnke moet in oorsprong
een foutje zijn, een onjuiste
verbetering door het dia
lect. Wie de lange ij
Zeeuws laat klinken zegt
immers ook Sienke. Sijnke
is Sinke.
Sinke kan van het middel
eeuwse woord voor
'trompet' komen, de sink of
zink. Dan zou Sinke een be
roepsnaam kunnen zijn van
een blazer of een zinkma-
ker. In Vlaanderen komt
die naam voor in verschil
lende vormen.
Voor onze Sinkes is er mis
schien een betere verkla
ring: wellicht is het in oor
sprong een voornaam, die
op Friese invloeden wijst.
Etymologisch moet de bete
kenis te maken hebben met
'reizen, zenden'. Zoals de
Germaanse naam Sindbald
'stoutmoedig op de reis' be
tekent.
Je gelooft het of niet: op
paasmorgen riep een vreem
de vrouw op het strand
haar zoontje met de voor
naam Sinke. Kijk, dacht
Trudy, dat is nou mooi, dat
alles in elkaar past. Mis
schien moest ze Daphne
vragen haar secretaresse te
worden.
Lo van Driel
Hij wil de natuur een
maand te snel af zijn.
In april de bloemen van
mei, in mei die van juni en
ga zoomaar door. Edward
Rietkerk, bloemenkweker
in Tholen, heeft sinds kort
de beschikking over een
nieuw middel om dit stre
ven te bewerkstelligen. Met
zijn verrolbare kas en een
uitgekiend plantplan kan
hij op zijn bedrijf de meest
optimale omstandigheden
creëren voor zijn bloemen.
Warmte op momenten waar
dat nodig is, kou wanneer
dat gewenst is.
Het begint in april met vrou
wenmantel en korenbloem
en het eindigt in december met
sierkool. Daartussen kweekt
Rietkerk twintig andere soorten
die hij als verse snijbloemen aan
de handel levert. „Het gaat er
ons natuurlijk om die bloemen
al beschikbaar te hebben, voor
dat iedereen ze zelf in de tuin
heeft staan. Dat betekent aan de
ene kant vervroegen en aan de
andere kant verlaten, zodat je
uiteindelijk lang aan de markt
kunt blijven. Daarvoor moet je
de natuur een handje helpen.
Deze rolkas is daar ideaal
voor."
Neem nou populaire snijbloe
men als duizendschoon en mon
nikskap. De planten groeien na
tuurlijk voorspoedig in de war
me beschutting van een kas.
Maar om ze fraai aan het
bloeien te krijgen, hebben ze
wat kou nodig. In dat stadium
van de ontwikkeling van deze
planten rolt Rietkerk zijn nieu
we aanwinst een eindje verder
naar een plek waar planten
staan die op dat moment juist
warmte nodig hebben. Zo heeft
hij de natuur een beetje in de
hand.
Luwe omstandigheden voor de
teelt van agrarische producten
zijn niet nieuw. Bloemen- en
groententelers leggen folie op de
grond of maken er tunnels en
overkappingen van om de warm
te van de zon beter te benutten,
de vochtigheid van de bodem te
reguleren en schade door nacht
vorst te voorkomen. En natuur
lijk zijn er vaste kassen van glas
waarbinnen het gewenste micro
klimaat kan worden gehand
haafd.
Rietkerks rolkas - de eerste in
Zeeland - heeft meer inhoud
dan andere kappen en tunnels,
waardoor de warmte beter kan
worden vastgehouden. Belang
rijkste voordeel is volgens hem
evenwel de grotere flexibiliteit.
„Het is natuurlijk niet de bedoe
ling dat we dat ding voortdu
rend aan het verplaatsen zijn.
Daarom hebben we een plant
plan gemaakt, waarbij we de
kas steeds maar een klein stukje
verder hoeven te rollen."
Charme
Dat plan omvat vaste planten,
tweejarigen en éénjarigen. Riet
kerk: „De opzet is elke drie a
vier weken andere bloemen te
Verrijdbare kassen op de bloemkwekerij van Edward Rietkerk in Tholen.
zelf vreugdevol karwei, maar
dat hij toch enigszins met ge
mengde gevoelens heeft ver
richt. In de planning van de bloe
menkweker hadden de kassen al
veel eerder klaar moeten zijn,
zodat ze ook voor de vroegste
bloemen al gebruikt hadden
kunnen worden. Een moeizaam
verlopen vergunningentraject
gooide echter roet in het eten.
Rietkerk: „Ik ben blij clat cle rol-
kassen er nu staan, maar ze had
den al veel eerder klaar kunnen
zijn. Dit seizoen kan ik ze daar
door niet optimaal benutten en
dat kost dus geld."
Ander perceel
Rietkerk had het plan om ook
op een ander perceel, iets verder
weg van zijn woning en schuur
twee rolkassen te plaatsen. De
voorwaarden waaronder hij
daarvoor vergunning kon krij
gen waren zodanig ongunstig
dat hij daar in elk geval voorlo
pig van heeft afgezien. Rietkerk
is teleurgesteld over de manier
waarop de gemeente Tholen zijn
aanvraag heeft behandeld.
„Hier op het eiland is sprake
van een concentratie van de zo-
merbloemkweek. Je zou van de
gemeente wat meer medewer
king verwachten om die positie
te versterken."
Ben Jansen
kunnen leveren. De kweek van
de verschillende soorten ver
toont natuurlijk grote overeen
komsten, maar het is duidelijk
geen eenheidsproduct. Elke
soort stelt specifieke eisen. Dat
is de charme van dit vak. De af
wisseling houdt het leuk."
Twee weken geleden zijn op het
bedrijf van Rietkerk aan de Ee-
weg bij Tholen twee rolkassen
geplaatst: 30 meterlang, 15,5
meter breed en 3 meter hoog.
Het traject waarover ze kunnen
rollen is 90 meter lang. De con
structie bestaat uit een metalen
frame en kunststoffolie. Riet
kerk verzekert dat het geheel
sterk genoeg is om storm en ha
gel te weerstaan.
Je zou verwachten dat de kas
kan worden verplaatst door mid
del van aan de staanders van de
constructie bevestigde wielen
over rails. Er is echter gekozen
De rolkassen bestaan uit een metalen frame en kunststof folie.
voor de omgekeerde oplossing:
de railstaven zitten aan de kas
vast en de wielen staan op beton
nen poeren in de grond. Het
voordeel van deze manier van
bouwen is dat zoveel mogelijk
grond beschikbaar is om er plan
ten op te zetten.
De afgelopen week is Rietkerk
druk bezig geweest met het be
planten van het perceel waarop
de rolkassen staan. Een op zich-
foto's Dirk-Jan Gjeltema
Een waterzuil neemt minder plaats in dan de
'ouderwetse' regenton.
foto uit Water in de tuin
Nederland leeft met water. Gek
genoeg gaat dat niet zonder
meer op voor de tuin. Een vijver,
een regenton en sproeien als het
droog is; dat is het wel zo'n beetje.
Er is echter met water in de tuin
veel meer te doen dan het zo gauw
mogelijk zien kwijt te raken. Zeker
nu door de klimaatverandering
meer en heviger regenbuien te ver
wachten zijn, is het nuttig daar wat
meer aandacht aan te besteden. De
gids Water in de tuin helpt daarbij
een handje.
In Water in de tuin staat uitvoerig
beschreven wat er allemaal met wa
ter méér mogelijk is. Het is het ne
gende deel uit de reeks Milieuvrien
delijk Tuinieren. Het is een hand
zaam, op de praktijk gericht boek
werkje, met veel ideeën over het op
een speelse manier een plek geven
aan water in de tuin.
De samenstellers van de gids maken
duidelijk dat er veel meer kan met
water. Van een eenvoudig beekje tot
een spuitend beeld, van regenzuil
tot levend mini-moeras, van infil
tratie onder de grond tot water
buffer. Creatief gebruik van water
zorgt niet voor overlast, maar juist
voor sfeer en leven in de tuin.
Bijvoorbeeld in plaats van het regen
water meteen in het riool te laten lo
pen, het opvangen en later gebrui
ken. Dat kan in de (dikwijls van
overheidswege verstrekte) regenton,
maar wie het fraaier wil of voor een
ton minder plaats heeft, kan ook
een waterzuil gebruiken. Dat gratis
water komt goed van pas in drogere
tijden om de planten te besproeien
of om de potten te bewateren. De
uitgaaf verdient zich zo terug. An
derzijds voorkomt aanleg van water-
doorlatende bestrating of een gazon
dat tuinplanten teveel water krij
gen.
De gids biedt in negen hoofdstuk
ken praktische informatie over het
gebruik van water, met inbegrip
van tips voor aanleg van een vijver
en de keuze van (water)planten.
Veel, weinig of zelfs nooit planten
water geven wordt vooral bepaald
door ligging en inrichting van de
tuin. Er zijn wel enkele algemene
uitgangspunten:
op zandgrond moet vaker water
worden gegeven dan op klei;
planten in een pot hebben veel wa
ter nodig; geef het in de vroege och
tend pf aan het eind van de dag, dan
vindt nog nauwelijks verdamping
plaats;
planten in een border kunnen wel
tegen een stootje; belangrijk is dat
ze voldoencle diepe wortels maken
om water op te zuigen; veel water
geven maakt planten lui;
door gebruik van veel bestrating
wordt water niet vastgehouden;
kies meer voor grind of houtsnip
pers;
geef planten vooral water rondom
de wortels; het is niet nodig ook de
bladeren uitvoerig te begieten;
laat water opwarmen in een gie
ter of haal het uit de regenton/zuil;
planten in warme grond kunnen
schrikken van te koud water;
een keer flink water geven heeft
meer effect dan steeds een beetje;
het water dringt dan dieper de bo
dem in.
Bij water is ook altijd leven. Het
heeft een grote aantrekkingskracht
op insecten, kikkers en vogels. Om
te weten te komen om welke dieren
het gaat, biedt de brochure Water-
beestjes in beeld uitkomst. Daarin
worden negentien verschillende wa
terbeestjes beschreven. Van geelge-
rande waterroofkever tot de larve
van een steekmug.
Wisselwerking
Het gaat ook over de wisselwerking
tussen dieren en hun omgeving, wel
ke gevaren ze tegenkomen en over
de kwaliteit van het water. De bro
chure is niet specifiek bedoeld voor
waterdieren die in de tuin aanwezig
kunnen zijn. Ook dieren daarbuiten
komen aan bod. Die kunnen bijvoor
beeld met een schepnetje in de sloot
gevangen worden.
Dagvlinders kent iedereen wel. Veel
minder bekend zijn de nachtvlin
ders, waarvan er toch meer dan
achthonderd soorten in Nederland
leven. Nog altijd zo'n honderd soor
ten ervan vliegen overdag. In de bro
chure Nachtvlinders in beeld wor
den ze belicht en 43 soorten en 11
verschillende rupsen worden behan
deld. Opmerkelijk is dat de nacht
vlinders allerminst grijs of grauw
zijn, maar dikwijls mooie kleuren
hebben.
Rinus Antonisse
Water in de Tuin. Gids voor creatief
gebruik van water. Deel 9 in de se
rie milieuvriendelijk tuinieren. Uit
gave Roodbont, Zutphen,
prijs 11,50 euro.
Waterbeestjes in beeld. Door Bert
Higler. Uitgave KNNV, vereniging
voor veldbiologie, Utrecht,
prijs 4,95 euro.
Nachtvlinders in beeld. Door Frank
Bos. Uitgave KNNV, Utrecht,
prijs 4,95 euro.
