Alles geregeld, behalve de datum Topsport blijkt ongezond rLt Huiselijk geweld vaak gemaskeerd Besnijdenis ingezet tegen overdracht hiv Kankerpatiënte Greet Land heeft eigen crematie voorbereid Meer Amerikanen onverzekerd Verband Gothic en zelfverminking Bloedsuiker beïnvloedt infecties Amalgaam in gebit onschuldig Vet vertraagt ziekteproces ALS jswSfg SS:" r-— 1 mei 1956 maandag 1 mei 2006 Steeds vaker regelen mensen hun eigen begrafenis of crema tie, zodat de familie er geen be slissingen over hoeft te nemen. Voor Greet Land (60) uit Em- men is de dag dat het draai boek te voorschijn komt dicht bij. In februari hoorde ze dat ze longkanker heeft en binnenkort dood gaat. „Ik heb altijd ge rookt en neem nu mijn verant woordelijkheid", zegt ze. Sinds die dag is ze aan het werk ge weest om haar laatste reis te re gelen. door Marscha van Noesel EMMEN - Greet heeft samen met zelfstandig begrafenison derneemster Louissen in Em- men haar crematie in de afgelo pen weken voorbereid. Ze hoopt haar 61ste verjaardag op 25 juni nog te halen. „Ik heb de chemokuren gewei gerd. Ik wil het op eigen krach ten zover redden als mogelijk is. Positief blijven en genieten van wat er maar te genieten valt. En het lijkt wel alsof het door mijn positieve instelling nu beter gaat dan eind vorig jaar. Het is dansen tussen vreugde en verdriet. Maar ik weet dat het afgelopen is. Ik moet loslaten. Ten slotte staan we allemaal met lege handen." Ze zit in haar woonkamer in een fauteuil naast een bed op wielen. Af en toe loopt Greet Land naar haar zuurstoffles, drukt eerst haar sigaret uit en sluit het apparaat daarna aan. „Sinds ik die zuurstoffles heb, kan ik de hele wereld weer aan", zegt ze. Er staan vele vazen met bloe men verspreid in de kamer. Tachtig vrienden en familiele den zijn sinds ze het weet op be zoek geweest. „We zijn aan de tweede ronde toe", zegt ze met een lach op haar gezicht. Ze maakt er geen geheim van: „Ik rook, ja. Ook nu. De dokter heeft me jaren geleden al ge zegd dat het beter was als ik stopte, maar mijn lijfspreuk is: liever zestig jaar leven met veel plezier, dan tachtig jaar leven als een klier. Dus ik blijf geT woon roken. Ik neem mijn ver antwoordelijkheid. Ik kan wel zeggen: wat erg dat ik doodga, maar daar heb je niets aan. Ro ken is dodelijk. Dat weet ieder een." Achter in de tuin staat een tuin huis, waar ze eerder haar klus sen deed. Nu is het huisje inge richt als haar rouwkamer. Daar wil ze opgebaard liggen. Ze heeft een mooie rieten mand besteld, waarin ze komt te lig gen. Ze heeft er bij de aanschaf al even in gelegen. Ze moest toch weten of ze er goed in paste. Geen houten kist, geen begrafe nisonderneming met de tradi tionele koffie met cake. „Ik heb alles zelf geregeld, om dat ik de tijd ervoor heb gekre gen. Ik zou iedereen aanraden, zet je eigen begrafenis of crema tie in elkaar, leg het mapje weg en zorg dat je naasten er niet over hoeven na te dénken." Actief Greet is voor velen in Drenthe een bekende. Ze was actief in vrouwenorganisaties, vooral in de jaren tachtig en negentig. Ze sprong in de bres voor vele groe peringen, zoals voor 'Vrouwen in de bijstand', want dat was ook vele jaren haar eigen situa tie. Een zoon en een dochter heeft ze in haar eentje opge voed. Greet klaagde nooit, ze pakte alles aan wat in haar ver mogen lag. Ook vrijwilligers werk deed ze, zoals meer dan twintig jaar bij het vrouwen- filmfestival in Assen. Ze was ac tief bij de Rooie Vrouwen van de PvdA en stond aan de wieg van het Emancipatiecentrum in Emmen. De laatste jaren ver diende ze haar geld met haar ei gen ijskar, 'de IJsbeer'. Ze was de hele zomer onder de mensen en zo voelde ze zich op haar best. Nu gaat ze een andere toe komst tegemoet. „Ik zeg tegen iedereen: ik ga op reis en kom Greet Land voor haar rouwkamer, die ze zelf heeft ingericht. nooit meer terug." De dag voor dat ze de jobstijding kreeg had ze een droom over haar eigen crematie. Die droom was onmo gelijk: ze reed zelf in de bus waarin haar stoffelijk over schot lag. Toen de arts haar het slechte nieuws vertelde, wist ze het door die droom eigenlijk al. „De trein gaat rijden. Ik zit er in en kan er niet meer uit. Maar ik ga niet achter de geraniums foto Kees van de Veen/GPD treuren en ik laat me niet vol stoppen met medicijnen. Van de chemokuur zou ik mijn haar verliezen. Dat nooit. Ik wil gaan zoals ik ben. Ik heb het met mijn kinderen besproken. Ze zijn het met me eens. Van die medicijnen zou ik zieker en zieker worden. Nu heb ik nog kwaliteit van leven. Zolang dat zo is, ga ik door. We gaan veel uit eten, we gaan naar de sau na, ik laat me masseren. Ik pro beer te genieten zolang het kan. En al die aandacht van vrienden om me heen, dat is heel belangrijk. Alleen, ze hoe ven me niet te verzorgen zolang dat niet nodig is. Als ik hulp no dig heb, dan vraag ik het. Dat is de afspraak." Geen bloemen In een schoenendoos naast haar stoel, staan de paperassen voor haar crematie. Ze heeft haar rouwkaart klaar, alleen de da tum moet nog worden inge vuld. De muziek is uitgezocht. Ze wil geen bloemen. Het geld dat de bezoekers daaraan zou den uitgeven, moet naar een goed doel. De afscheidsviering is in het ontmoetingscentrum van de baptistengemeente, De Bron in Bargeres. Ze is niet kerkelijk van huis uit, maar ze heeft le venslang het idee gehad, dat er meer moest zijn dan het aardse leven. Greet heeft al haar bezit tingen nu al weggeven. Euthanasie „Voor euthanasie heb ik alles geregeld. Als ik in mijn zelfge maakte rouwkamer heb gele gen, waar iedereen op zijn ei gen manier in alle rust afscheid heeft kunnen nemen, is er dus de avondbijeenkomst in De Bron. Daarna word ik in mijn mand in mijn eigen bus naar het crematorium gebracht. Daar is niemand bij. Ik blijf nog een nachtje, zeg maar, loge ren, in het crematorium. Ik ga wel eens vaker ergens een nachtje logeren. De volgende dag is de crematie, waar ook niemand bij is. Mijn as zal ver strooid worden op ons vakantie plekje en in Assen, bij het beeld van het filmfestival. Ooit zal ik ergens weer terugkomen. Dat geloof ik." GPD WASHINGTON - Eén op de vijf Amerikanen werkt om 5 medische schulden af te betalen. Ruim veertig procent j van de bevolking met een modaal inkomen was in 2005 ten minste een cleel van het jaar onverzekerd. In 2001 was dit nog 28 procent. Dat blijkt uit een studie van The Commonwealth Fund, President Karen Davis van het Fonds noemt de toename van het aantal onverzekerden met een modaal inkomen 1 'alarmerend'. „Vooral in een tijd van economische groei." Ruim 44 procent van de mensen die hun rekeningen niet kunnen betalen, hebben een schuld van 2000 dollar of j meer. ANP/AFP GLASGOW - Onder jongeren die zich sterk bezighouden met de Gothic-subcultuur, komt zelfverwonding en pogin- 1 gen tot zelfdoding veel voor. Dat constateert R. Young van de Universiteit van Glas- gow in het British Medical Journal op grond van een on- 1 derzoek onder 1258 jongeren. Van de vijftien jongeren onder hen die zichzelf sterk met Gothic identificeerden, gaven er acht aan zichzelf opzette lijk te verwonden en zeven hadden ooit een zelfmoordpo- ging gedaan. GPD WEST HAVEN - Mensen met diabetes die in de maanden i voor een operatie hun bloedsuiker goed onder controle houden (HbAlc lager dan 7 procent), lopen minder kans op infecties (in longen, blaas of bloed) na de operatie dan diabeten die hun bloedsuiker minder goed onder controle hebben in de aanloop van de operatie. Dit constateert A. Dronge van de Yale University School of Medicine in het vakblad Archives of Surgery op grond van een onderzoek onder 490 personen. GPD BRUSSEL - Het gebruik van (kwikhoudende) amalgaam vullingen in tanden en kiezen heeft bij kinderen geen schadelijke gevolgen voor de gezondheid. Dit concluderen een Amerikaanse en een Europese onder zoeker in het medisch tijdschrift Jama op grond van stu dies waaraan duizend kinderen met gaatjes in de kiezen meededen. De helft van de kinderen kreeg amalgaamvul lingen, de andere helft composietvullingen. Vijf, respectievelijk zeven jaar later bleken er tussen de deelnemers geen verschillen in IQ-, geheugen- en/of ge dragsscores, alsmede geen verschil in nierfunctie. GPD NEW YORK - Voeding rijk aan vet en arm aan koolhydra ten kan mogelijk het voortschrijden van de ongeneeslijke spierziekte ALS (amyotrofe laterale sclerose) vertragen Dit meldt Z. Zhao in het Amerikaanse vakblad BMC Neu- rosciense op grond van proeven met muizen. De aangepaste voeding leidde tot langer behoud van de spierkracht en minder aantasting van het zenuwweefsel. Mogelijk beschermen de bij de verbranding van vet vrijko mende ketonen de zenuwcellen tegen vroegtijdig afster ven, aldus Zhao. GPD door Paul van Dijk In tranen vertelt Liesbeth het verhaal op het spreek uur. „Hij heeft me geschopt, mijn keel dichtgeknepen en zelfs met mijn kop tegen de muur gebeukt. Het is de zo veelste keer, maar nu is hij te ver gegaan", vervolgt zij. „Ik wil niets meer met die vent te maken hebben." Huiselijk geweld is in Neder land de meest voorkomende vorm van geweld. Men schat dat er per jaar negenhonderd duizend keer geschopt en ge slagen wordt binnen het ge zin. Liesbeth komt spontaan met haar verhaal maar de meeste vrouwen camoufleren het geweld. Zoals Corrie, die met een dik gezicht en blau we plekken op armen en be nen op het spreekuur ver schijnt. Zij is van de trap ge vallen, over een randje ge struikeld. Als ik doorvraag, dan zie ik dat zij twijfelt over het rand je en de trap. „Ben je mis schien mishandeld?", vraag ik. Het is even stil en dan komt het hele verhaal. Regel matig wordt er geslagen in het gezin. Meestal ontstaan er ruzies over de jongste zoon. Corrie komt voor hem op. Haar partner wordt dan razend. Vrouwen zijn bang en schamen zich voor het ge weld in het gezin. Voor Cor rie is het nog moeilijker om dat zij weet dat ik haar part ner ken van de voetbalclub. Als huisarts heb je een inge wikkelde positie. Enerzijds heb je veel kennis over het ge zin. Ik weet dat er bij de part ner van Corrie sprake is van een drankprobleem. En met Brian van acht gaat het niet zo goed op school, 's Avonds kan hij niet in slaap komen en overdag voelt hij zich moe. Het kunnen aanwijzin gen zijn voor mishandeling. Anderzijds bemoeilijkt de rol van huisarts het ter sprake brengen van huiselijk ge weld. Juist het feit dat je ook de huisarts bent van de part ner maakt het moeilijk om bij te dragen aan de ontmas kering van de dader. Ook hij moet immers bij jou terecht kunnen met zijn probleem. Omdat slachtoffers vaak niet uit zichzelf over mishande ling durven praten, moeten huisartsen alerter zijn op dit probleem, stelt Udo Reyn- ders, arts bij de GGD in Am sterdam. Het blijkt dat zeven tig procent van de vrouwen bereid is te praten over mis handeling als de huisarts er naar gevraagd had. In mijn praktijk uiten moslim vrouwen zich makkelijker over huiselijk geweld. Zij zijn door hun broer in elkaar ge schopt, omdat zij zich te op zichtig kleden; door hun va der een kaakfractuur gesla gen. omdat ze niet instemmen met de door hem gekozen partner; met scheermesjes be werkt door de partner, omdat zij graag een sport willen be oefenen. Het lijkt alsof het ta boe om het geweld te bespre ken minder groot is. Mogelijk heeft dit te maken met het feit dat in een aantal van deze culturen geweld als een 'nor maler' onderdeel van het ge zin wordt beschouwd. Het melden van de behande ling bij de politie is zowel bij allochtonen als bij autochto nen een volgende drempel. Toch bespeur ik bij beide groepen een tendens om va ker naar de politie te gaan. Wat moet de rol van de huis arts hierbij zijn? Moet je vrou wen stimuleren om aangifte te doen? Uit onderzoek komt naar voren dat na aangifte de helft van de mishandelingen stopt. In Frankrijk hebben huisartsen een 'spreekplicht'. Zij zijn verplicht het huiselijk geweld te melden bij de poli tie. Dit lijkt me geen goede zaak. Slachtoffer en dader moeten kunnen rekenen op de geheimhoudingsplicht van de huisarts. GPD Paul van Dijk is huisarts Vaak balanceren topsporters op het randje van wat hun lichaam aankan. Een echte topsporter on derscheidt zich door geregeld ook óver dat randje heen te gaan en door de pijngrens heen te bijten. Maar is dat eigenlijk al lemaal wel zo gezond? Chirurg Cees Rein van den Hoogenband, onder meer werkzaam bij voet balclub PSV, legt uit waarom hij vindt dat topsport ongezond doorTonny Peeters EINDHOVEN - Topsporters hebben vaak maar één doel voor ogen: winnen. Om zover te ko men moet er flink getraind wor den om het lichaam goed gepre pareerd aan de start van een toernooi of wedstrijd te krijgen. Vaak een kwestie van een jaren lange voorbereiding. Dag in dag uit wordt het lichaam afgebeuld tijdens kracht- en duurtrainin- gen om hierna tot toppx-estaties te kunnen komen. Chirurg Cees Rein van den Hoo genband weet wat een topspor ter allemaal over moet hebben om de top te bereiken. Zijn zoon Pieter behaalde immers legio ti tels: van Olympische gouden plakken tot wereldtitels. „Een topsporter zoekt altijd de grens op. Je gaat dan ook wel eens over de grens van je geeste lijke vermogen. Een normale sporter trapt in zo'n geval op de rem, topsporters gaan dan door. Mijn zoon zegt ook altijd dat hij in de laatste twintig meter van zijn race doodgaat. Hij kan echt door die pijngrens heen beuken. Dat is kenmerkend voor een top sporter." Volgens Cees Rein van den Hoo genband zijn al die trainingen goed voor de vorming van een sporter. Ook leer je volgens hem iets door geconcentreerd naar een doel toe te werken. „En je komt op toernooien waar een ge wone sterveling nooit zou ko men." Maar er zitten ook vele nadelen aan topsport. „Je moet ver schrikkelijk hard trainen. Bo vendien maak je veel repeteren de bewegingen. En je stelt je lichaam bloot aan enorme krach ten. Dat geeft later allemaal kans op slijtage." Hij noemt wederom Pieter, die onlangs na een hernia werd geo pereerd, als voorbeeld. „Hij moet voortaan zijn hele leven op zijn rug letten. Dat is het gevolg van alle krachttraining." Van den Hoogenband vindt het ver der van levensbelang dat iedere topsporter vergezeld wordt van een goede coach. Die spelen vol gens hem een belangrijke rol in hoevere een sporter zijn lichaam aantast. „Topsport zonder een goede coach is levensgevaarlijk. Een goede coach weet de schade die topsport aanricht te beper ken. Die ziet de grenzen." Profvoetballers Dat topsport ongezond is, is vol gens Van den Hoogenband ook te zien aan de eerste generatie profvoetballers. De PSV-dokter haalt een onderzoek aan dat ooit is gehouden onder de voet ballers die tientallen jaren gele den de dienst uitmaakten. „Uit dat onderzoek bleek dat 65 pro cent van de onderzochte voetbal lers jaren later ernstige schade aan de kniën of enkels heeft." Wie na een actieve topsportcar rière zonder al te veel blessures denkt dat hij er goed van af is ge komen, kan dus-nog wel eens be- door Liesbeth Buitink JOHANNESBURG - Artsen in verscheidene zuidelijke Afri kaanse landen zetten mannenbe- snijdenis in als middel tegen de overdracht van het hiv-virus. Volgens de artsen, die steun krij gen van de plaatselijke over heid, wijzen inmiddels voldoen de studies uit dat besnijdenis de kans op besmetting en over dracht van het virus sterk ver- mindert. De Wereldgezondheids organisatie (WHO) zegt dat het nog te vroeg is om te juichen en richtlijnen uit te vaardigen. Maar ook de WHO geeft toe dat de resultaten van verscheidene onderzoeken er inderdaad op wijzen dat de overdracht van hiv bij besneden mannen aan zienlijk kleiner wordt. De WHO durft nog. geen definitieve con clusies te trekken uit het kleine aantal onderzoeken dat tot nu toe is gedaan. Uit een aantal stu- HEIDEBRAND - Tussen Til burg en Hilvarenbeek heeft een grote bos- en heidebrand gewoed. Door de harde wind greep het vuur snel om zich heen. Om de brand te blussen werd de hulp ingeroepen van militairen. Ongeveer 40 hecta ren bos en heide werden ver woest. De bossen waren eigen dom van de gemeente Tilburg. KONINGINNEDAG - De Zeeuwse steden en dorpen heb ben Koninginnedag feestelijk gevierd. Op het programma stonden onder meer optochten, sportdemonstraties en verschil lende wedstrijden, 's Morgens waren er vooral activiteiten voor kinderen, 's avonds was het de beurt aan volwassenen. VERJAARDAG - De Joegosla vische president Tito heeft ko- ningin Juliana gefeliciteerd met haar verjaardag. Ook kei- zer Hirohito van Japan zond fe licitaties. In sommige Japanse kranten werd zelfs melding ge- maakt van de verjaardag van de koningin. ZEEWERING - In de zeewerin gen van Walcheren zitten zes zwakke, plekken. Dat staat in het jaarverslag over 1955 van de Polder Walcheren. Chirurg Cees Rein van den Hoogenband weet wat een topsporter er allemaal voor over moet hebben om de top te bereiken. foto Ton van de Meulenhof/GPD drogen uitkomen. Om de risico's op gezondheidsklachten zoveel mogelijk te beperken, pleit Van den Hoogenband voor begelei ding van topsporters na hun ac tieve loopbaan. „Topsport is toch een eenzame periode in je leven. Er zijn een hoop andere dingen die je niet kunt doen. Het lichaam is bovendien ge wend aan 25 tot dertig uur trai- ningsarbeid per week. Ook dat moet je langzaam aan afbou wen. Die overgang van topsport naar het normale leven moet ge leidelijk. Veel sporters onder schatten dat." Ondanks al die nadelen vindt de PSV-dokter niet dat we medelij den moeten hebben met de top sporters. „Ze kiezen er zelf voor. Er is niemand die tot top sport wordt gedwongen." GPD dies bleek dat het risico op be smetting met het virus dat aids kan veroorzaken, door besnijde nis met tweederde kan worden teruggebracht. De kans dat een besneden man zijn partner be smet is mogelijk 30 procent klei ner. De onderzoekers vermoe den dat de cellen aan de onder kant van de voorhuid zeer gevoe lig zijn voor het virus en dat ook scheurtjes en schaafwondjes het gemakkelijker maken het hiv-vi- rus op te lopen. ANP T\ff internet: www.pzc.nl u7r Internetredactie: K fit M Postbus 31 A» 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Hoofdredactie: A. L. Oosthoek Bezorgklachten: O. Bosscher (adjunct) 0800-0231231 A. L. Kroon (adjunct) op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; Centrale redactie: zaterdags tot 12.00 uur. Stationspark 28 Postbus 31 Abonnementen: 4460 AA Goes 0800-0231231 Tel: (0113)315500 autom. afschrijving acceptgiro Fax: (0113)315669 per maand: 20,55 n.v.t E-mail: redactie@pzc.nl per kwartaal: 59,75 62,00 per jaar: €229.20 233,30 Lezersredacteur: A. J. Snel Voor toezending per post geldt een Stationspark 28 toeslag. Postbus 31 E-mail: lezersservice@pzc.nl 4460 AA Goes Beëindiging van abonnementen Tel: (0113)315660 uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het Fax: (0113)315609 einde van de betaalperiode. E-mail: lezersredacteur@pzc.nl PZC, ta.v. lezersservice. Postbus 31, 4460 AA Goes Middelburg: Losse nummers per stuk: Buitenruststraatl 8 maandag t/m vrijdag: 1,25 Postbus 8070 zaterdag: 1,80 4330 EB Middelburg Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Tel: (0118)493000 Fax" (0118)493009 Bankrelaties: E-mail: redwalch@pzc.nl ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Goes: Stationspark 28 Postbus 31 Advertenties: 4460 AA Goes Alle advertentie-orders worden uitgevoerd Tel. (0113)315670 overeenkomstig de Algemene Fax. (0113)315669 Voorwaarden van Wegener NV en volgens E-mail: redgoes@pzc.nl de Regelen voor het Advertentiewezen. Terneuzen: Overlijdensadvertenties: Willem Alexanderlaan 45 maandag t/m vrijdag: Postbus 145 tijdens kantooruren 4530 AC Terneuzen zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (0115)645769 Tel. (076)5312550 Fax. (0115)645742 Fax. (076)5312340 E-mail: redtern@pzc.nl Personeelsadvertenties: Hulst: Baudeloo 16 Tel: (076)5312240 Postbus 62 Fax: (076)5312340 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Fax: (0114)372771 Tel. (076)5312104 E-mail: redhulst@pzc.nl Fax. (076)5312340 Zierikzee: Grachtweg 23a Voor gewone advertenties: Postbus 80 Noord- en Midden-Zeeland 4300 AB Zierikzee Tel. (0113)315520 Tel: (0111)454651 Fax. (0113)315529 Fax:(0111)454657 Zeeuws-Vlaanderen E-mail: redzzee@pzc.nl Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Opening kantoren Business to Business/Onroerend goed Goes, Zierikzee Tel: (076)5312277 en Hulst: Fax: (076)5312274 Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur Internet: www.pzc.nl/adverteren Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is e n onderdeel van het Wegener-concern. De door u aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze (abonnementon)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pro ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselectoor- de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk molden bij: PZC, le- zersservice. Postbus 314460 AA Goes. Behoort tot weGeNeR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2006 | | pagina 4