De ramp wordt liever vergeten
Zeeuws
Archief opent zijn schatkamers
Perfecte Nirvana-imitatie
Op praten over Tsjernobyl rust in Wit-Rusland een taboe
15
D66 roept Brinkhorst te hulp
PvdA: Eén tunnelbuis altijd open
Bootjesvouwers niet op televisie
Klachten over hardrijders Kapelle
Twee nieuwe
delen Slibreeks
Bl0f geeft twee extra
concerten in Rotterdam
Wonderkamer toont expositie Rome in Zeeland
woensdag 26 april 2006
Kinderen uit Wit-Rusland op vakantie in Vrouwenpolder, vlnr: Wika, Sasja, Olia, Dasja en Yura met juf Halina en tolk Katja.
foto Lex de Meester
DEN HAAG - De afdeling D66 Zeéuwsch-Vlaanderen
vraagt minister Brinkhorst (D66, Economische Zaken)
zijn collega Zalm (WD, Financiën) te overreden de aande
len van de Westerscheldetunnel niet te verkopen. Ook
wordt de Kamerfractie van D66 gevraagd bij een eventue
le stemming over dit onderwerp tegen te stemmen.
Volgens O Jansen van D66 Zeeuwsch-Vlaanderen past
verkoop van de tunnelaandelen niet in het gedachtegoed
van de partij, omdat een commerciële onderneming het al
leenrecht zou krijgen over de tolheffing. Uit het oogpunt
van veiligheid zou infrastructuur in handen moeten zijn
van de overheid.
De verwachting is dat na verkoop het toltarief zal stijgen,
wat ongunstig is voor Zeeuws-Vlaanderen. Ook de Staten
fractie van D66 is fel tegen verkoop van de tunnelaande
len.
MIDDELBURG - Met uitzondering van grote rampen
moet altijd één buis van de Westerscheldetunnel open
zijn voor het verkeer, zo vindt de Statenfractie van de Pv
dA.
Via schriftelijke vragen dringt die fractie bij Gedeputeer
de Staten aan op het bevorderen van zo'n maatregel.
Daarnaast pleit die fractie voor goede informatie voor het
verkeer in het geval van een stremming in de tunnel of bij
een van de bruggen over het Kanaal van Gent naar Ter-
neuzen.
Bij vertragingen moeten verkeersdeelnemers juist en op
tijd worden geïnfomeerd, aldus de fractie. Volgens die
groepering komt het de laatste tijd regelmatig voor dat de
beide tunnelbuizen gelijktijdig worden afgesloten voor
het verkeer. Dit leidt volgens de Statenleden tot lange fi
les, grote vertragingen en heel veel ergerais bij wachten
de automobilisten.
MIDDELBURG - De vier jongens die met hun recordpo
ging bootjes vouwen op het Jeugdjournaal wilden komen
hebben niet gewonnen. De Middelburgse jongens hadden
zich aangemeld om voor de camera bij het Jeugdjournaal
te vertellen over de recordpoging. Ze hebben inmiddels
ruim negenhonderd bootjes gevouwen en hopen daarmee
in het Guinness Book of Records terecht te komen. De
vier vrienden willen de recordpoging koppelen aan een
goed doel, maar ze zijn nog op zoek naar een sponsor.
KAPELLE - Bewoners van de nieuwbouwwijk Overtierin-
ge in Kapelle maken zich zorgen over de snelheid waar
mee automobilisten door hun buurt rijden. De problemen
doen zich vooral voor op de Klaproos, een geasfalteerde
doorgaande weg.
Dat blijkt uit een brief die een van de bewoners aan wet
houder J. Herselman van Kapelle heeft geschreven. In de
brief wordt de gemeente Kapelle gevraagd op korte ter
mijn maatregelen te treffen om de automobilisten te dwin
gen snelheid te minderen. Ook wordt aangekondigd dat
bewoners van de Klaproos op korte termijn een lijst met
handtekeningen zullen indienen om hun eisen kracht bij
te zetten.
Vandaag is het twintig jaar ge-
f leden dat als gevolg van een on-
K geluk in de kerncentrale in
i Tsjernobyl een radioactieve
wolk over Europa dreef. In een
driedelige serie besteedt de
PZC aandacht aan de ramp en
de gevolgen. Vandaag in de der-
■q de aflevering kinderen uit
n Wit-Rusland. Bij gastgezinnen
in Vrouwenpolder en omgeving
x komen ze twee maanden bij
ii van het leven in een gebied
waar veel mensen kampen met
'i gezondheidsproblemen.
doorSelma Osman
VROUWENPOLDER - Ze ko
men uit Mosjoel, Vilemiche en
Tolmachavo. Dorpjes aan de
grens met de Oekraïne, waar
3 het leven twintig jaar na de
wolk radioactief stof zijn gange
tje gaat. Bewoners durven anno
2006 weer appels te eten zon-
de kernramp - 26 april 1986
der ze te wassen, maar onder
de oppervlakte wordt hun le
ven beheerst door angst. Gezon
de kinderen zijn er niet, zegt
juf Halina Babaryka somber.
„Ze hebben allemaal wat. Ook
de kleintjes."
Tsjernobyl is een beladen on
derwerp voor de dertig kinde
ren die door de Stichting Tsjer-
nobylkinderen Vrouwenpolder
naar Nederland zijn gehaald.
Ze zijn zelf pas ver na de ramp
geboren. Thuis in Wit-Rusland,
in de regio Stolin op ongeveer.
150 kilometer van de ontplofte
centrale, wordt er niet over ge
kunst
door Rolf Bosboom
MIDDELBURG - Wie topstuk
ken bezit, moet ze ook als schat
ten tonen. Het Zeeuws Archief
heeft dat uitgangspunt bijna let
terlijk genomen. Van de middel
eeuwse kelders van het Van de
Perrehuis in Middelburg zijn tij
delijk ware schatkamers ge
maakt, 'waarin bijzondere stuk
ken en voorwerpen uit de collec
tie ook op een bijzondere ma
nier worden gepresenteerd.
De expositie beslaat slechts een
beperkt aantal vierkante me
ters, maar daarop is desondanks
buitengewoon veel - misschien
wel té veel - te zien. De bezoe
ker kan er moeiteloos een uurtje
ronddwalen, zonder het gevoel
te hebben uitgekeken te zijn.
De spanning wordt subtiel opge
bouwd, dankzij de mooie vorm
geving van de tentoonstelling
door Ramon de Nennie. De eer
ste ruimte is helemaal ingericht
als restauratieatelier, waarin te
zien is hoe oude boeken en ar
chiefstukken worden geconser
veerd en indien nodig gerestau
reerd, zodat ze ook in de toe
komst door belangstellenden
blijven te raadplegen.
De middelste ruimte, 'het de
pot', wordt bereikt via een (nage
maakte) kluisdeur. Daar be
vindt zich al veel moois, zoals
bouw- en waterbouwkundige
studieaantekeningen die Adri-
aan Bommenee, stadsopzichter
van Veere, rond 1730 maakte.
Of een oorkonde uit 1297 van de
burgemeester en schepenen van
Middelburg, met 'uithangende'
zegel. Het gaat om het oudst be
kende stadszegel. Even verder
op ligt het privilege uit 1574
waarbij Willem van Oranje
stadsrecht verleent aan Arne-
muiden, met onder meer de be
praat. „Te eng", antwoordt de
negenjarige Sasja. Hij denkt
dat dat komt omdat de
(groot)ouders niet meer aan de
gebeurtenissen herinnerd wil
len worden. Zelf beginnen de
kinderen er ook niet over. Ver
halen over straling en mensen
die zijn doodgegaan, horen ze
liever niet.
Sasja schaart het onderwerp on
der geheimen, die hij deelt met
een vriendje. Yura (8) moet bij
Tsjernobyl denken aan 'oorlog'.
Dat komt omdat er bij een oor
log ook veel mensen doodgaan.
Olia van negen vertelt dat ze
bang is om ziek te worden. En
de even oude Dasja wordt ver
drietig als ze het woord hoort,
omdat destijds ook veel kinde
ren ziek geworden zijn. Olia
vreest bovendien voor de ge
zondheid van haar familiele
den.
Die angst is volgens de 45-jari-
ge onderwijzeres Halina niet
ongegrond. „In de dorpen wo
nen veel mensen met kanker.
Zelfs jonge mensen van 25
jaar." Zelf verloor ze tien jaar
geleden haar zus van 37. En
ook haar tante lijdt aan kan
ker. Haar zoon kon op driejari
ge leeftijd plots een tijd lang
niet meer lopen. Halina's fami
lie is echt geen uitzondering, be
nadrukt ze. „Dit overkomt veel
families."
Ze herkent het niet-willen-we
ten, waar de kinderen over spre
ken. Met haar eigen (volwas
sen) kinderen spreekt Halina
ook niet over Tsjernobyl. „Het
is gewoon een angstaanjagend
onderwerp." Aan de andere
kant geeft ze aan dat de bevol
king onwetend of niet, blijft zit
ten met de gevolgen. „Die kun
je niet. laten verdwijnen." Ze
vergelijkt het leven in de getrof-—
fen regio met het wonen in een
huis, waarvan je weet dat het
op instorten staat. „Je woont
er, maar je wilt er niet dage
lijks aan denken."
De 21-jarige Katja. Vinnikova -
vertaalt de woorden van de kin
deren en hun juf. Ze legt uit
paling 'dat de burcht van Arne-
muiden voortaan zal wezen een
stad, geheel en al bevrijd van de
oude voorgaande keuren, ordon
nantiën en jurisdictie van de
stad Middelburch'.
Een vitrine bevat allerlei curio
sa, zoals negentiende-eeuwse
stereofoto's van Goes en Middel
burg, maar ook het dikste boek
uit het Zeeuws Archief: resolu-
dat de meeste kinderen in het
begin niet eens wisten waarom
ze in Vrouwenpolder waren.
„Ze verbinden hun eigen leven
niet aan wat er in Tsjernobyl is
gebeurd."
De kinderen uit Stolin kennen
het verhaal van de ramp met de
kerncentrale wel. Ze vertellen
over een soort benzineregen die
groénte, fruit en later alle ande
re producten zoals vlees en
melk besmette. „Niemand wist
ervan", weet Dasja. „Op de dag
van de explosie werd aan de
mensen niets verteld. Een aan
tal kinderen heeft gehoord over
mensen die vanuit helikopters
zakken met kleding en cement
ties van de Staten van Zeeland
in een perkamenten band
(1784). Het is tientallen centime
ters dik, waardoor het nauwe
lijks nog kan worden opengesla
gen. Ernaast ligt uiteraard het
kleinste boekje uit de collectie,
een roodleren met goud bestem
peld boekbandje uit 1790, zo
groot als een duimnagel.
Op een scherm is de film Bezoek
aan Middelburg te zien, door J.
Jacobs uit Ridderkerk in 1935
gemaakt. Hij filmde vanaf de
Lange Jan, tijdens de week
markt en gedurende de kermis.
Op de film zijn veel gebouwen
te zien die tijdens het bombarde
ment op Middelburg in mei
1940 werden verwoest.
Achter een rood gordijn is de
laatste ruimte, afsluitbaar met
een metalen hekwerk. Op de
vloer ligt een rood tapijt en er
heerst een bijna gewijde sfeer,
om duidelijk te maken: dit is het
heilige der heiligen, op Zeeuws
archiefgebied tenminste. Het is
de feitelijke Schatkamer.
Terwijl de andere twee ruimtes
veel materiaal bevatten, telt de
op de reactor gooiden om te
voorkomen dat de straling zich
zou uitbreiden. De juf bevestigt
dat verhaal. Zelf herinnert ze
zich nog goed hoe het volk in
Wit-Rusland dagen na de ramp
nog van niets wist. „Op 1 mei,
de nationale dag van de arbeid,
genoten de mensen op straat
van de regen als een welkome
afwisseling op het warme voor
jaarsweer."
Vaak ziek
Twintig jaar later ziet de onder
wijzeres met lede ogen de gevol
gen van de ramp bij de genera
tie die acht tot tien jaar gele
den pas werd geboren. „De kin
Schatkamer slechts enkele stuk
ken en voorwerpen, om te onder
strepen dat het om ware topstuk
ken gaat. De mooiste plaats is
voor het oudste stuk uit het ar
chief: een akte op parkement
waarbij bisschop Baldwinus
van Utrecht de parochianen van
Hoogelande toestemming geeft
een eigen kerk te bouwen, om
dat zij tijdens hun kerkgang
naar Middelburg regelmatig
werden overvallen. De akte is in
middels 817 jaar oud en ver
keert, zo te zien, nog steeds in
goede staat.
Wijnkoper
Het mooiste topstuk is niette
min het prachtig geïllustreerde
familieboek van de Middelburg
se wijnkoper Hendrik Brouwer
(1769-1837), met een veelheid
aan genealogische beschrijvin
gen en dagboekaantekeningen.
Op 24 januari 1793 noteert hij
bijvoorbeeld dat hij de donder
dag ervoor '(Juist op mijn 24e
Verjaardag), voor de Edele Acht
bare Heeren Bewindhebberen
van de Oost-Indise Comp. ka
deren zijn vaak ziek. Hun im
muunsysteem is erg zwak. Ze
hebben chronische buikklach
ten, schildklierproblemen, zere
kelen en gezwollen lymfklie-
ren." Alsof het de gewoonste
zaak van de wereld is, vertellen
Dasja, Olia en Yura dat ze
thuis soms om de dag hoofd
pijn hebben. „Hier niet." De
kinderen hebben een gezonde
rode blos gekregen. Ze genieten
van de schone lucht én de Hol
landse appels. Sasja eet er wel
vijf per dag. Ze smaken beter
dan thuis, waar de kinderen
zich omringd weten door radio
activiteit. Ze krijgen er voor
lichting over op school. Olia
mer Zeeland, (is) aangesteld tot
kassier voornoemt'.
Het derde topstuk heeft vooral
historische waarde. Het is de ak
te op perkament (1551) waarbij
Maximiliaan van Bourgondië,
markies van Veere en Vlissin-
gen, aan de stad Veere een ver
guld zilveren drinkbeker
schenkt. De regerend vorst, te
vens de huidige markies of mar
kiezin van Veere, is de enige die
uit de beker mag drinken. Vorig
jaar juni gebeurde dat bij het be
zoek van koningin Beatrix aan
Zeeland.
De Schatkamer bevat verder te
keningen in kleur van J. Arends,
een aquarel van J.F. Schütz en
een tekening in kleur van L.F.
van Nieuwland. Ook wordt een
film van de watersnoodramp in
1953 getoond. Bijzonder daar
aan is dat het een van de weini
ge is met kleuropnames.
Expositie: 'Schatten uit het
Zeeuws Archief', tot 11 november
in het Zeeuws Archief, Hofplein
16, Middelburg. Geopend: ma.-vr.
en elke eerste zaterdag van de
maand, 9-17 uur.
denkt in de toekomst gezond te
kunnen blijven door het eten
van een heleboel appels en vita
mines. Sasja heeft een andere
oplossing: „We moeten vaker
naar het buitenland."
De president van Wit-Rusland
wil echter dat er een eind komt
aan de kindervakanties naar
Europa. Dat stemt Katja som
ber. „Ik denk dat deze kinde
ren zo'n vakantie hard nodig
hebben. Er bestaat een grote
kans dat hun ouders ouder wor
den dan zij. Misschien worden
ze maar vijftig of zestig jaar.
We weten dat het met de vol
gende generaties slechter
gaat."
MIDDELBURG - In de Slib
reeks zijn twee nieuwe delen ver
schenen: Oppervlakte(s) van
Eric Suchère (nummer 115) en
Zwerfmotief van Hester Knibbe
(116).
Suchère is de Franse dichter die
vorig jaar enkele maanden in
kunstcentrum deWillem3 in Vlis-
singen verbleef. Oppervlakte(s)
is de neerslag van zijn ervarin
gen. De sterk beeldende tekst,
waarin hij de oppervlaktes van
schilderijen minutieus be
schrijft, is vertaald door Kim
door Rolf Bosboom
MIDDELBURG - Na Wishbone
Ash haalt Stichting Survivors-
land opnieuw een opvallende
naam naar Middelburg. Zondag
speelt de band Australian Nirva
na in café 't Schuttershof. Aan
vang: 15.30 uur.
Survivorsland organiseert evene
menten op kunst- en cultureel
gebied om geld in te zamelen
voor de kankerbestrijding. Vo
rig jaar zomer werd een groot
festival in Vlissingen gehouden.
In februari speelde de Britse
classicrockband Wishbone Ash,
opnieuw, in Zeeland op uitnodi
ging van Survivorsland. Dat le
verde een uitverkochte zaal op.
Australian Nirvana begon tien
jaar geleden 'als een grap, maar
is in de loop der jaren uitge
groeid tot een serieuze onderne
ming. Het doel is de legendari
sche band Nirvana, waaraan in
1994 een einde kwam na de zelf
gekozen dood van zanger Kurt
Cobain, zó goed mogelijk te imi
teren.
Dat lukt ze aardig, want in En
geland werd Australian Nirva
na uitgeroepen tot 'the best tri
bute band on earth'. Frontman
'Bint Cokain' lijkt niet alleen
als twee druppels water op zijn
voorbeeld, maar ook zijn zang
en bewegingen zijn vrijwel iden-
MIDDELBURG - Rome in Zee
land is de titel van de expositie
die vanaf vandaag is te zien in
de Wonderkamer, de dependan
ce van het Zeeuws Museum in
de Bogardstraat in Middelburg.
De tentoonstelling omvat twee
Nehalenniastenen, zegelringen
van (half)edelstenen of glaspas
ta met afbeeldingen die verwij
zen naar familie of een godheid,
Andringa. De omslag is ge
maakt door de Franse schilder
Philippe Richard. Het is de be
doeling om in het kader van de
Slibreeks elk jaar iemand uit te
nodigen wat langere tijd aan de
Schelde te verblijven en daar
over een deeltje te maken. Dit
jaar is dat de Nederlandse dich
teres Astrid Lampe. Nummer
116 uit de Slibreeks is een ge
dichtenbundel van Hester Knib-
tiek. De optredens van de groep
roepen hetzelfde gevoel op als
Nirvana destijds deed.
De volgende activiteit van Survi
vorsland is alweer in aantocht.
Zondag 28 mei geeft de Canade-
versierd aardewerk, schalen en
restanten van Romeinse sanda
len. Bezoekers mogen raden hoe
veel de Nehalenniasteen weegt.
De tentoonstelling duurt tot en
met zondag 30 april en is dage
lijks geopend van 13.00 tot
17.00 uur.
Rome in Zeeland is de vierde in
de reeks van kortlopende exposi
ties die tot de zomer in de Won
derkamer worden gehouden.
be. Zij heeft onder meer een aan
tal werken bijeengebracht die
de sfeer van de Zuid-Hollandse
eilanden hebben. Enkele andere
gedichten gaan over beelden uit
de beeldende kunst. In de Slib
reeks worden dit jaar ook nog
uitgaven van Wim Hofman en
Teja van Hoften verwacht. De
reeks wordt uitgegeven door
CBK Zeeland, het Centrum voor
Beeldende Kunsten, Vormge
ving en Architectuur in Middel
burg. Daar zijn de nieuwe delen
ook verkrijgbaar. Zie www.cbk-
zeeland.nl.
se band Last Supper een con
cert in 't Schuttershof. De mu
ziek van de groep, die vorig jaar
verraste op het festival Bospop,
wordt omschreven als een mix
van Pearl Jam, Live en Creed.
Hierna volgen: Wapens (3-7
mei), Bot en been (10-14 mei),
Boeken (17-21 mei), Zwarte Mo
de (24-28 mei), Landschappen
(31 mei-5 juni), Erotiek (7-11
juni), Schoenen (14-18 juni),
Smaak (21-25 juni) en Porselein
(28 juni-2 juli).
Elke tentoonstelling wordt
vormgegeven door beeldend
kunstenaar Piet Dieleman uit
Middelburg.
ROTTERDAM - De belangstelling voor de Umoja-concerten van
Blof in Rotterdam is zo groot, dat er twee extra optredens komen:
op donderdag 8 juni en donderdag 24 augustus. Het gaat dan om
)-out concerten.
Aan de optredens, in het Nieuwe Luxor, nemen veel buitenlandse
artiesten deel die ook hebben meegewerkt aan Blofs album Umoja.
De eerder aangekondigde en inmiddels uitverkochte concerten zijn
°P 9 en 10 juni en 25 en 26 augustus. De aanvang is telkens om
20.00 uur, behalve op 10 juni, als al om 18.00 uur wordt begonnen.
De kaartverkoop voor de extra optredens begint vandaag om 11.00
uur, uitsluitend via het Nieuwe Luxor. Dan komt ook nog een be
perkt aantal extra zitplaatsen beschikbaar voor de overige concer
ten.
Het familieboek van de Middelburgse wijnkoper Hendrik Brouwer (1769-1837).
foto Ramon de Nennie
Frontman 'Burt Cokain' van de band Australian Nirvana.
