De koeien moesten weer op stal
ijnenspel en kleur geven
glaskunst extra dimensie
PZC
Heinkenszand beleeft
finale van 2nd Influenz
17
Ministers hadden geen idee van ernst kernramp in Tsjernobyl
Auto in brand op A58 bij Rilland
Computers bedrijven gestolen
Bedrijfsauto's opengebroken
Inbraak in Middelburg
Vrouw steelt voor vriendin
Dierenambulance federatielid
Documentaire
over boer John
in Schuttershof
Voorpremières
Film by the Sea
in Vlissingen
Musea wisselen
schilderijen uit
dinsdag 25 april 2006
Woensdag is het twintig jaar
geleden dat als gevolg van een
ongeluk in de kerncentrale in
Tsjernobyl een radioactieve
wolk over Europa dreef. In een
driedelige serie besteedt de
PZC aandacht aan de ramp en
de gevolgen. De tweede afleve
ring belicht de manier van rea
geren op de ramp en de effecten
daarvan op de gang van zaken
op het boerenbedrijf.
door Ben Jansen
GOES - De lente talmt in 1986.
Rond Koninginnedag pas kun
nen de koeien naar buiten. Ein
delijk. Koeien blij en veehou
ders opgelucht. De laatsten had
den de afgelopen weken met
enige zorg naar hun voervoor-
raad gekeken. Doordat de bees
ten zo lang op stal moesten blij
ven, begon die aardig op te ra
de kernramp - 26 april 1986
ken. Maar gelukkig, de natuur
brengt weer uitkomst.
B; Aan het welbehagen van
koeien en vèehouders komt za
terdagmiddag 3 mei een abrupt
einde. Milieuminister P. Winse-
o; mius gebruikt het televisiepro
gramma Tineke om de koeien
terug naar binnen te verordon
neren. Er dreigt radioactieve re
gen.
Sinds begint die week weet de
Westerse wereld dat zich een
ongeluk heelt voltrokken in
een kerncentrale in de Oekraï
ne. Ontploffing', brand, ernsti
ge gezondheidsrisico's voor de
omgeving en voor hulpverle
ners en een wolk radioactief
stof die in noordwestelijke rich
ting drijft. De Sovjet-autoritei
ten proberen de ramp die zich
op 26 april voltrok, aanvanke
lijk stil te zwijgen. Wanneer in
Zweden en Duitsland verhoog
de radioactiviteit wordt geme
ten en satellietbeelden laten
zien dat er met een van de vier
kerncentrales van Tsjernobyl
iets mis is, moeten ze twee da
gen later wel met inf ormatie ko
men. De ernstigste catastrofe
bij de opwekking van energie
door middel van kernsplitsing
is officieel een feit.
In de eerste week na de ontplof
fing in Tsjernobyl blijkt hoe
slecht de wereld is voorbereid
op zo'n ramp. Ook de Neder
landse overheid weet niet wat
ze ermee aan moet. De minis
ters hebben geen idee van de
ernst en van de consequenties
voor de Nederlandse huishou
dens. De aandacht gaat vooral
uit naar mogelijkheden om
eventuele stealings- en besmet
tingrisico's te beperken. De in
formatieverstrekking aan de be
volking komt maar matig uit
de verf. Winsemius' verzoek
aan de NOS dagelijks één a
twee minuten nieuws over
Tsjernobyl i-n de uitzending te
mogen brengen, wordt hooghar
tig geweigerd.
De onzekerheid over stralings
normen is groot. Voor alle vei
ligheid wordt de consumptie
van in de openlucht geteelde
bladgroenten als spinazie, sla
en andijvie ontraden. De vraag
naar deze groenten zakt volle
dig in. Ook bezitters van een
volkstuin krijgen het advies
hun groene weelde liever niet
op te eten. Wanneer het KNMI
voor zaterdagavond 3 mei re
gen voorspelt, grijpt Winse
mius in. Die regen betekent dat-
vrij in de lucht zwevend radio
actief stof' op de grond kan neer
slaan. Ook op gras met het risi
co dat melk en zuivelproducten
een te grote hoeveelheid radio
actieve stoffen bevatten. Dus
die koeien moeten terug naar
binnen. Met dank aan Tineke.
Veehouder H. Steenblok uit
Deze Vlissingse groenteboer wist het zeker: zijn waar had geen 'nasmaak'.
Nieuwdorp herinnert zich de
oproep. Twee politiemensen
kwamen hem zeggen dat hij
zijn net buiten gelaten koeien
weer op stal moest zetten. „Het
staat me nog bij, want de
koeien kondén pas laat naar
"buiten dat jaar, omdat het zo
lang duurde voordat het gras
begon te groeien. Ik heb wat
grasland op een dijktalud dat
op het zuiden ligt. Daar stond
flink wat gras en de beesten wa-
ren zich er te goed aan het
doen. En toen kwamen die poli
tiemannen. Ach, het liep zo'n
vaart niet. Ik heb ze eerst kof
fie gegeven, zodat de koeien
nog even konden dooreten."
Klaaglijk loeiend lieten ze zich
weer terugdrijven in de stal.
De grote vraag bij menig vee
houder was: hoe lang gaat dat
duren. De ruwvoervoorraad
was zo goed als uitgeput en
nieuw gras was nog niet inge
kuild. Veel veehouders vonden
dat Winsemius daar te luchthar
tig over was: als het voer bij de
een op was, dan moest een colle
ga maar helpen. Gelukkig duur
de de opstalplicht niet lang. Op
7 mei werd de maatregel inge
trokken. Koeien blij en de vee
houders opgelucht. De nucleai
re vuil verwerker van Neder
land, de Centrale organisatie
voor radioactief afval (Covra)
in Vlissingen-Oost, is in 1986
nog in staat van oprichting.
„Als zo'n calamiteit zich nu
zou voordoen, zouden wij onze
deskundigheid op het gebied
van meten van radioactiviteit
en het beoordelen van risico's
zeker kunnen inzetten", verze
kert directeur ÉL Codée. „Het
ontbreken van die deskundig
heid leidde tijdens de Tsjer-
nobyl-periode tot veel onzeker
heid en daardoor ontstond een
archieffoto Ruben Oreel
voedingsbodem voor angst.
Achteraf moet je op basis van
de meetresultaten van toen
vaststellen dat er geen aanlei-,
ding was voor de maatregelen
die zijn genomen. Er is voor ge
kozen het zekere voor het onze
kere te nemen." Inmiddels zijn
er - ook in Europees verband -
normen ontwikkeld op grond
waarvan bij een herhaling van
een ernstig nucleair incident be
ter kan worden bepaald welke
aanpak nodig en zinvol is.
Codée: „Vergelijk het maar met
de vogelgriep. Dat is zeker een
les uit Tsjernobyl geweest."
RILLAND - Een personenauto is gistermorgen rond half
negen in brand gevlogen op Rijksweg A58 ter hoogte van
Rilland. De bestuurster, een 35-jarige inwoonster van Ber
gen op Zoom, kon op tijd haar wagen verlaten. De brand
is geblust door de brandweergroep Rilland.
KAMPERLAND - Uit bouwketen die aan cle Jacobaweg
in Kamperland staan is afgelopen weekeinde computerap
paratuur en gereedschap gestolen. De diefstal werd maan
dagmorgen ontdekt. De waarde van de spullen is niet be
kend. Ook bij een bedrijf aan cle Albert Plesmanweg in
Goes zijn vier computers weggenomen. De dader(s)
wist(en) het pand binnen te komen door enkele ruiten in
te slaan. De waarde van de goederen is niet bekendge
maakt.
ARNEMUIDEN - In een bedrijfsauto die geparkeerd
stond aan de Pinksterbloemlaan in Arnemuiden is tussen
zondagmiddag en maandagochtend ingebroken. Uit de au
to is gereedschap ter waarde van enkele honderden euro's
gestolen. Aan de Noorderbaan in Vlissingen is afgelopen
weekeinde de navigatieapparatuur gestolen uit een gepar
keerde bedrijfsauto. Een ruitje van de auto was vernield.
MIDDELBURG - In een woning aan de Ewisland in Mid
delburg is in de nacht van zondag op maandag ingebro
ken. De bewoners lagen te slapen toen de inbraak plaats
vond. Uit de woning is geld meegenomen en twee mobiele
telefoons. Het is onduidelijk hoe de inbrekers zijn binnen
gekomen.
VLISSINGEN - In de Aldi in Vlissingen is gistermiddag
rond kwart voor twee een winkel dievegge op heterdaad
betrapt. De 54-jarige vrouw werd aangehouden door win
kelpersoneel. Het personeel heeft de vrouw overgedragen
aan de politie. Ze verklaarde boodschappen te hebben ge
daan voor haarzelf en voor een vriendin. Haar eigen bood
schappen had zij wel afgerekend, maar die voor haar
vriendin niet.
GOES - Dierenambulance De Bevelanden en omstreken
is sinds afgelopen weekeinde erkend lid van cle Federatie
Dierenambulances Nederland (FDN). De dierenambulan
ce van de Stichting Dierenvrienden Schouwen-Duiveland
werd eind vorig jaar al FDN-lid. Beide ambulances begon
nen eind 2004, begin 2005. Het lidmaatschap van de lan
delijke koepel betekent dat beide organisaties aan stren
ge eisen moeten voldoen. De ambulances moeten 24 uur
per dag, zeven dagen per week oproepbaar zijn en elke
plek in het verzorgingsgebied binnen een half uur kunnen
bereiken. Ook de administratie, de inrichting van de auto
en opleiding en kwaliteit van personeel dienen aan de,
FDN-maatstaven te voldoen.
kunst
ïpressie van de expositie in galerie Eikenaar.
foto Marijke Folkertsma
joorEsme Soesman
IURGH-HAAMSTEDE - De
glazen objecten van Cees Kok
Ben er stevig uit. Een robuust-
leid die vooral is terug te voe-
en op de eenvoud van de door
le® geproduceerde vormen.
Maar het glaswerk van Kok, dat
01 en met 3 juni in
alerie/atelier Jan Eikenaar in
urgh-Haamstede is te zien, is
agder dan dat. Met lijnen-
en kleurgebruik geeft hij
bowls en ander werk een
dimensie.
op de zij gelegen klokvor-
laten in één oogopslag een
P van de mogelijkheden
die glas als grondstof biedt.
Uw/rode strepen versus
rood/blauwe strepen. Mat-
versus transparant. Lijnen
die tegengestelde bewegingen
suggereren. Uit beide - bloem
kelken voorstellende - objecten
priemen helderrood gekleurde,
sierlijke glazen stengels bij wij
ze van stampers.
Haast frivole uitingen voor wie
de verzameling werken van edel
smid van weleer Kok bij Jan Ei
kenaar beziet. Zijn glasobjecten
stralen bruikbaarheid uit, zij
het in een brede set van de-
coren. Eenvoudig groen getint
stevig glas, waarover sierlijke
brede ribbels een evenwichtig
patroon trekken. Een bladgou
den rand geeft de bowl een antie
ke uitstraling.
Even verderop een bowl waarbij
in het glas subtiele lijnen zijn ge
trokken. Binnenin zit een twee
de rode vaas gestoken, wat het
geheel eerder een hedendaags ca
chet geeft. Met datzelfde princi
pe gaat Kok nog vrijer aan de
gang in cle productie van 'zwe
vende' vazen. In een tranpa-
rant-glazen bowl is een rode
vaas schuin weggezet. Er zijn,
zo laat Kok ontegenzeggelijk
zien, ontelbare variaties moge
lijk. Zoals de keramisch ogende
gezandstraalde pot, waarin wor
mvormige butsen de stevige uit
straling nog eens extra onder
strepen. De binnenkant bak-
steenrood. De buitenkant in
kleur verlopend van zwart naar
geel.
Glasmakersfamilie
Zo op het oog lijkt er van glas
geen sprake, maar die illusie
wordt snel doorbroken. De bo
venrand van de pot ontbloot
nauwkeurig de verschillende
glaslagen waaruit het object is
opgebouwd.
Glasmaker Kok is van origine
edelsmid van beroep. Jaren gele
den ontdekte hij glas als crea
tief materiaal. Niet geheel ver
wonderlijk, gezien het feit dat
hij - volgens zijn curriculum vi-
tae - aan moeders zijde afstamt
van glasmakersfamilie Pelle
grini.
Deze familie hield zich vanaf
eind 1800 in Leerdam bezig met
glasblazen. De aantrekkings
kracht van het breekbare materi
aal ligt voor Kok onder meer be
sloten in het samenspel dat glas
aangaat met licht.
De glasobjecten van Kok zijn, met
een serie etsen van Bregje Mole
naar, te zien tot en met zaterdag 3
juni in Galerie/atelier Jan Eilcen-
aar aan de Zuidstraat in
Burgh-Haamstede. De galerie is ge
opend donderdag tot en met zater
dag van 12.00 tot 17.00 uur en iede
re laatste zondag van de maand.
MIDDELBURG - In filmtheater
Schuttershof in Middelburg is
morgenavond de documentaire
The real dirt on farmer John te
zien. De voorstelling begint om
acht uur met een inleiding.
De Engelstalige, niet ondertitel
de film van Taggart Siegel was
eerder te zien op het Internatio
nal Documentary Festival Am
sterdam en gaat over de Ameri
kaanse boer John Peterson, die
zelf het script voor de film
schreef.
Hij maakte, na een crisisperiode
waarbij het familiebedrijf aan
de rand van de afgrond geraak
te, de overstap naar de biolo-
gisch-dynamische landbouw.
Zijn CSAboerderij (Community
Supported Agriculture) heeft nu
tientallen aandeelhouders, die
ook meehelpen op het land, en
verzorgt honderden groentepak
ketten voor afnemers in Chicago
en omgeving. Er zijn nu bijna
duizend CSA-bedrijven in Ame
rika.
De inleiding en nabespreking
van de voorstelling worden ver
zorgd door Jan Diek van Mans-
velt, expert op het gebied van
biologische landbouw, land
schap en voeding en een vriend
van hoofdrolspeler John Peter
son.
VLISSINGEN - In het kader
van 'Film by the Sea door het
jaar' is vanavond de voorpremiè
re van American Dreamz, een sa
tirische komedie van regisseur
Paul Weitz American pie, In
good company).
De hoofdrolspelers zijn Hugh
Grant, Dennis Quaid en Willem
Dafoe. De voorstelling in de Vlis
singse bioscoop CineCity begint
om 20.00 uur.
Over twee weken, dinsdag 9 mei
om 20.00 uur, wordt in samen
werking met de Roosevelt Stich
ting Old Gringo (1989) van Luis
Puenzo vertoond, met hoofdrol
len van Jane Fonda en Gregory
Peck. De film is gebaseerd op
het verhaal Gringo viejo van de
Mexicaanse schrijver Carlos
Fuentes. Hij is een van de laurea
ten bij de Four Freedoms
Awards, die zaterdag 13 mei in
Middelburg worden uitgereikt.
door Rolf Bosboom
HEINKENSZAND - De Sten-
ge in Heinkenszand is vrijdag
het toneel van de finale van ta
lentenjacht 2nd Influenz. Er
treden zeven bands en vier
dansgroepen aan, die zijn
voortgekomen uit de zes voor
rondes die de afgelopen maan
den werden gehouden in De
Klomp in Ovezande.
2nd Influenz, een initiatief
van de Jongerenraad Borsele
en het project C-Culture van
de provincie, heeft hetzelfde
doel als Hooikoorts op Walche
ren: jonge muziek- en dans
groepen de kans geven zich te
presenteren en podiumerva
ring op te doen.
De muziekwinnaar van de fina
le van Hooikoorts, vorige
week gehouden, staat ook in
de eindronde van 2nd Influez:
de britrockgroep Ocean's Ed
ge uit Oud-Vossemeer. Zij ne
men het op tegen indieco-
re-groep Sense Forward, Grou
se, BDM Entertainment (rap),
cabaretrockgroep Joop, black-
metalband Xtortion (ook fina
list bij Hooikoorts) en DjaZaR-
hoo (rock), die door het pu
bliek in de finale is gestemd.
De deelnemende dansgroepen
zijn: Junior Dance Art, Vi-
vrant Thing, Do-It en, als pu
blieksfavoriet, Trouble. Vi-
vrant Thing won vorige week
de Hooikoorts-finale, waaraan
ook Junior Dance Art deel-
Aan 2nd Influenz deden dit
jaar zo'n dertig bands en
twaalf dansgroepen mee. De fi
nale in De Stenge begint vrij
dag om 20.00 uur. Tijdens het
juryberaad speelt Outsmarted,
vorig jaar winnaar van Hooi
koorts en finalist van 2nd In
fluenz.
Sense Forward, een van de finalisten van 2nd Influenz.
ARNEMUIDEN - Het Oudheid
kundig Museum Arnemuiden
leent het schilderij Gerechtig
heid verhoocht een volk van de
zeventiende-eeuwse schilder
Dirck van Deelen uit aan het
Noordbrabants Museum in Den
Bosch.
Het Bossche museum gebruikt
het werk voor de tentoonstelling
'Spreken is zilver, kijken is
goud. Spreekwoorden en gezeg
den, van Bruegel de Oude tot
Freek de Jonge'. Deze wordt za
terdag geopend en duurt tot en
met 3 september.
Als tegenprestatie krijgt het mu
seum tijdelijk de beschikking
over het schilderij Allegorie op
de deugdzaamheid van Lode-
wijk Vay.
Hij werd in 1630 in Bergen op
Zoom geboren en trad in 1655
toe tot het Sint. Lucasgilde in
Middelburg.
Het werk is vanaf zaterdag, als
het seizoen voor het museum be
gint, te zien in Arnemuiden.
