PZC
De keuken glimt en glanst
Groene bloemen springen in het oog
Bouwtekening
Dunne infraroodfolie
als alternatief voor cv
W 3
ONDER DE PANNEN
zaterdag 22 april 2006
Er was nog wat wel wat
terrein te winnen.
Schoorvoetend verandert
de keuken in een volwassen
onderdeel van het interieur.
De losse elementen hebben
het niet gered. In plaats
daarvan is de eigentijdse
keuken een architectonisch
hoogstandje. Zoals blijkt
uit de nieuwe collecties van
de keukenproducenten die
in Milaan te zien waren.
De verticale afzuigkap is afkomstig uit de restaurantkeuken.
foto's GPD
farmer is terug in de keuken.
Gewapend met een spuitbus
allesreiniger en zacht doek
je liepen ze vorige week over.de
Eurocucina, de belangrijkste
keukenbeurs in Milaan, druk te
poetsen.
Want hoogglans, glas en roest
vrij staal mag dan de trend zijn
in keukenland, het vergt wel het
getrainde oog van een schoonma
ker om ervoor te zorgen dat
werkbladen en frontjes er fraai
glanzend blijven uitzien.
Een aanbeveling? Nee, niet echt,
maar wie maalt daar om. De ei
gentijdse keuken is een architec
tonisch hoogstandje, een vol
waardige ruimte die steeds min
der onderdoet voor de woonka
mer. De systemen van onder an
dere Poggenpohl, Comprex, Sca-
volini, Snaidero en Dada ogen
als cockpits. Het zijn stralende
meubels, met professionele ap
paratuur die schreeuwt om ge
bruikt te worden.
Om het jaar ontmoeten keuken
producenten elkaar in Milaan
tijdens de vakbeurs Eurocucina.
Dat de aandacht voor de keuken
de laatste vijftien jaar enorm ge
groeid is, blijkt uit de stijgende
bezoekerscijfers.
Vreemd is dat niet, want de ont
wikkelingen op keukengebied
gaan razendsnel. De eerste ver
andering kwam medio jaren ne
gentig met de modulaire keu
ken, een systeem waarbij ver
schillende elementen bij elkaar
konden worden geplaatst. Ge
makkelijk bij een eventuele ver
huizing, want naast meubilair
en huisraad kon ook de zo keu
ken mee.
Maar dat het zo niet werkt, we
ten de tientallen keukenprodu
centen inmiddels ook. Net als
het bankstel in de woonkamer is
de dure keuken niet langer hei
lig. Anders gezegd: de gemiddel
de levensduur van een keuken is
behoorlijk teruggelopen. Na
zo'n tien jaar heeft een behoor
lijk deel van de Nederlanders al
weer behoefte aan een nieuwe
kookplaats. Dus waarom de
oude dan nog verhuizen?
Meubelstuk
In plaats daarvan is de keuken
veranderd in een meubelstuk
dat perfect is afgestemd op de
wensen van de gebruikers, maar
vooral op het interieur. In een
gesloten ruimte staat de kook
plaats op zich. Zo niet in de
open keuken, die stilistisch ge
zien nadrukkelijk is afgestemd
op de woonkamer. Het onvermij
delijke kookeiland (alleen ge
schikt voor echt grote ruimtes)
dijt uit en herbergt naast for
nuis en waterplaats ook voldoen
de zitplaatsen.
De keuken is kortom een mo
deartikel, waarvan er volgens
cijfers van de Centrale Branche
vereniging Wonen in Nederland
jaarlijks zo'n 225.000 worden
verkocht. Ruim tachtig procent
daarvan via de keukenspeciaal
zaken, die samen een omzet
draaien van 1,7 miljard euro.
Hoe trendgevoelig de keuken is,
blijkt onder andere uit de nieu
we modellen van Valcucine, die
compleet geleverd worden met
bijpassend meubilair. Vaak is
dat gemaakt van hetzelfde mate
riaal als het werkblad, zoals bij
de keukens van Poggenpohl.
Net als de keukens van andere
merken is een deel daarvan uit
gevoerd in (zwart) hoogglans.
Populair is ook Corian, een
kunststof ontwikkeld door Du-
pont dat zich gemakkelijk in al
lerlei vormen laat gieten. Ook
natuursteen (marmer) beleeft
een revival, waardoor de keu
ken een chique uitstraling
krijgt. Blikvanger in de keuken
blijft de afzuigkap, die welis
waar een andere vorm heeft dan
pakweg vijf jaar geleden. Vaak
zijn het hoge buizen of kokers
die de hoogte van de ruimte be
nadrukken, maar ook de profes
sionele, verticaal geplaatste kap
rukt op. Het voordeel daarvan is
dat deze nooit in de weg zit. Hoe
wel de meeste afzuigkappen zijn
gemaakt van roestvrij staal dui
ken ook materialen als hout en
melkglas op.
Trendy kleuren voor de vaak
greeploze frontjes zijn zwart,
geel, groen en goud. Maar ook
luxere houtsoorten als zebrana,
walnoot, wengé en rozenhout
doen het goed. En hoewel de re-
trotrend in de keuken domi-.
neert - in Milaan waren nogal
wat keukens met afgeronde hoe
ken te zien - mag het qua vorm
geving tegenwoordig weer wat
losser.
Hoe mooi de eigentijdse keu
kens dan ook mogen zijn, blijk
baar hoeft de kookplek niet al
tijd in het zicht te zijn. In op
mars zijn de schuifwanden die
werkblad en apparatuur aan het
oog onttrekken.
Paul Geerts en Anja Sparidaans
Je zou denken dat groene bloe
men in een tuin niet opvallen
omdat ze verloren gaan tussen
het alom aanwezige groen. Maar
nee hoor, de meeste groene bloe
men zie je van meters afstand.
Hun groen is vaak net iets an
ders en intenser dan het groen
van blad, waardoor groene bloe
men juist in het oog springen.
Op het ogenblik bloeien de groe
ne kerstrozen nog steeds, dank
zij een koud voorjaar. Kerstro
zen - Helleborus voor kenners -
zijn sterk in de mode. Zo sterk
zelfs, dat veel kwekers speciale
Helleborusdagen organiseren
die duizenden liefhebbers trek
ken.
Vooral de donkere bloemkleu-
ren zijn in trek, hoe donkerder
de bloem, hoe gewilder de plant.
Voor bijna-zwarte variëteiten
met namen als 'Black Knight',
'Queen of the Night' en 'Schwar-
zes Gold' wordt een vermogen
neergeteld. En ze zijn ook mooi
hoor, die pikzwarte bloemen, ze
ker als een bos goudgele
meeldraden het zwart van de
bloem nog accentueert. Alleen -
van een afstand zie je ze niet, ze
vallen weg tegen de zwarte aar
de die er in deze tijd van het
jaar nog volop is en de goudgele
meeldraden zijn onzichtbaar om
dat de bloemen van kerstrozen
knikken. Wat je vanaf een grote
afstand wel ziet, zijn witte en
lichtroze bloemen. En groene.
De appelgroene bloemen van
Helleborus corsicus bijvoor
beeld, of van Helleborus orienta-
lis 'Celadon' stralen je van me
ters ver tegemoet. En laten de
groenbloeiende kerstrozen nu
ook het laagst geprijsd zijn. Als
ik naar zo'n Helleborusspekta-
kel ging, dan wist ik het wel.
Combineer groenbloeiende
kerstrozen met felblauwe Scil-
la's voor een onvergetelijk ef
fect. Groen met blauw is een
van de meest dramatische kleu
rencombinaties die we in de
tuin kunnen maken, vooral als
het groen naar gifgroen neigt.
Als de kerstrozen eindelijk zijn
uitgebloeid, zou je hetzelfde
kunnen bereiken door de gen-
tiaanblauwe ridderspoor Delphi
nium 'Völkerfrieden' te combine
ren met de felgroene belletjes
van de siertabak Nicotiana
langsdorffi, een eenjarige waar
van je het zaad met gulle hand
op iedere plaats in de tuin kunt
uitstrooien omdat groen nooit
met andere kleuren vloekt.
Vergeet niet dat alle tabakssoor
ten lichtkiemers zijn, wat in
houdt dat het zaad alleen kiemt
als het aan de oppervlakte ligt,
en niet als u het begraaft.
Ook de liefhebber van rotsplan-
ten kan de groen-blauwe vlag
hijsen. Gentiana acaulis bijvoor
beeld, een polvormende plant
die in de zomer overdekt is met
opstaande, azuurblauwe tuba's
(ik weiger om een bloem 'trom-
petvormig' te noemen als hij in
werkelijkheid op een hobo of op
een tuba lijkt) is goed te combi
neren met planten uit het ge
slacht Bupleurum, een obscuur
lid van de grote schermbloemen
familie.
Bupleurum falcatum is een rots-
plant van een centimeter of
twintig hoog met lancetvormig
blad en groene bloemen die aan
de bloemen van de astrantia -
het Zeeuws knoopje - doen den
ken.
Alleen zijn de bloemblaadjes
van deze Bupleurum rond in
plaats van puntig. Uit gebergten
in Siberië, Kamchatka en Alas
ka, maar ook uit bergweiden
van de Dolomieten komt Bu
pleurum ranunculoides, met
grasachtig blad en geelgroene
bloemen aan stengels die in leng-
Het struikje Bupleurum fruticosum.
te variëren van dertig tot zestig
centimeter.
Een buitenbeentje in de Bupleu-
rumfamilie is Bupleurum fruti
cosum, een struikje dat u mis
schien wel kent als u weieens
met vakantie naar Spanje bent
geweest. De meeste Spanjegan-
gers komen niet verder dan het
strand, maar wie zich een paar
kilometer in het binnenland
waagt, zal zien dat de heuvels
soms overdekt zijn met lage
struiken met blauwgroen blad
en geelgroene schermbloemen.
Dat is Bupleurum fruticosum,
een struikje dat ook bij ons wel
wil gedijen, zeker als we niet te
ver van zee wonen.
Ik wil niet beweren dat het een
spectaculaire heester is, maar
aan kleine, compacte struiken
die 's winters groen blijven is in
de minimalistische tuinen die
nu zo in de mode zijn beslist be
hoefte.
Romke van de Kaa
Bij het bouwen van een woning komt veel kijken. In de Goese wijk
Ouverture wordt gewerkt aan het project Luminoso; 12 vrijstaande
energiezuinige huizen. Verslaggever en toekomstige bewoner Jeffrey
Kutterink schrijft wekelijks over zijn ervaringen.
De fundamenten zijn nauwe
lijks gelegd of ik ben het
huis al aan het verbouwen. En
dat met twee linkerhanden. Het
is niet dat ik er van ga dromen,
maar de laatste maanden denk
ik alleen nog maar in bouwteke
ningen. Grote lappen papier vol
met lijnen, maten, dwarsdoor
sneden en voor- en zijaanzich
ten. De lijnen staan er als van
zelfsprekend, maar dat zijn ze
niet. Al is het ook weer niet zo
dat je er naar hartenlust mee
kunt schuiven. De keuken valt
niet te verplaatsen, net zomin
als de trap. Maar zonder al te
veel rommel te maken, heb ik al
wel de badkamer verlengd en
verbreed. Ook heb ik een binnen
wand gesloopt en zo van twee
vertrekken een hele ruime slaap
kamer gemaakt. Zonder vuile
handen te maken.
Die actie levert nog geld op ook,
want een niet te bouwen muur
hoeft ook niet te worden be
taald. Dat scheelt. Denk je.
Maar het omgekeerde is waar.
Want het weglaten van een
muur levert een paar honderd
euro op, wat niets is in vergelij
king met het verschuiven van
een paar binnenwanden. Het is
hogere wiskunde. Gooi het maar
in mijn pet. Wat ik wel snap is
dat er flink wordt gerekend. En
zo zie je het huis snel duizenden
euro's duurder worden.
Dat gebeurt zeker als je het op
voorhand uitbouwt. Uitbou
wen? Nu al? Ik ben niet wijs,
dacht ik in het begin. Maar als
de eerste emotie is gezakt, reali
seer ik me een ding: als je zoiets
ooit wilt, is nu het moment. Ze
ker bij een milieuwoning vol
met ingewikkelde systemen zo
als een laag temperatuur vloer
verwarming en gebalanceerde
ventilatie met warmte terugwin
ning. Een erkertje van de firma
'glas in kunststof' doet dat sys
teem enorm geweld aan. En
daar koop je geen energiewo
ning voor. Bovendien kost het
achteraf veel meer dan tijdens
de bouw.
Je kunt het ook gewoon laten zit
ten, flitst de volgende gedachte
door het hoofd. Het scheelt dui
zenden euro's, die je aan iets an
ders kunt uitgeven. Of helemaal
niet. Niet al het geld hoeft te rol
len. En wat moet je nu toch met
al die ruimte? Ik kwam er niet
uit en ging vragen. Aan de make
laar, vrienden, de aannemer,
bouwkundigen. Ze reageren alle
maal hetzelfde: mijn eerste afwe
ging klopt als een bus. Boven
dien laat meer kuub inhoud de
huizenwaarde stijgen. En de ge
dachte aan een tuingerichte ser
re doet me glimlachen. Zwoele
zomeravonden met de krant of
boek op schoot, kijkend naar
een vijver in de tuin en genie
tend van de laatste zonnestra
len. Het duurt een week en de
knop is om. En ik denk: wat is
verbouwen toch ontzettend
leuk.
foto Jeffrey Kutterink
Tom Graham uit Schotland
was in 1965 zijn tijd ver
vooruit, toen hij bij toeval de
verwarmingsfolie uitvond. Nu,
veertig jaar later, is het alterna
tief voor centrale verwarming
doorontwikkeld tot een 0.2 milli
meter dunne infraroodfolie die
in ruim 35 landen wordt ver
kocht.
Frans Leurink (49) uit Zutphen
en Rijssenaar Peter van Rijn
(36) zijn trots dat ze de revolutio
naire 'Heat 'nd Living'-folie nu
ook op de Nederlandse markt
kunnen brengen. De op een bre
de film lijkende carbonfolie,
doorweven met geleidende ko-
perbanen, is niet alleen geschikt
als vloer-, maar ook als wand
en plafondverwarming.
Volgens importeur Van Rijn is
er sinds kort ook een brede
(1 meter) versie naast de gebrui
kelijke (50 centimeter brede) fo
lie. Bovendien zijn er twee syste
men op 48 respectievelijk 230
volt. De eerste is uitermate ge
schikt om uit te rollen onder
zachte vloerbedekking, zoals ta
pijt, zeil en marmoleum. „Van
wege het lage voltage is deze fo
lie ook erg geschikt om in cara
vans te gebruiken." De zwaarde
re versie is geschikt voor harde
vloerbedekking, zoals laminaat,
parket en plankenvloeren. „Hou
ten vloeren en laminaat mogen
wegens uitdroging en uitzetting
eigenlijk niet warmer worden
dan 28 graden. Onze folie zorgt
voor een optimale, onzichtbare
en energiezuinige stralings-
warmte en steekt daardoor bo
ven het traditionele cv-systeem
uit. Bovendien hoef je geen ra
diatoren te plaatsen", aldus Van
Rijn. Laminaatfabrikanten heb
ben daarom een certificaat voor
het nieuwe product afgegeven.
De folie kan op maat geleverd
worden, inclusief koperbekabe
ling. „De consument hoeft de fo
lie daarna alleen maar uit te rol
len en aan te sluiten op de mee
geleverde thermostaten. Voor
het hoogst haalbare comfort
heeft elk vertrek namelijk een
eigen thermostaat."
De voordelen Heat 'nd Living
op een rij: geen luchtcirculatie
en daardoor geen hinder van
stof, tocht en een benauwde
lucht; gelijkmatige en optimale
warmteverdeling in vertrekken;
geen radiatoren, buizen en
cv-ketel; onderhoudsvrij en een
voudig te installeren; snelle (10
min.) en daardoor energiebespa
rende verwarming; nooit lekka
ge. Prijs: ca.35.70 per m2 voor
consumenten.
Peter ten Cate
Meer informatie: tel. 0548 - 51
56 40 en www.vanrijnpro-
ducts.nl
Infraroodfolie is geschikt als
vloer-, wand- en plafondverwar
ming.
