Aangerand door het oppasmeisje
Nederland was in 1966
een ontstellend vies land
PZC
PZC
Obasanjo paait volk
Nigerdelta met plan
voor nieuwe banen
Naar één ziekenhuis
Seksueel misbruik kinderen door jonge vrouwen komt vaker voor dan gedacht
Ook volwassen vrouwen schuldig aan misbruik
20 april 1956
donderdag 20 april 2006
Ze doen het geniepig, laten geen
sporen na. En het kind kan vaak
nog niet praten. De nachtmeriie
van iedere ouder dat het oppas
meisje je kind misbruikt is va
ker werkelijkheid dan gedacht.
door Mayke Calis
Haar vijfjarige dochter
moest ineens vreselijk hui
len toen Tanja, de oppas,
kwam. Moeder snapte er niks
van. De vijftienjarige Tanja pas
te al een paar jaar op en er wa
ren nooit problemen geweest.
Na enig aandringen vertelde
het meisje dat ze Tanja te
streng vond. Pas later ontdekte
de moeder dat haar dochtertje
door de oppas was misbruikt.
Seksueel grensoverschrijdend
gedrag door jeugdige vrouwelij
ke daders komt naar schatting
enkele duizenden keren per jaar
voor, zeggen Jan Hendriks, psy
choloog en hoofd behandeling
Jeugd van de forensische polikli
niek De Waag in Den Haag en
Anne-Marie Slotboom, crimino
loge aan de Vrije Universiteit in
Amsterdam. Het is volgens de
onderzoekers een vergeten
groep, waar nog weinig onder
zoek naar is gedaan. Jaarlijks
komen ongeveer tien gevallen
voor de rechter. Enkelen wor
den in De Waag behandeld. Dit
aantal is volgens de onderzoe
kers nog maar een topje van de
ijsberg. Misbruik door meisjes is
een onderschat probleem, zeg
gen ze. Dat komt doordat mei
den vaak veel slimmer te werk
gaan dan jongens en het mis
bruik zo verborgen blijft.
Meisjes gebruiken in tegenstel
ling tot jongens zelden geweld.
Ook is het taboe groter. Een jon
gen zal niet snel toegeven door
een vrouw of meisje te zijn mis
bruikt. De delicten vinden vaak
plaats tijdens het oppassen. De
meeste slachtoffers zijn jong,
tussen de nul en vier jaar, een
leeftijd waarop ze nog niet
(goed) kunnen praten.
Tanja bijvoorbeeld, (niet haar
echte naam) misbruikte haar
slachtoffertje tussen de tien en
vijftien keer gedurende twee
jaar. Ze kleedde haar slachtof
fer voor het eerst uit toen het
drie jaar was. Ze wees naar haar
vagina en vroeg of ze daaraan
mocht likken. Het kind haalde
de schouders op en mompelde
dat ze het niet wist. Na enig aan
dringen stemde ze toe. Een vol
gende keer vroeg Tanja of het
kind ook haar wilde likken. Hoe
wel het meisje tegenstribbelde,
gebeurde het toch. Tanja be
zwoer de peuter niets te zeggen,
dat het hun kleine geheimpje
was. Volgens de moeder dreigde
ze daarbij ook met straf.
Meisjes die seksueel misbruik
plegen zijn zelf meestal ook
slachtoffer van ernstige ver
waarlozing, geweld en seksueel
misbruik, stellen de onderzoe
kers. Ze hebben soms een fasci
natie voor seks met minderjari
gen omdat ze willen weten wat
de dader voelde toen hij hén mis
bruikte. Ook Tanja is in haar
jeugd seksueel misbruikt. Ande
re motieven zijn een gevoel van
macht: iemand willen straffen
en vernederen. Maar ook lustge
voelens en experimenteergedrag
spelen een rol. Daders hebben
vaak slecht contact met leeftijd
genoten. In alle gevallen zijn
kleine kinderen makkelijke
slachtoffers.
Bedreigend
Het misbruik begint vaak van
uit een verzorgingssituatie, zo
als het verschonen van een
luier, of tijdens het stoeien. Ze
maken hun slachtoffer deelge
noot van het misbruik. Het
slachtoffer krijgt het gevoel het
zelf te hebben uitgelokt of er ten
minste mee te hebben inge
stemd. Dat is heel bedreigend,
zegt Hendriks. Een verkrach
ting of aanranding door een vol
komen vreemde is verschrikke
lijk, maar duidelijk. De woede
richt zich op de boze buiten
staander. Seksueel misbruik
door een bekende schendt daar
naast het vertrouwen van het
kind. Kinderen die het over
komt, gedragen zich ineens te
ruggetrokken, gaan soms weer
bedplassen of vertonen ineens
seksueel getint gedrag door bij
voorbeeld hun geslachtsdelen
overal tegenaan te wrijven.
Slachtoffers kunnen er hun le
ven lang last van houden, weet
Rik Lunsen, seksuoloog bij het
Academisch Medisch Centrum.
Hoe jonger de misbruikte kinde
ren zijn, hoe meer schade ze on
dervinden. „Dat wordt niet zo
zeer bepaald door het feitelijke
misbruik, dat soms alleen be
staat uit aanrakingen, maar
vooral door de bedreigingen en
de angst die met het misbruik ge
paard gaan. In zijn praktijk had
Lunsen ooit een dertigjarige
vrouw die als kind vijf jaar lang
door haar oppas was misbruikt.
„Zij heeft daar ernstige, licha
melijke en geestelijke schade
van ondervonden." GPD
Niet alleen meiden, ook vol
wassen vrouwen maken
zich schuldig aan seksueel mis
bruik van minderjarigen. Een
greep uit zaken die de laatste ja
ren voor de rechter kwamen.
December 2005: Een Belgische
vrouw moet voor komen nadat
zij is beschuldigd van seksueel
misbruik van haar zevenjarig
zoontje en zijn vriendje. De jon
gens werden door de vrouw on
der meer gedwongen naar porno
films te kijken,
November 2005: Een oppas- en
pleegmoeder uit Brugge wordt
beschuldigd van mishandeling,
aanranding en verkrachting van
vier van haar eigen kinderen en
twee kinderen waarop ze moest
passen.
Juli 2005: Een 29-jarige Rotter
damse vrouw wordt veroordeeld
tot drie jaar cel voor mishande
ling en seksueel misbruik, sa
men met haar echtgenoot, van
haar stiefzusje. Hét zestienjari
ge meisje werd onder meer ge
dwongen tot seks met een hond.
Oktober 1999: Een 14-jarig meis
je wordt door de rechtbank in
Almelo veroordeeld tot zes
maanden jeugddetentie en
jeugd-tbs.
Ze pleegde ontucht met tiental
len kleine kinderen.
April 1997: Een 24-jarige oppas
wordt veroordeeld tot een half
jaar cel wegens ontucht met een
twaalfjarige jongen waarop zij
moest passen. Het misbruik
duurde twee jaar. Op veertienja
rige leeftijd deed de jongen aan
gifte. GPD
De nachtmerrie van iedere ouder: het oppasmeisjedat je kind misbruikt is vaker werkelijkheid dan ge
dacht. foto Thom van Amsterdam/GPD
door llona Eveleens
Een snelweg ter waarde
van bijna twee miljard
dollar, het uitbaggeren van
de rivieren en tenminste twin
tigduizend nieuwe banen.
Dat belooft de Nigeriaanse
president Olusegun Obasanjo
de inwoners van de olierijke
Nigerdelta in het zuidwesten
van het land. Gisteren presen
teerde Obasanjo zijn ontwik
kelingsplan.
Geweld is aan de orde van de
dag in de Nigerdelta. Buiten
landers worden er gegijzeld
en olie-installaties aangeval
len. Verantwoordelijk hier
voor zijn groepen militanten,
die het nieuwe plan van de
president onvoldoende vin
den. „Wij eisen honderd pro
cent van de olieopbrengsten,
maar daarover horen we de
president niet", reageert Mo
hammed Powell, een van de
militante leiders, telefonisch
vanuit de Delta.
De Nigerdelta is een moeras
gebied zo groot als Engeland.
De olie die hier omhoog ge
pompt wordt, maakt van Ni
geria de achtste grootste olie
producent ter wereld. Het
zwarte goud maakte een klei
ne elite superrijk en tastte het
milieu ernstig aan. terwijl de
meeste inwoners van het ge
bied straatarm zijn.
Obasanjo maakte zijn ontwik
kelingspakket voor de Delta
bekend op een bijeenkomst
van belangengroepen uit het
gebied en de overheid. Maar
militanten en tal van activis
ten weigerden aan het overleg
deel te nemen. Mohammed Po
well: „We kennen die bijeen
komsten met Obasanjo. Hij
legt zijn wil op aan de deelne
mers en luistert naar nie
mand." De president' gaf toe
dat regeringen in het verle
den fouten maakten in de Del
ta, maar noemde zijn plan
'een prachtige kans voor een
nieuw begin'. Mohammed Po
well vindt de haast waarmee
Obasanjo nu met het plan
komt, uitermate verdacht.
„Volgens mij wil de president
vrienden maken. Die heeft hij
nodig voor zijn eigen plannen
voor een derde ambtster
mijn", stelt Powell. Het parle
ment buigt zich momenteel
over een aantal grondwetswij
zigingen. Een daarvan,maakt
een eind aan het maximale
aantal van twee ambtstermij
nen voor de president.
Obasanjo liet zich nog niet
uit over een mogelijke kandi
datuur bij de verkiezingen
volgend jaar, maar Nigeria-
nen gaan ervan uit dat hij
staat te trappelen.
De olieproductie van Nigeria
bedroeg aanvankelijk 2,5 mil
joen vaten per dag. Door sabo
tage en aanslagen is de pro
ductie intussen teruggelopen
met ruim een half miljoen va
ten. Ook de prijs van olie op
de wereldmarkt reageert
sterk op de ontwikkelingen in
de Nigerdelta.
De deelstaten in het deltage
bied krijgen van de overheid
een percentage van de olie-in
komsten. Maar in Nigeria,
waar corruptie diepgeworteld
is, blijft het geld veelal han
gen bij leiders van deelstaatre
geringen. De militanten po
gen zich een Robin Hood-ach-
tig imago aan te meten en de
bevolking te laten profiteren
van de oliegelden. Maar ook
zij zijn niet vies van eigenbe
lang. Velen lieten zich als be
waker inhuren door corrupte
politici die de mensen uitbuit
ten voor wie de militanten nu
zeggen op te komen.
Militanten en radicalen kun
nen voorlopig de avances van
Obasanjo negeren. Ze weten
dat hun positie sterk is. De Ij-
aw, de grootste stam in de
Delta, is Nigeria's vierde
grootste etnische groepering.
Hun stemmen wegen zwaar
bij de verkiezingen in 2007.
Olieprijs
Obasanjo mag door persoon
lijke politieke motieven wor
den gedreven met zijn plan,
hij is zich echter terdege be
wust van de ernst in de Niger
delta. De militanten worden
actief gesteund door de bevol
king, die het zat is om nog al
tijd straatarm te zijn. Boven
dien staat de president onder
grote internationale druk om
een eind te maken aan het ge
weld in de regio, zodat de olie
prijs weer kan zakken. GPD
Jh
Ongefilterde uitstoot via de schoorsteen bij het complex van de NSM in Sluiskil.
Wouter van Dieren, milieuacti
vist van het eerste uur en promi
nent lid van de Club van Rome,
viert vandaag met een interna
tionaal symposium dat hij 40
jaar in het milieuvak zit. Maar
hoe zag dat Nederlandse milieu
er 40 jaar geleden eigenlijk uit?
„Het ivas een ontstellende rot
zooi.
door Eelco van der Linden
Scholen die moesten sluiten
vanwege de luchtvervuiling,
drinkwater met de smaak van
ontsmettingsmiddel, strokarton
fabrieken die kanalen omtover
den in hels bubbelende en stin
kende modderstromen. „Nee,
het was niet fraai in Nederland
in de jaren zestig", zegt Lucas
Reijnders, hoogleraar Milieu
kunde aan de Universiteit van
Amsterdam en een van de eerste
milieuactivisten van het land.
Reijnders denkt terug aan een
land waar volop - al dan niet op
rechte - naïviteit heerste. De
Rijn zat vol chemisch afval,
m< ar ook met ongezuiverd riool-
afval van Duitse steden. „De
Duitsers zijn dat snel gaan aan
pakken, maar bij ons heerste tot
in de jaren tachtig het idee: we
zitten toch aan het einde van de
lijn, we kunnen het ook alle
maal wel de zee in laten stro
men."
Wouter van Dieren, de andere
eminence grise van het groene
front, stuitte in de jaren zestig
vooral op 'de geest van de weder
opbouw'. „Nederland moest her
rijzen en milieu was geen issue.
Ook niet voor de sociaal-demo
craten, die op één lijn zaten met
de industrie. Toenmalig burge
meester Thomassen van Rotter
dam weigerde me bij persconfe
renties, omdat ik 'de vooruit
gang blokkeerde'." Bij die
drang tot herrijzen hoorden tal
loze onzalige projecten, memo
reert Van Dieren. „In Amster
dam moest de Jordaan worden
vervangen door een klein Bijl
mermeertje en in de haven zou
een zwavelkoolstoffenfabriek
van Progil worden gebouwd. Er
was al een plan voor een tweede
Schiphol en in Groningen zou
een zogenoemde smeerpijp de
ongezuiverde rotzooi van de
strokarton- en aardappelmeelfa
brieken direct in de Waddenzee
lozen. Die Waddenzee stond ove
rigens op de nominatie om inge
polderd te worden, zodat we
nog meer aardappelen konden
poten."
Nederland werd geteisterd door
'klassieke' milieuproblemen, die
nu optreden in derdewereld
landen die aan het industrialise
ren zijn. Over zure regen, kern
energie, mest of het broeikas
effect maakte niemand zich
druk. De grote problemen wa
ren vervuiling van lucht, water
en bodem, en de vergiftiging
van vogels door niet-afbreekba-
re bestrijdingsmiddelen, zoals
DDT (dichloordifenyltrichloor-
ethaan).
De Rijn was zo vuil dat het
drinkwater in Rotterdam stonk.
Van Dieren: „Rotterdammers
gingen met jerrycans naar Den
Haag voor acceptabel water -
dat kun je je toch niet meer voor
stellen." Sommige woonwijken
stonden naast chemische fabrie
ken en regelmatig moesten de
scholen van Vlaardingen dicht
De diagnose is helder, het behandelplan
pel. Te veel ernstig zieke Zeeuwen moetea
langdurig in ambulance of traumaheli
voor ze buiten de provincie hoogwaardige
krijgen. Die situatie is onacceptabel. Centralisatie
van de topzorg zou veel verbeteren. Dat is de over.
tuiging van de Zeeuwse specialisten onder aanvoe.
ring van chirurg P. Vierhout. Zij zien de zieken
huiszorg het liefst georganiseerd als een drietrapj.
raket. Met onderaan vier poliklinieken, middenin
de huidige drie basisziekenhuizen en bovenaan:
een medisch centrum voor topbehandelinge;
waar bijvoorbeeld intensieve zorg voor kinderen
en verkeersslachtoffers beschikbaar is. Vierhot:
schetst zo een aantrekkelijk perspectief. Het
er echter wel op, dat hij enkele complicaties ovk
het hoofd ziet.
Tegen Vierhouts conclusie, dat de huidige Zeeuw
se ziekenhuizen elk te weinig patiënten hebben
voor voldoende specialistische zorg, is weinig int;
brengen. Maar een gevolgtrekking op basis van
een optelsom van alle Zeeuwse patiënten is nic,
juist. Vooral in Zeeuws-Vlaanderen is de samen-
werking met grote ziekenhuizen in Gent, Antwer
pen en Brugge vanzelfsprekend. De beschikbaar
heid van topklinische zorg boven de Westerschel-
de zou de situatie nauwelijks verbeteren. Daarom
verzamelen de Zeeuws-Vlaamse specialisten ziet
terecht niet onder Vierhouts vaandel.
Verder is de drietrapsraket qua organisatie wel
licht wat te hoog gegrepen. Het is moeilijk in li
zien, hoe op basis van relatief weinig patiënten er
dus beperkte middelen én meerdere poliklinieken
én meerdere basisziekenhuizen, én een hoofdzie
kenhuis zouden kunnen draaien. Deze complicatie
is gemakkelijk te genezen. Want Vierhout denkt
dat zieken na een van zijn topbehandelingen kun
nen herstellen in verpleeg- en huisartsenbedtte
bij de poliklinieken. Een stapje verder en ook de
basisziekenhuizen worden gereduceerd tot polikli
nieken met verblijf. Een dergelijke drastische in
greep ligt zeer gevoelig in de huidige instellingen
Mogelijk legt Vierhouts rapport daarom niet zon
der meer de nadruk op dit scenario.
Uiteindelijk zal 'voortschrijdend inzicht' welk:
de slotsom leiden dat als Zeeuwen dichtbij hoog
waardige zorg willen, ze met één ziekenhuis genoe
gen moeten nemen. Maar zelfs zo'n nieuw centraal
ziekenhuis zal slechts een beperkt deel terugwin
nen van de duizenden Zeeuwse patiënten die - nu
als alle andere Nederlanders - hun zorg soms
van huis (moeten) zoeken.
WAPENSTILSTAND - De be
moeienissen van de secreta
ris-generaal van de Verenigde f
Naties hebben veel spanning'
weggenomen bij de ruzie tus
sen Egypte en Israël. Beide lan
den hebben onwaardelijk inge
stemd met een staakt-het-vu-
ren langs hun grenzen.
DOOD - De Nederlandse ex-
militair Leon Jungschlager is
gisterochtend om zes minuten
over zeven (Nederlandse tijd)
in het Tjikini-ziekenhuis in Ja
karta overleden. Jungschlager
werd begin 1954 met een an
dere Nederlandse ex-militair,
Henry Schmidt, gearresteerd
wegens staatsondermijnendt
activiteiten. De beschulcligln-
gen waren gebaseerd op getui-
genissen van tientallen Neder
landse en Indische opgepakte
soldaten. Op 23 februari waf
de doodstraf tegen Jungschli-
ger geëist. Tot een vonnis
kwam het nooit, want een
week Voor de uitspraak kreej
hij een hersenbloeding waar
aan hij kort erna overleed.
AFSCHEID - Mr. P. W. C.C
M. van Meerwijk, die dertiea
jaar kantonrechter was ia
Oostburg en Terneuzen, keert
Zeeland de rug toe. Hij word!
kantonrechter in Hilversum.
foto GPD
omdat de stank niet te harden
was. „Niks geen emissiecontro
le, alles ging direct de lucht in.
Ongelooflijk."
In de landbouw was DDT het
wondermiddel van na de oorlog.
Het leidde ertoe dat (roof)vogels
bij bosjes stierven en het grond
water vervuild raakte.
De klassieke problemen zijn -
op de bodemvervuiling na, on
derstreept Lucas Reijnders - be
hoorlijk succesvol aangepakt.
Volgens Van Dieren is dat te
danken aan de compactheid van
Nederland, „Mensen kregen er
snel mee te maken, waardoor be
wustzijn en kritiek groeiden".
En natuurlijk het milieuactivis-
me, dat hand in hand ging met
de protestbeweging van de jaren
zestig.
Milieu kwam prominent op de
agenda van regeringen en Neder
land werd zelfs gidsland.
Daar is niets meer van over, vin
den beiden heren. Van Dieren:
„De huidige regering minacht
het milieu, mist kansen." Reijn
ders: „Slechter kan niet. Men
keert zich zelfs tegen Europese
milieuregels." GPD
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax: (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax:(0113)315609
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mall: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mall: redtern@pzc.nl
HulBt: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax: (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierlkzee: Grachtwag 23a
Postbus 80
4300 AB Zierlkzee
Tel: (0111)454651
Fax: (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren
Goes, Zierlkzee
en Hulst:
Maandag t/m vrijdag
van 8.30 tot 17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving acceptgiro
per maand 20,55 n v t
per kwartaal: 59,75 62,00
per jaar: €229.20 233,30
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het
einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v lezersservice.
Postbus 31, 4460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,25
zaterdag. 1.80
Alle bedragen zijn Inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitgevoeni
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en volge"!
de Regelen voor het Advertentieweten.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (076)5312550
Fax. (076)5312340
Personeelsadvertenties:
Tel: (076)5312240
Fax:(076)5312340
Rubrieksadvertenties (kleintje»):
Tel. (076)5312104
Fax, (076)5312340
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel, (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (01141372770
Fax:(0114)372771
Business to Business/Onroerend g°6d
Tel: (076)5312277
Fax:(076)5312274
Internet: www.pzc.nl/adverteren
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concorn Do doeii»
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen In een bestand dal wordt gebruikt vooroor
(abonnementen)admlnlstratie en om u te (laten) Informeren over voor u relevante diension en pro
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geseisd'
Behoort tof WGGGNGR
