PZ
Dunbehaard,
hoogbej aard maar
nog fijnbesnaard
Eddy Christiani
Twee dagen
popmuziek
in Vlissingen
Redactie bijlagen: 0113-315680
tfvvw.pzc-n'
c.mail:redactie@ pzc.nl
postbus 31,4460 AA Goes
Advertentie-exploitatie:
Noord-en Midden-Zeeland: 0113-315520;
Zeeuws-Vlaanderen: 0114-372770;
Nationaal: 020-4562500.
woensdag 19 april 2006
Kun je zingen
zing dan mee
met Marie-Cécile
Eddy Christiani viert vrijdag zijn 88e verjaardag in Vlissingen.
Toen ik van zee in Holland
kwam
Ik dacht alleen: Het is maar spel
'n Zeemanshart vergeet zo snel
Ik dacht alleen: Het is maar spel
'n Zeemanshart vergeet zo snel
Hij werd Neerlands populairste
artiest. „Ach, toen waren er
maar een paar zangers en zange
ressen", relativeert hij - vijftig
jaar later - de bekendheid van
toen. Toch was het een mooie
tijd. „Je werd overal herkend,
als je in de trein zat, als je door
de Leidsestraat liep. Ik kreeg
per maand - hou u vast - zo'n
duizend kaarten en brieven. Ik
had een werkstudent aangeno
men om al die post te beantwoor
den."
„Mijn naambordje bij de voor
deur is er in die tijd zeker twin
tig keer afgeschroefd. Voor een
muzikant is populariteit een
must, maar tegelijkertijd rust
het als lood op je schouders. In
middels kan ik allang weer rus
tig over straat lopen. Soms
draait er iemand zijn hoofd om,
met een blik van 'Hé, die ken ik
ergens van'."
De opkomst van de rock-'n-roll
vanaf eind jaren vijftig vond hij
een gruwel. „Ik heb me daar
nooit lekker in gevoeld. Elvis
was mijn man. niet. Ik heb mijn
hele loopbaan eigenlijk maar
twee echte idolen gehad. De eer
ste was Django Reinhardt, de
man die met twee vingers kon
spelen. Ik heb zijn huis mogen
bezoeken, met zijn zoon mogen
omgaan. Ik heb ook het idee aan
gedragen om een Reinhardt-fes-
tival in Frankrijk te organise
ren. Dat festival bestaat nog
steeds."
„Mijn andere idool is Chet At
kins, die een persoonlijke vriend
van me is geweest. Dat was een
grote eer. Hij had een onvoor
stelbare techniek. En boven
dien: wat een aardige man! Mijn
gitaar is nog door hem gesig
neerd. You're a good player,
staat erop. Conservatorium heb
ik nooit gedaan, maar dit is
mijn brevet, mijn diploma."
Christiani staat weliswaar al de
cennia niet meer in de voorste
linies van de muziek, toch is hij
er nog steeds in actief. Wat er in
de huidige muziekwereld ge
beurt, kan hem niet bepaald
boeien. „Wat ik vooral erg vind
is dat vaak wordt vergeten dat
in de muziek het accent op de
tweede en vierde tel ligt. Nu is
het een en al polonaise. Er moet
kennelijk op en neer gehupt en
meegeklapt kunnen worden. Je
krijgt eenvormigheid; het een
lijkt op het ander. Het is een
soort heimachine. Als ik dat
hoor, dan denk ik: is de buur
man nu alweer aan het verbou
wen?"
Spreuk
Hij koestert zijn loopbaan, de
successen die achter hem liggen.
„Ik heb een mooie spreuk: Wie
de gunst aan de gitaar kan ge
ven, heeft een vrind voor heel
zijn leven." Trots is hij vooral
op de vele huldeblijken die hij
mocht ontvangen, zoals de Gou
den Harp, de Gouden Notekra-
ker, De Gouden Amsterdam
mer, het ereburgerschap van
Madeira, Ridder in de Orde van
Oranje-Nassau en, vorig jaar
nog, de Edison Oeuvreprijs Lich
te Muziek. „Ik heb zoveel onder
scheidingen, dat ik niet weet
waar ik ze laten moet. Maar ik
ben er erg blij mee. IJdelheid be
hoort tot de eigenschappen van
een muzikant. Het zou waanzin
foto ANP
nig zijn om dat te ontkennen."
Christiani treedt nog steeds op,
voor het publiek uit zijn hoogtij
dagen, dat nu veelal in zorgcen
tra verblijft. „Ik noem het Huize
Avondrood-concerten. In rij van
hot naar her, van Vlissingen tot
Delfzijl. Ik zing dan een pot
pourri van mijn bekendste num
mers. Het orkest staat op band,
met muzikanten die er allemaal
niet meer zijn. Zij luisteren bo
ven, in de hemel, welwillend
mee, vermoed ik."
„De herkenning bij het publiek
is groot. Dat komt door de
krachtige melodieën. Ik hoef al
leen maar 'Zonnig...' in te zetten
en iedereen zingt 'Madeira!'
Zonnig Madeira
Land van liefde en zon
Ik wou dat ik daarheen
Met jou reizen kon
Hij móet wel optreden, vindt
Christiani, want verder is zijn
muziek en die van zijn tijdgeno
ten niet of nauwelijks meer te
horen. „Er is niets meer voor
hen. De radio doet er ook geen
fluit meer aan. De generatie die
de radio heeft opgebouwd door
lid te worden van de omroepen,
wordt nu in de steek gelaten. Er
is nog alleen maar heipalenmu-
ziek."
Aan stoppen denkt hij geen mo
ment. „Ik ben weliswaar inmid
dels dunbehaai'd en hoogbe
jaard, maar nog steeds fijnbe
snaard. Zolang ik zelf kan auto
rijden en biologisch nog goed in
elkaar zit, ga ik door met optre
den. Het doet mij veel plezier
dat de mensen al die liedjes nog
kennen. Dan denk ik: Eddy, je
hebt niet voor niets geleefd."
Rolf Bosboom
e levende gitaarle
gende Eddy Christi
ani wordt vrijdag
88 jaar. Hij viert zijn verjaar
dag in Vlissingen, waar hij tij
dens de popconventie Pop
aan Zee optreedt en de eerste
Eddy Christiani Award uit
reikt aan gitarist Leendert
Haaksma. Een gesprek met
de man die eind jaren dertig
de elektrische gitaar in Ne
derland, in Europa zelfs, in
troduceerde en uitgroeide tot
het eerste popidool van het
land.
Er doet een mooi verhaal
over hem de ronde. Een hel
derziende zou in 1930 de toen
twaalfjarige Eddy Christiani
een mooie gitaartoekomst heb
ben voorspeld. „Dat is echt ge
beurd", bevestigt hij. „Mijn moe
der was een moderne vrouw die
van alles wilde weten. Ze stuur
de me naar een meneer die aller
lei dingen over mijn verdere le
ven vertelde, dingen die ik toen
nog niet kon bevatten. Hij zei on
der meer: 'Je zult later op een
meersnarig instrument spelen'.
Het is allemaal uitgekomen."
Christiani werd een grootheid
op de gitaar. Zijn roem bereikte
in de jaren vijftig haar hoogte
punt, toen de lezers van het mu
ziekblad Tuney Tunes hem ja
ren achtereen tot populairste
zanger van Nederland verkozen.
Zijn discografie is indrukwek
kend. Nummers zoals Ouive
taaieZonnig Madeira, Kleine
Greetje uit de polder, Daar bij
de waterkant en Spring maar
achterop werden onverslij tbare
klassiekers.
Mijn achterband is wel wat
zacht
Maar 't geeft niet lieve pop
Spring maar achterop
Voor jou liep ik wat risico
Voor jou neem ik een strop
Spring maar achterop
Christiani is al bijna 75 jaar be
roepsmuzikant. Kort nadat hij
op zijn veertiende verjaardag
van zijn oom Matthieu een
Spaanse gitaar kreeg, liet hij
zijn school lopen en trachtte
zijn geld met de muziek te ver
dienen, ook al had hij nooit les
gehad. „Ik was zeer muzikaal,
trommelde als jongetje al de he
le dag op de ruiten. Gitaarles
was echter veel te duur-, want
het was een sobere, armoedige
tijd. De tweede snaar, de A,
stemde ik op de bimbamklok
van mijn moeder. Geleidelijk
lukte het om toch wat harmonie
in mijn spel te brengen. Geluk
kig heb ik een bijna absoluut
muzikaal gehoor. Dat heeft me
zeer geholpen. Ik ben dus volle
dig autodidact, zoals dat zo
mooi heet."
Blue moon
In 1935 kwam hij voor het eerst
serieus aan de bak bij het orkest
van accordeonist John de Mol.
„Hij heeft mij de eerste beginse
len bijgebracht in een obscuur
café op de Zeedijk in Amster
dam. Dat was mijn eerste arran
gement. Ik moest ook meteen
zingen, anders verdiende ik
niets. In die tijd deed ik vooral
Engels en Amerikaanse repertoi
re. Bing Crosby was mijn held.
In 1938 werd ik uitgenodigd in
een radioprogramma en zong
daar Blue moon. Allengs is het
zo verder gegaan."
Een gerucht dat hij in 1939 op
ving, zou zijn muzikale loop
baan ingrijpend beïnvloeden.
„Ik had opgevangen dat muziek
school Zwaag aan de Jacob van
Lennepkade een elektrische gi
taar aanbood, een Epiphone
Electar Model M, inclusief ver
sterker. Het was een eerste
proefmodel, afkomstig uit Ame
rika. De prijs was 475 gulden,
een enorm bedrag destijds. Met
veel moeite heb ik de gitaar op
afbetaling kunnen krijgen."
foto's archief Henny van Ochten
Christiani was daarmee de eer
ste bespeler van een elektrische
gitaar in Nederland en voor zo
ver bekend ook in Europa. In
Amerika waren even voordien
Eddie Durham en Charlie Chris
tian de mondiale pioniers ge
weest. Eddy Christiani wijst op
de opmerkelijk overeenkomst
met zijn eigen naam. „Dat kan
geen toeval zijn."
De gevolgen van de introductie
van de elektrische gitaar waren
verstrekkend. „Er ging een we
reld voor me open. Voorheen
had ik in orkesten de functie
van ritmische ondersteuning.
Nu kon ik complete koren spe
len, een tweede en derde stem.
Ineens was ik een solist." Al
snel werd zijn eerste gitaarsolo
op plaat gezet: In the mood, la
ter gevolgd door The windmill,
dat hij zelf had geschreven.
De Tweede Wereldoorlog zorg
de voor een caesuur in zijn car
rière. In 1943 raakte hij in con
flict met de Duitse censor van
wege het nummer Ouwe taaie.
„Het ging om drie woorden die
erin voorkwamen: whiskey, cow
boy en dollars. Die werden als
Amerikaanse propaganda be
schouwd." Omdat Christiani
ook weigerde lid te worden van
de Kultuurkamer, dook hij on
der in België. Na de bevrijding
van Brussel trok hij achter de
frontlinies Duitsland in met het
Britse legerorkest The Army
Troopers.
Na de oorlogsjaren steeg zijn
faam tot grote hoogte en groeide
hij uit tot een idool van de na
oorlogse generatie dat de ene na
de andere hit scoorde, met als
grote klapper Daar bij de water
kant. In 1954 ontving hij de al
lereerste gouden plaat, voor Zee
manshart, met als refrein:
'k Ging met je mee in Rotterdam
December 1954
Poppunt Zeeland, het nieu
we platform voor popcultuur
in de provincie, presenteert
zichzelf met de tweedaagse
popconventie Pop aan Zee,
vrijdag 21 en zaterdag 22
april in kunstcentrum deWil-
lem3 en het Arsenaaltheater
in Vlissingen.
Het programma luidt:
Vrijdag 21 april
deWillem3
16.00 uur: Opening door ge
deputeerde Harry van Wave-
ren.
16.30 uur: Seminar met Leon
Zwaans, Voorzitter van Pop-
NL, ovèr gemeentelijk popbe-
leid.
16.45 uur: Seminar met Tom
ter Bogt, bijzonder hoogle
raar popmuziek, over popcul
tuur als levensloop en het be
lang van popcultuur voor
een regio.
17.45 uur: Betoog Koos van
Dijk (voorheen manager van
Herman Brood, nu van Ellen
ten Damme) over 'Hoe kom
ik de provincie uit?'.
18.20 uur: Panel met voor
gaande sprekers, onder lei
ding van Peter van Houte.
Arsenaaltheater: Nacht van
de Elektrische Gitaar
21.00 uur: Gitaarbattle, met
o.a. Leo van de Ketterij
Andre Moehij am, René
Koolé, Chris Krekelberg,
Wim Flipse en Remi Lau.
22.00 uur: Optreden Eddy
Christiani.
22.30 uur: Uitreiking eerste
Eddy Christiani Award aan
Leendert Haaksma, onder
meer gitarist bij Anouk.
23.00 uur: Optreden Leen
dert Haaksma Evers Slaat
November 1953
Door, de band van dj Edwin
Evers.
Zaterdag 22 april
deWillem3
15.00 uur: Workshop met
Leendert Haaksma.
16.00 uur: Cd-panel: belang
stellenden kunnen hun cd of
demo voorleggen aan profes
sionals uit de muziekindus
trie.
17.00 urn-: Workshop met
Gruesome Twosome, bestaan
de uit de Zeeuwse dj's Vin-
dictiv en Optimus.
Arsenaaltheater
20.00 uur: Bandstafette,
covers uitgevoerd door
Zeeuwse musici in steeds wis
selende bandsamenstellin
gen.
22.30 uur: Test... One... Tivo,
reis door vijftig jaar popmu
ziek, met videobeelden en li-
ve-muziekvan Claudia
Wagenmakers en Robert
Stoltink (zang), Michael
Coomans (gitaar), Richard
Heijerman (drums) en Eric
van Noort (toetsen).
24.00 uur Dance Afterparty,
met dj Steady Douglas.
Voor meer informatie: zie
www.poppuntzeeland.nl.
